Gewone vinvis: verschil tussen versies

Gewone vinvis; IUCN-status: Kwetsbaar (2018)
Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Mammalia (Zoogdieren)
Orde:	Artiodactyla (Evenhoevigen)
Infraorde:	Cetacea (Walvisachtigen)
Parvorde:	Mysticeti (Baleinwalvissen)
Familie:	Balaenopteridae (Vinvissen)
Geslacht:	Balaenoptera
Soort
	Balaenoptera physalus; (Linnaeus, 1758); Originele combinatie; Balaena physalus
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Gewone vinvis op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Zoogdieren

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Huidige versie van 24 jul 2024 om 11:06

De gewone vinvis (Balaenoptera physalus) is een zeezoogdier uit de familie van de vinvissen (Balaenopteridae). De wetenschappelijke naam van de soort werd als Balaena physalus in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus.^[2]

Kenmerken

Met een lengte van maximaal 27 meter is het de op een na grootste walvisachtige en daarmee ook de op een na grootste diersoort die op aarde leeft. Alleen de blauwe vinvis is groter. De vinvis heeft een donkergrijze rug, inclusief de borst- en staartvinnen. De rugvin heeft een holle achterrand en staat relatief ver naar achteren, op twee derde van de rug. Het dier heeft 55 tot 100 keelgroeven.

Het is een relatief lange en slanke walvis met een kenmerkende rugvin, die zichtbaar wordt vlak nadat het dier aan de oppervlakte is gekomen om te ademen. De ademwolk bestaat uit een enkele, vijf meter hoge kolom. Tijdens het duiken komt de staartvin niet boven het water uit.

Voedsel

De vinvis voedt zich met vis, inktvis en plankton dat uit het water wordt gefilterd met behulp van baleinen. Dat zijn in de bek hangende zeefachtige structuren. Vinvissen storten zich met hoge snelheid in een school vis of krill, waarbij ze enorme hoeveelheden water inzwelgen, om dit daarna weer naar buiten te persen. De vangst blijft dan in de baleinen hangen. Wanneer het dier zich voedt, draait het zich op zijn rechterzijde. Dat is misschien de oorzaak van het asymmetrische aanzicht van de kop, die aan de rechterzijde een grote witte vlek vertoont.

Verspreiding

De vinvis komt in alle wereldzeeën voor. Rond Europa is hij te vinden in de Golf van Biskaje en in de Middellandse Zee.^[3] Het aantal wordt geschat op ongeveer 60 tot 90 duizend exemplaren.

Voortplanting

Na een draagtijd van 11 maanden wordt één jong geboren met een lengte van 6,6 meter, dat 9 tot 10 maanden wordt gezoogd. Een vrouwtje kan slechts eens per twee jaar een jong werpen, waardoor populaties zich erg langzaam herstellen.

Communicatie

Naast neuriënde en hoog jankende geluiden produceert dit dier een vreselijk hard en diep gebrul, dat hoorbaar is op honderden kilometers afstand.

Strandingen

In de twintigste eeuw waren er 11 strandingen van gewone vinvissen aan de Nederlandse kust. Ook in de eenentwintigste eeuw zijn er al strandingen.^[4]

Afbeeldingen

gewone vinvis
gewone vinvis

Externe links

Kaarten met waarnemingen:

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) Gewone vinvis op de IUCN Red List of Threatened Species.
↑ Linnaeus, C. (1758). Systema naturae ed. 10: 75
↑ Descriptions and articles about the Fin Whale (Balaenoptera physalus). Encyclopedia of Life. Geraadpleegd op 1 september 2014.
↑ Op 26 augustus 2004 strandde een dode vinvis in Noordwijk. Op 15 januari 2012 spoelde bij Vlissingen een gewone vinvis aan. Dit was de zesde stranding in deze eeuw aan de Nederlandse kust. Op 20 augustus 2017 spoelde een vrouwelijk exemplaar van ongeveer 18–20 meter aan op Texel; zie: Karkas van dode vinvis aangespoeld op Texel

[IUCN-1] (en) Gewone vinvis op de IUCN Red List of Threatened Species.

[2] Linnaeus, C. (1758). Systema naturae ed. 10: 75

[3] Descriptions and articles about the Fin Whale (Balaenoptera physalus). Encyclopedia of Life. Geraadpleegd op 1 september 2014.

[4] Op 26 augustus 2004 strandde een dode vinvis in Noordwijk. Op 15 januari 2012 spoelde bij Vlissingen een gewone vinvis aan. Dit was de zesde stranding in deze eeuw aan de Nederlandse kust. Op 20 augustus 2017 spoelde een vrouwelijk exemplaar van ongeveer 18–20 meter aan op Texel; zie: Karkas van dode vinvis aangespoeld op Texel

