Toetanchamon
Toetanchamon was een farao van de 18e Dynastie van het Oude Egypte. Hij heette oorspronkelijk Toetanchaton, later werd om politiek-religieuze redenen zijn naam veranderd in Toetanchamon, wat zoveel betekent als: "Hij Die Amon Vereert". Zijn troonnaam Nebcheperoere betekent: "Heer van de manifestaties van Ra".
Biografie
Lange tijd werd gedacht dat Nefertiti zijn moeder was, maar men is er tegenwoordig van overtuigd dat Toetanchamon een zoon was van Achnaton bij één van zijn bijvrouwen (vermoedelijk Kiya). Toetanchamon was geen opvallende farao. Zijn beroemdheid is vooral te danken aan het zeldzame feit dat zijn graf, toen het in 1922 door Howard Carter werd gevonden, vrijwel ongeschonden bleek te zijn. Het voor een farao kleine graf bevatte meer dan 3500 kunstvoorwerpen.
Toetanchamon was gehuwd met Anchesenamon en was de opvolger van Achnaton, hoewel er tussen hen beiden waarschijnlijk nog een farao Smenchkare geregeerd heeft. Hij was slechts negen jaar oud toen hij farao werd en ook nog erg jong toen hij stierf (19 jaar oud). Hij groeide op in de stad Amarna. Aanvankelijk was zijn naam niet Toetanchamon maar Toetanchaton, naar de Egyptische god Aton, een god zonder gezicht die werd aanbeden nadat Achnaton een drastische wijziging in de godsdienst van het Egyptische rijk had doorgevoerd door het eerste monotheïsme ter wereld in te voeren.
Onder de regering van Toetanchamon keerde Egypte terug naar de traditionele religie van Egypte; de verering van alle oude goden, vooral die van de oppergod Amon, werd in ere hersteld en Toetanchaton nam de naam Toetanchamon aan.
Veel rond zijn korte regeringsperiode is nog steeds een raadsel. Het is niet helemaal duidelijk waarom hij zo jong gestorven is. Op basis van tweedimensionale röntgenopnamen suggereerde een Brits team in de jaren zestig een schedelbreuk, wat de hypothese zou staven dat Toetanchamon was vermoord door een klap op het achterhoofd. Latere onderzoeken spreken dit weer tegen. Het is wel duidelijk dat er in zijn tijd grote spanningen waren in Egypte, nadat het religieuze beleid van zijn voorganger Achnaton tot een grote chaos geleid had. Bovendien waren er oorlogen, onder andere met de Nubiërs en de Hittieten. Een paleisrevolutie viel ook niet uit te sluiten.
Een schouwing van Toetanchamons skelet heeft uitgewezen dat hij 19 was toen hij stierf en ongeveer 1,68 m lang. Er zat 1 cm verschil tussen de lengte van zijn benen en hij had een iets scheve ruggengraat. Hij stierf aan een ontsteking in zijn knie, veroorzaakt door een breuk. De breuk zelf was veroorzaakt door een val van een strijdwagen, waarschijnlijk gedurende een jachtpartij, een geliefde bezigheid van de jonge farao.
De opvolgers
Toetanchamon werd opgevolgd door de veel oudere hogepriester Ay, een aangetrouwd lid van de koninklijke familie. Volgens de onderzoekers die de moordhypothese ondersteunden was hij mogelijk ook zijn moordenaar toen de jonge prins meer zijn eigen wil begon door te drijven. Ays regering duurde ook maar vier jaar en de farao na hem (generaal Horemheb) verwijderde de namen van Achnaton, Smenchkare, Toetanchamon en Ay uit de annalen en koningslijsten van het land om ze zo aan de vergetelheid prijs te geven. Toch verstoorde Horemheb Toetanchamons graf niet, wat er mogelijk op wijst dat hij toch wel respect voor de jonge koning had.
Een ongeschonden Koningsgraf
Het graf van Toetanchamon is Graf DK 62 in het Dal der koningen. De ironie wil dat dit het enige koningsgraf is dat vrijwel ongeschonden is gevonden. Dit komt doordat het tijdens de bouw van het graf voor Ramses VI uitgegraven zand op de ingang van het graf van Toetanchamon werd gegooid. Zo bleef deze toegang ongeschonden, tot het graf in 1922 door Howard Carter en zijn mensen, gesponsord door Lord Carnarvon, werd ontdekt. Het graf maakt ondanks de pracht en praal een tamelijk haastig bijeengeraapte, en voor een farao bijna armoedige indruk. Het was waarschijnlijk voor iemand anders bedoeld; voor een hogere officier, of een vrouwelijk lid van de faraofamilie.
Naar de wens van Howard Carter werd de mummie na grondig onderzoek weer teruggelegd in de sarcofaag van zijn eigen graf. De schat die in Toetanchamons graf gevonden werd is inmiddels wereldberoemd en grotendeels te bezichtigen in het Egyptisch Museum in Caïro.
Zie ook
