Thora
Portugees-Israëlietische Synagoge Amsterdam
de deuren zijn hier open
De Thora (תורה, ook gespeld als Tora, Torah en Thorah) is een Hebreeuws woord dat leer, instructie of wet betekent. Joden gebruiken het woord meestal voor het eerste deel van de Tenach - de vijf boeken van Mozes. Deze vijf boeken zijn Genesis (Bereshiet), Exodus) (Sjemot), Leviticus (Wajikra), Numeri (Bamidbar) en Deuteronomium (Dewariem). Tezamen staan ze ook bekend als Pentateuch of Chamisja Choemsjee Torah (חמשה חומשי תורה, Hebreeuws voor de "vijf gedeelten van de Thora") of als Choemasj (חומש, afgeleid van vijf, chameesj). Overigens is de correcte spelling zoals getranslitereerd uit het Hebreeuws 'Torah'. Hoe de 'h' op een andere plaats in het woord terecht is gekomen is onbekend; voor joden is 'Torah' echter de enige correcte spelling.
Met het woord Thora, duiden joden soms ook het hele spectrum van gezaghebbende joodse boeken aan. Vanuit dat kader bezien bestaat de Thora dan uit de Tenach, de Misjna, de Talmoed en de Midrasj. Deze worden vaak weer onderverdeeld in de Geschreven Thora (Tenach) en de Mondelinge Thora (de rabbijnse boeken - Misjna, Talmoed en Midrasj). Op zijn breedst kan het het woord worden gebruikt om een leer of filosofie aan te duiden.
Thora-rollen
De Thora wordt geschreven op een rol, die gemaakt is van perkament van de huid van een koosjer dier. De verschillende delen perkament worden met een pees aan elkaar bevestigd. De tekst van de Thora wordt met de hand met inkt op het perkament geschreven, waarbij er geen enkele fout gemaakt mag worden. Al duizenden jaren houden masoreten zich zeer nauwkeurig bezig met het op deze manier kopiëren van de teksten. Ter controle van de betrouwbaarheid van de overgeschreven teksten, maakten zij zelfs berekeningen die op de checksums van het moderne computertijdperk lijken.
De Thora-rollen worden bedekt bewaard, zodat het perkament niet beschadigt.
Jaarlijks wordt er tijdens het Simchat Thora-feest de lezing van de Thora gevierd en in veel synagoges wordt de Thora dan tijdens processies rondgedragen.
Spelling
Volgens het Groene Boekje spelt men 'thora', dus met een 'h' na de 't'. Traditioneel werd de Hebreeuwse letter 'tav' bij meeste woorden als 'th' weergegeven, zoals in Esther en Judith. Tegenwoordig is dit niet meer gebruikelijk. Mogelijk zal vanaf 2005, bij het verschijnen van de volgende versie van het Groene Boekje, de officiële spelling van het woord Tora worden, maar tot die tijd is het Thora.
De reden voor de keuze van de spellingswijze met 'h' is overigens onduidelijk, etymologisch gezien is het beter zonder 'h', maar sinds de 19e eeuw na Christus is de spelling met 'h' in het Nederlandse taalgebied het gebruikelijkst, en een eerdere versie van het Groene Boekje had beide spellingswijzen, zowel met als zonder 'h'.
De 'h' aan het einde van het woord, kan volgens gangbare conventies worden weggelaten. Al met al zijn er dus vier schrijfvormen in omloop: Thora, Thorah, Tora en Torah.