George III van het Verenigd Koninkrijk

Bestand:George3.jpg
George IIII 1738-1820
Voorganger: George II	Koning van Engeland 1760-1820		Opvolger: George IV
Vader	Frederik, prins van Wales
Moeder	Augusta van Saksen-Gotha

George III (4 juni 1738 – 29 januari 1820) was koning van Groot-Brittannië en Ierland van 1760 tot 1820. Deze twee koninkrijken werden in 1801 samengevoegd onder de naam Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland.

Hij was tevens keurvorst van Hannover (1760 – 1814) en koning van Hannover (1814 – 1820). Hij was een zoon van Frederik, Prins van Wales, de oudste zoon van George II en prinses Augusta van Saksen-Gotha. Hij was de eerste Hannover die in Engeland geboren en getogen was. Zijn 60-jarig koningschap behoort tot de langdurigste uit de Britse geschiedenis. Zijn regeringsperiode wordt gekenmerkt door grote veranderingen, zowel in het Britse rijk als in Europa.

George had een moeilijke jeugd, waarin zijn geestelijke ontwikkeling geen gelijke tred hield met de emotionele. Zijn onzekerheid over zijn eigen bekwaamheden leidde tot neuroses die hem soms onvoorspelbaar en agressief maakten. Anderzijds werd de koning, zeker toen hij ouder werd, wel gewaardeerd. Hij was een aangenaam familieman, had grote interesse in cultuur en wetenschappen en ook de landbouw kon zich in zijn belangstelling verheugen.

In 1761 trouwde de koning met prinses Sophia Charlotte (1744-1818), de jongste dochter van Karl I, hertog van Mecklenburg-Strelitz. Zij kregen negen zoons en zes dochters, waaronder de latere koningen George IV en Willem IV.

George had de ambitie de bestuursvorm te zuiveren en zijn taakopvatting werd door zijn tijdgenoten ook wel gewaardeerd, maar zijn karakter belette hem verbeteringen echt door te voeren. Omdat hij minister-presidenten benoemde die bij hem in de gunst stonden werd hij ervan beschuldigd terug te willen keren naar het absolutisme, maar dat was niet terecht. De aanvankelijke instabiliteit van het bestuur was eerder een gevolg van de politieke en sociale veranderingen in Engeland en Amerika. Toen de oorlog tegen de Amerikaanse kolonisten een ongunstige wending begon te nemen, de koninklijke familie in diskrediet raakte door het gedrag van de latere George IV, werd de stroom van kritiek de koning spoedig te machtig.

Onder het premierschap van William Pitt (de Oudere) werd de Zevenjarige Oorlog tegen de Fransen gewonnen, waarmee Groot-Brittannie alle Franse bezittingen in Noord-Amerika verwierf. De gevolgen van de oorlog waren echter desastreus op financieel gebied en de schulden liepen hoog op. Ook de kosten van het bestuur van het imperium waren enorm. Door extreme belastingheffingen droeg dit bij aan het ontstaan van de Amerikaanse revolutie en het verlies van de koloniën in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1775-83). Australie moest het verlies van de Amerikaanse staten compenseren als plek waar gevangenen naartoe werden getransporteerd. In 1770 was het oostelijk deel van het eiland door James Cook opgeëist als Brits bezit. De eerste nederzetting ontstond in 1788 in Sydney.

Onder het premierschap van William Pitt de Jongere (1783-1801 en 1804-06) herstelde de financiële situatie zich en ontstond er ook weer oorlog met het revolutionaire Frankrijk (1793-1802) en later het Frankrijk van Napoleon (1803-1814).

Door de snelle technische vooruitgang kwam ook de industriële revolutie op gang, die grote veranderingen teweeg zou brengen in het Engelse landschap en de sociale structuur. Ook de handel kwam hierdoor tot grote bloei.

Na aanneming van een tegen hem gerichte motie in het parlement verklaarde hij zich in 1782 bereid af te treden. Dit werd niet geaccepteerd, maar hij raakte wel op de achtergrond. Hij werd in feite steeds meer de gevangene van William Pitt de Jongere.

In 1788 werd duidelijk dat de geestvermogens van de koning afnamen. Als gevolg hiervan werd hij uiteindelijk in 1811 van zijn taken ontheven. Zijn zoon trad op als regent, tot de koning in 1820 overleed. Hij was toen inmiddels doof en blind geworden en was zijn geestelijke vermogens volledig kwijt.

George III werd begraven in Windsor. Zijn zoon volgde hem op als George IV.