Naar inhoud springen

John Adams (politicus): verschil tussen versies

Koppelingen bewerken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Richardw (overleg | bijdragen)
moderatoren
69.801 bewerkingen
k typo; lff
k Link
(32 tussenliggende versies door 28 gebruikers niet weergegeven)
Regel 2: Regel 2:
| naam = John Adams
| naam = John Adams
| nationaliteit = Amerikaans
| nationaliteit = Amerikaans
| afbeelding = Johnadams.jpg
| afbeelding = JohnAdams 2nd US President.jpg
| onderschrift = John Adams
| onderschrift = John Adams
| geboren = [[30 oktober]] [[1735]]
| geboren = [[30 oktober]] [[1735]]
| geboren_in = [[Braintree (Massachusetts)]]
| geboren_in = [[Quincy (Massachusetts)]]
| gestorven = [[4 juli]] [[1826]]
| gestorven = [[4 juli]] [[1826]]<ref>Encyclopaedia Britannica, [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/5132/John-Adams John Adams]</ref>
| gestorven_in = [[Braintree (Massachusetts)]]
| gestorven_in = [[Quincy (Massachusetts)]]
| partij = [[Federalistische Partij]]
| partij = [[Federalistische Partij]]
| partner = [[Abigail Adams]] <small>(1764-1818) †</small>
| partner = [[Abigail Adams]] <small>(1764–1818) †</small>
| beroep = [[Politicus]] <br /> [[Diplomaat]] <br /> [[Advocaat (beroep)|Advocaat]]
| beroep = [[Politicus]] <br /> [[Diplomaat]] <br /> [[Advocaat (beroep)|Advocaat]]
| religie = [[Unitarisme (theologie)|Unitarisme]]
| religie = [[Unitarisme (theologie)|Unitarisme]]
| handtekening = John Adams Sig 2.svg
| handtekening = John Adams Sig 2.svg
| opvolging = [[Lijst van presidenten van de Verenigde Staten|2e]] [[president van de Verenigde Staten]]
| opvolging = [[Lijst van presidenten van de Verenigde Staten|2e]] [[president van de Verenigde Staten]]
| vice-president = [[Thomas Jefferson]]
| vicepresident = [[Thomas Jefferson]]
| start_periode = [[4 maart]] [[1797]]
| start_periode = [[4 maart]] [[1797]]
| eind_periode = [[4 maart]] [[1801]]
| eind_periode = [[4 maart]] [[1801]]
Regel 24: Regel 24:
| president2 = [[George Washington]]
| president2 = [[George Washington]]
| opvolger2 = [[Thomas Jefferson]]
| opvolger2 = [[Thomas Jefferson]]
| opvolging3 = [[Ambassadeur]] naar het [[Verenigd Koninkrijk]]
| opvolging3 = [[Ambassadeur]] naar het [[Koninkrijk Groot-Brittannië]]
| president3 = [[Congres van de Confederatie]]
| president3 = [[Congres van de Confederatie]]
| start_periode3 = [[1 april]] [[1785]]
| start_periode3 = [[1 april]] [[1785]]
| eind_periode3 = [[30 maart]] [[1788]]
| eind_periode3 = [[30 maart]] [[1788]]
| opvolger3 = [[Thomas Pinckney]]
| opvolger3 = [[Thomas Pinckney]]
| opvolging4 = [[Ambassadeur]] naar [[Nederland]]
| opvolging4 = [[Ambassadeur]] naar de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]]
| president4 = [[Congres van de Confederatie]]
| president4 = [[Congres van de Confederatie]]
| start_periode4 = [[9 april]] [[1782]]
| start_periode4 = [[9 april]] [[1782]]
Regel 35: Regel 35:
| opvolger4 = [[William Short]]
| opvolger4 = [[William Short]]
}}
}}
⚫
'''John Adams''' ([[Braintree (Massachusetts)]], [[30 oktober]] [[1735]] — aldaar, [[4 juli]] [[1826]]) was van [[1797]] tot [[1801]] de [[Lijst van presidenten van de Verenigde Staten|2e]] [[president van de Verenigde Staten]]. Voordien was hij van [[1789]] tot [[1797]] de [[Lijst van vicepresidenten van de Verenigde Staten|1e]] [[vicepresident van de Verenigde Staten]] onder president [[George Washington]].


