Naar inhoud springen

Willeskop: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
1 (onbereikbare) link(s) aangepast en 1 gemarkeerd als onbereikbaar) #IABot (v2.0.9.5
 
(27 tussenliggende versies door 15 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox plaats in Nederland
{{Infobox plaats in Nederland
| soort = Buurtschap
| naam = Willeskop
| naam = Willeskop
| bestandsnaam vlag =
| bestandsnaam vlag =
Regel 5: Regel 6:
| wapenartikel = Wapen van Willeskop
| wapenartikel = Wapen van Willeskop
| provincie = {{NL-vlag|Utrecht (provincie)}}
| provincie = {{NL-vlag|Utrecht (provincie)}}
| gemeente = {{NL-vlag|Montfoort}}
| gemeente = {{NL-vlag|Montfoort}}<br />{{NL-vlag|Oudewater}}
| oppervlakte = 12,03
| oppervlakte = 12,03
| inwoners = 760
| inwoners = 760
| datum inwoners = 2009
| datum inwoners = 2009
| dichtheid =
| dichtheid =
| verkeersader = [[Provinciale weg 228|N228]]
| verkeersader = {{Pictogram weg Nederland N-weg|228}}
| netnummer = 0348
| netnummer = 0348
| postcode = 3417 (Montfoort)
| postcode = 3417, 3421
| woonplaats = [[Montfoort]], [[Oudewater]]
| jaarvan = [[1818]]
| jaarvan = [[1818]]
| voorgangers = de [[Ambacht (gebiedsnaam)|gerechten]] Willeskop, [[Heeswijk (Utrecht)|Kort-Heeswijk]] en [[Blokland (Montfoort)|Blokland]]
| voorgangers = de [[Ambacht (gebiedsnaam)|gerechten]] Willeskop, [[Heeswijk (Montfoort)|Kort-Heeswijk]] en [[Blokland (Montfoort)|Blokland]]
| opvolgers = [[Montfoort]] in [[1989]]
| opvolgers = [[Montfoort]] in [[1989]]
| jaartot = [[1989]]
| jaartot = [[1989]]
Regel 23: Regel 25:
| lon_min = 54
| lon_min = 54
| lon_sec = 5
| lon_sec = 5
| detailkaart =Map NL Montfoort Willeskop.png
| detailkaart = Map NL Montfoort Willeskop.png
| detailkaartbijschrift=Locatie in de gemeente Montfoort
| detailkaartbijschrift = Locatie in de gemeente Montfoort
| image=Willeskop compilatie.jpg
| image = Willeskop compilatie.jpg
| caption= Foto-impressie van Willeskop
| caption = Foto-impressie van Willeskop
}}
}}
[[Bestand:Willeskopper Stier Verzet Gemeentelijke Herindeling.JPG|{{Largethumb}}|Willeskopper Stier als teken van verzet tegen het opheffen van de gemeente Willeskop]]
[[Bestand:Willeskopper Stier Verzet Gemeentelijke Herindeling.JPG|thumb|Willeskopper Stier als teken van verzet tegen het opheffen van de gemeente Willeskop]]


'''Willeskop''' is een buurtschap die deels in de gemeente [[Montfoort]] en deels in de gemeente [[Oudewater]] ligt in de [[Nederland]]se provincie [[Utrecht (provincie)|Utrecht]] en bestaat uit een aantal boerderijen en huizen langs de [[Provinciale weg 228|N228]]. De plaats ligt in de polder [[Lopikerwaard]] en was van [[1818]] tot [[1989]] een zelfstandige gemeente.
'''Willeskop''' is een buurtschap dat deels in de gemeente [[Montfoort]] en deels in de gemeente [[Oudewater]] ligt in de [[Nederland]]se provincie [[Utrecht (provincie)|Utrecht]] en bestaat uit een aantal boerderijen en huizen langs de [[Provinciale weg 228|N228]]. De plaats ligt in de polder [[Lopikerwaard]] en was van 1818 tot 1989 een zelfstandige gemeente. Voor de postcodes ligt Willeskop deels in Montfoort, deels in Oudewater.<ref>[https://www.plaatsengids.nl/willeskop Informatie Willeskop]{{Dode link}} Plaatsengids, geraadpleegd op 13 augustus 2023</ref>


