Klima i Australia: Skilnad mellom versjonar

'''Klimaet i [[Australia]]''' varierer frå nesten tropisk klima i nord til eit mykje meir temperert klima lengst sør. Dei fleste menneska bur på søraustkysten av landet, og her har [[Great Dividing Range]] mykje å seie for klimaet. Denne fjellrekkja vernar den søraustlege delen av landet frå den steikande varmen og dei tørre forholda ein har i det store indre område av Australia, kalla [[Outback]]. Det meste av Outback kan kallast [[ørken]], men sjølv om dei vanlegvis får svært lite nedbør kan stundom [[tropisk syklon|tropiske lågtrykk]] passere over området og gje mykje nedbør. Dette fører ofte med seg flaum og stengde vegar. [[Alice Springs]], som ligg midt i Outback, fekk 205 mm nedbør på ein einaste dag i mars 1988. Dette er nær same nedbørsmengda byen normal får på eit heilt år!

 

 

Den normale nedbørsfordelinga gjennom året i Australia vert av og til snudd på hovudet av vêrfenomen som [[tropisk syklon|tropiske syklonar]] og [[El Niño]]-episodar. Syklonar kan av og til halde seg i nærleiken av landet i dagevis og gje enorme mengder regn på kort tid — av og til opp i 500 mm på ein dag. El Niño fører ofte til tørke i nord og i aust, medan [[La Niña]] kan føre til [[flaum]]. Skogbrannar herja landet under El Niño-episoden i 1982-83, medan område i [[New South Wales]] vart overfløymde av regnvatn under La Niña i 1999-2000. Den kraftige El Niño-episoden i 1997-98 hadde derimot liten påverknad på vêret i Australia.

 

== [[Queensland]] ==

Great Dividing Range utgjer ein stor innverknad på klimaet i denne delstaten òg. Kystområda har eit ganske vått klima, medan dei indre områda på andre sida av fjellrekkja er svært tørre. I 2000 sette Belenden Ker (like sør for [[Cairns]]) ny nasjonal nedbørsrekord med 12 461 mm på eit år. Frå [[Brisbane]] til [[Port Douglas]] kan den søraustlege [[passatvind]]en mot fjella gje regn kor tid som helst på året. November til april er likevel den våtaste tida på året, medan august og september er dei tørraste månadane. [[Townsville]] er derimot eit forholdsvis tørt område med ein årleg nedbørsnormal på 1164 mm. [[Tropisk syklon|Tropiske syklonar]] er ein alvorleg trussel i heile Queensland om sommaren, men ingen tropiske syklonar har derimot gått på land sidan 1970-talet. Dei siste 30 åra har folkesetnaden auka mykje, og styresmaktene i området er uroleg med tanke på slike hendingar og har laga omfattande evakueringsplanar. Utanom syklonar er ikkje [[flaum]] uvanleg i regntida, særleg lengst mot nord. Det meste av Queensland ligg derimot vest for Great Dividing Range, frå den tropiske [[Cape York]]-halvøya til det uttørka [[Great Artesian Basin]]. Great Artesian Basin kan få [[flaum]] sjølv om det ikkje regnar, fordi regnet strøymer frå fjella og ned i området og vidare til [[Lake Eyre]]. Elles er dei indre områda av Queensland som resten av Outback, tørt året rundt med høge temperaturar om sommaren og litt lågare temperaturar om vinteren.

 

== [[South Australia]] ==

 

== [[Northern Territory]] ==

Det er store skilnadar frå [[monsun]]klimaet i [[Darwin]] og det klassiske [[ørken]]området nær [[Alice Springs]]. Dei nordlegaste områda, [[Top End]], som inkluderer [[nasjonalpark]]en [[Kakadu]] har dagtemperaturar på rundt 30 °C året rundt, og nattetemperaturane er berre litt lågare om vinteren enn om sommaren. Den største variasjonen gjennom året er nedbørsmengdene. Top End-området har svært høge temperaturar i oktober og november før monsunen set inn, og nesten daglege [[torevêr]] om sommaren. Juni til august er så godt som heilt tørre. Små, men intense tropiske syklonar kan råke kysten gjennom heile regntida. Syklonen Tracy øydela 70 % av bygningane i Darwin første juledag i 1974. Sørover fra Darwin vert det gradvis varmare og tørrare, og dei tørre områda dekker den sørlege halvdelen av delstaten. Nettene på midten av sommaren er vanlegvis over 20 °C nær [[Ayers Rock]] og mange ettermiddagar er opp mot 38-40 °C. Enkelte år kan restane av ein tropisk syklon eller eit anna [[lågtrykk]] passere over ørkenområda og gje litt etterlengta regn om sommaren og hausten.

 

== [[Western Australia]] ==

 

== [[Tasmania]] ==

Tasmania har eit klima som skil seg frå resten av Australia. Fjellområda og vestkysten kan få ein god del nedbør kor tid som helst på året. [[Hobart]] og andre stader på austkysten får mindre nedbør, men sjølv her kjem det nedbør annakvar dag på sommaren og om lag to av tre dagar om vinteren. Når ein har kjølig [[vind]] kan det komme [[snø]] i fjellområda kor tid som helst på året. Hobart får sjeldan frost om vinteren, men dei høgareliggande forstadane får snø nokre gongar i året. Somrane her er stort sett kjølige, men av og til strøymer varmluft over [[Bass-sundet]] frå Melbourne. Sørlege delar av Tasmania kan få ein [[fønvind]]effekt når luft strøymer nordfrå og over fjella. Temperaturen kan då stige til over 30 °C enkelte sommardagar.

 

[[Kategori:Klima i Australia| ]]