⚫
'''John Adams''' ([[Quincy (Massachusetts)]], [[30 oktober]] [[1735]] – aldaar, [[4 juli]] [[1826]]) was een [[Verenigde Staten|Amerikaans]] politicus van de [[Federalistische Partij]]. Hij was de [[Lijst van presidenten van de Verenigde Staten|2e]] [[president van de Verenigde Staten]] van 1797 tot 1801.
Adams was een van de belangrijkste figuren bij het opstellen en opmaken van de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring]].


Adams, een advocaat van beroep, was als lid van het [[Continental Congress]] een van de belangrijkste figuren bij het opstellen en opmaken van de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring]]. Als topdiplomaat was hij de eerste Amerikaanse ambassadeur naar de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] van 1782 tot 1788, daarnaast diende hij ook als de eerste ambassadeur naar het [[Koninkrijk Groot-Brittannië]] vanaf 1785 tot 1788. Tijdens de [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1789|Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1789]] werd Adams verslagen door de oud-opperbevelhebber van de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog|Onafhankelijkheidsoorlog]] [[George Washington]] en werd vervolgens benoemd als de [[Lijst van vicepresidenten van de Verenigde Staten|1e]] [[vicepresident van de Verenigde Staten]] onder president [[George Washington|Washington]] en diende van 1789 tot 1797. Voor de [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1796|Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1796]] was Adams de kandidaat namens de [[Federalistische Partij]] en versloeg de kandidaat van de [[Democratisch-Republikeinse Partij]] [[Thomas Jefferson]] die daarna [[vicepresident van de Verenigde Staten|vicepresident]] onder Adams werd. Tijdens [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1800|Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1800]] werd Adams verslagen voor een tweede termijn door zijn [[vicepresident van de Verenigde Staten|vicepresident]] [[Thomas Jefferson]].
⚫
Zijn zoon [[John Quincy Adams]] was van [[1825]] tot [[1829]] de [[Lijst van presidenten van de Verenigde Staten|6e]] [[president van de Verenigde Staten]], de enige vader-zooncombinatie tot [[George H.W. Bush]] en zijn zoon [[George W. Bush]] beiden tot president werden gekozen.

⚫
Zijn zoon [[John Quincy Adams]] was de [[Lijst van presidenten van de Verenigde Staten|6e]] [[president van de Verenigde Staten]] van 1825 tot 1829, de enige vader-zooncombinatie tot [[George H.W. Bush]] en zijn zoon [[George W. Bush]] beiden tot president werden gekozen. Adams' schoonzoon [[William Stephens Smith]] was lid van het [[Huis van Afgevaardigden (Verenigde Staten)|Huis van Afgevaardigden]].

John Adams overleed op [[4 juli]] [[1826]], exact vijftig jaar na de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring op 90-jarige leeftijd. Op dezelfde dag overleed opvolger en voormalig politiek rivaal Thomas Jefferson op 83-jarige leeftijd.


== Biografie ==
== Biografie ==
De boerenzoon Adams werd aanvankelijk onderwijzer en schoolhoofd, en vervolgens advocaat in [[Boston]]. In [[1764]] trouwde hij met [[Abigail Adams|Abigail Smith]]. Hij speelde een hoofdrol in de voorgeschiedenis van de Amerikaanse onafhankelijkheid als adviseur van de 13 staten. Hij stelde mede hun grondwetten op. In [[1774]] werd hij afgevaardigde van Massachusetts in het [[Continental Congress]], dat op [[4 juli]] [[1776]] de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring|onafhankelijkheid]] uitriep.
De boerenzoon Adams werd aanvankelijk onderwijzer en schoolhoofd, en vervolgens advocaat in [[Boston]]. In [[1764]] trouwde hij met [[Abigail Adams|Abigail Smith]]. Hij speelde een hoofdrol in de voorgeschiedenis van de Amerikaanse onafhankelijkheid als adviseur van de 13 staten. Hij stelde mede hun grondwetten op. In [[1774]] werd hij afgevaardigde van Massachusetts in het [[Continental Congress]], dat op [[4 juli]] [[1776]] de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring|onafhankelijkheid]] uitriep.


