HSK Kormoran
HSK Kormoran | ||||
---|---|---|---|---|
Geschiedenis | ||||
Werf | Germaniawerft, Kiel | |||
Tewaterlating | 15 september 1938 | |||
Gedoopt | als vrachtschip Steiermark (1938-1940) | |||
In dienst | 9 oktober 1940 | |||
Omgedoopt | Kormoran (1940-1941) | |||
Opnieuw geclassificeerd | 1940 Hulpkruiser | |||
Status | Gezonken 19 November 1941 | |||
Algemene kenmerken | ||||
Lengte | 164 m | |||
Breedte | 20.2 m | |||
Diepgang | 8.5 m | |||
Deplacement | 19,900 tons (8,736 GRT) | |||
Voortstuwing en vermogen | 2 takt Diesel-electrische aandrijving; 14,400 PK. Electro motoren | |||
Vaart | 19 knopen (35 km/h) | |||
Bemanning | 397 | |||
Bewapening | 6 x 15 cm 2 x 37 mm anti-tank | |||
Vliegtuigen en faciliteiten | 2 x Arado 196 watervliegtuigen | |||
|
De Kormoran was een Duitse hulpkruiser in dienst bij de Kriegsmarine tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze is vooral bekend geworden door de zeeslag met de HMAS Sydney welke ten onder ging met alle 645 bemanningsleden aan boord. Beide wrakken waren nog niet teruggevonden, tot op 16 maart 2008, de Australische minister-president naar buiten bracht dat het wrak gevonden was op 150 kilometer ten westen van het West-Australische Shark Bay.
Geschiedenis
De Kormoran was een hulpkruiser tijdens de Tweede Wereldoorlog, bekend geworden door het tot zinken brengen van de Australische lichte kruiser HMAS Sydney. Hierbij werd echter de Kormoran ook tot zinken gebracht.
De Kormoran is op 15 september 1938 bij de Germaniawerft in Kiel als vrachtschip Steiermark van de HAPAG, de Hamburg-America lijn. Op 9 oktober 1940 kwam ze in dienst van de Kriegsmarine en is verbouwd tot hulpkruiser. Het werd hernoemd in Kormoran. Het schip kwam onder bevel van kapitein Theodor Detmers.
Hulpkruisers zijn schepen met het uiterlijk van een koopvaardijschip met bewapening, ze worden ook wel raider genoemd. Door het uiterlijk kunnen ze makkelijk bij andere schepen in de buurt komen. De bewapening is normaal gesproken verborgen zodat het verrassingeffect des te groter is. Vaak wapperde in de mast een vlag van een neutraal land om geen argwaan te wekken.
Raids
De Kormoran was het eerste schip van de tweede golf van vermomde hulpkruisers van de Kriegsmarine. Op 3 december 1940 vertrok het schip onder het commando van Theodor Detmers via de Straat van Denemarken naar de Atlantische Oceaan. In vier maanden tijd bracht ze zeven geallieerde schepen tot zinken en zond er een als oorlogsbuit naar bezet Frankrijk.
De Kormoran vertrok naar de Indische Oceaan, hier werden drie schepen gekaapt tussen april en november 1941.
In november 1941 voer de Kormoran rond de westkust van Australië, op weg naar een nieuw toegewezen gebied in de Zuidelijke Grote Oceaan. Haar carrière kwam echter tot een eind toen ze op 19 november 1941 de HMAS Sydney vernietigde, maar zelf ook tot zinken werd gebracht.
In een 352 dagen durende cruise, van 3 december 1940 tot 19 november 1941, bracht de Kormoran tien koopvaardijschepen tot zinken met een tonnage van 56.965 ton, exclusief het schip dat als trofee naar Frankrijk gezonden werd.
Strijd met de Sydney
Op 19 november 1941 kwamen de Kormoran en de lichte kruiser HMAS Sydney in contact met elkaar. Dit vond plaats ergens in de Indische Oceaan tussen Carnarvon en Geraldton in West-Australië. De Duitse raider was vermomd als het Nederlandse vrachtschip Straat Malakka. De bedoeling was om het marineschip te passeren maar de HMAS Sydney kwam dichterbij voor een inspectie.