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 {{Taxobox zoogdier
-| status=Bedreigd
+| status            = VU
-| statusbron=2008
+| statusbron        = 2018
-| rl-id=2478
+| rl-id             = 2478
-| afbeelding=Fin whale size.svg
+| afbeelding        = Finhval (1).jpg
-| orde=[[Walvissen|Cetacea]] (Walvisachtigen)
+| orde              = [[Evenhoevigen|Artiodactyla]] (Evenhoevigen)
+| infraorde         = [[Cetacea]] (Walvisachtigen)
-| onderorde=[[Baleinwalvissen|Mysticeti]] (Baleinwalvissen)
+| parvorde          = [[Baleinwalvissen|Mysticeti]] (Baleinwalvissen)
-| familie=[[Vinvissen|Balaenopteridae]] (Vinvissen)
+| familie           = [[Vinvissen|Balaenopteridae]] (Vinvissen)
-| geslacht=''[[Balaenoptera]]''
-| w-naam=''Balaenoptera physalus''
+| geslacht          = ''[[Balaenoptera]]''
+| w-naam            = ''Balaenoptera physalus''
-| auteur=[[Carolus Linnaeus|Linnaeus]]
+| auteur            = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]]
-| datum=1758
+| datum             = 1758
-| haakjes=ja
+| haakjes           = ja
-| afbeeldingII=Cetacea range map Fin Whale.PNG
-| commons=Balaenoptera physalus
+| origineel         = ''Balaena physalus''
+| afbeeldingII      = Cetacea range map Fin Whale.PNG
-| species=Balaenoptera physalus
+| afbeeldingIII     = Fin whale size.svg
 }}
-De '''gewone vinvis''' (''Balaenoptera physalus'') is een in zee levend [[zoogdieren|zoogdier]] dat tot de suborde van [[baleinwalvis]]sen behoort.
+De '''gewone vinvis''' (''Balaenoptera physalus'') is een [[zeezoogdier]] uit de familie van de [[vinvissen]] (Balaenopteridae). De wetenschappelijke naam van de soort werd als ''Balaena physalus'' in 1758 gepubliceerd door [[Carl Linnaeus]].<ref>{{aut|Linnaeus, C.}} (1758). [https://biodiversitylibrary.org/page/726980 ''Systema naturae'' ed. 10: 75]</ref>
 == Kenmerken ==
-Met een lengte van maximaal 27 meter is het de op een na grootste [[walvissen|walvisachtige]] en daarmee ook de op een na grootste diersoort die ooit op aarde leefde. Alleen de [[blauwe vinvis]] is groter.
+Met een lengte van maximaal 27 meter is het de op een na grootste [[Walvisachtigen|walvisachtige]] en daarmee ook de op een na grootste diersoort die op aarde leeft. Alleen de [[blauwe vinvis]] is groter. De vinvis heeft een donkergrijze rug, inclusief de borst- en staartvinnen. De rugvin heeft een holle achterrand en staat relatief ver naar achteren, op twee derde van de rug. Het dier heeft 55 tot 100 keelgroeven.
-Het is een lange en slanke walvis met een opvallende rugvin die zichtbaar wordt vlak nadat het dier aan de oppervlakte is gekomen om te ademen. De ademwolk bestaat uit een enkele vijf meter hoge kolom. Tijdens het duiken komt de staartvin niet boven het water uit.
+Het is een relatief lange en slanke walvis met een kenmerkende rugvin, die zichtbaar wordt vlak nadat het dier aan de oppervlakte is gekomen om te ademen. De ademwolk bestaat uit een enkele, vijf meter hoge kolom. Tijdens het duiken komt de staartvin niet boven het water uit.
 == Voedsel ==
-De vinvis voedt zich met [[vissen (dieren)|vis]], [[inktvis]] en [[plankton]] dat uit het water wordt gefilterd met behulp van [[balein]]en. Dat zijn in de bek hangende zeefachtige structuren.
+De vinvis voedt zich met [[vissen (dieren)|vis]], [[inktvis]] en [[plankton]] dat uit het water wordt gefilterd met behulp van [[balein]]en. Dat zijn in de bek hangende zeefachtige structuren. Vinvissen storten zich met hoge snelheid in een school vis of krill, waarbij ze enorme hoeveelheden water inzwelgen, om dit daarna weer naar buiten te persen. De vangst blijft dan in de baleinen hangen. Wanneer het dier zich voedt, draait het zich op zijn rechterzijde. Dat is misschien de oorzaak van het asymmetrische aanzicht van de kop, die aan de rechterzijde een grote witte vlek vertoont.
-Wanneer het dier zich voedt, draait het zich op zijn rechterzijde. Dat is misschien de oorzaak van het asymmetrische aanzicht van de kop, die aan de rechterzijde een grote witte vlek vertoont.
