Sjå kjelda til Syrin

{{taksoboksLua
|taksonomi_WD=ja
}}
'''Syrin''' (''Syringa vulgaris'') er ein stor, lauvfellande [[busk]] eller eit lite [[tre]], kjend for dei sterkt luktande blomstrane som også kan etast. Planten kjem opphavleg frå [[Balkan]]halvøya, men er vorte ein vanleg [[hage]]plante som no også veks vilt over store delar av Europa og Nord-Amerika.

==Skildring==
Vekstforma  til syrin er opprett med grove [[grein]]er og ganske få sidegreiner. [[Bork]]en er først glatt og grågrøn. Seinare vert han grå. Nye skot er rette med motsette eggforma [[knopp]]ar. Endeknoppen manglar ofte slik at skotet sluttar med to knoppar. [[lauv|Blada]] er ovale til hjarteforma, litt læraktige og glatte. Oversida er friskt grøn, medan undersida er lysegrøn. Syrin blomstrar i mai og juni. [[Blomster|Blomstrane]] er samla i store klasar. Dei er lilla eller kvite og har sterk lukt. [[Frukt]]ene er brune, avlange kapslar. [[Frø]]a vert ikkje skikkeleg mogne i Noreg.

[[Rot]]nettet består av fleire djuptgåande hovudrøter med eit tett greina filter av siderøter og [[tåg|tæger]]. Syrin set rotskot. Planten toler vind og litt skugge, er nøysam og kan brukast sjølv på mager sandjord.

Vanleg syrin høyrer heime på [[Balkan]] der han dannar [[kratt]] på porøs, lett og kalkrik jord. Planten finst særleg i lyse eikeblandingsskogar. 	

Det er mange [[art]]ar i slekta ''Syringa''.

==I Noreg==
I Noreg har syrin truleg vore dyrka frå 1600-talet.{{r|lid8}} Syrin er altså ein tradisjonell hageplante som tidlegare derfor ikkje har vore risikovurdert som framandart.{{r|adb-fl}} Det syner seg at syrin truleg ikkje har etablert seg i norsk natur før på 1870-talet, og etter dei gjeldande reglane skal arten derfor risikovurderast som ein framandart. I den førebels utgåva av Framandartslista 2023 er syrin rekna til å ha svært høg risiko (SE), med den høgast moglege vurderinga både for invasjonspotensial og økologisk effekt. Syrin er derfor å rekne som ein av «verstingane» som framandart i norsk natur.{{r|adb-fl-2023}}

==Kjelder==
{{refopning}}
<references>
<ref name="lid8">{{Kjelde bok
  | forfattar = Reidar Elven mfl.
  | utgjevingsår = 2022
  | utgåve = 8.
  | tittel = [[Norsk flora]]
  | side = 931–933
  | forlag = [[Det Norske Samlaget]]
  | stad = Oslo
 }}</ref>
<ref name="adb-fl">{{Kjelde www
  |url = https://artsdatabanken.no/fremmedarter/2018/N/1073
  |tittel = Fremmedartslista 2018
  |verk = [[Framandartslista]] 2018
  |vitja = 2023-03-03
  |utgjevar = Artsdatabanken
  |utgjevingsdato = 2018-04-24
 }}</ref>
<ref name="adb-fl-2023">{{Kjelde www
  |url = https://artsdatabanken.no/lister/fremmedartslista/2023/53
  |tittel = Fremmedartslista 2023 – innsyn
  |verk = [[Framandartslista]] 2023
  |vitja = 2023-03-03
  |utgjevar = Artsdatabanken
 }}</ref>
</references>
{{refslutt}}

==Bakgrunnsstoff==
{{Commons|Lilac}}

[[Kategori:Buskar]]
[[Kategori:Hageplantar]]
[[Kategori:Syrinslekta]]