Naar inhoud springen

Jordan Peterson: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
FNAS (overleg | bijdragen)
Versie 53749354 van FNAS (overleg) ongedaan gemaakt. Per ongeluk de oude versie genomen als basis.
Label: Ongedaan maken
FNAS (overleg | bijdragen)
Regel 52: Regel 52:
Peterson voorspelde meermaals een versplintering op links door een exponentieel toenemend aantal groepsidentiteiten. Peterson benoemde de ironie in het feit dat wanneer men maar voldoende groepsidentiteiten aanneemt, men uiteindelijk weer uitkomt bij een uniek individu. Het is volgens Peterson daarom ook contraproductief voor de ontwikkeling van individuen (en daarmee de samenleving) wanneer men groepsidentiteit (en bijvoorbeeld de historische onderdrukking van een groep) gebruikt als alternatief voor het nemen van individuele verantwoordelijkheid voor persoonlijke en maatschappelijke problematiek.
Peterson voorspelde meermaals een versplintering op links door een exponentieel toenemend aantal groepsidentiteiten. Peterson benoemde de ironie in het feit dat wanneer men maar voldoende groepsidentiteiten aanneemt, men uiteindelijk weer uitkomt bij een uniek individu. Het is volgens Peterson daarom ook contraproductief voor de ontwikkeling van individuen (en daarmee de samenleving) wanneer men groepsidentiteit (en bijvoorbeeld de historische onderdrukking van een groep) gebruikt als alternatief voor het nemen van individuele verantwoordelijkheid voor persoonlijke en maatschappelijke problematiek.


===Genderwetgeving versus het vrije woord===
===Genderwetgeving versus vrijheid van meningsuiting===
In 2016 nam Canada de wet ''C-16'' aan, die [[genderidentiteit]] en genderexpressie beschermt onder de Canadese [[mensenrechten]]wet en het strafrecht. De wet maakt haatuitingen jegens transgenders strafbaar. Peterson is uiterst kritisch over deze wet en stelt dat het potentieel gevolgen heeft voor de [[vrijheid van meningsuiting]]. Hij stelt dat het nu in theorie strafbaar is als men weigert om een transgender aan te spreken met het voornaamwoord dat deze persoon wenst, wat behalve het gebruikelijke hem of haar nu ook nieuwgevormde woorden als "ze" of "zir" kunnen zijn.<ref>{{en}}[http://www.bbc.com/news/world-us-canada-37875695 Toronto professor Jordan Peterson takes on gender-neutral pronouns] BBC News, 4 november 2016</ref>
In 2016 nam Canada de wet ''C-16'' aan, die [[genderidentiteit]] en genderexpressie beschermt onder de Canadese [[mensenrechten]]wet en het strafrecht. De wet maakt haatuitingen jegens transgenders strafbaar. Peterson is uiterst kritisch over deze wet en stelt dat het potentieel gevolgen heeft voor de [[vrijheid van meningsuiting]]. Hij stelt dat het nu in theorie strafbaar is als men weigert om een transgender aan te spreken met het voornaamwoord dat deze persoon wenst, wat behalve het gebruikelijke hem of haar nu ook nieuwgevormde woorden als "ze" of "zir" kunnen zijn.<ref>{{en}}[http://www.bbc.com/news/world-us-canada-37875695 Toronto professor Jordan Peterson takes on gender-neutral pronouns] BBC News, 4 november 2016</ref>



Versie van 3 mei 2019 10:21

Jordan Peterson
Peterson in 2018
Peterson in 2018
Persoonlijke gegevens
Volledige naam Jordan Bernt Peterson
Geboortedatum 12 juni 1962
Geboorteplaats Edmonton
Nationaliteit Vlag van Canada Canada
Academische achtergrond
Alma mater Universiteit van Alberta
McGill-universiteit
Promotor Robert O. Pihl
Wetenschappelijk werk
Vakgebied Psychologie
Bekend van Maps of Meaning, 12 regels voor het leven, Beyond OrderBewerken op Wikidata
Website

Jordan Bernt Peterson (Edmonton, 12 juni 1962) is een Canadees klinisch psycholoog, cultuurcriticus en hoogleraar in de psychologie aan de Universiteit van Toronto.

Peterson in een hoorcollege. (2017)

Studie en carrière

Peterson groeide op in Fairview in Alberta. Hij studeerde aan de Universiteit van Alberta en behaalde in 1982 een bachelor in politieke wetenschappen en in 1984 een graad in psychologie. In 1991 behaalde hij een Ph.D. in klinische psychologie aan de McGill-universiteit. Vervolgens werkte hij als assistent en gaf les aan de Harvard-universiteit. In 1998 werd hij professor aan de Universiteit van Toronto.

