Leopold IV van Lippe

Leopold IV
1871-1949
Vorst van Lippe
Periode	1905-1918
Voorganger	Alexander
Opvolger	--
Vader	Ernst van Lippe-Biesterfeld
Moeder	Caroline van Wartensleben

Leopold Julius Bernhard Adalbert Otto Karel Gustaaf vorst zur Lippe (Oberkassel, 30 mei 1871 – Detmold, 30 december 1949) was van 1904 tot 1905 als opvolger van zijn vader regent van Lippe en daarna tot 1918 vorst van Lippe. Hij was een oom van prins Bernhard, de latere gemaal van koningin Juliana der Nederlanden.

Leven

Leopolds voorganger vorst Alexander was wegens krankzinnigheid niet in staat tot regeren. Bovendien was hij kinderloos en de laatste telg van het huis Lippe-Detmold. Derhalve brak er na zijn troonsbestijging tussen de zijlinies Lippe-Biesterfeld en Schaumburg-Lippe een vete uit over de erfopvolging. Allereerst werd het regentschap verleend aan Adolf, jongere broer van de regerende vorst George van Schaumburg-Lippe. Een bemiddelingsraad onder leiding van koning Albert van Saksen bepaalde echter dat de troon na Alexanders dood op het huis Lippe-Biesterfeld zou overgaan. In 1897 maakte Adolf dan ook plaats voor Leopolds vader Ernst van Lippe-Biesterfeld. Ernst stierf op 26 september 1904 en werd als regent opgevolgd door Leopold. Na Alexanders dood op 13 januari 1905 bleef Leopold, wiens legitimiteit als regent alsnog in twijfel werd getrokken, aanvankelijk regent, maar hij verkreeg op 25 oktober toch de vorstelijke waardigheid.

Hij toonde zich een bouwlustig vorst en schonk zijn residentiestad Detmold een nieuwe landdag, een arrondissementsrechtbank, de kerk aan de Kaiser-Wilhelm-Platz en een theater. Op zijn eigen grondgebied liet hij in 1907 een synagoge bouwen, die door de nazi's werd vernietigd. In 1916 verhief hij de vrouw van zijn broer prins Bernhard van Lippe (1872-1934), die hij in 1909 de titel Gräfin von Biesterfeld had verleend, met haar beide zoons tot Prinzessin (Prinz) zur Lippe-Biesterfeld. Dit zijn gecreëerde titels en zij behoorden dus niet tot het regerende vorstenhuis van Lippe (de verbintenis van prins Bernhard en Armgard was een morganatisch huwelijk).

In de Novemberrevolutie na de Eerste Wereldoorlog werd Leopold, zoals alle Duitse vorsten, gedwongen af te treden (12 november 1918). Door een verdrag met de nieuwe Vrijstaat Lippe hield hij het familieslot in bezit. De familie Lippe-Biesterfeld bewoont dit slot tot op de dag van vandaag.

Leopold stierf op 30 december 1949 in Detmold. Hij was tweemaal gehuwd (1901 en 1922) en liet zes kinderen na. Zijn zoon Chlodwig was een huwelijkskandidaat voor prinses Juliana, maar omdat er geen heil in zag, huwde zij uiteindelijk zijn neef Bernhard.

Relatie met prins Bernhard

In menige biografie over prins Bernhard valt te lezen dat hij het niet bijzonder goed met zijn stijve en conventionele oom kon vinden. Hierdoor, en door de Tweede Wereldoorlog (alle zonen van Leopold werden lid van de NSDAP), zijn de verhoudingen tussen de Nederlandse en Duitse tak van de familie lange tijd erg koel geweest.