In [[1778]] voegde Adams zich bij de Amerikaanse missie in Parijs, die onder leiding stond van [[Benjamin Franklin]]. Mede vanwege de stroeve samenwerking ging Adams in [[1780]] naar [[Amsterdam]] om financiële steun te zoeken voor de opstand en bij [[Johan Luzac]], de uitgever van de ''Gazette de Leyde'' om die op de hoogte te stellen van de debatten over de Amerikaanse grondwet. Vanaf [[1782]] was hij officieel gezant te Den Haag; vanaf 1785 ook in Londen.
In [[1778]] voegde Adams zich bij de Amerikaanse ambassade in Parijs, die onder leiding stond van [[Benjamin Franklin]]. Mede vanwege de stroeve samenwerking ging Adams in [[1780]] naar [[Amsterdam]] om financiële steun te zoeken voor de opstand en naar [[Johan Luzac]], de uitgever van de ''Gazette de Leyde'' om die op de hoogte te stellen van de debatten over de Amerikaanse grondwet. Vanaf [[1782]] was hij officieel gezant te Den Haag; vanaf 1785 ook in Londen.


Zijn werk ''"Defence of the constitutions of the government of the United States of America"'' is geschreven in [[1787]] en had een grote invloed op het tot stand komen van de [[Amerikaanse Grondwet]] in datzelfde jaar. Volgens velen begon met zijn presidentschap de [[democratie]] in de VS. Maar tijdens zijn presidentschap negeerde [[Frankrijk]] de wens van de VS om neutraal te blijven in de oorlog tegen [[Groot-Brittannië]]. Omdat Adams hier nauwelijks op reageerde, verloor hij al zijn krediet. Tijdens de presidentsverkiezingen van [[1800]] werd er nauwelijks op hem gestemd. Later zou hij over het presidentschap zeggen: "Niemand die ooit het ambt van president uitoefent zal ooit een vriend dit ambt toewensen."
Zijn werk ''"Defence of the constitutions of the government of the United States of America"'' is geschreven in [[1787]] en had een grote invloed op het tot stand komen van de [[Amerikaanse Grondwet]] in datzelfde jaar. Volgens velen begon met zijn presidentschap de [[democratie]] in de VS. Maar tijdens zijn presidentschap negeerde [[Frankrijk]] de wens van de VS om neutraal te blijven in de oorlog tegen [[Koninkrijk Groot-Brittannië|Groot-Brittannië]]. Omdat Adams hier nauwelijks op reageerde, verloor hij al zijn krediet. Tijdens de presidentsverkiezingen van [[1800]] werd er nauwelijks op hem gestemd. Later zou hij over het presidentschap zeggen: "Niemand die ooit het ambt van president uitoefent zal ooit een vriend dit ambt toewensen."


=== Nederlandse periode ===
=== Nederlandse periode ===
[[Bestand:HandschriftJohnAdams.jpg|thumb|left|150px|Handschrift John Adams tijdens zijn Nederlandse periode (brief aan Abigail Adams), Boston, Massachusetts Historical Society]]
[[Bestand:HandschriftJohnAdams.jpg|thumb|left|250px|Handschrift John Adams tijdens zijn Nederlandse periode (brief aan Abigail Adams), Boston, Massachusetts Historical Society]]
⚫
[[Bestand:NL-HaNA 1.01.02 12597.256A 17 Vriendschapsverdrag met de Verenigde Staten.jpg|thumb|left|250px|Ondertekening van het [[vriendschapsverdrag met de Verenigde Staten]] met de handtekening van John Adams<ref>Nationaal Archief, Den Haag, Staten Generaal, nummer toegang 1.02.02, inventarisnummer 12597.256A</ref>]]
⚫
[[Bestand:Adamstrumbull.jpg|thumb|right|250px|Staatsieportret]]
⚫
[[Bestand:Gilbert Stuart John Adams.jpg|thumb|right|250px|Adams op 88-jarige leeftijd]]


⚫
Adams ging in de zomer van [[1780]] naar [[Amsterdam]] om in de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Republiek der Verenigde Nederlanden]] politieke en financiële steun te vinden voor de Amerikaanse opstand tegen de Engelsen. Zijn zonen [[John Quincy Adams|John Quincy]] (13), Charles (10) en Robert (8) vergezelden hem. Hij woonde enige tijd op de Keizersgracht 529.
⚫
[[File:NL-HaNA 1.01.02 12597.256A 17 Vriendschapsverdrag met de Verenigde Staten.jpg|thumb|Ondertekening van het [[Vriendschapsverdrag met de Verenigde Staten|vriendschapsverdrag met de Verenigde Staten]] met de handtekening van John Adams<ref>Nationaal Archief, Den Haag, Staten Generaal, nummer toegang 1.02.02, inventarisnummer 12597.256A</ref>]]


