John Demjanjuk: verschil tussen versies
k robot Erbij: da:John Demjanjuk |
k Titel van Iwan Demjanjuk gewijzigd over de redirect John Demjanjuk: algemeen in het NL zo bekend en officieel zo geheten; Iwan Demjanjuk is Duits |
(geen verschil)
| |
Versie van 9 jun 2009 14:37
Sjabloon:Infobox persoon WO2 Iwan Nikolajevitsj Demjanjoek of Demjanjuk (Russisch: Иван Николаевич Демьянюк) (Doebovye Macharintsy (oblast Kiev), 3 april 1920) is een Oekraïense immigrant in de Verenigde Staten die ervan wordt beschuldigd tijdens de Tweede Wereldoorlog een beruchte concentratiekampbewaker te zijn geweest. Demjanjuk heeft zelfs steeds gesteld dat hij als soldaat in het Rode Leger heeft gediend, en vanaf 1942 als krijgsgevangene in Duitse kampen heeft gezeten.
Emigratie naar Verenigde Staten en uitzetting
Iwan Demjanjuk werd geboren in de toenmalige Sovjet-Unie. In 1952 emigreerde hij naar de Verenigde Staten, waar hij (als John Demjanjuk) automonteur werd in Cleveland (Ohio). Halverwege de jaren '70 van de 20e eeuw werd Demjanjuk ervan beschuldigd de beruchte "beul van Treblinka" te zijn die "Iwan de Verschrikkelijke" werd genoemd. De Amerikaanse justitie spande een procedure aan om hem zijn staatsburgerschap te ontnemen. In 1987 werd hem dit ontnomen.
Proces in Israël
In 1987 werd hij uitgeleverd aan Israël. Tijdens een proces werd hij door verschillende overlevenden van Treblinka herkend. In 1988 werd hij ter dood veroordeeld; na Adolf Eichmann het tweede doodvonnis dat door een Israëlische rechtbank werd uitgesproken.
In 1991 doken echter uit de KGB-archieven getuigenverklaringen op, waaruit bleek dat Iwan de Verschrikkelijke de bijnaam was van een zekere Iwan Martsjenko en niet van Iwan Demjanjuk. Op 29 juli 1993 werd Demjanjuk door het Israëlische Hooggerechtshof vrijgesproken van oorlogsmisdaden, omdat ze niet bewezen konden worden. Volgens de Nederlandse geheugendeskundige dr. Willem Wagenaar, die optrad als getuige-deskundige, was de herkenning van Demjanjuk door overlevenden van Treblinka onbetrouwbaar.
Terugkeer naar Verenigde Staten
In 1998 kreeg Demjanjuk zijn Amerikaans staatsburgerschap terug. Daarop begon de Amerikaanse justitie een nieuwe procedure om hem het land uit te kunnen zetten. Op 30 april 2004 concludeerde een federaal hof van beroep in Ohio dat Demjanjuk wél als kampbewaarder heeft gewerkt. Dit zou onder meer zijn geweest in het vernietigingskamp Sobibór in bezet Polen. Omdat hij dit heeft verzwegen bij zijn immigratie in 1952, heeft hij zijn staatsburgerschap op onrechtmatige wijze verkregen. Hij zou alsnog worden uitgezet. Deze beslissing kon hij nog aanvechten bij het Amerikaanse Hooggerechtshof.
Op 28 december 2005 besliste een Amerikaanse immigratierechter in Cleveland dat Demjanjuk uit de VS gezet moest worden en moest worden teruggestuurd naar zijn geboorteland Oekraïne. Op 21 december 2006 heeft een Amerikaans hof van beroep voor immigratiezaken deze uitspraak in hoger beroep bekrachtigd. Demjanjuk vreest in zijn geboorteland te worden gemarteld als hij terugkeert.
Op 20 mei 2008 werd bekend dat Demjanjuk zijn laatste beroep tegen uitzetting uit de VS verloren had. Hij zou worden uitgeleverd aan Duitsland, maar door een Amerikaanse rechter (Wayne Iskra) werd zijn uitzetting op 3 april 2009 opgeschort. Op 14 april 2009 werd bekend dat Demjanjuk op het vliegtuig naar Duitsland zou zijn gezet, om terecht te staan in München. Echter, aan Demjanjuks uitlevering werd op de valreep een halt toegeroepen door een Amerikaans hof van beroep.
Op 1 mei 2009 heeft een federale rechter in de Verenigde Staten bepaald (in een beroepsprocedure) dat de 89-jarige Demjanjuk wel degelijk kan worden uitgezet naar Duitsland.[1] Het beroep dat Demjanjuk tegen deze uitspraak aantekende bij Amerikaanse Hooggerechtshof, werd op 7 mei 2009 afgewezen. Rechter John Paul Stevens gaf voor zijn oordeel geen argumenten, maar gaf te kennen dat het Hooggerechtshof zich verder niet met de zaak zou bemoeien. Op 11 mei 2009 's avonds werd Demjanjuk alsnog naar het vliegveld van Cleveland gebracht, vanwaar hij naar München werd gevlogen, waar hij de volgende dag in de staatsgevangenis werd opgesloten. Hiermee was zijn uitlevering aan Duitsland alsnog een feit.
Proces in Duitsland
De rechtbank in Duitsland zal zich vermoedelijk eerst bezighouden met de vraag of Demjanjuk gezond genoeg is om terecht te staan; ook wanneer dat niet het geval blijkt, zal Demjanjuk de rest van zijn leven in Duitsland moeten blijven. Is zijn gezondheid goed genoeg, dan wacht hem een proces dat mede gebaseerd is op nieuw bewijsmateriaal, waaronder een identiteitskaart waarop hij omschreven wordt als kampbewaarder in Sobibór.
Demjanjuk is inmiddels door de artsen van zijn gevangenis Stadelheim onderzocht, en zijn gezondheid is goed genoeg verklaard in de gevangenis te worden opgesloten..[2]