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
=== Cope-ontginning ===
=== Cope-ontginning ===
De oudste bekende vermelding van Willeskop stamt uit het jaar [[1282]]. In de 12e eeuw werd een start gemaakt met de [[Grote Ontginning|ontginning van het woeste veengebied]] tussen de [[Lek (rivier)|Lek]] en de [[Hollandse IJssel]]. Delen van het gebied werden aan ontginners uitgegeven. De overeenkomst tussen de eigenaar en de ontginner werd een [[cope (perceel)|cope]] genoemd. In het geval van Willeskop, werd het recht tot ontginning verworven door ene Wilhelmes. Zijn cope kreeg daarom de naam Wilhelmscoop. Hetgeen later verbasterde tot Willescop en uiteindelijk tot Willeskop. Voorbeelden van andere copes zijn [[Heeswijk (Utrecht)|Heeswijk]] en [[Cattenbroek]].
De oudste bekende vermelding van Willeskop stamt uit het jaar 1282. In de 12e eeuw werd een start gemaakt met de [[Grote Ontginning|ontginning van het woeste veengebied]] tussen de [[Lek (rivier)|Lek]] en de [[Hollandse IJssel]]. Delen van het gebied werden aan ontginners uitgegeven. De overeenkomst tussen de eigenaar en de ontginner werd een [[cope (perceel)|cope]] genoemd. In het geval van Willeskop, werd het recht tot ontginning verworven door ene Wilhelmes. Zijn cope kreeg daarom de naam Wilhelmscoop. Hetgeen later verbasterde tot Willescop en uiteindelijk tot Willeskop. Voorbeelden van andere copes zijn [[Heeswijk (Utrecht)|Heeswijk]] en [[Cattenbroek (Montfoort en Woerden)|Cattenbroek]].


Aan het eind van de ontginning werd een sloot gegraven en een kade opgeworpen om water van buiten de ontginning te keren. De kade aan het eind van de Willeskopse ontginning heet de Bloklandse Dijk, ook wel [[Blokland (Montfoort)|Blokland]] genoemd. Deze dijk loopt parallel met de weg door Willeskop. Aan deze weg staan vele oude boerderijen. De meeste stammen uit de 19e en 20e eeuw. Enkele hebben [[gevelsteen|gevelstenen]] en namen als '[[Welgelegen (Willeskop)|Welgelegen]]', '[[Ouders Vrucht (Willeskop)|Ouders Vrucht]]' en '[[Ojerslust]]'.
Aan het eind van de ontginning werd een sloot gegraven en een kade opgeworpen om water van buiten de ontginning te keren. De kade aan het eind van de Willeskopse ontginning heet de Bloklandse Dijk, ook wel [[Blokland (Montfoort)|Blokland]] genoemd. Deze dijk loopt parallel met de weg door Willeskop. Aan deze weg staan vele oude boerderijen. De meeste stammen uit de 19e en 20e eeuw. Enkele hebben [[gevelsteen|gevelstenen]] en namen als '[[Welgelegen (Willeskop)|Welgelegen]]', '[[Ouders Vrucht (Willeskop)|Ouders Vrucht]]' en '[[Ojerslust]]'.


=== Ontstaan van de gemeente Willeskop ===
=== Ontstaan van de gemeente Willeskop ===
Tegen het eind van de 18e eeuw werd midden in Willeskop een klein verdedigingswerk aangelegd 'De Pleyt' genaamd. Het was een onderdeel van de [[Oude Hollandse Waterlinie]].
Tegen het eind van de 18e eeuw werd midden in Willeskop een klein verdedigingswerk aangelegd 'De Pleyt' genaamd. Het was een onderdeel van de [[Oude Hollandse Waterlinie]]. De in de nabijheid gelegen boerderij en schippersherberg 'de Pleyt' deed tot ver in de 19e eeuw dienst als rechthuis. Vanaf 1818 werden de gerechten Willeskop, Kort-Heeswijk en Blokland samengevoegd tot de gemeente Willeskop. Deze drie [[Ambacht (gebiedsnaam)|Ambachtsheerlijkheden]] vielen tot die tijd onder [[Utrecht (provincie)|Utrecht]]. Het [[Wapen van Willeskop|voormalige gemeentewapen]] is afgeleid van het heerlijkheidswapen, waarbij het eerste en vierde kwartier omgedraaid werden. Dit eerste wapen werd verleend op 30 september 1818. Het gemeentewapen stamt uit 1908.
De in de nabijheid gelegen boerderij en schippersherberg 'de Pleyt' deed tot ver in de 19e eeuw dienst als rechthuis. Vanaf 1818 werden de gerechten Willeskop, Kort-Heeswijk en Blokland samengevoegd tot de gemeente Willeskop. Deze drie [[Ambacht (gebiedsnaam)|Ambachtsheerlijkheden]] vielen tot die tijd onder [[Utrecht (provincie)|Utrecht]]. Het [[Wapen van Willeskop|voormalige gemeentewapen]] is afgeleid van het heerlijkheidswapen, waarbij het eerste en vierde kwartier omgedraaid werden. Dit eerste wapen werd verleend op [[30 september]] [[1818]]. Het gemeentewapen stamt uit [[1908]].


=== Steenindustrie ===
=== Steenindustrie ===
In de 19e en 20e eeuw werden er vier steenfabrieken gebouwd in Willeskop.<br />
In de 19e en 20e eeuw werden er vier steenfabrieken gebouwd in Willeskop.

