Augustus: Skilnad mellom versjonar
sInkje endringssamandrag |
|||
(13 mellomliggjande versjonar av 7 brukarar er ikkje viste) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{om||tittelen|augustus og augusta}} |
|||
[[Fil:Hw-augustus.jpg|mini|300px|Keisar Augustus av Romarriket]] |
|||
{{infoboks monark|bilete=Statue-Augustus.jpg}} |
|||
'''Augustus''' ([[23. september]] [[-63|63 fvt]] - [[19. august]] [[14]]) var [[keisar]] av [[Romarriket]] frå [[-30|30 fvt]] - [[14]]. Han vert rekna som den fyrste [[Romerske keisarar|romerske keisar]] og grunnleggjar av [[prinsipatet]]. Som keisar vart han kalla '''Imperator Caesar Augustus''' ([[Latin]]: <small>IMP·CAESAR·DIVI·F·AVGVSTVS</small>). |
|||
'''Augustus''' ({{levde|23. september|-63|19. august|14}}) var [[keisar]] av [[Romarriket]] frå år [[-30|30 fvt]] til år [[14]]. Han vert rekna som den fyrste [[Romerske keisarar|romerske keisaren]] og grunnleggjar av [[prinsipatet]].<ref name="Brit">{{Citation|title=Augustus {{!}} Biography, Accomplishments, Statue, Death, Definition, & Facts {{!}} Britannica|url=https://www.britannica.com/biography/Augustus-Roman-emperor|website=www.britannica.com|accessdate=2022-07-29|language=en}}</ref><ref name="SNL">{{Cite journal|last=Steen|first=Tone|last2=Iddeng|first2=Jon Wikene|date=2022-04-01|title=Augustus – første romerske keiser|url=http://snl.no/Augustus_-_f%C3%B8rste_romerske_keiser|journal=Store norske leksikon|language=nb}}</ref> Som keisar vart han kalla '''Imperator Caesar Augustus''' ([[Latin]] <small>IMP·CAESAR·DIVI·F·AVGVSTVS</small>). |
|||
Augustus vart oppfostra av onkelen sin, [[Julius Cæsar|Gaius Julius Cæsar]]. Etter at Cæsar vart myrda i år [[-44|44 fvt]] utkjempa Augustus ein i [[borgarkrig]] med [[Marcus Antonius]] og kjempa mot [[Kleopatra VII av Egypt|Kleopatra]] av [[Egypt]]. |
|||
Fødenamnet til Augustus var '''Gaius Octavius'''. Namnet vart endra til Gaius Caesar Octavianus («den octavianske cæsar»), etter at Cæsar adopterte han straks før Cæsar vart myrda. |
Fødenamnet til Augustus var '''Gaius Octavius'''. Namnet vart endra til '''Gaius Caesar Octavianus''' («den octavianske cæsar»), etter at Cæsar adopterte han straks før Cæsar vart myrda. |
||
[[Fil:Augustus 1248A.jpg|mini|left|[[Denarius|Sølvdenarius]] med keisar Augustus avbilda.]] |
|||
I [[ |
I [[Nytestamentet]] i [[Bibelen]] vert det skildra korleis keisar Augustus gjev ordre om at heile verda (dvs. heile [[Romarriket]]) skal skrivast inn i manntal. Manntalet vart utført kring år [[-4|4 fvt]], då [[Jesus]] vart fødd. |
||
Augustus døydde 76 år gamal og vart etterfylgd av [[Tiberius av Romarriket|Tiberius]] Julius Caesar (som keisar omtala som Tiberius). |
Augustus døydde 76 år gamal og vart etterfylgd av [[Tiberius av Romarriket|Tiberius]] Julius Caesar (som keisar omtala som Tiberius). |
||
Månaden [[ |
Månaden [[august]] er oppkalla etter Augustus. |
||
