Dnister: Skilnad mellom versjonar

	Dnister
	elv
	Dnister ved Tiraspol
Land	Ukraina, Moldova
Nedslagsfelt	68 627 km²
Lengd	1 362 km
Middelvassføring	310 m³/s
Kjelde	Dei ukrainske Karpatane
• høgd	1 000 moh.
Munning	Svartehavet
	; Dnister; 46°21′00″N 30°14′00″E / 46.35°N 30.233333333333°E
	Wikimedia Commons: Dniester

Gå gjennom historikken

← Eldre endring Nyare endring →

Sletta innhald Nytt innhald

VisuellWikitekst

På line

Versjonen frå 18. januar 2024 kl. 18:10

Dnister (ukrainsk Дністер, Dnister; rumensk Nistru; russisk Днестр, Dnestr) er ei elv i Ukraina og Moldova med ei lengd på 1 362 km.

Namn

Namnet kjem frå det sarmatianske (iranske) *Dānu nazdya ‘den nærliggjande elva’.^[1] Til samanlikning tyder Dnepr «den fjerntliggjande elva». Det eldre namnet Tyras er frå det skytianske *tûra, som tyder ‘rask’.

På russisk heiter elva Днестр (Dnestr), på rumensk Nistru, på jiddisk Nester, נעסטער, på tyrkisk Turla, og under antikken vart ho kalla Tyras på latin og Danastris på gresk. Forfattarar i antikken har òg kalla ho Danaster.

Geografi

Ho har utspringet sitt i Ukraina, nær Drohobytsj og ikkje langt frå grensa til Polen. Frå her renn ho i retning mot Svartehavet. Eit kort stykke dannar ho grensa mellom Ukraina og Moldova, før ho renn vidare gjennom Moldova i 398 km der store delar av lengda hennar dannar grensa mot området Transnistria. Seinare dannar ho igjen grensa mellom Moldova og Ukraina før ho renn inn i Ukraina igjen og ut i Svartehavet, der estuaret hennar dannar Dnestr Liman.

I dei nedre delane av elva er vestsida av ho høg og åslendt, medan austsida er låg og flat. Elva dannar den eigentlege austlege grensa til Den asiatiske steppa. Dei viktigaste sideelvane hennar er Răut og Bîc.

Før den andre verdskrigen danna Dnestr grensa mellom Romania og Sovjetunionen. I løpet av krigen vart det utkjempa slag på venstre sida av elva med Tyskland og Romania mot Sovjetunionen.

Sideelvar

Av sideelvar på høgre sida finn ein Răut, Ikel, Bîc og Botna, medan sideelvar på venstre er Zolota Lypa (140 km), Koropets, Dzjuryn, Seret (250 km), Zbrutsj (245 km), Smotrytsj (169 km), Usjytsia (112 km), Kalius, Liadova, Murafa (162 km), Rusava, Jahorlyk (173 km) og Kutsjurhan (123 km).^[2]

Byar

Den største byen ved Dnister er Tiraspol i Transnistria i Moldova.

I Ukraina:
- Starij Sambir, Sambir, Novij Rosdil, Tsjydatsjiv, Tjodoriv, Halytsj, Jesupil, Horodenka, Salisjtsjykij, Tsjotyn, Novodnistrovsk, Sokyriany
På grensa mellom Ukraina og Moldova:
- Otatsi, Mohyliv-Podilskyj, Jampil, Sorotsa
I Moldova:
- Otaci, Soroca, Camenca, Rîbniţa, Dubăsari, Grigoriopol, Tighina, Tiraspol, Slobozia, Crasnoe, Dnestrovsc
Ved byrjinga av:
- evd Bilhorod-Dnistrovskij

Kjelder

↑ Mallory, J.P. and Victor H. Mair. The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West. London: Thames & Hudson, 2000. s. 106
↑ Encyclopedia of Ukraine - Dnestr

Denne artikkelen bygger på «Dniester» frå Wikipedia på engelsk, den 4. februar 2008.

Bakgrunnsstoff

Kart over nedslagsfeltet til Dnestr Arkivert 2006-06-25 ved Wayback Machine. (PDF)
Dniester.org: eit internasjonalt elveprosjekt Arkivert 2020-08-18 ved Wayback Machine.
eco-tiras.org
Biletgalleri Arkivert 2007-04-02 ved Wayback Machine.