⚫
Aanvankelijk kreeg Adams weinig voet aan de grond in Holland, en in elk geval durfden de bankiers geen lening aan zonder sanctie van de [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]]. Wel stonden zij sympathiek tegenover het streven, terwijl de stadhouder Engelsgezind was. Adams begreep weinig van de Nederlandse verhoudingen. Hij zag de Hollanders niet langer als een 'voorbeeld voor de wereld', maar ontwaarde overal 'kleinheid' die voortkwam uit 'de preoccupatie met stuivers en centen die het hele volk doordesemt'. Aan zijn minister John Jay schreef hij: "De beraadslagingen van dit volk zijn de meest ondoorgrondelijke die ik ooit heb meegemaakt".<ref>Rik Kuethe - ''Alle 44 Amerikaanse presidenten'', Elsevier, 2008, {{ISBN|978-90-6882-917-4}}</ref>
⚫
Adams ging in de zomer van [[1780]] naar [[Amsterdam]] om in de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Republiek der Verenigde Nederlanden]] politieke en financiële steun te vinden voor de Amerikaanse opstand tegen de Engelsen. Zijn zonen [[John Quincy Adams|John Quincy]] (13) en Charles (10) vergezelden hem. Hij woonde enige tijd op de Keizersgracht 529.

⚫
Aanvankelijk kreeg Adams weinig voet aan de grond in Holland, en in elk geval durfden de bankiers geen lening aan zonder sanctie van de [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]]. Wel stonden zij sympathiek tegenover het streven, terwijl de stadhouder Engelsgezind was. Adams begreep weinig van de Nederlandse verhoudingen. Hij zag de Hollanders niet langer als een 'voorbeeld voor de wereld', maar ontwaarde overal 'kleinheid' die voortkwam uit 'de preoccupatie met stuivers en centen die het hele volk doordesemt'. Aan zijn minister John Jay schreef hij: "De beraadslagingen van dit volk zijn de meest ondoorgrondelijke die ik ooit heb meegemaakt".<ref>Rik Kuethe - ''Alle 44 Amerikaanse presidenten'', Elsevier, 2008, ISBN 978-90-6882-917-4</ref>


Toen het tij leek te keren ten gunste van de opstandelingen, was de Republiek bereid om na Frankrijk als tweede staat diplomatieke banden aan te gaan met de Verenigde Staten. Zo werd Adams op [[19 april]] [[1782]] geaccrediteerd als gezant van de VS. In juni lukte het hem om een lening te krijgen van Amsterdamse kooplieden en bankiers met een waarde van vijf miljoen gulden, destijds een aanzienlijk bedrag. (Er is een syndicaat gevormd tussen de Staphorsten, de Willinks en De la Lande & Fijnje om een lening voor de Verenigde Staten te organiseren.) Het was de eerste buitenlandse lening aan de VS. In oktober 1782 ondertekende Adams namens de VS een vriendschaps- en handelsverdrag tussen zijn land en de Republiek.
Toen het tij leek te keren ten gunste van de opstandelingen, was de Republiek bereid om na Frankrijk als tweede staat diplomatieke banden aan te gaan met de Verenigde Staten. Zo werd Adams op [[19 april]] [[1782]] geaccrediteerd als gezant van de VS. In juni lukte het hem om een lening te krijgen van Amsterdamse kooplieden en bankiers met een waarde van vijf miljoen gulden, destijds een aanzienlijk bedrag. (Er is een syndicaat gevormd tussen de Staphorsten, de Willinks en De la Lande & Fijnje om een lening voor de Verenigde Staten te organiseren.) Het was de eerste buitenlandse lening aan de VS. In oktober 1782 ondertekende Adams namens de VS een vriendschaps- en handelsverdrag tussen zijn land en de Republiek.
Regel 64: Regel 68:


=== Presidentschap ===
=== Presidentschap ===
⚫
Adams was bij de presidentsverkiezingen van [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1789|1789]], [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1792|1792]], [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1796|1796]] en [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1800|1800]] kandidaat en werd in [[1796]] gekozen tot president met zijn politieke rivaal [[Thomas Jefferson]] als zijn vicepresident en op 4 maart 1797 werd hij beëdigd. Zijn presidentschap werd mede gekenmerkt door een oorlog tussen [[Koninkrijk Groot-Brittannië|Groot-Brittannië]] en [[Frankrijk]] waarbij Adams' sympathie bij de Engelsen lag terwijl de Democratische Republikeinen van Jefferson de Fransen de voorkeur gaf. In deze periode liepen de spanningen met Frankrijk hoog op mede doordat de Fransen de Amerikaanse scheepvaart hinderden.
⚫
[[Bestand:Adamstrumbull.jpg|thumb|left|Officieel portret]]
⚫
Adams was bij de presidentsverkiezingen van [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1789|1789]], [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1792|1792]], [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1796|1796]] en [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1800|1800]] kandidaat en werd in [[1796]] gekozen tot president met zijn politieke rivaal [[Thomas Jefferson]] als zijn vicepresident en op 4 maart 1797 werd hij ingezworen. Zijn presidentschap werd mede gekenmerkt door een oorlog tussen [[Groot-Brittannië]] en [[Frankrijk]] waarbij Adams' sympathie bij de Engelsen lag terwijl de Democratische Republikeinen van Jefferson de Fransen de voorkeur gaf. In deze periode liepen de spanningen met Frankrijk hoog op mede doordat de Fransen de Amerikaanse scheepvaart hinderden.


