Sjå kjelda til DS «Midnatsol» (1910)

{|{{infoboks skip start}}	
{{Infoboks skip bilete
| bilete=[[Fil:D-S Midnatsol. Det Bergenske Dampskipsselskap.jpg|300px]]
| bilettekst =DS «Midnatsol» i Brønnøysund ca. 1943.<br />Foto: Franz Affolderbach (Dag Skogheims privatarkiv / Arkiv i Nordland)
}}
{{infoboks skip karriere
| skip flagg={{flagg|Noreg}}
| skipsnamn= DS «Midnatsol»
| skipseigar= [[Det Bergenske Dampskibsselskab]]
| heimehamn = [[Bergen]]
| skipsbyggar=[[Bergen Mekaniske Verksted]] i [[Bergen]]
| byggekostnad = 504&nbsp;032 kr<ref name=sjohistorie/>
| verftsnummer=158
| jomfrutur =Juni 1910
| kjennemerke = MGBT/LELR
| lagnad = Opphogd 1954
}}
{{Infoboks skip mål
| format = Passasjer- og lasteskip
| tonnasje = 978 [[registertonn|brt]], 505 [[registertonn|nrt]]
| daudvekt = 510 tdw. 
| lengd = 61,8 m
| breidd= 9,5 m
| djupgang= 6,0 m
| effekt= 1&nbsp;508&nbsp;[[Hestekrefter|ihk]], 233 nhk
| framdrift=Triple 3 cyl. ekspansjon [[dampmaskin]] 
| fart =13 [[knop]]
| passasjerar = 132 køyeplassar
}}
|}

'''DS «Midnatsol»''' (kallesignal MGBT / LELR) var eit [[Hurtigruten|hurtigruteskip]] som vart overlevert [[Det Bergenske Dampskibsselskab]] (BDS) i juni 1910. Skipet var byggnummer 158 ved [[Bergen Mekaniske Verksted|Bergens Mekaniske Værksted]], og kontraktsummen var 504&nbsp;032 kroner. I juni 1910 vart DS «Midnatsol» sett i hurtigrutetrafikk. Ho gjekk i fast rotasjon fram til 1950, berre avbroten av verkstadopphald. Skipet vart hogd opp i [[Belgia]] i 1954.

== Historie ==
I 1907 vart den fjerde vekentlege hurtigruteseglinga oppretta, og Det Bergenske Dampskibsselskab og [[Det Nordenfjeldske Dampskibsselskab]] (NFDS) fekk kontrakten. [[Bergen]] fekk o to avgangar i veka til [[Vadsø]], og nye skip var naudsynt. I 1908 kontraherte Det Bergenske Dampskibsselskab eit nytt hurtigruteskip for å erstatte det aldrande [[DS «Capella»]], og kontrakten gjekk til Bergens mekaniske værksted (BMV) i Solheimsviken.

Det var det første skipet til BDS der ein modell av skipet vart testa i ein tank før skipet vart bygt.<ref name=sjohistorie>{{cite web|url=https://www.sjohistorie.no/no/skip/19345 |tittel=D/S Castor|publisher=Sjøhistorie.no|access-date = 28. desember 2019}}</ref>  

=== I hurtigruten ===
DS «Midnatsol» vart sett inn i fast rotasjon i hurtigruten i juni 1910, og avløyste [[DS «Capella»]] frå 1885. DS «Capella» hadde gått som erstatningsskip etter at [[DS «Astræa»]] forliste i januar same år. 19. januar 1915 grunnstøtte ho ved [[Kiberg]] mellom Vadsø og [[Vardø]]. Ved lågvatn stod skipet tørt til midtskips, og forsøk på å trekkje ho av skjæret med to kanonbåtar var mislukka. Ho vart seinare trekt av grunnen av to bergingsbåtar, og fekk store skadar i botnen av skroget i prosessen. I 1930 vart innreiinga bygt om og modernisert. I 1936 vart det innført daglege avgangar i hurtigruten, og DS «Midnatsol» var eit av dei 14 skipa som gjekk i fast rotasjon.