Onderzoeksgebieden

Zijn onderzoeksgebieden liggen op het gebied van psychofarmacologie, abnormale, neuro, klinische, persoonlijkheid, sociale, industriële en organisatorische, religieuze, ideologische, politieke en creativiteitspsychologie. Peterson is auteur of co-auteur van meer dan honderd academische papers. Peterson heeft ruim 20 jaar een eigen klinische praktijk gehad, maar moest sinds 2017 de praktijk stopzetten vanwege nieuwe projecten, zoals het plaatsen van zijn lezingen op YouTube, en een eigen podcast.[1]

In 1999 schreef hij het boek Maps of Meaning: The Architecture of Belief over systemen van geloof en mythe, hun rol in het reguleren van emotie, het scheppen van betekenis en motivatie voor genocide. Op basis van dit boek werd een 13-delige tv-serie gemaakt door TVOntario. Dit boek wordt gezien als zijn belangrijkste werk; hij werkte er vijftien jaar aan. Zijn jongste boek is 12 Rules for Life: An Antidote to Chaos, dat eind 2017 verscheen en kan worden gezien als een filosofisch zelfhulpboek.[2] De belangrijkste stelling daarin is dat een mensenleven pas betekenis krijgt als je de chaos bestrijdt door te stoppen met slachtofferschap en wrevel en je wijdt aan wat Peterson 'logos' noemt: discipline, doorzettingsvermogen en idealen.

Plaats in het politieke spectrum

Peterson kreeg door zijn video's vanaf 2013 grote bekendheid en werd populair onder conservatieven. Hij is hierdoor een invloedrijk figuur geworden in het politieke debat en geldt als een uitgesproken criticus van de mainstream academische wereld in het Westen. Hoewel Peterson door zijn oppositie tegen wat hij bestempelt als (neo)marxisme en postmodernisme enige bekendheid heeft gewonnen in uitgesproken rechtse kanalen, beschouwt Peterson zichzelf politiek gezien voornamelijk als een 'classic British liberal'.[3] Peterson is voorstander van het kerngezin en christelijke waarden.

Thema's en standpunten

Politieke correctheid en autoritarisme

Aan de hand van zijn studie over de relatie tussen politieke overtuiging en persoonlijkheid, concludeert Peterson dat politieke correctheid twee vormen heeft: politiek correct egalitarisme en politiek correct autoritarisme, die een manifestatie van beledigingsgevoeligheid zijn. De progressieve groep klassieke liberalen hangen het egalitarisme aan, terwijl de, soms zo aangeduide,[bron?] Social Justice Warriors (SJW) het autoritarisme verkondigen en compassie als wapen inzetten. De studie toonde tevens een overlap aan tussen aanhangers van politiek correct autoritarisme en rechts georiënteerde aanhangers van autoritarisme.

In 2013 begon Peterson met het opnemen van zijn colleges en plaatste deze op YouTube. Peterson uit in zijn colleges scherpe kritiek op de politieke correctheid rondom onderwerpen als postmodernisme, feminisme, wit privilege, transgender-rechten, culturele toe-eigening en ecologisme. Hij spreekt zich verder uit tegen het postmodernisme, neomarxisme en identiteitspolitiek, met name in relatie tot de Canadese en Amerikaanse universiteiten waar deze ideologieën veel aanhang hebben onder studenten en leraren. In zijn kritiek op het radicale feminisme en sympathie voor de mannenrechtenbeweging staat hij dicht bij de Canadese professor Engelse Letterkunde, Janice Fiamengo.

Identiteitspolitiek en stammenstrijd

Peterson waarschuwt met enige regelmaat voor identiteitspolitiek en -retoriek (zoals gebruikt door zowel de linker- als rechtervleugel van het politieke spectrum) als een van de gevaarlijkste trends in het hedendaagse discours.[4] Het indelen van individuen op basis van groepskarakteristieken geeft volgens hem een vertekend beeld omdat er meer variatie bestaat binnen groepen dan tussen groepen. Identiteitspolitiek leidt volgens Peterson onvermijdelijk tot tribalisme, en waar groepen niet langer met elkaar in gesprek willen gaan, rest er enkel nog het gebruik van geweld.

Peterson voorspelde meermaals een versplintering op links door een exponentieel toenemend aantal groepsidentiteiten. Peterson benoemde de ironie in het feit dat wanneer men maar voldoende groepsidentiteiten aanneemt, men uiteindelijk weer uitkomt bij een uniek individu. Het is volgens Peterson daarom ook contraproductief voor de ontwikkeling van individuen (en daarmee de samenleving) wanneer men groepsidentiteit (en bijvoorbeeld de historische onderdrukking van een groep) gebruikt als alternatief voor het nemen van individuele verantwoordelijkheid voor persoonlijke en maatschappelijke problematiek.

Genderwetgeving versus vrijheid van meningsuiting

In 2016 nam Canada de wet C-16 aan, die genderidentiteit en genderexpressie beschermt onder de Canadese mensenrechtenwet en het strafrecht. De wet maakt haatuitingen jegens transgenders strafbaar. Peterson is uiterst kritisch over deze wet en stelt dat het potentieel gevolgen heeft voor de vrijheid van meningsuiting. Hij stelt dat het nu in theorie strafbaar is als men weigert om een transgender aan te spreken met het voornaamwoord dat deze persoon wenst, wat behalve het gebruikelijke hem of haar nu ook nieuwgevormde woorden als "ze" of "zir" kunnen zijn.[5]

Verder stelt Peterson dat werknemers of organisaties onder deze wet praktisch strafbaar zijn als een werknemer iets zegt dat direct of indirect als beledigend ervaren kan worden, of dit nu bewust geuit is of onbewust. De academische wereld is verdeeld over deze interpretatie van C-16. In mei 2017 sprak Peterson tegenover een senaatscommissie zijn bezwaar uit tegen de wet. Hij was een van de 24 getuigen die waren uitgenodigd om over de wet te spreken, die in juni 2017 in werking trad.

