Hopp til innhald

Éamon de Valera

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Versjonen frå 21. mai 2020 kl. 23:25 av Jeblad (bot) (diskusjon | bidrag) (Setter på parenteser)
(skil) ← Eldre versjon | Siste versjonen (skil) | Nyare versjon → (skil)
Éamon de Valera

Fødd14. oktober 1882
Manhattan
Død29. august 1975 (92 år)
Statsborgar avUSA, Den irske fristaten, Irland
PartiSinn Féin (1926)
Yrkematematikar, diplomat, politikar
Utdanna vedRoyal University of Ireland
C.B.S. Charleville
MorCatherine Coll
FarJuan Vivion de Valera
EktefelleSinéad De Valera
BarnBrian de Valera, Emer de Valera, Vivion de Valera, Máirin de Valéra, Éamon de Valera, Rúaidhrí de Valera, Terry de Valera
MedlemIrish Republican Brotherhood
Royal Society
Conradh na Gaeilge
Alle verv
  • Taoiseach (1937–1948)
  • Irlands president (1959–1973)
  • President of the Executive Council of the Irish Free State (1932–1937)
  • Den irske republikks president (1921–1922)
  • President of Dáil Éireann (1919–1922)
  • Leader of Fianna Fáil (1926–1959)
  • Taoiseach (1957–1959)
  • Taoiseach (1951–1954)
  • medlem av Storbritannias 31. parlament (1918–1922)
  • Minister for Education (Ireland) (1939–1940)
  • Minister for Foreign Affairs (Ireland) (1932–1948)
  • member of the 30th Parliament of the United Kingdom (1917–1918)
  • Minister for Housing, Local Government and Heritage (1941–1941)
  • medlem av Storbritannias 31. parlament (1918–1922)
  • ambassadør
  • Member of the Parliament of Northern Ireland
  • Teachta Dála (1957–1959)
  • Teachta Dála (1954–1956)
  • Teachta Dála (1951–1954)
  • Teachta Dála (1948–1951)
  • Teachta Dála (1944–1947)
  • Teachta Dála (1943–1944)
  • Teachta Dála (1938–1943)
  • Teachta Dála (1937–1938)
  • Teachta Dála (1933–1937)
  • Teachta Dála (1932–1932)
  • Teachta Dála (1927–1931)
  • Teachta Dála (1927–1927)
  • Teachta Dála (1923–1927)
  • Teachta Dála (1922–1923)
  • Teachta Dála (1921–1922)
  • Teachta Dála (1919–1921)
  • medlem av Europarådets parlamentarikerforsamling (1949–1951) Sjå dette på Wikidata

Eamon de Valera (fødd Edward George de Valera14. oktober 188229. august 1975) var ein irsk opprørsleiar og politikar på Irland. Han var taoiseach (statsminister) i Republikken Irland tre gonger, og president frå 1959 til 1973. Han var også ein hovudperson bak den irske grunnloven.[1]

De Valera var mest kjend som ein av leiarane av den irske kampen for sjølvstende frå Det sameinte kongeriket Storbritannia og Irland tidleg på 1900-talet. Han hadde ei leiande rolle under den irske sjølvstendekrigen og motstanden mot den anglo-irske traktaten under den irske borgarkrigen som følgde (1922–1923). Etter å ha gått ut av Sinn Féin i 1926, fordi rørsla boikotta det irske parlamentet, skipa han Fianna Fáil og blei regjeringsleiar i Den irske fristaten og seinare taoiseach) frå 1932 til 1948, 1951 til 1954 og 1957 til 1959, då han gav seg etter å ha blitt vald til irsk president. Den politiske ståstaden hans utvikla seg frå ein militant republikanisme til sosial og kulturell konservatisme.[2]

  1. «Mr. Éamon de Valera». Oireachtas Members Database. Henta 1 June 2009. 
  2. Ferriter, Judging Dev: A Reassessment of the Life and Legacy of Eamon De Valera. (2007)