''[[Steenfabriek IJsseloord]]'' werd opgericht in [[1867]], maar op deze plek was al in [[1865]] een overdekte oven aanwezig. In [[1944]] werd de fabriek gesloopt. Van IJsseloord zijn onder andere de schuur en directeurswoning bewaard gebleven.<br />
Een andere steenfabriek was de ''Vlamovensteenfabriek M.P. Splinter n.v.'' Deze kwam voort uit ''Steenfabriek De Hoop'' die gesticht werd in [[1867]].<ref name="Gaasbeek">Gaasbeek, F. & Noordam, C. (1992). ''Montfoort, Geschiedenis en Architectuur''. Zeist: Uitgeverij Kerckebosch. ISBN 9067201316</ref> Hier werden stenen gemaakt in Waal- en Rijnformaat. De fabriek werd in [[1974]] opgeheven en gesloopt.<ref name="Severs">Severs-Hilgeman (2008). ''Zeven dagen per week brandde de oven.'' Zenderstreeknieuws Montfoort/Oudewater, woensdag 13 februari 2008, p. 14.</ref> De steenfabriek bestond uit een directeurswoning, een ruimte voor de ovens, schoorsteen, droogrekken en -hutten. De directeurswoning, Willeskop 88, is wel bewaard gebleven. Dit huis is gebouwd van stenen uit deze steenfabriek.<br />
* ''[[Steenfabriek IJsseloord]]'' werd opgericht in 1867, maar op deze plek was al in 1865 een overdekte oven aanwezig. In 1944 werd de fabriek gesloopt. Van IJsseloord zijn onder andere de schuur en directeurswoning bewaard gebleven.
* Een andere steenfabriek was de ''Vlamovensteenfabriek M.P. Splinter n.v.'' Deze kwam voort uit ''Steenfabriek De Hoop'' die gesticht werd in 1867.<ref name="Gaasbeek">Gaasbeek, F. & Noordam, C. (1992). ''Montfoort, Geschiedenis en Architectuur''. Zeist: Uitgeverij Kerckebosch. {{ISBN|9067201316}}</ref> Hier werden stenen gemaakt in Waal- en Rijnformaat. De fabriek werd in 1974 opgeheven en gesloopt.<ref name="Severs">Severs-Hilgeman (2008). ''Zeven dagen per week brandde de oven.'' Zenderstreeknieuws Montfoort/Oudewater, woensdag 13 februari 2008, p. 14.</ref> De steenfabriek bestond uit een directeurswoning, een ruimte voor de ovens, schoorsteen, droogrekken en -hutten. De directeurswoning, Willeskop 88, is wel bewaard gebleven. Dit huis is gebouwd van stenen uit deze steenfabriek.
De ''Montfoortse Waalsteenfabriek v/h Gebr. Wiegerinck'' werd opgericht in [[1906]] en gesloten in [[1975]].<br />
* De ''Montfoortse Waalsteenfabriek v/h Gebr. Wiegerinck'' werd opgericht in 1906 en gesloten in 1975.
''Steenfabriek De Vlijt'' heeft slechts kort bestaan en is in [[1904]] gesloopt.<br />
* ''Steenfabriek De Vlijt'' heeft slechts kort bestaan en is in 1904 gesloopt.
Er staan nog enkele arbeidershuizen uit de tijd van de steenfabrieken aan de [[Provinciale weg 228|N228]].<br />
* Er staan nog enkele arbeidershuizen uit de tijd van de steenfabrieken aan de [[Provinciale weg 228|N228]].


=== Einde van de zelfstandige gemeente ===
=== Einde van de zelfstandige gemeente ===
In het kader van een groot plan tot gemeentelijke herindeling in het westen van Utrecht en het oosten van [[Zuid-Holland]] kwam ook het einde van Willeskop als zelfstandige gemeente in zicht. De Willeskopse bevolking keerde zich massaal tegen deze plannen. Schrijver [[Hans Ferree]] werd een van de voormannen van de actiegroep Willeskoppig. De groep koos de onverzettelijke stier als beeldmerk en in veel tuinen stonden borden met deze (Willes)koppige stier. Het protest maakte bij het provinciebestuur weinig indruk en ook de Tweede en Eerste Kamer lieten zich niet vermurwen. Per 1 januari [[1989]] werd de gemeente Willeskop opgeheven. Het oostelijke deel werd bij de gemeente [[Montfoort]] gevoegd, het westelijke deel kwam bij [[Oudewater]]. Als herinnering aan de vroegere gemeente werd de toenmalige Provinciale Weg omgedoopt tot ''Willeskop'' en kwam in het bij Montfoort gevoegde deel een bronzen beeld van een stier als herinnering in de gemeente. Dit beeld is gemaakt door [[Toon Grassens]].<br />
In het kader van een groot plan tot gemeentelijke herindeling in het westen van Utrecht en het oosten van [[Zuid-Holland]] kwam ook het einde van Willeskop als zelfstandige gemeente in zicht. De Willeskopse bevolking keerde zich massaal tegen deze plannen. Schrijver [[Hans Ferrée]] werd een van de voormannen van de actiegroep Willeskoppig. De groep koos de onverzettelijke stier als beeldmerk en in veel tuinen stonden borden met deze (Willes)koppige stier. Het protest maakte bij het provinciebestuur weinig indruk en ook de Tweede en Eerste Kamer lieten zich niet vermurwen. Per 1 januari 1989 werd de gemeente Willeskop opgeheven. Het oostelijke deel werd bij de gemeente [[Montfoort]] gevoegd, het westelijke deel kwam bij [[Oudewater]]. Als herinnering aan de vroegere gemeente werd de toenmalige Provinciale Weg omgedoopt tot ''Willeskop'' en kwam in het bij Montfoort gevoegde deel een bronzen beeld van een stier als herinnering in de gemeente. Dit beeld is gemaakt door [[Toon Grassens]]. Bij de herindeling werd het grondgebied als volgt verdeeld: naar de gemeente Montfoort ging 1.042 hectare met 234 huizen en 759 inwoners, naar de gemeente Oudewater ging 369 hectare met 63 huizen en 217 inwoners.<ref>[https://web.archive.org/web/20200214011312/https://www.plaatsengids.nl/willeskop Informatie Willeskop] Plaatsengids.nl, geraadpleegd op 14 februari 2020</ref>