Peterson's veelbekeken Youtubevideo's over dit onderwerp leidden tot kritiek van transgenderactivisten, vakbonden en academici. Zij beschuldigden hem ervan bij te dragen aan het creëren van een klimaat van haat. Een openbare discussie gericht tegen Petersons uitspraken op de universiteitscampus in Toronto (october 2016) werd een paar dagen later gevolgd door een openbare steunbetuiging waar ook Peterson zelf het woord voerde; tegenstanders probeerden hem het spreken onmogelijk te maken en deden het brandalarm afgaan, sommige medestanders maakten zich schuldig aan handtastelijkheden.[6] Ongeveer een jaar later eisten enkele honderden academici binnen en buiten de Universiteit van Toronto Petersons ontslag,[7] waar zijn universiteit geen gehoor aan gaf.

Affaires

Lindsay Shepherd

In november 2017 ontstond een affaire rondom Peterson die internationale aandacht kreeg. Lindsay Shepherd, een promovenda en assistent-docent aan de Canadese Wilfrid Laurier University, liet tijdens een les aan eerstejaars studenten een fragment zien uit een video[8] met o.a. Jordan Peterson tijdens een debat over genderneutrale voornaamwoorden. Korte tijd later werd zij ontboden voor een bespreking met twee hoogleraren en een vertegenwoordigster van het universitaire diversiteits- en gelijkheidsbureau. Zij zagen het tonen van het fragment met Peterson als "transfobisch" en bijdragend tot het scheppen van een "giftig klimaat" en vergeleken het met een toespraak van Hitler. Dit alles zou verboden zijn onder de wet C-16 en ze zou onder toezicht geplaatst worden. Shepherd had het gesprek echter opgenomen en bracht het naar de media, waarna de universiteit zware kritiek kreeg en formeel excuses aan Shepherd aanbood.[9]

'Room for Discussion'

Op 31 oktober 2018 vond aan de Universiteit van Amsterdam een openbaar gesprek met Peterson plaats in de reeks 'Room for Discussion', naar aanleiding van het verschijnen van de Nederlandse vertaling van diens boek Twelve Rules for Life. Van tevoren riepen zo'n ongeveer 80 medewerkers van de UvA en een aantal studentenorganisaties de organisatie van de discussie op om naast Peterson ook een deskundige gast uit te nodigen om tegenwicht te bieden voor zijn opvattingen over onder andere klimaatverandering.[10] Peterson reageerde schriftelijk;[11] het gesprek ging door zoals gepland.

Cambridge Faculty of Divinity

Op 20 maart 2019 trok de Theologische Faculteit van de Universiteit van Cambridge plotseling een reeds met Peterson overeengekomen gastmedewerkerschap (Visiting Fellowship) in.[12] Het besluit werd noch direct aan de betrokkene medegedeeld, noch met redenen omkleed, maar meteen op Twitter gezet, onder applaus van een studentenvakbond. Pas dagen later kwam de Vicekanselier van de universiteit met een foto aanzetten waarop Peterson naast een willekeurige bezoeker van een van zijn lezingen staat; op het T-shirt van de bezoeker is de leus “I am a proud Islamaphobe” te lezen, gevolgd door een reeks bezwaren tegen de Islam. Op zichzelf de gewoonste zaak van de wereld, werd zo het poseren met een bezoeker op kwaadwillige wijze geïnterpreteerd als 'medeschuldig door ernaast te staan'.[13][14]

YouTube

Petersons YouTubekanaal had in januari 2019 ruim 1,7 miljoen abonnees en zijn video's waren ruim 84 miljoen keer bekeken. Peterson verscheen als gast ook in andere Youtubeshows van onder andere Joe Rogan, Steven Crowder, Ethan Klein, Dave Rubin en Dr. Oz. Hij financiert de productie van zijn video's via crowdfunding (voorheen de website Patreon).

Persoonlijk

  • Peterson is getrouwd en heeft een zoon en een dochter. In augustus 2017 werd hij grootvader.
  • Peterson is diverse keren in Nederland geweest, o.a. omdat hij verbonden was aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
  • Peterson is wat dubbelzinnig over of hij zich 'christen' noemt of niet en of hij in God gelooft. In zijn academische werk gebruikt hij God vooral als archetype.

Bibliografie

  • Maps of Meaning: The Architecture of Belief (1999), ISBN 0415922224
  • 12 Rules for Life: An Antidote to Chaos (2018), ISBN 0345816021. Nederlandse vertaling: 12 regels voor het leven: Een remedie tegen chaos, Prometheus 2018, ISBN 9789044637809.