Van grotere betekenis echter was de zogenaamde X-Y-Z affaire. De Franse regering onder [[Charles-Maurice de Talleyrand|Talleyrand]] weigerde door Adams gezonden diplomaten te ontvangen tenzij ze een aanzienlijke som geld overhandigde aan Frankrijk. Adams stuurde het [[Amerikaans Congres]] een brief over deze ondiplomatieke behandeling door Frankrijk en al gauw liep dit uit op een roep tot oorlog waarbij de populariteit van Adams toenam. Er volgde enige schermutselingen ter zee waarbij de jonge Amerikaanse marine de koopvaardij te hulp schoot maar onderhandelen voorkwam een regelrechte oorlog.
Van grotere betekenis echter was de zogenaamde X-Y-Z affaire. De Franse regering onder [[Charles-Maurice de Talleyrand|Talleyrand]] weigerde door Adams gezonden diplomaten te ontvangen tenzij ze een aanzienlijke som geld overhandigden aan Frankrijk. Adams stuurde het [[Amerikaans Congres]] een brief over deze ondiplomatieke behandeling door Frankrijk en al gauw liep dit uit op een roep tot oorlog waarbij de populariteit van Adams toenam. Er volgde enige schermutselingen ter zee waarbij de jonge Amerikaanse marine de koopvaardij te hulp schoot maar onderhandelen voorkwam een regelrechte oorlog.


Kort voor de verkiezingen van [[1800]] betrok Adams als eerste het [[Witte Huis (Washington D.C.)|Witte Huis]] in de nieuwe [[hoofdstad]] [[Washington D.C.]]. De verkiezingen van dat jaar verloor Adams echter nipt van Jefferson en [[Aaron Burr]] en Adams trok zich terug op zijn boerderij in Braintree waar hij een lange briefwisseling met zijn oude rivaal, en vriend, Thomas Jefferson voerde.
Kort voor de verkiezingen van [[1800]] betrok Adams als eerste het [[Witte Huis (Washington D.C.)|Witte Huis]] in de nieuwe [[hoofdstad]] [[Washington D.C.]]. De verkiezingen van dat jaar verloor Adams echter nipt van Jefferson en [[Aaron Burr]] en Adams trok zich terug op zijn boerderij in [[Braintree (Massachusetts)|Braintree]] waar hij een lange briefwisseling met zijn oude rivaal, en vriend, Thomas Jefferson voerde.


=== Overlijden ===
=== Overlijden ===
Op [[4 juli]] [[1826]], precies 50 jaar na de ''Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring'', overleed Adams op bijna 91-jarige leeftijd. Zijn laatste woorden waren: ''"Thomas Jefferson survives.."'' (Thomas Jefferson leeft nog..), niet wetende dat een paar uur voortijds Jefferson eveneens was overleden.
Op [[4 juli]] [[1826]], precies 50 jaar na de ''Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring'', overleed Adams op 90-jarige leeftijd. Zijn laatste woorden waren: ''"Thomas Jefferson survives.."'' (Thomas Jefferson leeft nog..), niet wetende dat een paar uur voortijds Jefferson eveneens was overleden. Adams ligt begraven in de grafkelder van de United First Parish Church in [[Quincy (Massachusetts)|Quincy]], naast zijn vrouw [[Abigail Adams|Abigail]], zijn zoon [[John Quincy Adams]] en diens vrouw [[Louisa Adams|Louisa]].