=== Bouwwerken van cultuurhistorisch belang ===
=== Bouwwerken van cultuurhistorisch belang ===
Regel 83: Regel 85:
| 24
| 24
| [[Bestand:PUEM.JPG|55px]]
| [[Bestand:PUEM.JPG|55px]]
| [[1927]]
| 1927
| [[Transformatorhuisje (elektriciteit)|transformatorhuisje]]
|[[transformatorhuisje]]
| opdrachtgever: elektriciteitsbedrijf [[PUEM]]
| opdrachtgever: elektriciteitsbedrijf [[Provinciale Utrechtse Elektriciteits Maatschappij|PUEM]]
| **
| **
|-
|-
Regel 91: Regel 93:
| 29
| 29
| [[Nooitgedacht (boerderij)|Nooit Gedacht]]
| [[Nooitgedacht (boerderij)|Nooit Gedacht]]
| [[1909]]-[[1910]]
| 1909-1910
| landbouwerswoning
| landbouwerswoning
| -
| -
Regel 123: Regel 125:
| 65
| 65
| [[Bestand:Willeskop 65 Kooylust Gevelsteen.JPG|130px]]
| [[Bestand:Willeskop 65 Kooylust Gevelsteen.JPG|130px]]
| [[1840]]
| 1840
| langhuisboerdrij
| langhuisboerdrij
| -
| -
Regel 131: Regel 133:
| 67
| 67
| -
| -
| [[1910]]
| 1910
| langhuisboerdrij
| langhuisboerdrij
| afgebroken en herbouwd<br />niet meer origineel
| afgebroken en herbouwd<br />niet meer origineel
Regel 139: Regel 141:
| 68a
| 68a
| -
| -
| [[1928]]
| 1928
| villa
| villa
| opdrachtgever: steenfabrikant Wiegerinck<br />architect: J.H. van Zutphen
| opdrachtgever: steenfabrikant Wiegerinck<br />architect: J.H. van Zutphen
Regel 147: Regel 149:
| 69
| 69
| -
| -
| [[1915]]-[[1916]]
| 1915-1916
| boerderij
| boerderij
| opdrachtgever: H. van Vliet<br />aannemer: H.J. Versteegen
| opdrachtgever: H. van Vliet<br />aannemer: H.J. Versteegen
Regel 155: Regel 157:
| 71
| 71
| -
| -
| [[1925]]
| 1925
| dwarshuisboerderij
| dwarshuisboerderij
| opdrachtgever: C. van Jaarsveld<br />architect: J.C. Beukelaar
| opdrachtgever: C. van Jaarsveld<br />architect: J.C. Beukelaar
Regel 163: Regel 165:
| 72
| 72
| -
| -
| [[1906]]
| 1906
| vrijstaand huis
| vrijstaand huis
| opdrachtgever: steenfabriek G.J.W. Kolemans Beijnen<br />gebouwd voor voorman Anton van Leeuwen
| opdrachtgever: steenfabriek G.J.W. Kolemans Beijnen<br />gebouwd voor voorman Anton van Leeuwen
Regel 171: Regel 173:
| 75
| 75
| [[Bestand:Ojerslust Gevelsteen.JPG|125px]]<br />[[Ojerslust]]
| [[Bestand:Ojerslust Gevelsteen.JPG|125px]]<br />[[Ojerslust]]
| [[1821]]
| 1821
| langhuisboerderij
| langhuisboerderij
| gebouwd door [[Ojers|Arend Ojers]]
| gebouwd door Arend Ojers
| **
| **
|-
|-
Regel 179: Regel 181:
| 77
| 77
| [[Ouders Vrucht (Willeskop)|Ouders Vrucht]]
| [[Ouders Vrucht (Willeskop)|Ouders Vrucht]]
| [[1900]]-[[1910]]
| 1900-1910
| langhuisboerderij
| langhuisboerderij
| -
| -
Regel 187: Regel 189:
| -
| -
| De Pleit
| De Pleit
| [[1796]]
| 1796
| [[bastion|halfbastion]]
| [[bastion|halfbastion]]
| opdrachtgever: [[Cornelis Rudolphus Theodorus Krayenhoff]]<br />onderdeel van de [[Oude Hollandse Waterlinie|Hollandse Waterlinie]]
| opdrachtgever: [[Cornelis Rudolphus Theodorus Krayenhoff]]<br />onderdeel van de [[Oude Hollandse Waterlinie|Hollandse Waterlinie]]
Regel 195: Regel 197:
| 79
| 79
| [[Welgelegen (Willeskop)|Welgelegen]]
| [[Welgelegen (Willeskop)|Welgelegen]]
| [[1903]]
| 1903
| dwarshuisboerderij
| dwarshuisboerderij
| opdrachtgever: J.H. de bruin<br />ontwerp en bouw: A. Kijneveld<br />gebouwd op gewelven van afgebrande voorganger uit [[1671]]
| opdrachtgever: J.H. de bruin<br />ontwerp en bouw: A. Kijneveld<br />gebouwd op gewelven van afgebrande voorganger uit [[1671]]
Regel 203: Regel 205:
| 85-85a
| 85-85a
| -
| -
| [[1874]]
| 1874
| langhuisboerderij
| langhuisboerderij
| -
| -
Regel 211: Regel 213:
| 90
| 90
| [[Steenfabriek IJsseloord]]
| [[Steenfabriek IJsseloord]]
| [[1905]]
| 1905
| schuur en directeurswoning
| schuur en directeurswoning
| laatste industriële overblijfsel van de<br />steenfabrieken in Willeskop
| laatste industriële overblijfsel van de<br />steenfabrieken in Willeskop
Regel 219: Regel 221:
| 94-96
| 94-96
| -
| -
| [[1931]]-[[1932]]
| 1931-1932
| vrijstaande woning
| vrijstaande woning
| opdrachtgevers: gebroeders Wiegerinck<br />architect: J.C. Hogendorn
| opdrachtgevers: gebroeders Wiegerinck<br />architect: J.C. Hogendorn
Regel 235: Regel 237:
| 134
| 134
| -
| -
| [[1883]]
| 1883
| langhuisboerderij
| langhuisboerderij
| -
| -
Regel 281: Regel 283:


== Natuurgebied ==
== Natuurgebied ==
{{Zie hoofdartikel|Natuurgebied Willeskop}} Willeskop is sinds [[2002]] ook een nieuw natuurontwikkelingsgebied dat in de [[Lopikerwaard]] ter hoogte van de Bloklandse Dijk ligt.
{{Zie hoofdartikel|Natuurgebied Willeskop}} Willeskop is sinds 2002 ook een nieuw natuurontwikkelingsgebied dat in de [[Lopikerwaard]] ter hoogte van de Bloklandse Dijk ligt.


== Verkeer ==
== Verkeer ==
De [[Provinciale weg 228|N228]] die door de buurtschap loopt was rond het jaar 2000 een van de gevaarlijkste wegen van de provincie Utrecht. Er vonden in vier jaar meer dan 110 verkeersongevallen plaats, waarvan drie met dodelijke afloop. De actiegroep ''Willeskoppig Gas Terug'' overwoog daarom in 2003 de weg te blokkeren.<ref>{{Citeer web|werk=De Volkskrant|url=https://www.volkskrant.nl/home/lekker-doorkachelen-op-levensgevaarlijke-weg~b3b8a337|titel=Lekker doorkachelen op levensgevaarlijke weg|datum=September 20, 2003}}</ref> De provincie beloofde hierop maatregelen te nemen en in 2006 is de weg gereconstrueerd.
Op de [[Provinciale weg 228|N228]] hebben de afgelopen jaren drie keer zoveel ongelukken plaatsgevonden dan gemiddeld op andere provinciale wegen.<br />

Nadat er ook enkele ongelukken met dodelijke afloop hadden plaatsgevonden, dreigde de actiegroep ''Willeskoppig Gas Terug'' de weg te blokkeren. De provincie beloofde hierop om maatregelen te nemen. De weg is in 2006 gereconstrueerd.<br />
Buslijn 107 loopt door Willeskop: Utrecht - De Meern - Achthoven - Heeswijk - Montfoort - Willeskop - Oudewater - Haastrecht - Gouda.<br />De [[Hollandse IJssel]] stroomt door de plaats.
Buslijn 107 loopt door Willeskop: Utrecht - De Meern - Achthoven - Heeswijk - Montfoort - Willeskop - Oudewater - Haastrecht - Gouda.
De [[Hollandse IJssel]] stroomt door de plaats.