[1] Mallory, J.P. and Victor H. Mair. The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West. London: Thames & Hudson, 2000. s. 106

[2] Encyclopedia of Ukraine - Dnestr

[1]

[2]

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{geoboks|elv
- |namn = Dnestr
+ |namn = Dnister
  |bilete = Dniester01.jpg
- |bilettekst = Dnestr ved [[Tiraspol]]
+ |bilettekst = Dnister ved [[Tiraspol]]
  |kjelde = [[Karpatane|Dei ukrainske Karpatane]]
  |munning = [[Svartehavet]]
@@ Line 11: / Line 11: @@
  |nedslagsfelt = 68627
 }}
-'''Dnestr''' ([[ukrainsk språk|ukrainsk]] Дністер, ''Dnister''; [[rumensk språk|rumensk]] ''Nistru'') er ei elv i [[Ukraina]] og [[Moldova]] med ei lengd på 1&nbsp;362 km.
+'''Dnister''' ([[ukrainsk]] Дністер, ''Dnister''; [[rumensk]] ''Nistru''; [[russisk]] Днестр, ''Dnestr'') er ei elv i [[Ukraina]] og [[Moldova]] med ei lengd på 1&nbsp;362&nbsp;km.
 == Namn ==
-Namnet ''Dnestr'' kjem frå det [[Sarmatianarar|sarmatianske]] (iranske) *''Dānu nazdya'' «den nærliggjande elva».<ref>Mallory, J.P. and Victor H. Mair. ''The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West''. London: Thames & Hudson, 2000. s. 106</ref>. Til samanlikning tyder [[Dnepr]] «den fjerntliggjande elva». Det eldre namnet ''Tyras'' er frå det [[skytia]]nske *''tûra'', som tyder «rask».
+Namnet kjem frå det [[Sarmatianarar|sarmatianske]] (iranske) *''Dānu nazdya'' ‘den nærliggjande elva’.<ref>Mallory, J.P. and Victor H. Mair. ''The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West''. London: Thames & Hudson, 2000. s. 106</ref> Til samanlikning tyder [[Dnepr]] «den fjerntliggjande elva». Det eldre namnet ''Tyras'' er frå det [[skytia]]nske *''tûra'', som tyder ‘rask’.
-På [[russisk språk|russisk]] heiter elva Днестр (''Dnestr''), på [[rumensk språk|rumensk]] ''Nistru'', på [[jiddisk språk|jiddisk]]: ''Nester'' - נעסטער; på [[tyrkisk språk|tyrkisk]], ''Turla'' og under antikken vart ho kalla ''Tyras'' på [[latin]] og ''Danastris'' på [[gresk språk|gresk]]. Forfattarar i antikken har òg kalla ho ''Danaster''.
+På [[russisk]] heiter elva Днестр (''Dnestr''), på [[rumensk]] ''Nistru'', på [[jiddisk]] ''Nester'', נעסטער, på [[tyrkisk]] ''Turla'', og under antikken vart ho kalla ''Tyras'' på [[latin]] og ''Danastris'' på [[gresk]]. Forfattarar i antikken har òg kalla ho ''Danaster''.
 == Geografi ==
-Ho har utspringet sitt i [[Ukraina]], nær [[Drohobytsj]] og ikkje langt frå grensa til [[Polen]]. Frå her renn ho i retning mot [[Svartehavet]]. Eit kort stykke dannar ho grensa mellom Ukraina og [[Moldova]], før ho renn vidare gjennom Moldova i 398 km der store delar av lengda hennar dannar grensa mot området [[Transnistria]]. Seinare dannar ho igjen grensa mellom Moldova og Ukraina før ho renn inn i Ukraina igjen og ut i Svartehavet, der [[estuar]]et hennar dannar [[Dnestr Liman]].
+Ho har utspringet sitt i [[Ukraina]], nær [[Drohobytsj]] og ikkje langt frå grensa til [[Polen]]. Frå her renn ho i retning mot [[Svartehavet]]. Eit kort stykke dannar ho grensa mellom Ukraina og [[Moldova]], før ho renn vidare gjennom Moldova i 398&nbsp;km der store delar av lengda hennar dannar grensa mot området [[Transnistria]]. Seinare dannar ho igjen grensa mellom Moldova og Ukraina før ho renn inn i Ukraina igjen og ut i Svartehavet, der [[estuar]]et hennar dannar [[Dnestr Liman]].
 I dei nedre delane av elva er vestsida av ho høg og åslendt, medan austsida er låg og flat. Elva dannar den eigentlege austlege grensa til [[Den asiatiske steppa]]. Dei viktigaste sideelvane hennar er [[Răut]] og [[Bîc]].
 Før [[den andre verdskrigen]] danna Dnestr grensa mellom [[Romania]] og [[Sovjetunionen]]. I løpet av krigen vart det utkjempa slag på venstre sida av elva med Tyskland og Romania mot Sovjetunionen.
 == Sideelvar ==
 [[Fil:Ua river dnestr piliptsche.jpg|mini|venstre|Dnestr nær Piliptsje]]