Volgens de overlevenden van de Kormoran verwachte het Australische oorlogschip geen zeeslag en waren er ook niet op voorbereid. Haar kanonnen waren niet gericht op de Kormoran. Verrast door het vuur van het Duitse schip werd de Sydney zo'n 50 keer geraakt door de zware granaten voordat het vuur kon worden beantwoord. In totaal werd de Sydney zo'n 150 keer geraakt, waaronder door een torpedo. Beide zwaar beschadigde schepen dreven uit elkaar en het laatste wat van de Sydney en haar 645 bemanningsleden is gezien, zijn vlammen en een explosie aan de horizon. Dit is de enige overwinning van een hulpkruiser op een oorlogsschip.
De Kormoran werd beschadigd door de Sydney, maar door een treffer ontstond een brand die niet onder controle te krijgen was. Met 20 man dood en een vuur wat steeds dichter in de buurt van het mijnendek kwam, werd besloten het schip te verlaten. Er werden exposieve ladingen geplaatst om het schip te laten zinken. De overlevende gingen in de reddingboten waarbij nog 40 overleden toen een reddingboot kapseisde in de zware zee. Kort daarna ontploften de explosieve ladingen en 25 minuten later de zeemijnen. Toen verdween het schip in de golven. Kapitein Detmer en 320 mannen (plus 3 Chinese krijgsgevangenen) werden gered door 5 schepen en 2 reddingboten kwamen aan land 17 mijl van Carnarvon. Alle overlevenden brachten de rest van de oorlog door in een krijgsgevangenenkamp in Australië, tot de vrijlating in januari 1947.
Omdat het verhaal rond de Sydney tot veel speculaties en verhalen leidde, werd een stichting opgericht, HMAS Sydney Search Pty Ltd, met als doel het localiseren van beide wrakken.
Ontdekking
Het wrak van de Kormoran werd ontdekt door de Finding Sydney Foundation op 12 maart 2008 op ongeveer 26° 05' 49.4" S 111° 04' 27.5" E, op een diepte van 2650 meter.[1] Het wrak van de HMAS Sydney werd op 12 zeemijl (22 kilometer) afstand van de Kormoran ontdekt.[1]
De formele aankondiging is gedaan door minister-president Kevin Rudd.[2]
Raiding carrière
- 6 januari 1941 - Antonis, 3.729 BRT
- 18 januari 1941 - British Union, 6.987 BRT
- 29 januari 1941 - Africa Star, 11.900 BRT
- 29 januari 1941 - Eurylochus, 5.723 BRT
- 22 maart 1941 - Agnita, 3.552 BRT
- 25 maart 1941 - Canadolite, 11.309 BRT (naar Frankrijk als oorlogsbuit)
- 9 april 1941 - Craftsman, 8.022 BRT
- 12 april 1941 - Nicolas D.L., 5.486 BRT
- 26 juni 1941 - Velebit, 4.153 BRT
- 26 juni 1941 - Mareeba, 3.472 BRT
- 26 september 1941 - Stamatios G Embiricos, 3.941 BRT
- 19 november 1941 - lichte kruiser HMAS Sydney
Referenties
- ↑ a b "HSK Kormoran discovered", The Finding Sydney Foundation, 16 maart 2008. Geraadpleegd op 16 maart 2008.
- ↑ "Wreck of Kormoran discovered", The Sydney Morning Herald, 16 maart 2008. Geraadpleegd op 16 maart 2008.
Artikelen
- Detmers, Theodor.The raider Kormoran 2nd ed. London [England]: William Kimber,1959. 158 p.
- Barbara Winter: Duell in front of Australia, ISBN 3-8132-0441-3
- W. A. Jones: Prisoner of the Kormoran, Australasien Publishing CO. PTY. LTD. Sydney
- Paul Schmalenbach: German Raiders 1895-1945 (1977) ISBN 0 85059 351 4
- August Karl Muggenthaler: German Raiders of World War II (1977) ISBN 0 7091 6683 4
- Stephen Roskill: The War at Sea 1939-1945 Vol I (1954) ISBN (none)
- Michael Montgomery: Who Sank The Sydney? 1981, rev 1985 ISBN 0 14 007706 5
- Olsen, Wesley Bitter Victory; the death of HMAS Sydney Repr. with amend. and add. Nedlands, W.A. : University of Western Australia Press, 2002. ISBN 1-876268-91-3
Externe Links
http://www.news.com.au/story/0,23599,23384504-29277,00.html Sydney Morning Herald article (February 23, 2005) on expedition by David Mearns to find the wreck of Sydney