== Polder ==
== Polder ==
Regel 292: Regel 296:


== Geboren in Willeskop ==
== Geboren in Willeskop ==
* [[Kees Lekkerkerker]] (Willeskop, 15 november 1910 - Amsterdam, 28 augustus 2006), Nederlands [[letterkundige]], [[tekstbezorger]] en [[bibliograaf]].
* [[Kees Lekkerkerker]] (15 november 1910 - Amsterdam, 28 augustus 2006), Nederlands [[Letterkunde|letterkundige]], tekstbezorger en [[Bibliografie|bibliograaf]].
* [[Wilfred Kemp]] (Willeskop, 25 november 1960), Nederlands [[theoloog]], [[journalist]] en [[televisiepresentator]].
* [[Wilfred Kemp]] (25 november 1960), Nederlands [[theoloog]], [[journalist]] en [[Presentator|televisiepresentator]].


== Fotogalerij ==
== Fotogalerij ==
Regel 304: Regel 308:
Bestand:Willeskopper stier 01-04-2012A.JPG|De bronzen stier op de voormalige gemeentegrens herinnert aan Willeskop als zelfstandige gemeente
Bestand:Willeskopper stier 01-04-2012A.JPG|De bronzen stier op de voormalige gemeentegrens herinnert aan Willeskop als zelfstandige gemeente
</gallery>
</gallery>
<br />


== Trivia ==
== Trivia ==
Regel 316: Regel 319:
{{Appendix|2=
{{Appendix|2=
'''Bronnen:'''
'''Bronnen:'''
#Gaasbeek, F. & Noordam, C. (1992). ''Montfoort, Geschiedenis en Architectuur''. Zeist: Uitgeverij Kerckebosch. ISBN 9067201316
#Gaasbeek, F. & Noordam, C. (1992). ''Montfoort, Geschiedenis en Architectuur''. Zeist: Uitgeverij Kerckebosch. {{ISBN|9067201316}}
#Het Wassende Water, Herman de Man, Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar, Den Haag
#Het Wassende Water, Herman de Man, Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar, Den Haag
#Natuurontwikkeling Willeskop. Toelichting bij het ontwerpplan. Dienst Landelijk Gebied, Utrecht.
#Natuurontwikkeling Willeskop. Toelichting bij het ontwerpplan. Dienst Landelijk Gebied, Utrecht.
Regel 327: Regel 330:
{{Navigatie gemeente Montfoort}}
{{Navigatie gemeente Montfoort}}
{{Navigatie gemeente Oudewater}}
{{Navigatie gemeente Oudewater}}
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Willeskop-article.ogg|2265839}}
{{Coor title dms|52|1|27|N|4|54|5|E|type:city_region:NL_scale:30000}}
{{Coor title dms|52|1|27|N|4|54|5|E|type:city_region:NL_scale:30000}}


[[Categorie:Willeskop| ]]
[[Categorie:Willeskop| ]]
⚫
[[Categorie:Plaats in Utrecht]]
[[Categorie:Voormalige gemeente in Utrecht]]
[[Categorie:Voormalige gemeente in Utrecht]]
⚫
[[Categorie:Buurtschap in Utrecht]]

Huidige versie van 23 dec 2024 om 17:37

Willeskop
Buurtschap in Nederland Vlag van Nederland
Willeskop (Utrecht)
Willeskop
Situering
Provincie Vlag Utrecht (provincie) Utrecht
Gemeente Vlag Montfoort Montfoort
Vlag Oudewater Oudewater
Coördinaten 52° 1′ NB, 4° 54′ OL
Algemeen
Oppervlakte 12,03 km²
Inwoners
(2009) 		760
Overig
Postcode 3417, 3421
Netnummer 0348
Woonplaats (BAG) Montfoort, Oudewater
Belangrijke verkeersaders  
Voormalige gemeente 1818 - 1989
Ontstaan uit de gerechten Willeskop, Kort-Heeswijk en Blokland
Opgegaan in Montfoort in 1989
Detailkaart
Kaart van Willeskop
Locatie in de gemeente Montfoort
Foto's
Foto-impressie van Willeskop
Foto-impressie van Willeskop
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Willeskopper Stier als teken van verzet tegen het opheffen van de gemeente Willeskop

Willeskop is een buurtschap dat deels in de gemeente Montfoort en deels in de gemeente Oudewater ligt in de Nederlandse provincie Utrecht en bestaat uit een aantal boerderijen en huizen langs de N228. De plaats ligt in de polder Lopikerwaard en was van 1818 tot 1989 een zelfstandige gemeente. Voor de postcodes ligt Willeskop deels in Montfoort, deels in Oudewater.[1]

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

Cope-ontginning

[bewerken | brontekst bewerken]

De oudste bekende vermelding van Willeskop stamt uit het jaar 1282. In de 12e eeuw werd een start gemaakt met de ontginning van het woeste veengebied tussen de Lek en de Hollandse IJssel. Delen van het gebied werden aan ontginners uitgegeven. De overeenkomst tussen de eigenaar en de ontginner werd een cope genoemd. In het geval van Willeskop, werd het recht tot ontginning verworven door ene Wilhelmes. Zijn cope kreeg daarom de naam Wilhelmscoop. Hetgeen later verbasterde tot Willescop en uiteindelijk tot Willeskop. Voorbeelden van andere copes zijn Heeswijk en Cattenbroek.

