Hopp til innhald

Rosshavet: Skilnad mellom versjonar

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Sletta innhald Nytt innhald
frå en
 
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.2
 
(7 mellomliggjande versjonar av 7 brukarar er ikkje viste)
Line 1: Line 1:
{{geoboks|bukt
{{geoboks|bukt
| namn =
| bilete =
| bilettekst =
| land = Antarktis
| land = Antarktis
| stad =
| zoom = 1
| kartlokasjon= Antarktis
| kartlokasjon= Antarktis
| fritype = Administrert under |fri = [[Antarktistraktaten]]
| fritype = Administrert under |fri = [[Antarktistraktaten]]
Line 13: Line 10:


==Skildring==
==Skildring==
Rosshavet vart oppdaga av [[James Clark Ross|James Ross]] i 1841. Vest i Rosshavet ligg [[Ross Island]] med vulkanen [[Mount Erebus]], i aust ligg [[Roosevelt Island i Antarktis|Roosevelt Island]]. Den sørlege delen av bukta er dekka av [[Rossisen]].<ref name="britannica1">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/510142/Ross-Sea |title=Ross Sea (sea, Pacific Sea) - Britannica Online Encyclopedia |publisher=Britannica.com |date= |accessdate=30. november 2012}}</ref> [[Roald Amundsen]] starta ekspedisjonen sin mot [[Sørpolen]] i 1911 frå [[Hvalbukta]], som ligg i sjølve isen. Vest i Rosshavet ligg [[McMurdo Sound]] som er ei hamn som vanlegvis er isfri om sommaren. Den sørlegaste delen av Rosshavet er [[Gould Coast]], som ligg kring 300 km frå [[Den geografiske sørpolen]].
Rosshavet vart oppdaga av [[James Clark Ross|James Ross]] i 1841. Vest i Rosshavet ligg [[Ross Island]] med vulkanen [[Mount Erebus]], i aust ligg [[Roosevelt Island i Antarktis|Roosevelt Island]]. Den sørlege delen av bukta er dekt av [[Rossisen]].<ref name="britannica1">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/510142/Ross-Sea |title=Ross Sea (sea, Pacific Sea) - Britannica Online Encyclopedia |publisher=Britannica.com |date= |accessdate=30. november 2012}}</ref> [[Roald Amundsen]] starta ekspedisjonen sin mot [[Sørpolen]] i 1911 frå [[Hvalbukta]], som ligg i sjølve isen. Vest i Rosshavet ligg [[McMurdo Sound]] som er ei hamn som vanlegvis er isfri om sommaren. Den sørlegaste delen av Rosshavet er [[Gould Coast]], som ligg kring 300 km frå [[Den geografiske sørpolen]].


Alle landmassar i Rosshavet er gjort krav på av [[New Zealand]] og høyrer til [[Ross Dependency]].
Alle landmassar i Rosshavet er gjort krav på av [[New Zealand]] og høyrer til [[Ross Dependency]].

Ein 10 meter lang [[kjempeblekksprut]] på 495 kg vart fanga i Rosshavet den 22. februar 2007.


==Økologisk tyding og bevaring==
==Økologisk tyding og bevaring==
Line 24: Line 19:
Langs kysten av bukta finn ein hekkestader for [[adeliepingvin]] og [[keisarpingvin]], som det finst mange av kring Rosshavet, både mot kysten og ut mot det opne havet. <ref name="britannica1"/>
Langs kysten av bukta finn ein hekkestader for [[adeliepingvin]] og [[keisarpingvin]], som det finst mange av kring Rosshavet, både mot kysten og ut mot det opne havet. <ref name="britannica1"/>


Rosshavet er eit av dei siste havområda på jorda som er relativt urørt av menneskeleg aktivitet. På grunn av dette er området nesten heilt fritt for forureining, overfiske og innføring av framande artar. Rosshavet har derfor vorte eit fokusområde for miljøvernsgrupper. Rosshavet vert av marinbiologar rekna for å ha eit særs høgt biologisk mangfald.
Rosshavet er eit av dei siste havområda på jorda som er relativt urørt av menneskeleg aktivitet. På grunn av dette er området nesten heilt fritt for forureining, overfiske og innføring av framande artar. Rosshavet har derfor vorte eit fokusområde for miljøvernsgrupper. Rosshavet vert av marinbiologar rekna for å ha eit særs høgt biologisk mangfald. Til dømes vart ein 10 meter lang [[kjempeblekksprut]] på 495 kg fanga i Rosshavet den 22. februar 2007.