-Av sideelvar på høgre sida finn ein [[Răut]], [[Ikel]], [[Bîc]] og [[Botna]], medan sideelvar på venstre er [[Zolota Lypa]] (140 km), [[Koropets]], [[Dzjuryn]], [[Seret]] (250 km), [[Zbrutsj]] (245 km), [[Smotrytsj]] (169 km), [[Usjytsia]] (112 km), [[Kalius]], [[Liadova]], [[Murafa]] (162 km), [[Rusava]], [[Jahorlyk]] (173 km) og [[Kutsjurhan]] (123 km).<ref>[http://www.encyclopediaofukraine.com/pages/D/N/DniesterRiver.htm Encyclopedia of Ukraine] - Dnestr</ref>
+Av sideelvar på høgre sida finn ein [[Răut]], [[Ikel]], [[Bîc]] og [[Botna]], medan sideelvar på venstre er [[Zolota Lypa]] (140&nbsp;km), [[Koropets]], [[Dzjuryn]], [[Seret]] (250&nbsp;km), [[Zbrutsj]] (245&nbsp;km), [[Smotrytsj]] (169&nbsp;km), [[Usjytsia]] (112&nbsp;km), [[Kalius]], [[Liadova]], [[Murafa]] (162&nbsp;km), [[Rusava]], [[Jahorlyk]] (173&nbsp;km) og [[Kutsjurhan]] (123&nbsp;km).<ref>[http://www.encyclopediaofukraine.com/pages/D/N/DniesterRiver.htm Encyclopedia of Ukraine] - Dnestr</ref>
 == Byar ==
-Den største byen ved Dnestr er [[Tiraspol]] i [[Transnistria]] i Moldavia.
+Den største byen ved Dnister er [[Tiraspol]] i [[Transnistria]] i Moldova.
 * '''I [[Ukraina]]:'''
@@ Line 41: / Line 41: @@
 ** evd [[Bilhorod-Dnistrovskij]]
-== Fotnotar ==
+== Kjelder ==
 {{fotnoteliste}}
+{{refopning}}
+* ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Dniester|Dniester]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 4. februar 2008.''
+{{refslutt}}
 == Bakgrunnsstoff ==
+* [http://www.earthtrends.wri.org/pdf_library/maps/watersheds/eu6.pdf Kart over nedslagsfeltet til Dnestr] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060625200321/http://www.earthtrends.wri.org/pdf_library/maps/watersheds/eu6.pdf |date=2006-06-25 }} (PDF)
-{{Commonscat|Dniester}}
+* [http://www.dniester.org Dniester.org: eit internasjonalt elveprosjekt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200818111223/http://www.dniester.org/ |date=2020-08-18 }}
-* [http://www.earthtrends.wri.org/pdf_library/maps/watersheds/eu6.pdf Kart over nedslagsfeltet til Dnestr] (PDF)
-* [http://www.dniester.org Dniester.org: eit internasjonalt elveprosjekt]
 * [http://www.eco-tiras.org eco-tiras.org]
-* [http://pridnestrovie.net/image/tid/13 Biletgalleri]
+* [http://pridnestrovie.net/image/tid/13 Biletgalleri] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070402142851/http://pridnestrovie.net/image/tid/13 |date=2007-04-02 }}
+{{Autoritetsdata}}
-== Kjelde ==
-<div class="references-small">
-* ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Dniester|Dniester]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 4. februar 2008.''
-</div>
 [[Kategori:Elvar i Moldova]]
@@ Line 61: / Line 59: @@
 [[Kategori:Internasjonale elvar i Europa]]
 [[Kategori:Den moldovsk-ukrainske grensa]]
-<!--interwiki (no, sv, da first; then other languages alphabetically by name)-->
-[[no:Dnestr]]
-[[sv:Dnestr]]
-[[da:Dnestr]]
-[[am:ድኒስተር ወንዝ]]
-[[ar:دنيستر]]
-[[an:Río Dniéster]]
-[[ast:Ríu Nistru]]
-[[az:Dnestr]]
-[[be:Рака Днестр]]
-[[be-x-old:Днестр]]
-[[bg:Днестър]]
-[[bs:Dnjestar]]
-[[ca:Dnièster]]
-[[cs:Dněstr]]
-[[cy:Afon Dniester]]
-[[de:Dnister]]
-[[et:Dnestr]]
-[[el:Δνείστερος]]
-[[en:Dniester]]
-[[es:Dniéster]]
-[[eo:Dnestro]]
-[[eu:Dniester]]
-[[fr:Dniestr]]
-[[fy:Dnjestr]]
-[[gl:Río Dnister]]
-[[ko:드네스트르 강]]
-[[hy:Դնեստր]]
-[[hr:Dnjestar]]
-[[id:Sungai Dniester]]
-[[it:Dnestr]]
-[[he:דניסטר]]
-[[ka:დნესტრი]]
-[[la:Tyras]]
-[[lv:Dņestra]]
-[[lt:Dniestras]]
-[[lmo:Dnestr]]
-[[hu:Dnyeszter]]
-[[mk:Дњестар]]
-[[nl:Dnjestr]]
-[[ja:ドニエストル川]]
-[[oc:Dnièstre]]
-[[pl:Dniestr]]
-[[pt:Rio Dniestre]]
-[[ro:Nistru]]
-[[ru:Днестр]]
-[[sk:Dnester]]
-[[sr:Дњестар]]
-[[sh:Dnjestar]]
-[[fi:Dnestr]]
-[[tt:Днестр]]
-[[th:แม่น้ำนีสเตอร์]]
-[[tr:Dinyester]]
-[[uk:Дністер]]
-[[vi:Dnister]]
-[[yi:נעסטער]]
-[[zh:德涅斯特河]]