Huwelijk en kinderen

Bertha van Hessen-Philippsthal

Leopold lV trouwde (1) op 16 augustus 1901 in Rotenburg met prinses Bertha van Hessen-Philippsthal (Burgsteinfurt, 25 oktober 1874 - Detmold, 19 februari 1919). Zij was een dochter van Willem van Hessen-Philippsthal-Barchfeld (1831-1890) en Juliana van Bentheim en Steinfurt.
Hij trouwde voor de tweede keer op 26 april 1922 met Anna, prinses van Ysenburg-Budingen en prinsesweduwe van Lippe-Weißenfeld (Büdingen, 10 februari 1886 - Detmold, 8 februari 1980). Zij was een dochter van Bruno van Ysenburg-Budingen (1837-1906) en Bertha van Castell Rudenhausen (1845-1927). Uit zijn eerste huwelijk zijn vijf en uit zijn tweede is één kind geboren:

eerste huwelijk:

• Ernst Leopold Chlodwig Julius Alexis Wilhelm Heinrich zur Lippe (Detmold, 12 juni 1902 - Detmold, 24 mei 1987), erfprins van Lippe. Hij trouwde voor de eerste keer op 16 juli 1924 in Berlijn met en gescheiden op 9 november 1935 van Charlotte Ricken (Dresden, 24 mei 1900 - Neustadt an der Weinstraße, 24 juni 1974). Hij trouwde voor de tweede keer op 5 juni 1937 in Berlijn met Hertha Elise Helga Weiland (Berlijn, 13 april 1911 - Detmold, 6 mei 1970). Zij was een dochter van Ernst Friedrich Wilhelm Weiland en Wilhelmine Anne Agnes Favre.
• Leopold Bernhard Wilhelm Friedrich Heinrich Alexis Otto zur Lippe (Detmold, 19 mei 1904 - Detmold, 5 juli 1956), prins van Lippe.
• Karoline Auguste Adelheid Mathilde Marie Luise Pauline zur Lippe (Detmold, 4 augustus 1905 - Bad Eilsen, 12 oktober 2001), prinses van Lippe. Zij trouwde op 29 september 1932 te Detmold met Hans Theodor Kanitz (Rittergut Podangen, 17 november 1893 - 25 augustus 1968), graaf van Kanitz. Hij was de jongste zoon van Hans Wilhelm Alexander, graaf van Kanitz (Mednicken Oost-Pruisen, 17 april 1841 - Berlijn, 30 juni 1913) uit diens tweede huwelijk met Maria gravin van Bismarck-Bohlen (Berlijn, 29 november 1855 - Tüngen, 6 mei 1929).
• Chlodwig Luitpold Friedrich August Georg Rudolf Christian Maximilian zur Lippe (Detmold, 27 september 1909 - 13 februari 2000), prins van Lippe. Hij trouwde 27 maart 1940 te München met Veronica Holl (Worms, 31 december 1915 - Starnberg, 8 augustus 2007). Zij was een dochter van Georg Holl en Josephine Giggenbach.
• Sieglinde Bertha Elisabeth Adelheid Juliane Calma Bathildis Marie Anna zur Lippe (Detmold, 4 maart 1915 - 8 augustus 2008), prinses van Lippe. Zij trouwde op 6 december 1942 met Friedrich Karl Heldman (Schötmar, 21 mei 1904 - Detmold, 26 april 1977). Hij was een zoon van Theodor Heldman en Fanny Sautier.

tweede huwelijk:

• Armin Prinz zur Lippe, hoofd van het huis Lippe (1924)

Portret

Op het portret in het lemma draagt de vorst het grootlint en de ster van het in 1869 voor de Huizen Lippe en Schaumburg-Lippe ingestelde Ehrenkreuz des Fürstlich Lippeschen Gesamthauses. Deze 1e klasse van het kruis was gereserveerd voor de vorst. Bij zijn huwelijk in 1937 droeg prins Bernhard der Nederlanden het juweel van de 2e klasse van deze orde met kroon aan een lint om de hals. Andere opvallende onderscheidingen op dit joyeuze portret zijn de ster van de Pruisische Hoge Orde van de Zwarte Adelaar, het IJzeren Kruis eerste klasse en de om de hals gedragen Pruisische Johannieterorde. Lippe, dat in 1912 ongeveer 140.000 inwoners telde, was te klein voor een eigen leger. In Lippe was het derde bataljon van het 55e Pruisische infanterieregiment gelegerd. Vorst Leopold draagt het uniform van dit regiment. Het kleine gouden kruis op de borst is het door hem ingestelde Kruis voor Oorlogsverdienste (Lippe).