Aan het eind van de ontginning werd een sloot gegraven en een kade opgeworpen om water van buiten de ontginning te keren. De kade aan het eind van de Willeskopse ontginning heet de Bloklandse Dijk, ook wel Blokland genoemd. Deze dijk loopt parallel met de weg door Willeskop. Aan deze weg staan vele oude boerderijen. De meeste stammen uit de 19e en 20e eeuw. Enkele hebben gevelstenen en namen als 'Welgelegen', 'Ouders Vrucht' en 'Ojerslust'.

Ontstaan van de gemeente Willeskop

[bewerken | brontekst bewerken]

Tegen het eind van de 18e eeuw werd midden in Willeskop een klein verdedigingswerk aangelegd 'De Pleyt' genaamd. Het was een onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie. De in de nabijheid gelegen boerderij en schippersherberg 'de Pleyt' deed tot ver in de 19e eeuw dienst als rechthuis. Vanaf 1818 werden de gerechten Willeskop, Kort-Heeswijk en Blokland samengevoegd tot de gemeente Willeskop. Deze drie Ambachtsheerlijkheden vielen tot die tijd onder Utrecht. Het voormalige gemeentewapen is afgeleid van het heerlijkheidswapen, waarbij het eerste en vierde kwartier omgedraaid werden. Dit eerste wapen werd verleend op 30 september 1818. Het gemeentewapen stamt uit 1908.

Steenindustrie

[bewerken | brontekst bewerken]

In de 19e en 20e eeuw werden er vier steenfabrieken gebouwd in Willeskop.

  • Steenfabriek IJsseloord werd opgericht in 1867, maar op deze plek was al in 1865 een overdekte oven aanwezig. In 1944 werd de fabriek gesloopt. Van IJsseloord zijn onder andere de schuur en directeurswoning bewaard gebleven.
  • Een andere steenfabriek was de Vlamovensteenfabriek M.P. Splinter n.v. Deze kwam voort uit Steenfabriek De Hoop die gesticht werd in 1867.[2] Hier werden stenen gemaakt in Waal- en Rijnformaat. De fabriek werd in 1974 opgeheven en gesloopt.[3] De steenfabriek bestond uit een directeurswoning, een ruimte voor de ovens, schoorsteen, droogrekken en -hutten. De directeurswoning, Willeskop 88, is wel bewaard gebleven. Dit huis is gebouwd van stenen uit deze steenfabriek.
  • De Montfoortse Waalsteenfabriek v/h Gebr. Wiegerinck werd opgericht in 1906 en gesloten in 1975.
  • Steenfabriek De Vlijt heeft slechts kort bestaan en is in 1904 gesloopt.
  • Er staan nog enkele arbeidershuizen uit de tijd van de steenfabrieken aan de N228.

Einde van de zelfstandige gemeente

[bewerken | brontekst bewerken]

In het kader van een groot plan tot gemeentelijke herindeling in het westen van Utrecht en het oosten van Zuid-Holland kwam ook het einde van Willeskop als zelfstandige gemeente in zicht. De Willeskopse bevolking keerde zich massaal tegen deze plannen. Schrijver Hans Ferrée werd een van de voormannen van de actiegroep Willeskoppig. De groep koos de onverzettelijke stier als beeldmerk en in veel tuinen stonden borden met deze (Willes)koppige stier. Het protest maakte bij het provinciebestuur weinig indruk en ook de Tweede en Eerste Kamer lieten zich niet vermurwen. Per 1 januari 1989 werd de gemeente Willeskop opgeheven. Het oostelijke deel werd bij de gemeente Montfoort gevoegd, het westelijke deel kwam bij Oudewater. Als herinnering aan de vroegere gemeente werd de toenmalige Provinciale Weg omgedoopt tot Willeskop en kwam in het bij Montfoort gevoegde deel een bronzen beeld van een stier als herinnering in de gemeente. Dit beeld is gemaakt door Toon Grassens. Bij de herindeling werd het grondgebied als volgt verdeeld: naar de gemeente Montfoort ging 1.042 hectare met 234 huizen en 759 inwoners, naar de gemeente Oudewater ging 369 hectare met 63 huizen en 217 inwoners.[4]

Bouwwerken van cultuurhistorisch belang

[bewerken | brontekst bewerken]

Willeskop bezit een aantal bouwwerken die volgens het Monumenten Inventarisatie Project van lokaal (*), regionaal (**) of nationaal (***) cultuurhistorisch belang zijn:

Afbeelding Nummer Huisnaam Bouwjaar Soort object Verdere info Waardering
5 - 19e eeuw langhuisboerderij - **
9 De Vlijt 19e eeuw villa gebouwd door A. Muller ***
24 1927 transformatorhuisje opdrachtgever: elektriciteitsbedrijf PUEM **
29 Nooit Gedacht 1909-1910 landbouwerswoning - **
35 - - langhuisboerderij - *
37 - 19e eeuw dwarshuisboerderij - **
60 - - dwars huis - *
65 1840 langhuisboerdrij - **
67 - 1910 langhuisboerdrij afgebroken en herbouwd
niet meer origineel 		*
68a - 1928 villa opdrachtgever: steenfabrikant Wiegerinck
architect: J.H. van Zutphen 		**
69 - 1915-1916 boerderij opdrachtgever: H. van Vliet
aannemer: H.J. Versteegen 		*
71 - 1925 dwarshuisboerderij opdrachtgever: C. van Jaarsveld
architect: J.C. Beukelaar 		*
72 - 1906 vrijstaand huis opdrachtgever: steenfabriek G.J.W. Kolemans Beijnen
gebouwd voor voorman Anton van Leeuwen 		*
75
Ojerslust 		1821 langhuisboerderij gebouwd door Arend Ojers **
77 Ouders Vrucht 1900-1910 langhuisboerderij - *
- De Pleit 1796 halfbastion opdrachtgever: Cornelis Rudolphus Theodorus Krayenhoff
onderdeel van de Hollandse Waterlinie 		**
79 Welgelegen 1903 dwarshuisboerderij opdrachtgever: J.H. de bruin
ontwerp en bouw: A. Kijneveld
gebouwd op gewelven van afgebrande voorganger uit 1671 		**
85-85a - 1874 langhuisboerderij - **
90 Steenfabriek IJsseloord 1905 schuur en directeurswoning laatste industriële overblijfsel van de
steenfabrieken in Willeskop 		**
94-96 - 1931-1932 vrijstaande woning opdrachtgevers: gebroeders Wiegerinck
architect: J.C. Hogendorn 		*
98-112 - 19e eeuw arbeidershuisjes gebouwd voor de werknemers van de
voormalige steenfabrieken 		**
134 - 1883 langhuisboerderij - *
136 De Pleit 18e eeuw langhuisboerderij deed dienst als rechthuis voor
het gerecht Willeskop 		**

Overige bijzondere bouwwerken in Willeskop zijn:

Afbeelding Nummer Huisnaam Bouwjaar Soort object Verdere info
Nieuwe
Weg 2 		- 20e eeuw bunker met zendmast Provinciaal Commando Utrecht
Civiele Verdediging
In gebruik bij KPN Mobiele Netwerken
- Recht door Zee 1800 boerderij Naam op gevel "Regt door zee".
- Bedelaarskerkhof Willeskop 1875 begraafplaats Voormalige begraafplaats voor dak- en thuislozen

Natuurgebied

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Natuurgebied Willeskop voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Willeskop is sinds 2002 ook een nieuw natuurontwikkelingsgebied dat in de Lopikerwaard ter hoogte van de Bloklandse Dijk ligt.

Verkeer

[bewerken | brontekst bewerken]

De N228 die door de buurtschap loopt was rond het jaar 2000 een van de gevaarlijkste wegen van de provincie Utrecht. Er vonden in vier jaar meer dan 110 verkeersongevallen plaats, waarvan drie met dodelijke afloop. De actiegroep Willeskoppig Gas Terug overwoog daarom in 2003 de weg te blokkeren.[5] De provincie beloofde hierop maatregelen te nemen en in 2006 is de weg gereconstrueerd.

Buslijn 107 loopt door Willeskop: Utrecht - De Meern - Achthoven - Heeswijk - Montfoort - Willeskop - Oudewater - Haastrecht - Gouda.

De Hollandse IJssel stroomt door de plaats.

Polder

[bewerken | brontekst bewerken]

In Willeskop bevindt zich het Gemaal De Pleyt. Dit gemaal pompt het water uit de Lopikerwaard omhoog in de Hollandse IJssel.

Geboren in Willeskop

[bewerken | brontekst bewerken]

Fotogalerij

[bewerken | brontekst bewerken]
  • De Hollandse IJssel bij Willeskop
    De Hollandse IJssel bij Willeskop
  • Natuurgebied Willeskop en de Bloklandse Dijk
    Natuurgebied Willeskop en de Bloklandse Dijk
  • Kastanjeboom in een weiland in Willeskop
    Kastanjeboom in een weiland in Willeskop
  • Boerderij Welgelegen
    Boerderij Welgelegen
  • Gemaal De Pleyt
    Gemaal De Pleyt
  • De bronzen stier op de voormalige gemeentegrens herinnert aan Willeskop als zelfstandige gemeente
    De bronzen stier op de voormalige gemeentegrens herinnert aan Willeskop als zelfstandige gemeente

Trivia

[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Willeskop van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Willeskop&oldid=68619839"