==Kjelder== |
|||
{{fotnoteliste}} |
|||
{{refbetre|dato=2022}} |
|||
==Bakgrunnsstoff== |
|||
{{commons|Augustus}} |
{{commons|Augustus}} |
||
{{wikifrasar}} |
|||
{{historiespire}} |
{{historiespire}} |
||
{{Autoritetsdata}} |
|||
[[Kategori:Romerske keisarar]] |
[[Kategori:Romerske keisarar]] |
||
[[Kategori:Fødde i 60-åra fvt]] |
[[Kategori:Fødde i 60-åra fvt]] |
||
[[Kategori:Døde i 10-åra]] |
[[Kategori:Døde i 10-åra]] |
||
<!--interwiki (no, sv, da first; then other languages alphabetically by name)--> |
|||
{{Link FA|bg}} |
|||
{{Link FA|ceb}} |
|||
{{Link FA|de}} |
|||
{{Link FA|el}} |
|||
{{Link FA|en}} |
|||
{{Link FA|hr}} |
|||
{{Link FA|hu}} |
|||
{{Link FA|is}} |
|||
{{Link FA|it}} |
|||
{{Link FA|ko}} |
|||
{{Link FA|nl}} |
|||
{{Link FA|sv}} |
|||
{{Link FA|tr}} |
|||
{{Link FA|es}} |
|||
[[no:Augustus]] |
|||
[[sv:Augustus]] |
|||
[[da:Augustus]] |
|||
[[kbd:Октавиан Аугуст]] |
|||
[[af:Augustus Octavianus]] |
|||
[[als:Augustus]] |
|||
[[ar:أغسطس (إمبراطور)]] |
|||
[[an:César Augusto]] |
|||
[[arc:ܐܓܘܣܛܘܣ ܩܣܪ]] |
|||
[[ast:César Augustu]] |
|||
[[az:Oktavian Avqust]] |
|||
[[bn:আউগুস্তুস]] |
|||
[[zh-min-nan:Augustus]] |
|||
[[be:Актавіян Аўгуст]] |
|||
[[be-x-old:Актавіян Аўгуст]] |
|||
[[bcl:Caesar Augustus]] |
|||
[[bg:Октавиан Август]] |
|||
[[bar:Augustus]] |
|||
[[bo:ཨའོ་ཀུའུ་སི་ཏུའུ།]] |
|||
[[bs:Oktavijan August]] |
|||
[[br:Aogust (impalaer)]] |
|||
[[ca:August]] |
|||
[[ceb:Augusto]] |
|||
[[cs:Augustus]] |
|||
[[cy:Augustus]] |
|||
[[de:Augustus]] |
|||
[[et:Augustus]] |
|||
[[el:Οκταβιανός Αύγουστος]] |
|||
[[en:Augustus]] |
|||
[[es:César Augusto]] |
|||
[[eo:Aŭgusto Cezaro]] |
|||
[[ext:Cesa Augustu]] |
|||
[[eu:Zesar Augusto]] |
|||
[[fa:آگوستوس]] |
|||
[[hif:Augustus]] |
|||
[[fo:Augustus]] |
|||
[[fr:Auguste]] |
|||
[[fy:Augustus Oktavianus]] |
|||
[[ga:Ágastas]] |
|||
[[gl:Octavio Augusto]] |
|||
[[gan:屋大維]] |
|||
[[hak:O-kú-sṳ̂-tû]] |
|||
[[ko:아우구스투스]] |
|||
[[hy:Օկտավիանոս Օգոստոս]] |
|||
[[hi:आगस्टस कैसर]] |
|||
[[hr:August]] |
|||
[[ilo:Augusto]] |
|||
[[id:Octavianus]] |
|||
[[ia:Cesare Augusto]] |
|||
[[is:Ágústus]] |
|||
[[it:Augusto]] |
|||
[[he:אוגוסטוס קיסר]] |
|||
[[jv:Augustus]] |
|||
[[kn:ಅಗಸ್ಟಸ್]] |
|||
[[ka:ოქტავიანე ავგუსტუსი]] |
|||
[[sw:Augusto]] |
|||
[[ku:Augustus]] |
|||
[[la:Augustus (imperator)]] |
|||
[[lv:Oktaviāns]] |
|||
[[lt:Augustas]] |
|||
[[lad:Caesar Augustus]] |
|||
[[lij:Aogusto]] |
|||
[[lmo:August (imperador roman)]] |
|||
[[hu:Caius Octavianus Caesar Augustus]] |
|||
[[mk:Октавијан Август]] |
|||
[[ml:അഗസ്റ്റസ്]] |
|||
[[mr:ऑगस्टस]] |
|||
[[arz:اغسطس (امبراطور)]] |
|||
[[ms:Augustus]] |
|||
[[mn:Август Цезарь]] |
|||
[[my:ဩဂတ်စတက်ဆီဇာ]] |
|||
[[nl:Imperator Caesar Augustus]] |
|||
[[ja:アウグストゥス]] |
|||
[[nap:Augusto]] |
|||
[[oc:August]] |
|||
[[or:ଅଗଷ୍ଟସ]] |
|||
[[uz:Ottaviano]] |
|||
[[pnb:آگسٹس]] |
|||
[[nds:Augustus]] |
|||
[[pl:Oktawian August]] |
|||
