Louis Braille: Skilnad mellom versjonar

Sletta innhald Nytt innhald
F.bendik (diskusjon | bidrag)
F.bendik (diskusjon | bidrag)
Inkje endringssamandrag
Line 3:
[[File:Braille.jpg|mini|]]
 
'''ELouis Braille''' (fødtfødd [[4. januar]] [[1809]] i Coupvray nær [[Paris]], [[Frankrike]], død [[6. januar]] [[1852]]) er kjend som oppfinnaren av [[Punktskrift|punktskrifta]], på mange språk òg kalla ''braille.''
 
Som treåring skadde Braille sit venstre auge. Hans far var skomaker og vesle Luis ville leika med verktøyet. Medan han leikte bomma han på skoenein sko og ein syl traff han i auget. Det oppstod ein infeksjon som òg spreidde seg til hans høgre auge, noko som førde til at han vart [[Blinde|blind.]] Då han skulle byrja på skulen sett han bakarst i klasserommet og høyrde og til trass for sit handikap vart han best i klassa, men han måtte forlata klassa sidan han ikkje kunne lesa eller skriva. Som tiåring fekk han løyvd eit [[stipend]] slik at han kunne byrja ved ''Institution Royaledes Jeunes Aveugles'' (Den kongelege skulen for blinde born) der borna lærde praktiske handverk (skomaker). Seinare vart han [[Lærar|lærerlærar]] på skulen. På skulen lærde dei blinde å lesa taktile (opphøgde) attgjevingar av visuelle bokstavar. Denne forma for blindeskrift hadde ein del ulemper, blant anna at brukaren ikkje sjølv kunne produsera eigne taktile tekster, og dermed ikkje lesa det dei sjølv hadde skrive eller kommunisera med andre blindeskriftlesere utan hjelp frå sjåande translatørar/avskrivere.
 
Då han var 15 år fant Braille opp eit «punktsystem» inspirert av systemet til kaptein Charles Barbier dei la Serre, som vitja skulen;. hanHan hadde med seg eit system som soldatar på den tida brukte for å kunna kommunisera i mørkte. Serres system var basert på 12 punkt, medan Systemetsystemet til brailleBraille var bygd opp ved hjelp av berre 6 punkt. Seinare utvida Braille systemet til å inkluderteinkludere matematiske og musikalske teikn.
 
Braille døydde av [[tuberkulose]] i [[1852|1852.]] Han er gravlagd i [[Panthéon]], [[Paris|Paris.]]
 
== Referansar ==
 
== Litteratur ==
*Lise Männikö, ''Skrifta i mørkte'', Omnipax 2009
Mat sin*Mats Køber og Kari Rudjord (red), ''Berre røra, ikkje sjå. Om Louis Braille, språk og skrift''8, Akademisk publisering 2009
 
==Eksterne lenkjer==