== Sjå òg ==
== Sjå òg ==
Line 36: Line 31:


==Kjelder==
==Kjelder==
{{refopning}}
<div class="references-small">
*''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Ross Sea|Ross Sea]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 30. november 2012.''
*''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Ross Sea|Ross Sea]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 30. november 2012.''
**''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene: {{fotnoteliste}}''
**''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:''
{{refslutt}}
{{fotnoteliste}}
</div>


== Bakgrunnsstoff ==
== Bakgrunnsstoff ==
*J.Glausiusz, 2007, [http://discovermagazine.com/2007/apr/raw-data-beacon-bird-of-climate-change ''Raw Data: Beacon Bird of Climate Change.''] Discover Magazine.
*J.Glausiusz, 2007, [http://discovermagazine.com/2007/apr/raw-data-beacon-bird-of-climate-change ''Raw Data: Beacon Bird of Climate Change.''] Discover Magazine.
*Gunn, B., nd, [http://www.rosssea.info/geologi.html ''Geology The Ross Sea Dependency including Victoria-Land ''] Ross Sea, Antarctic, Including the Ross Sea Dependency, the Sub Antarctic islands and sea, up to New Zealand from the Pole.
*Gunn, B., nd, [http://www.rosssea.info/geologi.html ''Geology The Ross Sea Dependency including Victoria-Land '']{{Død lenkje|date=oktober 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Ross Sea, Antarctic, Including the Ross Sea Dependency, the Sub Antarctic islands and sea, up to New Zealand from the Pole.
*K.Hansen, 2007, [http://www.geotimes.org/mar07/article.html?id=nn_pingvinar.html ''Paleoclimate: Penguin poop adds to climate picture.''] Geotimes.
*K.Hansen, 2007, [http://www.geotimes.org/mar07/article.html?id=nn_pingvinar.html ''Paleoclimate: Penguin poop adds to climate picture.''] Geotimes.
*International Polar Foundation, 2007, [http://www.sciencepoles.org/index.php?s=2&rs=home&uid=1020&lg=en ''Interview with dr. Steven Emslie: The adeliepingvinar' Diet Shift.''] SciencePoles website.
*International Polar Foundation, 2007, [http://www.sciencepoles.org/index.php?s=2&rs=home&uid=1020&lg=en ''Interview with dr. Steven Emslie: The adeliepingvinar' Diet Shift.''] SciencePoles website.
Line 49: Line 45:
*Locarnini, R.A., 1995, [http://www-ocean.tamu.edu/Quarterdeck/QD3.1/Locarnini/locarnini.html the ''Ross Sea.''] Quarterdeck, vol. 1, no. 3.(Department of Oceanography, [[Texas A&M University]], College Station, Texas.)
*Locarnini, R.A., 1995, [http://www-ocean.tamu.edu/Quarterdeck/QD3.1/Locarnini/locarnini.html the ''Ross Sea.''] Quarterdeck, vol. 1, no. 3.(Department of Oceanography, [[Texas A&M University]], College Station, Texas.)
*{{cite news|url=http://www.radionz.co.nz/news/national/72356/nth-korean-boats-caught-fishing-in-conservation-area|title=Nth Korean boats caught fishing in conservation area|publisher=[[Radio New Zealand]]|accessdate=7 April 2011}}
*{{cite news|url=http://www.radionz.co.nz/news/national/72356/nth-korean-boats-caught-fishing-in-conservation-area|title=Nth Korean boats caught fishing in conservation area|publisher=[[Radio New Zealand]]|accessdate=7 April 2011}}



{{Antarktis}}
{{Antarktis}}
{{Autoritetsdata}}


[[Kategori:Bukter i Antarktis]]
[[Kategori:Bukter i Antarktis]]
[[Kategori:Geografi i Ross Dependency]]
[[Kategori:Geografi i Ross Dependency]]
[[Kategori:Stader i Antarktis kalla opp etter britar]]