 == Verspreiding ==
-De vinvis komt in alle wereldzeeën voor. Rond Europa is hij te vinden in de [[Golf van Biskaje]].
+De vinvis komt in alle wereldzeeën voor. Rond Europa is hij te vinden in de [[Golf van Biskaje]] en in de [[Middellandse Zee]].<ref>{{citeer web|url=https://eol.org/pages/328573/details|uitgever=Encyclopedia of Life|bezochtdatum=1 september 2014|titel=Descriptions and articles about the Fin Whale (''Balaenoptera physalus'')}}</ref> Het aantal wordt geschat op ongeveer 60 tot 90 duizend exemplaren.
+== Voortplanting ==
-Op [[26 augustus]] [[2004]] strandde een dode vinvis in [[Noordwijk (Zuid-Holland)|Noordwijk]], hetgeen veel bekijks trok. Volgens ooggetuigen was het maar een matig genoegen vanwege de enorme stank die het dode dier verspreidde.<ref>[http://walvisstrandingen.nl/get?site=ws&view=ws&page_alias=lijst&taxid=tn.nlsr.concept/0AHCXIYUHAAB&show=result Strandingen]</ref>
+Na een draagtijd van 11 maanden wordt één jong geboren met een lengte van 6,6 meter, dat 9 tot 10 maanden wordt gezoogd. Een vrouwtje kan slechts eens per twee jaar een jong werpen, waardoor populaties zich erg langzaam herstellen.
+== Communicatie ==
+Naast neuriënde en hoog jankende geluiden produceert dit dier een vreselijk hard en diep gebrul, dat hoorbaar is op honderden kilometers afstand.
+== Strandingen ==
+In de twintigste eeuw waren er 11 strandingen van gewone vinvissen aan de Nederlandse kust. Ook in de eenentwintigste eeuw zijn er al strandingen.<ref>Op 26 augustus 2004 strandde een dode vinvis in [[Noordwijk (Zuid-Holland)|Noordwijk]]. Op 15 januari 2012 spoelde bij Vlissingen een gewone vinvis aan. Dit was de zesde stranding in deze eeuw aan de Nederlandse kust. Op 20 augustus 2017 spoelde een vrouwelijk exemplaar van ongeveer 18–20 meter aan op Texel; zie: [https://www.telegraaf.nl/binnenland/28976824/__Dode_vinvis_aangespoeld__.html Karkas van dode vinvis aangespoeld op Texel]</ref>
 == Afbeeldingen ==
+<gallery>
-[[Bestand:Finwhale99.jpg|520px|gewone vinvis]]
-[[Bestand:LMazzuca Fin Whale.jpg|250px|gewone vinvis]]
+Bestand:Finwhale99.jpg|gewone vinvis
+Bestand:LMazzuca Fin Whale.jpg|gewone vinvis
+</gallery>
 == Externe links ==
-* [http://walvisstrandingen.nl/ws/ws/i000294.html Gewone vinvis]
 * {{Link waarneming.nl|id=7744}}
+* {{Stranding.nl}}
 * [http://home.planet.nl/~camphuys/NLflippers.html waarnemingen in Nederland]
+{{Appendix}}
-{{Bronnen|bronvermelding=
+{{Navigatie Balaenopteridae}}
-{{References}}
+{{Taxonbalk}}
-}}
-[[Categorie:IUCN-status Bedreigd]]
-[[Categorie:Vinvis]]
-{{Link FA|en}}
-{{Link FA|es}}
-{{Link FA|ko}}
-{{Link FA|pt}}
-{{Link FA|zh}}
-[[af:Rorkwal]]
+[[Categorie:Vinvissen]]
+[[Categorie:IUCN-status kwetsbaar]]
-[[ar:حوت زعنفي]]
-[[be:Фінвал]]
-[[bg:Финвал]]
-[[br:Balum boutin]]
-[[ca:Rorqual comú]]
-[[cs:Plejtvák myšok]]
-[[da:Finhval]]
-[[de:Finnwal]]
-[[en:Fin whale]]
-[[eo:Balenoptero]]
-[[es:Balaenoptera physalus]]
-[[et:Heeringavaal]]
-[[fa:نهنگ تیغ‌باله]]
-[[fi:Sillivalas]]
-[[fr:Rorqual commun]]
-[[ga:Droimeiteach]]
-[[he:לווייתן מצוי]]
-[[hr:Kit perajar]]
-[[hu:Közönséges barázdásbálna]]
-[[id:Paus Sirip]]
-[[is:Langreyður]]
-[[it:Balaenoptera physalus]]
-[[ja:ナガスクジラ]]
-[[ko:큰고래]]
-[[lt:Finvalas]]
-[[lv:Finvalis]]
-[[no:Finnhval]]
-[[pl:Finwal]]
-[[pt:Baleia-comum]]
-[[ru:Финвал]]
-[[simple:Fin Whale]]
-[[sk:Vráskavec myšok]]
-[[sr:Balaenoptera physalus]]
-[[sv:Sillval]]
-[[tr:Oluklu balina]]
-[[vi:Cá voi vây]]
-[[zh:長鬚鯨]]
-[[zh-min-nan:Thong-thò Hái-ang]]

Balaenoptera:	Gewone vinvis (Balaenoptera physalus) · Noordse vinvis (Balaenoptera borealis) · Brydevinvis (Balaenoptera brydei) · Edens vinvis (Balaenoptera edeni) · Balaenoptera ricei · Omurawalvis (Balaenoptera omurai) · Blauwe vinvis (Balaenoptera musculus) · Dwergvinvis (Balaenoptera acutorostrata) · Antarctische dwergvinvis (Balaenoptera bonaerensis)
Eschrichtius:	Grijze walvis (Eschrichtius robustus)
Megaptera:	Bultrug (Megaptera novaeangliae)