Naar inhoud springen

Bedrijf: verschil tussen versies

Zoek dit woord op in WikiWoordenboek
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Branko~nlwiki (overleg | bijdragen)
434 bewerkingen
kort
 
k ip
 
(215 tussenliggende versies door meer dan 100 gebruikers worden niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Zie artikel|Voor de toneelterm, zie [[Akte (toneel)]].}}
Een '''bedrijf''', ook wel '''onderneming''' of '''zaak''' genoemd, is een [[organisatie]] die [[handel]] drijft of [[dienst]]en levert en daarmee [[winst]] mag maken.
Een '''bedrijf''' of '''onderneming''' is een [[organisatie]] van [[arbeid (economie)|arbeid]] en [[kapitaal (bedrijfseconomie)|kapitaal]] die actief is in de productie of het aanbieden van [[goederen]] en [[diensten]]. In de (klassieke) economische theorie zijn bedrijven gericht op het maken van [[winst (onderneming)|winst]]. Een bedrijf dat tastbare producten maakt wordt een [[fabrikant]] genoemd.


== Betrokkenen ==
Er zijn verschillende [[bedrijfsvorm]]en.
Bij een bedrijf zijn belanghebbenden betrokken, zoals:
* [[ondernemer]](s)
* [[klant]]en
* [[Eigendom|eigenaren]] en/of [[aandeelhouder]]s
* [[Werknemer|personeel]], [[werknemer]]s
* [[leverancier]]s
* [[Mededinging|concurrent]]en
* [[Toezichthouder (overheid)|toezichthouders]] namens de [[overheid]], [[Toezichthoudende Autoriteit van de Europese Vrijhandelsassociatie|andere autoriteit]] of [[belangenorganisatie]]
* [[bestuur]] van een [[stichting]] of [[Vereniging (organisatie)|vereniging]] of van de [[Algemene vergadering van aandeelhouders|aandeelhoudersvergadering]]


== Doelen ==
Een bedrijf met maar één lid is een eenmanszaak. Dergelijke personen worden vaak ook [[freelance]]r genoemd.
De verschillende betrokkenen hebben elk verschillende doelen, waarbij doel en middel ook verschillend of strijdig kunnen zijn, zoals:
* een [[product (economie)|product]] of [[dienst (economie)|dienst]] leveren;
* zorgen voor [[Inkomen|inkomsten]];
* zorg voor continuïteit, voortbestaan en groei van het bedrijf;
* belangen van [[milieu]];
* [[Sociale omgeving|sociale]] belangen;
* [[Maatschappij (sociale wetenschappen)|maatschappelijke]] belangen.

== Soorten organisaties ==
Er kan hierbij een onderscheid worden gemaakt in commerciële en niet-commerciële organisaties, ook wel profit- en non-profitorganisatie genoemd.

=== Commerciële organisaties ===
<div style="float:right; clear:right; margin-right: 1em; margin: 1em 0 1em 1em; width:265px; border:#99B3FF solid 1px; background-color:white; text-align:left; padding:0 0.2em 0.2em 1em;">
Een onderneming die maar één product verhandelt is een '''mono-productonderneming'''. Een onderneming die kant en klare producten inkoopt om ze vervolgens te verkopen wordt een '''handelsonderneming''' genoemd.<ref name="een">Bedrijfseconomische grondbeginselen praktisch toegepast (Wolters/Noordhoff, 2005), T.P.M. Welten, J.M.M.J. Clerx</ref>
</div>
Bij commerciële organisaties is er sprake van een onderneming waar risico's worden gelopen en waar het streven naar winst noodzakelijk is voor het voortbestaan. Om hun klanten op een zo efficiënt mogelijke manier te bereiken en aan te spreken met hun diensten, wordt er nauwkeurig gelet op de vier -P's-: prijs, plaats, product en promotie.

Tegenwoordig{{wanneer?||2021|05|15}} handelen bedrijven ook steeds vaker volgens 3 andere P's: [[People Planet Profit|People, Planet en natuurlijk Profit]]. In deze ruimere benadering wordt er ook rekening gehouden met de meerwaarde of kosten voor mens, maatschappij en de omgeving (m.a.w. [[Maatschappelijk verantwoord ondernemen|duurzaam ondernemen]]).

