Zóg nit kein mól: Skilnad mellom versjonar

Sletta innhald Nytt innhald

På line

Siste versjonen frå 25. juni 2023 kl. 12:33

«Zóg nit kein mól» er dei første orda i den mest berømte av dei jødiske partisansongane frå andre verdskrigen. Den heiter da også opphavleg «Partizanerlid», og teksten er skriven av den unge diktaren Hirsch Glik (eller Hirsh Glik) frå Vilnius i Litauen. Han skreiv orda så dei passa ein fengande melodi laga av Pokras-brørne, jødiske komponistar frå Sovjetunionen. Songen blir i dag ofte sunge på minnemarkeringar over Holocaust.

Bakgrunn

Glik og andre jødar frå ghettoen i den nazi-okkuperte byen danna ei motstandsgruppe dei kalla Fareinikte Partizaner Organizatsie/Fareynigte Partizaner Organizatsye (FPO) på jiddisk (jiddisch/yidish), truleg fordi dei kom frå ulike politiske grupper, der var både kommunistar, bundistar og som Glik sjølv, medlemer av den venstresionistiske rørsla Hashomer Hatzair. Etter at ghettoen blei utsletta av nazistane, heldt dei som kom seg unna fram med partisanverksemd frå skogane kring byen. Glik mista livet i krigen, han blei drepen i 1943 eller 1944.

Glik hadde gjeve ut dikt på både hebraisk og jiddisk før krigen, men det diktet som har udødeleggjort han er denne songteksten. Orda som handlar om aldri å gi seg, aldri å gi opp håpet, om å kjempe vidare. Saman med den italienske anti-fascistiske partisansongen «Bella Ciao», er «Partizanerlid» den internasjonalt kanskje mest kjende motstandssongen frå andre verdskrigen.

Norske omsetjingar

Songen til Hirsch Glik har verka fengjande på mange, også ein norsk diktar som Georg Johannesen. Eit av hans mest kjente dikt, Jødisk partisansang, tek utgangspunkt i ei linje hos Glik.

Bakgrunnsstoff

Lenkjer til norske gjendiktingar

«Sei du aldri at du går den siste veg» av Olve Utne
«Partisansong» av Erling Outzen

