Lengas occitanoromanicas : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
m r2.7.1) (Robòt Apondre: fr:Langues occitano-romanes |
m Joanoto Sant-casal a desplaçat la pagina Occitanoromanic cap a Lengas occitanoromanicas : Son divèrsas lengas Balisas : cambiament per telefonet Modificacion pel web mobil |
||
| (46 revisions intermediàrias per 13 utilizaires pas afichadas) | |||
Linha 1 :
{{Infobox Lenga
| regions = [[Euròpa del Sud]]
| país = [[Andòrra]], [[Espanha]], [[França]] e [[Itàlia]]
| personas = ~ {{formatnum:16500000}}
| fam1 = [[Lengas indoeuropèas]]
| fam2 = [[Lengas italicas]]
| fam3 = [[Lengas romanicas]]
}}
L''''occitanoromanic''' o '''occitanoroman''' es una classificacion de las [[lengas romanicas]] qu'agropa l'[[occitan]], lo [[catalan]] e segon d'unes, l'[[aragonés]]. Foguèt probablament [[Loís Alibèrt]] qu'introdusiguèt lo primièr aqueste nom<ref>"Mas se confrontam los parlars naturals de Catalonha e d'Occitania, i a pas cap de dobte, sèm en preséncia de parlars d'una meteissa familha linguistica, la qu'ai qualificada d'occitano-romana, plaçada a egala distància entre lo francés e l'espanhòl." Loís Alibèrt, ''Òc'', n°7 (01/1950), p. 26</ref> dins sa ''[[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians|Gramatica occitana]]''. La denominacion venguèt popularizada puèi pel lingüista, e escrivan, gascon [[Pèire Bèc]] durant las annadas 1960.
==Classificacion==
<gallery heights=350 widths=600>
Division supradialectala de l'occitanoroman segon Sumien.svg|Classificacion supradialectal de l'occitanoromanic segon D. Sumien<ref name="Sumien">Domergue SUMIEN (2006), ''La standardisation pluricentrique de l'occitan: nouvel enjeu sociolinguistique, développement du lexique et de la morphologie'', coll. Publicacions de l'Associacion Internacionala d'Estudis Occitans, Turnhout: Brepols</ref>
</gallery>
De linguïstas occitans coma Pèire Bèc e [[Domergue Sumien]] an propausadas de classificacions supradialectalas de l'ensems occitanoromanic.
{{clear}}
== Comparason lexicala ==
{{Ortografia}}
Las chifras en diferentas varietats occitanoromanicas son<ref name="Sumien"/>:
:{|class=wikitable style=text-align:center;
|-
! rowspan=2|{{mida|85%|Parlar}}
! colspan=2| Occitan septentrional
! Occitan occid.
! colspan=2| Occitan central e oriental
! colspan=2| Catalan
! colspan=3 |Aragonés
|-
! Auvernhat !! Lemosin
! Gascon
! Lengadocian !! Provençal
! Oriental !! Occidental
!Oriental
(Benasqués)
!Oriental
(Ribagorçan)
!Central (Belsetan)
|-
| '1' || yn / yna /ynɔ <br>''un, una'' || yⁿ / ynɔ<br>''un'' / ''una''
| y / yɔ<br>''un'' / ''ua''
| ỹ / ynɔ<br>''un'' / ''una''|| yŋ / ynɔ/yna<br>''un'' / ''una''
| un / unə<br>''un'' / ''una'' || un / una<br>''un'' / ''una''
|un / una
''un'' / ''una''
|un / una
''un'' / ''una''
|un / una
''un'' / ''una''
|-
| '2' || du / dua<br>''dos, doàs'' || du / dua<br>''dos'' / ''doas''
| dys / dyɔs<br>''dus'' / ''duas''
| dus / duɔs<br>''dos'' / ''doas''|| dus / duas<br>''dos'' / ''doas''
| dos / duəs<br>''dos'' / ''dues'' || dos / dues (val. dos)*<br>''dos'' / ''dues'' (val. ''dos'')
|dos
''dos''
|dos
''dos''
|dos
''dos''
|-
| '3' || tre / tri
''tres''
| tɾej<br>''tres''
| tres<br>''tres''
| tres<br>''tres'' || tʀes<br>''tres''
| trɛs (bal. trəs)<br>''tres'' || tres<br>''tres''
|tres
''tres''
|tres
''tres''
|tres
''tres''
|-
| '4' || katʀə<br>''quatre'' || katre<br>''quatre''
| kwatə<br>''quatre''
| katre<br>''quatre'' || katʀe<br>''quatre''
| kwatrə<br>''quatre'' || kwatre<br>''quatre''
|kwatre<br>''quatre''
|kwatre<br>''quatre''|kwatre<br>''quatre''
|kwatre<br>''quatre''
|-
| '5' || ʃiⁿ
''cinc''
| ʃiⁿ<br>''cinc''
| siŋk<br>''cinc''
| siŋk<br>''cinc'' || siⁿ/siŋk<br>''cinc''
| siŋ / siŋk<br>''cinc'' || siŋ / siŋk<br>''cinc''
|siŋk<br>''cinc''
|θiŋk<br>''cinc''|θiŋk<br>''cinc''
|θiŋko/θiŋgo<br>''cinco''
|-
| '6' || sej
''seis''
| sej<br>''sieis''
| ʃeis<br>''sheis''
| sjɛjs<br>''sièis''|| sjej<br>''sieis''
| sis<br>''sis'' || sis<br>''sis''
|sejs/sis
''seis/sis''
|sejs/sis
''seis/sis''
|sejs
''seis''
|-
| '7' || setə
''sete''
| se<br>''sèt''
| sɛt<br>''sèt''
| sɛt<br>''sèt'' || sɛ<br>''sèt''
| sɛt<br>''set'' || sɛt<br>''set''
|sɛt
''set''
|sɛt
''set''
|siet
''siete(e)*''
|-
| '8' || œ / œj
''eut / uèit''
| œj / œi<br>''uech / ueit''
| wɛit<br>''ueit''
| ɥeʧ<br>''uèch'' || ɥɛ/ɥɛʧ<br>''vuech''
| bujt (bal. vujt)<br>''vuit'' || bujt (val. wit)<br>''vuit'' (val. ''huit'')
|wejt
''ueit''
|bujt
''vuit''
|wejto
''ueito (ocho)*''
|-
| '9' || nɔw<br>''nòu''|| nɔw<br>''nòu''
| nɔw<br>''nau''
| nɔw<br>''nòu''|| nɔw<br>''nòu''
| nɔu<br>''nou'' || nɔu<br>''nou''
|nɔu<br>''nou''
|nɔu<br>''nou''
|nueu (nueve)*
''nueu''
|-
| '10' || de
''detz''
| diɛ~de<br>''dietz''
| dɛʦ<br>''dètz''
| dɛʦ<br>''dètz'' || dɛs<br>''dètz''
| dɛu<br>''deu'' || dɛu<br>''deu''
|dɛu<br>''deu''
|dɛu<br>''deu''
|djeθ
''diez''
|}
Las chifras '1' e '2' prenon de formas masculinas e femeninas.
Las formas aragonesas marcadas d'una esteleta * son castelhanizadas; pro recentament, las formas utilizadas dins los escrits de l'Edat Mejana son estadas restablidas per de neolocutors.
== Veire tanben ==
* [[Catalan]]
* [[Occitan]]
* [[Aragonés]]
== Referéncias ==
{{Traduccion/Referéncia|ca|Llengües occitanoromàniques}}
{{Reflist}}
[[Categoria:Lenga romanica]]
| |||