⚫
[[Bestand:Gilbert Stuart John Adams.jpg|thumb|Schilderij van Adams op 88-jarige leeftijd]]
{{clearleft}}
{{clearleft}}
== Kabinetsleden onder John Adams ==
== Kabinetsleden onder John Adams ==
Regel 98: Regel 100:


== Trivia ==
== Trivia ==
* In 2001 schreef de Amerikaanse schrijver ''David McCullough'' een biografie over Adams.<ref>David McCullough - ''John Adams'', Touchstone Books, 2001, ISBN 978-0-7432-2313-3</ref> In 2008 is er een [[John Adams (televisieserie)|miniserie van John Adams]] gemaakt gebaseerd op dit boek.
* In 2001 schreef de Amerikaanse schrijver ''David McCullough'' een biografie over Adams.<ref>David McCullough - ''John Adams'', Touchstone Books, 2001, {{ISBN|978-0-7432-2313-3}}</ref> In 2008 is er een [[John Adams (televisieserie)|miniserie van John Adams]] gemaakt gebaseerd op dit boek.

== Zie ook ==
* [[Vloek van Tecumseh]]


== Externe links ==
== Externe links ==
{{Commonscatklein|John Adams}}
{{Commonscatklein|John Adams}}
* [http://www.whitehouse.gov/history/presidents/ja2.html Biografie Witte Huis]
* [https://www.whitehouse.gov/about-the-white-house/presidents/john-adams/ Biografie Witte Huis]
* [http://www.ipl.org/div/potus/jadams.html POTUS]
* [https://web.archive.org/web/20051207022050/http://www.ipl.org/div/potus/jadams.html POTUS]
* [http://avalon.law.yale.edu/subject_menus/adamspap.asp ''The Papers of John Adams'']
* [https://avalon.law.yale.edu/subject_menus/adamspap.asp ''The Papers of John Adams'']


{{Appendix|Noten}}
{{Appendix|Noten}}
{{Bibliografische informatie}}
{{Navigatie presidenten Verenigde Staten}}
{{Navigatie presidenten Verenigde Staten}}
{{Navigatie vicepresidenten Verenigde Staten}}
{{Navigatie vicepresidenten Verenigde Staten}}


{{Persoonsgegevens
| NAAM=Adams, John
| ALTERNATIEVE NAMEN=
| KORTE OMSCHRIJVING= 2e president van de Verenigde Staten
| GEBOORTEDATUM= [[30 oktober]] [[1735]]
| GEBOORTEPLAATS=
| OVERLIJDENSDATUM= [[4 juli]] [[1826]]
| OVERLIJDENSPLAATS=
}}


{{DEFAULTSORT:Adams, John (president VS)}}
{{DEFAULTSORT:Adams, John (president VS)}}
Regel 129: Regel 124:
[[Categorie:Amerikaans persoon in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog]]
[[Categorie:Amerikaans persoon in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog]]
[[Categorie:Federalist (Verenigde Staten)]]
[[Categorie:Federalist (Verenigde Staten)]]
[[Categorie:Amerikaans politicus in de 19e eeuw]]

Versie van 19 aug 2024 21:01

John Adams
John Adams
John Adams
Geboren 30 oktober 1735
Quincy (Massachusetts)
Overleden 4 juli 1826[1]
Quincy (Massachusetts)
Politieke partij Federalistische Partij
Partner Abigail Adams (1764–1818) †
Beroep Politicus
Diplomaat
Advocaat
Religie Unitarisme
Handtekening Handtekening
2e president van de Verenigde Staten
Aangetreden 4 maart 1797
Einde termijn 4 maart 1801
Vicepresident(en) Thomas Jefferson
Voorganger George Washington
Opvolger Thomas Jefferson
1e vicepresident van de Verenigde Staten
Aangetreden 21 april 1789
Einde termijn 4 maart 1797
President George Washington
Opvolger Thomas Jefferson
Ambassadeur naar het Koninkrijk Groot-Brittannië
Aangetreden 1 april 1785
Einde termijn 30 maart 1788
President Congres van de Confederatie
Opvolger Thomas Pinckney
Ambassadeur naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Aangetreden 9 april 1782
Einde termijn 30 maart 1788
President Congres van de Confederatie
Opvolger William Short
Portaal  Portaalicoon   Politiek

John Adams (Quincy (Massachusetts), 30 oktober 1735 – aldaar, 4 juli 1826) was een Amerikaans politicus van de Federalistische Partij. Hij was de 2e president van de Verenigde Staten van 1797 tot 1801.