Framføring

Sog nit kejnmal - www.kampflieder.de

@@ Line 1: / Line 1: @@
+[[File:Jewish Partisans Anthem.JPG|mini|Den jødiske partisansalmen i minnelunden åt partisanane i Giv'ataym, Israel]]
-'''Zóg nit kein mól''' er dei første orda i den mest berømte av dei jødiske [[partisan]]songane frå [[andre verdskrigen]]. Den heiter da også opphavleg '''Partizanerlid''', og teksten er skriven av den unge diktaren [[Hirsch Glik]] (eller ''Hirsh'' Glik) frå [[Vilna]]/[[Vilnius]] i [[Litauen]]. Han skreiv orda så dei passa ein fengande melodi laga av Pokras-brørne, jødiske komponistar frå [[Sovjetunionen]].
+'''«Zóg nit kein mól»''' er dei første orda i den mest berømte av dei [[jødar|jødiske]] [[partisan]]songane frå [[andre verdskrigen]]. Den heiter da også opphavleg '''«Partizanerlid»''', og teksten er skriven av den unge diktaren [[Hirsch Glik]] (eller ''Hirsh'' Glik) frå [[Vilnius]] i [[Litauen]]. Han skreiv orda så dei passa ein fengande melodi laga av Pokras-brørne, jødiske komponistar frå [[Sovjetunionen]]. Songen blir i dag ofte sunge på minnemarkeringar over [[Holocaust]].
-Glik og andre [[jødar]] frå [[ghetto]]en i den nazi-okkuperte byen danna ei motstandsgruppe dei kalla Fareinikte Partizaner Organizatsie på jiddisk ([[jiddisch]]/yidish), truleg fordi dei kom frå ulike politiske grupper, der var både [[kommunist]]ar, [[bund]]istar og som Glik sjølv, medlemer av den venstre[[sionist]]iske rørsla Hashomer Hatzair. Etter at ghettoen blei utsletta av [[nazist]]ane, heldt dei som kom seg unna fram med partisanverksemd frå skogane kring byen. Glik hadde publisert dikt på både hebraisk og jiddisk før krigen, men det diktet som har udødeleggjort han er denne songteksten. Orda som handlar om aldri å gi seg, aldri å gi opp håpet, om å kjempe vidare.
+==Bakgrunn==
-Saman med den italienske anti-fascistiske partisansongen [[Bella Ciao]], er Partizanerlid den internasjonalt kanskje mest kjende motstandssongen frå andre verdskrigen.
+Glik og andre [[jødar]] frå [[ghetto]]en i den nazi-okkuperte byen danna ei motstandsgruppe dei kalla ''Fareinikte Partizaner Organizatsie''/[[Fareynigte Partizaner Organizatsye]] (FPO) på jiddisk ([[jiddisch]]/yidish), truleg fordi dei kom frå ulike politiske grupper, der var både [[kommunist]]ar, [[bund]]istar og som Glik sjølv, medlemer av den venstre[[sionist]]iske rørsla [[Hashomer Hatzair]]. Etter at ghettoen blei utsletta av [[nazist]]ane, heldt dei som kom seg unna fram med partisanverksemd frå skogane kring byen. Glik mista livet i krigen, han blei drepen i [[1943]] eller [[1944]].
+Glik hadde gjeve ut dikt på både hebraisk og jiddisk før krigen, men det diktet som har udødeleggjort han er denne songteksten. Orda som handlar om aldri å gi seg, aldri å gi opp håpet, om å kjempe vidare. Saman med den italienske anti-fascistiske partisansongen «[[Bella Ciao]]», er «Partizanerlid» den internasjonalt kanskje mest kjende motstandssongen frå andre verdskrigen.
-Glik mista livet i krigen, han blei drepen i [[1943]] eller [[1944]].
 ==Norske omsetjingar==
-Songen til Hirsch Glik har verka fengjande på mange, også ein norsk diktar som [[Georg Johannesen]]. Hans gjendikting av songen, som han kalla ''Jødisk partisansang'', er blitt kjent og kjært for mange nordmenn.
+Songen til Hirsch Glik har verka fengjande på mange, også ein norsk diktar som [[Georg Johannesen]]. Eit av hans mest kjente dikt, ''Jødisk partisansang'', tek utgangspunkt i ei linje hos Glik.
+===Bakgrunnsstoff===
-===Lenkjer til norske gjendiktingar ===
+'''Lenkjer til norske gjendiktingar'''
-*[http://www.heimdal.vgs.no/amnesty.htm#jew ''Jødisk partisansang'' av Georg Johannesen]
+<!-- *[http://www.heimdal.vgs.no/amnesty.htm#jew «Jødisk partisansang» av Georg Johannesen] -->
-*[http://utne.nvg.org/j/shir/glik.html ''Sei du aldri at du går den siste veg'' av Olve Utne]
+*[http://alnakka.net/w/index.php?title=Hirsch_Glik «Sei du aldri at du går den siste veg»] av Olve Utne
-*[[Diskusjon:Holocaust#Partisansong|''Partisansong'' av Erling Outzen]]
+*[[Diskusjon:Holocaust#Partisansong|«Partisansong»]] av Erling Outzen
+'''Framføring'''
+*[http://www.youtube.com/watch?v=YlX9etk8vKs Sog nit kejnmal - www.kampflieder.de]
+{{Autoritetsdata}}
-[[Kategori:Jødisk historie]]
-[[kategori:Andre verdskrigen]]
 [[Kategori:Kampsongar]]
-[[kategori:Sosialisme]]
+[[kategori:songar på jiddisch]]
+[[kategori:jødar under andre verdskrigen]]
+[[kategori:songar knytte til andre verdskrigen]]