[[pt:Augusto]] |
|||
[[kaa:Oktavian Avgust]] |
|||
[[ro:Cezar August]] |
|||
[[rm:Augustus]] |
|||
[[rue:Октавіан Авґуст]] |
|||
[[ru:Октавиан Август]] |
|||
[[sm:Aokuso Kaisara]] |
|||
[[sa:आगस्टस कैसर]] |
|||
[[sq:Augusti]] |
|||
[[scn:Cesari Augustu]] |
|||
[[simple:Augustus]] |
|||
[[sk:Octavianus Augustus]] |
|||
[[sl:Gaj Avgust Oktavijan]] |
|||
[[sr:Октавијан Август]] |
|||
[[sco:Augustus]] |
|||
[[sh:August (rimski car)]] |
|||
[[su:Octavianus]] |
|||
[[fi:Augustus]] |
|||
[[tl:Cesar Augusto]] |
|||
[[ta:அகஸ்ட்டஸ்]] |
|||
[[th:จักรพรรดิออกัสตัส]] |
|||
[[tr:Caesar Divi Filius Augustus]] |
|||
[[tk:Oktawian Awgust]] |
|||
[[udm:Октавиан Август]] |
|||
[[uk:Октавіан Август]] |
|||
[[ur:آگسٹس]] |
|||
[[vi:Augustus]] |
|||
[[fiu-vro:Augustus]] |
|||
[[wa:Impreur Ågusse]] |
|||
[[zh-classical:奧古斯都]] |
|||
[[war:Augustus]] |
|||
[[yi:אויגוסטוס]] |
|||
[[yo:Augustus]] |
|||
[[zh-yue:奧古斯都]] |
|||
[[diq:Augustus]] |
|||
[[bat-smg:Augosts]] |
|||
[[zh:奥古斯都]] |
Siste versjonen frå 29. juli 2022 kl. 09:37
- For tittelen, sjå augustus og augusta.
Augustus | |||
| |||
Fødd | 23. september 63 f.Kr. | ||
---|---|---|---|
Fødestad | Roma | ||
Død | 19. august 14 | ||
Dødsstad | Nola | ||
Gravstad | Augustus' mausoleum | ||
Gift med | Claudia, Scribonia, Livia Drusilla | ||
Dynasti | Julo-claudiske dynasti, Julii Caesares, Octavii Rufi | ||
Far | Gaius Octavius, Julius Cæsar | ||
Mor | Azia maggiore | ||
Born | Julia the Elder, Gaius Cæsar, Lucius Cæsar, Tiberius av Romarriket, Marcus Postumus |
Augustus (23. september -63–19. august 14) var keisar av Romarriket frå år 30 fvt til år 14. Han vert rekna som den fyrste romerske keisaren og grunnleggjar av prinsipatet.[1][2] Som keisar vart han kalla Imperator Caesar Augustus (Latin IMP·CAESAR·DIVI·F·AVGVSTVS).
Augustus vart oppfostra av onkelen sin, Gaius Julius Cæsar. Etter at Cæsar vart myrda i år 44 fvt utkjempa Augustus ein i borgarkrig med Marcus Antonius og kjempa mot Kleopatra av Egypt.
Fødenamnet til Augustus var Gaius Octavius. Namnet vart endra til Gaius Caesar Octavianus («den octavianske cæsar»), etter at Cæsar adopterte han straks før Cæsar vart myrda.
I Nytestamentet i Bibelen vert det skildra korleis keisar Augustus gjev ordre om at heile verda (dvs. heile Romarriket) skal skrivast inn i manntal. Manntalet vart utført kring år 4 fvt, då Jesus vart fødd.
Augustus døydde 76 år gamal og vart etterfylgd av Tiberius Julius Caesar (som keisar omtala som Tiberius).
Månaden august er oppkalla etter Augustus.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ «Augustus | Biography, Accomplishments, Statue, Death, Definition, & Facts | Britannica», www.britannica.com (på engelsk), henta 29. juli 2022
- ↑ Steen, Tone; Iddeng, Jon Wikene (1. april 2022). «Augustus – første romerske keiser». Store norske leksikon (på norsk bokmål).
Denne artikkelen treng fleire referansar for verifikasjon. |