Under [[åtaket på Noreg i 1940]] var DS «Midnatsol» undervegs til [[Trondheim]]. Do ho kom til hamna vart ho midt i den tyske invasjonsflåten. Skipet vart liggjande lenge i Trondheim hamn, for alle hurtigruteavgangar vart innstilt i kjølvatnet av invasjonen og krigshandlingane. Først i juli 1940 starta seglingane igjen, men med redusert frekvens. Den 30. august 1941 på sørgåande i [[Lopphavet]] mellom [[Øksfjord]] og [[Skjervøy]], passerte ho ein tysk konvoi. Konvoien kom under åtak, og to skip vart torpedert og sokk. DS «Midnatsol» tok ombord omkring 200 av dei overlevande. Den farlege situasjonen i [[Finnmark]] førte til at hurtigruten snudde i [[Tromsø]], medan strekninga Tromsø – [[Kirkenes]] vart trafikkert av mindre skip og kuttarar – den såkalla «Erstatningsruten».

DS «Midnatsol» kom velberga gjennom krigsåra, og heldt fram i den reduserte hurtigruten i dei første etterkrigsåra. I det siste vinterhalvåret av krigen, vart skipet segla til inst i [[Osterfjorden]]. Skipet gjekk attende til normal verksemd i juni 1945.

I 1946 vart fire nye større hurtigruteskip kontraherte i [[Italia]], og det var avgjort at det eine, nye skipet skulle få namnet «Midnatsol». I juni 1949 vart DS «Midnatsol» omdøypt til DS «Sylvia» og teken ut av trafikk. Seinare same året vart DS «Sylvia» igjen sett inn i hurtigruten, men i oktober 1950 kom ho til Bergen for siste gang som hurtigrute. 30. oktober vart ho selt til opphoggingsfirmaet S.A. Elbos i [[Antwerpen]] i [[Belgia]], men vart ikkje hogd opp før i 1954.

== Skipet ==
DS «Midnatsol» hadde ein tonnasje på 978 [[bruttoregistertonn]], 505 [[nettoregistertonn]], og lasteevna var på 510 [[dødvekttonn]]. Skipet hadde lasterom framom og akterfor kjelerommet, og lasting og lossing føregjekk med skipskranar framme og midtskips. Hovudmaskinen var ein kolfyrt trippel ekspansjon [[dampmaskin]] bygd ved Bergens mekaniske verksted. Oppgjeve yting var 1&nbsp;508 [[Hestekraft|ihk]] (indikerte hestekrefter) og 233 nhk (nominelle hestekrefter), og på prøveturen oppnådde skipet 13,44 [[måleininga knop|knop]]. Ved levering hadde ho 132 køyeplassar fordelt på 53 på 1. plass (1. klasse), 34 på 2. plass, og 45 på 3. plass. Plasseringa av passasjerklassene var tradisjonell, med 1. plass akter, 2. plass midtskips, og 3. plass framme. 1. plass spisesalong hadde store vindauge, og låg midtskips på stormdekket. På dekket over (promenadedekk) låg 1. plass røykesalong, og over denne låg den opne [[skipsbru|kommandobrua]] med bestikklugar og kapteinlugar like bak.

Lasterommet var på 530&nbsp;[[kubikkmeter|m³]]. I 1940 var kjølerommet på 510&nbsp;[[kubikkmeter|m³]]. 

I 1929 vart det sett i stramlinjeror. I 1933 vart det sett inn kjøleanlegg og brua vart flytta. Skipet fekk peileapparat i 1938 og i 1939 vart det sett inn ekkolodd. 

== Sjå òg ==
*[[Hurtigruteskip]]
*[[Flåten til Det Bergenske Dampskibsselskab]]

== Kjelder ==

<div class="references-small">
*''Denne artikkelen bygger på «[[:no:DS «Midnatsol» (1910)|DS «Midnatsol» (1910)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|no}},  den 28. desember 2019.'' 
**''{{Wikipedia-utgåve|no}} oppgav desse kjeldene:'' 
* Dag Bakka jr. – ''Hurtigruten, sjøveien mot nord'' (<small>side 62</small>). Seagull Publishing 2003 – ISBN 82-91258-17-1
* Mike Bent – ''Coastal Express: The Ferry to the Top of the World'' (engelsk). Conway Maritime Press Limited, 1987. ISBN 0-85177-446-6
 {{refslutt}}
{{fotnoteliste}}

{{Hurtigruteskip}}
{{BDS}}
{{Autoritetsdata}}

{{STANDARDSORTERING:Midnatsol (1910)}}
[[Kategori:Hurtigruteskip]]
[[Kategori:Norske dampskip]]
[[Kategori:Skip frå 1910]]
[[Kategori:1910 i Noreg]]
[[Kategori:Skip sluttsegla i 1954]]
[[Kategori:BDS-eigde fartøy]]
[[Kategori:Skip bygde ved Bergen Mekaniske Verksted]]