[[Kategori:Oppkallingar etter James Clark Ross]]
[[ar:بحر روس]]
[[be:Мора Роса]]
[[bg:Рос (море)]]
[[bs:Rossovo more]]
[[ca:Mar de Ross]]
[[cv:Росс тинĕсĕ]]
[[cs:Rossovo moře]]
[[de:Rossmeer]]
[[et:Rossi meri]]
[[el:Θάλασσα Ρος]]
[[es:Mar de Ross]]
[[eo:Maro de Ross]]
[[eu:Ross itsasoa]]
[[fa:دریای راس]]
[[fr:Mer de Ross]]
[[fy:Ross-see]]
[[gl:Mar de Ross]]
[[ko:로스 해]]
[[hr:Rossovo more]]
[[id:Laut Ross]]
[[it:Mare di Ross]]
[[he:ים רוס]]
[[ka:როსის ზღვა]]
[[la:Mare Ross]]
[[lv:Rosa jūra]]
[[lt:Roso jūra]]
[[hu:Ross-tenger]]
[[mk:Росово Море]]
[[xmf:როსიშ ზუღა]]
[[nl:Rosszee]]
[[ja:ロス海]]
[[no:Rosshavet]]
[[pl:Morze Rossa]]
[[pt:Mar de Ross]]
[[ro:Marea Ross]]
[[ru:Море Росса]]
[[simple:Ross Sea]]
[[sk:Rossovo more]]
[[sr:Росово море]]
[[sh:Rossovo more]]
[[fi:Rossinmeri]]
[[sv:Rosshavet]]
[[tl:Dagat Ross]]
[[th:ทะเลรอสส์]]
[[tr:Ross Denizi]]
[[uk:Море Росса]]
[[vi:Biển Ross]]
[[war:Dagat Ross]]
[[zh:罗斯海]]

Siste versjonen frå 20. oktober 2022 kl. 18:05

Rosshavet
bukt
Land  Antarktis
Del av Sørishavet
Koordinatar 75°S 175°W / 75°S 175°W / -75; -175
Administrert under Antarktistraktaten
Kart
Rosshavet
75°S 175°W / 75°S 175°W / -75; -175
Rosshavet is located in Antarktis
Rosshavet (Antarktis)
Wikimedia Commons: Ross Sea

Rosshavet er ei stor bukt i Sørishavet i Antarktis mellom Victoria Land og Marie Byrd Land.

Rosshavet vart oppdaga av James Ross i 1841. Vest i Rosshavet ligg Ross Island med vulkanen Mount Erebus, i aust ligg Roosevelt Island. Den sørlege delen av bukta er dekt av Rossisen.[1] Roald Amundsen starta ekspedisjonen sin mot Sørpolen i 1911 frå Hvalbukta, som ligg i sjølve isen. Vest i Rosshavet ligg McMurdo Sound som er ei hamn som vanlegvis er isfri om sommaren. Den sørlegaste delen av Rosshavet er Gould Coast, som ligg kring 300 km frå Den geografiske sørpolen.

Alle landmassar i Rosshavet er gjort krav på av New Zealand og høyrer til Ross Dependency.

Økologisk tyding og bevaring

[endre | endre wikiteksten]

Dyre- og plantelivet i Rosshavet liknar andre marine regionar i det sørlege Antarktis. Særleg om sommaren fører det næringsrike vatnet til mykje plankton her, som igjen gjev næring for større artar, som fisk, sel, kval og sjøfugl.

Langs kysten av bukta finn ein hekkestader for adeliepingvin og keisarpingvin, som det finst mange av kring Rosshavet, både mot kysten og ut mot det opne havet. [1]

Rosshavet er eit av dei siste havområda på jorda som er relativt urørt av menneskeleg aktivitet. På grunn av dette er området nesten heilt fritt for forureining, overfiske og innføring av framande artar. Rosshavet har derfor vorte eit fokusområde for miljøvernsgrupper. Rosshavet vert av marinbiologar rekna for å ha eit særs høgt biologisk mangfald. Til dømes vart ein 10 meter lang kjempeblekksprut på 495 kg fanga i Rosshavet den 22. februar 2007.

  1. 1,0 1,1 «Ross Sea (sea, Pacific Sea) - Britannica Online Encyclopedia». Britannica.com. Henta 30. november 2012. 

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]