Tersamisk
| Tersamisk | ||
| Klassifisering | uralske språk finsk-ugriske språk samiske språk austsamiske språk | |
| Bruk | ||
| Tala i | Russland | |
| Område | Murmansk oblast i Russland | |
| Tersamisktalande i alt | 6 (også rapportert utdøydd) | |
| Skriftsystem | Ikkje skriftspråk | |
| Språkkodar | ||
| ISO 639-3 | sjt | |
Tersamisk er eit samisk språk som blir, eller vart, snakka på Kolahalvøya i dei austlege delane av Murmansk oblast i Russland. Det er rekna som eit døyande språk med berre to eldre talarar (2010). Tersamisk høyrer til dei austsamiske språka, og dei næraste slektningane er enaresamisk, skoltesamisk, kildinsamisk og akkalasamisk.
Den eldste kjende dokumentasjonen av samiske språk er ei tersamisk ordliste frå 1557, skriven ned av den britiske oppdagaren Steven Borough i 1557 og gjeven ut av Richard Hakluyt.[1] Språket er blitt noko studert gjennom lydopptak, nedskrifter og tospråklege ordbøker, men det er ikkje utvikla noko standardisert skriftspråk eller nokon grammatikk.[2]
Status
Tersamisk har vore eit språk i nedgang dei siste tiåra, då dei fleste tersamane har gått over til russisk. Tidleg på 1990-talet hadde språket seks eldre talarar, på 2000-talet var det berre to att.[3]
Nedgangen til tersamisk blei framskunda av sovjetisk kollektivisering og språkpolitikk der tersamisk blei forbode å nytta i heimar og skular på 1930-talet. Innbyggjarane i den største av dei seks landsbyane der ein tala språket, Jokanga, blei flytta til den lukka byen Gremikha (no Ostrovnoj).[3]
Kjelder
- ↑ Aikio Samuli: «Olbmot ovdal min - Sámiid historjá 1700-logu rádjái». Girjegiisá: Kárášjohka, 1992. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.
- ↑ Itkonen T. I.: "Koltan- ja kuolanlapin sanakirja", Helsinki: Société Finno-Ougrienne, 1958; Itkonen T. I.: «Koltan- ja kuolanlappalaisia satuja», 1931.Memoires de la Société Finno-Ougrienne 60. Oppgjevne av Engelsk Wikipedia.
- ↑ 3,0 3,1 Tiuraniemi Olli: "Anatoli Zaharov on maapallon ainoa turjansaamea puhuva mies", Kide 6 / 2004. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.
- «Saami, Ter», ethnologue.com
- Thomas Nilsen, «Sami languages disappears», barentsobserver.com (February 19, 2010)
Bakgrunnsstoff
Wikimedia Incubator - Wikipedia på tersamisk