=== Niet-commerciële organisaties ===
Bij niet-commerciële organisaties zoals [[non-profit]]organisaties, [[Niet-gouvernementele organisatie|ngo's]] en [[Vereniging zonder winstoogmerk|vzw's]] is dit winststreven niet het eerste doel. Het doel van het bedrijf dient te worden gezocht in een nut of welzijn van (een bepaald deel van) de bevolking.

== Juridisch ==
=== Rechtsvormen ===
{{Zie hoofdartikel|rechtsvorm}}
Bij ondernemingen en/of bedrijven kunnen, afhankelijk van het land, verschillende [[rechtsvorm]]en worden onderscheiden. Elke rechtsvorm heeft andere rechten en plichten. Een eerste indeling die kan worden gemaakt is naar land en die in persoonlijke ondernemingsvormen en [[rechtspersoon|rechtspersonen]].

{{Zie ook|Zie ook [[Multinationale onderneming]].}}

=== Europese Unie ===
Uit het Europese [[mededingingsrecht]] is een ondernemingsbegrip naar voren gekomen dat in zijn klassieke formulering luidt: ''elke eenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd''.<ref>[[Hof van Justitie van de Europese Unie|Hof van Justitie]], C‑110-85, ''Commissie t. Italië'', 16 juni 1987</ref> Onder 'economische activiteit' wordt verstaan iedere activiteit, zelfs los van het nastreven van winst, waarmee wordt deelgenomen aan het economische verkeer en die bestaat in het aanbieden van goederen en diensten op een bepaalde markt.<ref>H.v.J., C‑41/90, ''Höfner en Elser'', 23 april 1991; H.v.J., C-35/96, ''Commissie t. Italië'', 18 juni 1998</ref> Deze jurisprudentiële termen hebben sindsdien hun intrede gedaan in de regelgeving, bijvoorbeeld over de bescherming van [[persoonsgegevens]].<ref>Artikel 4, 1° van de [[Algemene verordening gegevensbescherming]]</ref>

=== Inschrijfplicht ===
Alle ondernemingen en rechtspersonen in Nederland moeten zich inschrijven in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel. Volgens de wet heeft men een onderneming als men zelfstandig goederen of diensten levert aan anderen, met de bedoeling om winst te maken.

=== België ===
Onder invloed van de EU is het begrip 'onderneming' een steeds centralere plaats gaan innemen in het Belgisch recht, ten koste van andere operationele termen als 'handelaar' en 'winstoogmerk'. Het [[Wetboek van Economisch Recht]] geeft als algemene definitie van een onderneming: ''elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft, alsmede zijn verenigingen''.<ref>Artikel I.1, 1° WER, letterlijk overgenomen uit artikel 2, 1° van de oude [[Wet op de handelspraktijken]].</ref> Voor deelwetgevingen worden andere definities gebruikt, bijvoorbeeld inzake [[boekhouding]],<ref>Artikel I.5, 1° WER</ref> [[insolventie]],<ref>Artikel XX.1, § 1 WER</ref> [[Kruispuntbank van Ondernemingen]],<ref>Artikel I.4, 1° WER</ref> betalingsachterstand<ref>Artikel 2, 2° van de Wet betalingsachterstand handelstransacties</ref> of rechterlijke bevoegdheid.<ref>Artikel 573, eerste lid, 1° van het [[Gerechtelijk Wetboek]]</ref>

