Tweede luitenant

Tweede luitenant is bij de landmacht en de luchtmacht een militaire rang. Bij de Koninklijke Marine heet de met tweede luitenant overeenkomende rang luitenant-ter-zee der derde klasse.

Tweede luitenant is de laagste officiersrang. Bij de marine en mariniers is het een stagiaire rang tijdens de PBI (praktisch bedrijfsintroductie) en de afronding van de studie. Bij de Nederlandse landmacht en luchtmacht kan de tweede luitenant wel zijn eigen commando als pelotonscommandant krijgen. Het is het equivalent van de onderluitenant bij de Belgische krijgsmacht.

De Nederlandse aanspreektitel is luitenant.

Rangonderscheidingstekens bij de Nederlandse krijgsmacht

Koninklijke Marine		Koninklijke Landmacht		Koninklijke Luchtmacht		Koninklijke Marechaussee
Luitenant-ter-zee der derde klasse Mijnheer/Mevrouw (bij het Korps Mariniers: tweede luitenant)		Tweede luitenant Luitenant		Tweede luitenant		Tweede luitenant

Officiersrangen (van hoog naar laag)

generaal
luitenant-generaal
generaal-majoor
brigadegeneraal (bij de luchtmacht: commodore)
kolonel
luitenant-kolonel (overste)
majoor
kapitein / ritmeester
eerste luitenant
tweede luitenant
vaandrig / kornet

België

Onderluitenant is de laagste graad voor officieren in de Belgische Landcomponent, Luchtcomponent en Medische component. Het is het equivalent van de tweede luitenant bij de Nederlandse krijgsmacht.

Bij de Belgische Marinecomponent wordt deze graad vaandrig-ter-zee 2e klasse genoemd.

Deze rang is eveneens de laagste officiersrang bij de brandweer.

KNIL

In de tijd van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger was onderluitenant echter de hoogste onderofficiersrang, tussen adjudant-onderofficier en tweede luitenant. Bij de opheffing van het KNIL gingen de onderluitenants met behoud van rang over naar de Koninklijke Landmacht en het Wapen der Militaire Luchtvaart, thans Koninklijke Luchtmacht. Het rangonderscheidingsteken bij het KNIL (en later de Koninklijke Landmacht) bestond uit twee stippen. Onderluitenant Jacques Willem van Asdonck (Rangkasbitoeng, West-Java, 1914) was de laatste onderluitenant die in 1969 de actieve dienst verliet.