Tifus
Lo tifus designa un ensemble de malautiás infecciosas provocadas per divèrsas espècias de bactèri del genre Rickettsia, transmesas a l'òme per la fissada de diferents artropòds coma los pesolhs, las nièras, las arnas e los pats que pòrtan diferents aucèls e mamifèrs. Lo tifus se caracteriza per una fèbre nauta recurrenta, un raumás, de cefalèas e un exantèma. La cal pas confondre amb la fèbre tifoïda, causada per de bactèris del genre Salmonella.
La fissada del pesolh es pas sufisenta per provocar l'infeccion: son las femsas que los pesolhs daissan sus la pèl que contenon los bactèris Rickettsia. Quand los umans se gratan las fissadas, espandisson la femsa per la ferida, facilitant l'accès dels bactèris a l'interior del còs. Es doncas possible de reduire lo risc d'infeccion pel tifus en seguissent de reglas d'igièna simplas e en practicant una desinfeccion corrècta de las fissadas.
La primièra vacccinacion efectiva contra lo tifus, la faguèt lo parasitològ polonés Rudolf Weigl, mercés a la creacion d'una soca de pesolhs especiala nomenada Pediculus vestimenti, qu'èra aisida d'alimentar. Aquela soca foguèt lo resultat del crosament d'espècias de pesolhs caucasians e africans. Weigl tamben inventèt un metòde que permitiá d'abalir de pesolhs per fin d'aténher de quantitat sufisenta de bactèris Rickettsia per produire lo vacccin.