== Statistische indeling ==
Het [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]] heeft een indeling gemaakt naar sectoren, de zogenaamde [[Standaard Bedrijfsindeling]] (SBI).
Op het hoogste niveau kent deze indeling de volgende secties:
<ol type="A" start="1"><li>Landbouw, bosbouw en visserij</li>
<li>Winning van delfstoffen</li>
<li>Industrie</li>
<li>Productie en distributie van en handel in elektriciteit, aardgas, stoom en gekoelde lucht</li>
<li>Winning en distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering</li>
<li>Bouwnijverheid</li>
<li>Groot- en detailhandel; reparatie van auto's</li>
<li>Vervoer en opslag</li>
<li>Logies-, maaltijd- en drankverstrekking</li>
<li>Informatie en communicatie</li>
<li>Financiële instellingen</li>
<li>Verhuur van en handel in onroerend goed</li>
<li>Advisering, onderzoek en overige specialistische zakelijke dienstverlening</li>
<li>Verhuur van roerende goederen en overige zakelijke dienstverlening</li>
<li>Openbaar bestuur; overheidsdiensten en verplichte sociale verzekeringen</li>
<li>Onderwijs</li>
<li>Gezondheids- en welzijnszorg</li>
<li>Cultuur; sport en recreatie</li>
<li>Overige dienstverlening</li>
<li>Huishoudens als werkgever; niet-gedifferentieerde productie van goederen en diensten door huishoudens voor eigen gebruik</li>
<li>Extraterritoriale organisaties en lichamen</li></ol>

Andere indelingen zijn de [[NACE-code]] (Nomenclature statistique des activités économiques dans la Communauté Européenne) van de Europese Unie en de [[International Standard Industrial Classification of All Economic Activities]] (ISIC) van de Verenigde Naties.

== Zie ook ==
* [[Bedrijfsleven]]
* [[Bedrijfsopvolging]]
* [[Handelsnaamrecht]]
* [[Rechtsvorm]]
* [[Lijst van Nederlandse ondernemingen]]
* [[Lijst van Belgische ondernemingen]]
* [[Lijst van oudste ondernemingen ter wereld]]
* [[Maatschappij (onderneming)]]

== Externe links ==
* [http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/methoden/classificaties/overzicht/sbi/default.htm Standaard Bedrijfsindeling (SBI) van het CBS]
* {{en}} [http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Glossary:Statistical_classification_of_economic_activities_in_the_European_Community_(NACE) Nomenclature statistique des activités économiques dans la Communauté Européenne (NACE) van de Europese Unie]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20110827092653/http://unstats.un.org/unsd/cr/registry/regct.asp International Standard Industrial Classification of All Economic Activities (ISIC) van de VN]

{{Appendix}}
{{Navigatie economie}}
{{Woordenboek|bedrijf#Zelfstandig naamwoord}}

{{DEFAULTSORT:Bedrijf}}
[[Categorie:Bedrijf| ]]
[[Categorie:Bedrijfseconomie]]
[[Categorie:Bedrijfskunde]]

Huidige versie van 3 feb 2024 om 23:24

Voor de toneelterm, zie Akte (toneel).

Een bedrijf of onderneming is een organisatie van arbeid en kapitaal die actief is in de productie of het aanbieden van goederen en diensten. In de (klassieke) economische theorie zijn bedrijven gericht op het maken van winst. Een bedrijf dat tastbare producten maakt wordt een fabrikant genoemd.

Betrokkenen

[bewerken | brontekst bewerken]

Bij een bedrijf zijn belanghebbenden betrokken, zoals:

Doelen

[bewerken | brontekst bewerken]

De verschillende betrokkenen hebben elk verschillende doelen, waarbij doel en middel ook verschillend of strijdig kunnen zijn, zoals:

Soorten organisaties

[bewerken | brontekst bewerken]

Er kan hierbij een onderscheid worden gemaakt in commerciële en niet-commerciële organisaties, ook wel profit- en non-profitorganisatie genoemd.

Commerciële organisaties

[bewerken | brontekst bewerken]

Een onderneming die maar één product verhandelt is een mono-productonderneming. Een onderneming die kant en klare producten inkoopt om ze vervolgens te verkopen wordt een handelsonderneming genoemd.[1]

Bij commerciële organisaties is er sprake van een onderneming waar risico's worden gelopen en waar het streven naar winst noodzakelijk is voor het voortbestaan. Om hun klanten op een zo efficiënt mogelijke manier te bereiken en aan te spreken met hun diensten, wordt er nauwkeurig gelet op de vier -P's-: prijs, plaats, product en promotie.

