Fræna kommune: Skilnad mellom versjonar
Sletta innhald Nytt innhald
sInkje endringssamandrag |
Merke: mobilendring Mobil nettendring Avansert mobilendring |
||
| (31 mellomliggjande versjonar av 17 brukarar er ikkje viste) | |||
Line 1:
{{Infoboks norsk kommune
{{Infoboks_kommune|kommunenummer=1548▼
|
| våpen = Fræna_komm.svg
|
| senter = [[Elnesvågen]]
| areal = 369
|målform=Nynorsk▼
| landareal = 362
| vassareal = 7
| ordførar = Tove Henøen
| ordførarparti = Sp
}}
'''Fræna kommune''' er ein tidlegare norsk kommune i [[Romsdal]] i [[Møre og Romsdal fylke]]. Han
[[Fil:Elnesvågen from Heiane in winter.JPG|mini|venstre|Elnesvågen sett frå Heiane.]]
[[Elnesvågen]] er administrasjonssenter og største tettstad i kommunen. Busetnaden i kommunen er spreidd, men tettar seg til i og kring kommunesenteret og i [[Bud]] vest i kommunen. Fræna har fire kyrkjer, [[Myrbostad kyrkje]], [[Bud kyrkje]], [[Hustad kyrkje
Dumperprodusenten [[Moxy]] ligg i Fræna-området.
== Namn og symbol==
Kommunenamnet var opphavleg Vaagø (Vågøy) og vart endra til Frænen i 1860<ref>{{Kjelde www |url=http://frana.kyrkja.no/Kyrkjer/V%C3%A5g%C3%B8ykyrkje/tabid/12506/language/nb-NO/Default.aspx |tittel=Vågøy kyrkje |vitja=23. november 2012 |forfattar = |etternamn = Aas |førenamn = Harald |utgjevar=Fræna kirkelige fellesråd, Den norske kyrkja}}</ref> og Fræna i 1918. Staden har namn etter Frænfjorden (gammalnorsk ''Fræni''). Tydinga er uviss, men kan stamme frå ''frænn'' (lys, skinande).
I 1589 heitte soknet Vågøy og låg under [[Aukra]] prestegjeld. Ved kongeleg resolusjon av 22. september 1859 vart soknet gjort om til Fræna prestegjeld. I 1880 vart gjeldet så delt i Ytre og Indre Fræna.<ref>{{Kjelde www |url=http://www.arkivverket.no/arkivverket/Tema/Slektsgransking/Hovedkilder/Kirkeboeker/Soknehistorikk/Moere-og-Romsdal |tittel=Prestegjeld og sokn i Møre og Romsdal |vitja=7. mars 2011 |utgjeve=20. februar 2003 |utgjevar=Arkivverket}}</ref>
Kommunevåpenet vart vedteke 15. mai 1995 og har sju blå bølgjer på ein gull bakgrunn. Motivet skal symbolisere [[havet]].
== Geografi ==
[[Fil:Hustadvika.png|mini|Frå Hustadvika i Fræna.]]
Fræna omfattar den vestlege delen av [[Romsdalshalvøya]], frå områda rundt [[Frænfjorden]] i sør til [[Hustadvika]] i nord, og dertil ei rekkje mindre øyar.
Hustadvika er ei av dei mest vêrharde strekningane av vestlandskysten. Fræna er ein kyst og fjordkommune der dei indre delane har ei rekke fjell mellom 600 og 1000 meter. Blant dei mest kjende fjella er [[Jendemsfjellet]] (633 moh.) og [[Kvannfjellet]] på (900 moh.), det høgste fjellet i kommunen. Nært kysten er det svære myrlendte område. Tvers gjennom kommunen går [[Frenfjorden]] som endar inst i [[Malmefjorden]].
Nær grensa til tidlegare [[Eide kommune]] ligg dei kjende kalksteinsgrottene [[Trollkyrkja i Fræna|Trollkyrkja]] som er blant Frænas mest populære turistattraksjonar.
På fugleberget på Ergan i [[Bud]] hekkar tusenvis [[krykkje]]r som kjem kvar februar og forlèt Fræna til fordel for sør-[[Atlanterhavet|Atlanteren]] i midten av august.
== Næringsliv ==
[[Fil:Jendemsfjellet.jpg|mini|Jordbruksområde i Fræna, med Jendemsfjellet til høgre i bakgrunnen.]]
Kommunen har sine største [[hjørnesteinsbedrift]]er som produserer for eksport: [[Hustadmarmor]] produserer marmor til bygningsindustrien og [[slurry]] til papirindustrien. Dumper-produsenten [[Moxy]] vart grunnlagt av gründeren [[Birger Hatlebakk]]. Fræna kommune er den største landbrukskommunen i Møre og Romsdal, med stor kjøtt- og mjølkeproduksjon. [[Tine BA|Tine]] har produksjonsstad for mellom anna [[Jarlsbergost]]. I hamna Harøysund ved Bud er også fiskerinæringa ei viktig næring.
[[Atlanterhavsvegen]] og [[Trollkyrkja]] er attraksjonar for turistnæringa i kommunen. Sportsdykking og sportsfiske på Hustad trekker også til seg ein del turisme.
==Folketalsutvikling==
'''Folketalsutvikling for noverande Fræna kommune frå 1900:'''
{| class="wikitable"
! 1900<ref name="historisk">[http://www.rhd.uit.no/dok/nos15.html "Hjemmehørende folkemengde Møre og Romsdal 1801-1960] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070223144824/http://www.rhd.uit.no/dok/nos15.html |date=2007-02-23 }} frå Registreringssentral for historiske data, vitja 1. september 2010</ref>
! 1.12.1920<ref name="ssb1920">Statistisk årbok for kongeriket Norge 40de årgang, 1920 (Det statistiske centralbyrå, 1921)</ref>
! 1.12.1930<ref name="ssb1950">Statistisk årbok for Norge 69. årgang, 1950 (Statistisk sentralbyrå, 1950)</ref>
Rad 44 ⟶ 71:
|}
== Kjende
*[[Anton Aure]]
*[[Rolf Groven]] (f. 1943), biletkunstnar
▲*[[Birger Hatlebakk]], ([[1912]]–[[1997]]), industrimann.
*[[Edvard Hoem]]
*[[Ola Kvernberg]] (f. 1981), fiolinist og jazzmusikar
▲*[[Jim Svenøy]], friidrettsutøvar.
==
{{refstart}}
* {{Kjelde www |url= http://snl.no/Fræna|tittel= Fræna|vitja=21. oktober 2010|forfattar= John Stokkan|utgjevar=[[Store Norske Leksikon]]|utgjeve = 8. juli 2010}}
* {{Kjelde www |url= http://www.allkunne.no/default.aspx?menu=23&id=886|tittel= Fræna kommune, Møre og Romsdal |vitja=21. oktober 2010|forfattar= Eirik Helleve|utgjevar=[[Allkunne]]|utgjeve = 26. mai 2009}}
----
*''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Fræna|Fræna]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 17. juni 2013.''
{{
[[Kategori:Kommunar i Møre og Romsdal]]▼
==Bakgrunnsstoff==
{{commonskat}}
{{Møre og Romsdal fylke}}
{{Autoritetsdata}}
[[
[[Kategori:Norske kommunar skipa i 1838]]
[[Kategori:Norske kommunar nedlagde i 2020]]
| |||