Adams, een advocaat van beroep, was als lid van het Continental Congress een van de belangrijkste figuren bij het opstellen en opmaken van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring. Als topdiplomaat was hij de eerste Amerikaanse ambassadeur naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden van 1782 tot 1788, daarnaast diende hij ook als de eerste ambassadeur naar het Koninkrijk Groot-Brittannië vanaf 1785 tot 1788. Tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1789 werd Adams verslagen door de oud-opperbevelhebber van de Onafhankelijkheidsoorlog George Washington en werd vervolgens benoemd als de 1e vicepresident van de Verenigde Staten onder president Washington en diende van 1789 tot 1797. Voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1796 was Adams de kandidaat namens de Federalistische Partij en versloeg de kandidaat van de Democratisch-Republikeinse Partij Thomas Jefferson die daarna vicepresident onder Adams werd. Tijdens Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1800 werd Adams verslagen voor een tweede termijn door zijn vicepresident Thomas Jefferson.

Zijn zoon John Quincy Adams was de 6e president van de Verenigde Staten van 1825 tot 1829, de enige vader-zooncombinatie tot George H.W. Bush en zijn zoon George W. Bush beiden tot president werden gekozen. Adams' schoonzoon William Stephens Smith was lid van het Huis van Afgevaardigden.

John Adams overleed op 4 juli 1826, exact vijftig jaar na de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring op 90-jarige leeftijd. Op dezelfde dag overleed opvolger en voormalig politiek rivaal Thomas Jefferson op 83-jarige leeftijd.

Biografie

De boerenzoon Adams werd aanvankelijk onderwijzer en schoolhoofd, en vervolgens advocaat in Boston. In 1764 trouwde hij met Abigail Smith. Hij speelde een hoofdrol in de voorgeschiedenis van de Amerikaanse onafhankelijkheid als adviseur van de 13 staten. Hij stelde mede hun grondwetten op. In 1774 werd hij afgevaardigde van Massachusetts in het Continental Congress, dat op 4 juli 1776 de onafhankelijkheid uitriep.

In 1778 voegde Adams zich bij de Amerikaanse ambassade in Parijs, die onder leiding stond van Benjamin Franklin. Mede vanwege de stroeve samenwerking ging Adams in 1780 naar Amsterdam om financiële steun te zoeken voor de opstand en naar Johan Luzac, de uitgever van de Gazette de Leyde om die op de hoogte te stellen van de debatten over de Amerikaanse grondwet. Vanaf 1782 was hij officieel gezant te Den Haag; vanaf 1785 ook in Londen.

Zijn werk "Defence of the constitutions of the government of the United States of America" is geschreven in 1787 en had een grote invloed op het tot stand komen van de Amerikaanse Grondwet in datzelfde jaar. Volgens velen begon met zijn presidentschap de democratie in de VS. Maar tijdens zijn presidentschap negeerde Frankrijk de wens van de VS om neutraal te blijven in de oorlog tegen Groot-Brittannië. Omdat Adams hier nauwelijks op reageerde, verloor hij al zijn krediet. Tijdens de presidentsverkiezingen van 1800 werd er nauwelijks op hem gestemd. Later zou hij over het presidentschap zeggen: "Niemand die ooit het ambt van president uitoefent zal ooit een vriend dit ambt toewensen."

Nederlandse periode

Handschrift John Adams tijdens zijn Nederlandse periode (brief aan Abigail Adams), Boston, Massachusetts Historical Society
Ondertekening van het vriendschapsverdrag met de Verenigde Staten met de handtekening van John Adams[2]
Staatsieportret
Adams op 88-jarige leeftijd

Adams ging in de zomer van 1780 naar Amsterdam om in de Republiek der Verenigde Nederlanden politieke en financiële steun te vinden voor de Amerikaanse opstand tegen de Engelsen. Zijn zonen John Quincy (13), Charles (10) en Robert (8) vergezelden hem. Hij woonde enige tijd op de Keizersgracht 529.

Aanvankelijk kreeg Adams weinig voet aan de grond in Holland, en in elk geval durfden de bankiers geen lening aan zonder sanctie van de Staten-Generaal. Wel stonden zij sympathiek tegenover het streven, terwijl de stadhouder Engelsgezind was. Adams begreep weinig van de Nederlandse verhoudingen. Hij zag de Hollanders niet langer als een 'voorbeeld voor de wereld', maar ontwaarde overal 'kleinheid' die voortkwam uit 'de preoccupatie met stuivers en centen die het hele volk doordesemt'. Aan zijn minister John Jay schreef hij: "De beraadslagingen van dit volk zijn de meest ondoorgrondelijke die ik ooit heb meegemaakt".[3]