Tegenwoordig[(sinds) wanneer?] handelen bedrijven ook steeds vaker volgens 3 andere P's: People, Planet en natuurlijk Profit. In deze ruimere benadering wordt er ook rekening gehouden met de meerwaarde of kosten voor mens, maatschappij en de omgeving (m.a.w. duurzaam ondernemen).

Niet-commerciële organisaties

[bewerken | brontekst bewerken]

Bij niet-commerciële organisaties zoals non-profitorganisaties, ngo's en vzw's is dit winststreven niet het eerste doel. Het doel van het bedrijf dient te worden gezocht in een nut of welzijn van (een bepaald deel van) de bevolking.

Juridisch

[bewerken | brontekst bewerken]

Rechtsvormen

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie rechtsvorm voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij ondernemingen en/of bedrijven kunnen, afhankelijk van het land, verschillende rechtsvormen worden onderscheiden. Elke rechtsvorm heeft andere rechten en plichten. Een eerste indeling die kan worden gemaakt is naar land en die in persoonlijke ondernemingsvormen en rechtspersonen.

Zie ook Multinationale onderneming.

Europese Unie

[bewerken | brontekst bewerken]

Uit het Europese mededingingsrecht is een ondernemingsbegrip naar voren gekomen dat in zijn klassieke formulering luidt: elke eenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd.[2] Onder 'economische activiteit' wordt verstaan iedere activiteit, zelfs los van het nastreven van winst, waarmee wordt deelgenomen aan het economische verkeer en die bestaat in het aanbieden van goederen en diensten op een bepaalde markt.[3] Deze jurisprudentiële termen hebben sindsdien hun intrede gedaan in de regelgeving, bijvoorbeeld over de bescherming van persoonsgegevens.[4]

Inschrijfplicht

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle ondernemingen en rechtspersonen in Nederland moeten zich inschrijven in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel. Volgens de wet heeft men een onderneming als men zelfstandig goederen of diensten levert aan anderen, met de bedoeling om winst te maken.

België

[bewerken | brontekst bewerken]

Onder invloed van de EU is het begrip 'onderneming' een steeds centralere plaats gaan innemen in het Belgisch recht, ten koste van andere operationele termen als 'handelaar' en 'winstoogmerk'. Het Wetboek van Economisch Recht geeft als algemene definitie van een onderneming: elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft, alsmede zijn verenigingen.[5] Voor deelwetgevingen worden andere definities gebruikt, bijvoorbeeld inzake boekhouding,[6] insolventie,[7] Kruispuntbank van Ondernemingen,[8] betalingsachterstand[9] of rechterlijke bevoegdheid.[10]

Statistische indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

Het CBS heeft een indeling gemaakt naar sectoren, de zogenaamde Standaard Bedrijfsindeling (SBI). Op het hoogste niveau kent deze indeling de volgende secties:

  1. Landbouw, bosbouw en visserij
  2. Winning van delfstoffen
  3. Industrie
  4. Productie en distributie van en handel in elektriciteit, aardgas, stoom en gekoelde lucht
  5. Winning en distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering
  6. Bouwnijverheid
  7. Groot- en detailhandel; reparatie van auto's
  8. Vervoer en opslag
  9. Logies-, maaltijd- en drankverstrekking
  10. Informatie en communicatie
  11. Financiële instellingen
  12. Verhuur van en handel in onroerend goed
  13. Advisering, onderzoek en overige specialistische zakelijke dienstverlening
  14. Verhuur van roerende goederen en overige zakelijke dienstverlening
  15. Openbaar bestuur; overheidsdiensten en verplichte sociale verzekeringen
  16. Onderwijs
  17. Gezondheids- en welzijnszorg
  18. Cultuur; sport en recreatie
  19. Overige dienstverlening
  20. Huishoudens als werkgever; niet-gedifferentieerde productie van goederen en diensten door huishoudens voor eigen gebruik
  21. Extraterritoriale organisaties en lichamen

Andere indelingen zijn de NACE-code (Nomenclature statistique des activités économiques dans la Communauté Européenne) van de Europese Unie en de International Standard Industrial Classification of All Economic Activities (ISIC) van de Verenigde Naties.

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bedrijf&oldid=66974354"