Toen het tij leek te keren ten gunste van de opstandelingen, was de Republiek bereid om na Frankrijk als tweede staat diplomatieke banden aan te gaan met de Verenigde Staten. Zo werd Adams op 19 april 1782 geaccrediteerd als gezant van de VS. In juni lukte het hem om een lening te krijgen van Amsterdamse kooplieden en bankiers met een waarde van vijf miljoen gulden, destijds een aanzienlijk bedrag. (Er is een syndicaat gevormd tussen de Staphorsten, de Willinks en De la Lande & Fijnje om een lening voor de Verenigde Staten te organiseren.) Het was de eerste buitenlandse lening aan de VS. In oktober 1782 ondertekende Adams namens de VS een vriendschaps- en handelsverdrag tussen zijn land en de Republiek.

Na het tekenen van de vrede tussen de VS en Engeland in Versailles in 1783, waarbij hij aanwezig was, werd Adams de eerste gezant in Londen (1785), met Den Haag als bijpost. In 1788 keerde hij terug naar de VS.

In 1987 werd het John Adams Institute opgericht, gevestigd te Amsterdam en gericht op culturele uitwisseling tussen Nederland en de VS.

Presidentschap

Adams was bij de presidentsverkiezingen van 1789, 1792, 1796 en 1800 kandidaat en werd in 1796 gekozen tot president met zijn politieke rivaal Thomas Jefferson als zijn vicepresident en op 4 maart 1797 werd hij beëdigd. Zijn presidentschap werd mede gekenmerkt door een oorlog tussen Groot-Brittannië en Frankrijk waarbij Adams' sympathie bij de Engelsen lag terwijl de Democratische Republikeinen van Jefferson de Fransen de voorkeur gaf. In deze periode liepen de spanningen met Frankrijk hoog op mede doordat de Fransen de Amerikaanse scheepvaart hinderden.

Van grotere betekenis echter was de zogenaamde X-Y-Z affaire. De Franse regering onder Talleyrand weigerde door Adams gezonden diplomaten te ontvangen tenzij ze een aanzienlijke som geld overhandigden aan Frankrijk. Adams stuurde het Amerikaans Congres een brief over deze ondiplomatieke behandeling door Frankrijk en al gauw liep dit uit op een roep tot oorlog waarbij de populariteit van Adams toenam. Er volgde enige schermutselingen ter zee waarbij de jonge Amerikaanse marine de koopvaardij te hulp schoot maar onderhandelen voorkwam een regelrechte oorlog.

Kort voor de verkiezingen van 1800 betrok Adams als eerste het Witte Huis in de nieuwe hoofdstad Washington D.C.. De verkiezingen van dat jaar verloor Adams echter nipt van Jefferson en Aaron Burr en Adams trok zich terug op zijn boerderij in Braintree waar hij een lange briefwisseling met zijn oude rivaal, en vriend, Thomas Jefferson voerde.

Overlijden

Op 4 juli 1826, precies 50 jaar na de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring, overleed Adams op 90-jarige leeftijd. Zijn laatste woorden waren: "Thomas Jefferson survives.." (Thomas Jefferson leeft nog..), niet wetende dat een paar uur voortijds Jefferson eveneens was overleden. Adams ligt begraven in de grafkelder van de United First Parish Church in Quincy, naast zijn vrouw Abigail, zijn zoon John Quincy Adams en diens vrouw Louisa.

Kabinetsleden onder John Adams

Kabinetsleden Ministerie Periode Bijzonderheden
Timothy Pickering Buitenlandse Zaken 1797 - 1801 Idem + Defensie onder George Washington
Oliver Wolcott jr. Financiën 1797 - 1801 Idem onder George Washington
Charles Lee Justitie 1797 - 1801 Idem onder George Washington
James McHenry Oorlog 1797 - 1800 Idem onder George Washington
Benjamin Stoddert Marine 1798 - 1801 Idem onder Thomas Jefferson
John Marshall Buitenlandse Zaken 1800 - 1801
Samuel Dexter Oorlog 1800 - 1801 Minister van Financiën onder Thomas Jefferson
Buitenlandse Zaken 1801

Trivia

  • In 2001 schreef de Amerikaanse schrijver David McCullough een biografie over Adams.[4] In 2008 is er een miniserie van John Adams gemaakt gebaseerd op dit boek.

Zie ook

Commons heeft media­bestanden in de categorie John Adams.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Adams_(politicus)&oldid=67990558"