Naar inhoud springen

1801: verschil tussen versies

Koppelingen bewerken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Luckas-bot (overleg | bijdragen)
501.042 bewerkingen
k r2.7.1) (robot Erbij: yi:1801
→‎Gebeurtenissen: Puffing Devil
 
(43 tussenliggende versies door 24 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Zijbalk jaar}}
{{Zijbalk jaar}}
[[Bestand:FrenchChurchOathConcordat.jpg|thumb|259px|Na het concordaat zweren de kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders hun trouw aan de staat]]
[[Bestand:FrenchChurchOathConcordat.jpg|thumb|Na het concordaat zweren de kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders hun trouw aan de staat]]


Het jaar '''1801''' is het 1e jaar in de [[19e eeuw]] volgens de [[christelijke jaartelling]].
Het jaar '''1801''' is het 1e jaar in de [[19e eeuw]] volgens de [[christelijke jaartelling]].
Regel 6: Regel 6:
== Gebeurtenissen ==
== Gebeurtenissen ==
;januari
;januari
* [[1 januari|1]] - Door de [[Act of Union (1800)|Act of Union]] worden [[Groot-Brittannië]] en [[Ierland (land)|Ierland]] verenigd tot het [[Verenigd Koninkrijk]].
* [[1 januari|1]] - Door de [[Act of Union (1800)|Act of Union]] worden [[Koninkrijk Groot-Brittannië|Groot-Brittannië]] en [[Ierland (land)|Ierland]] verenigd tot het [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland]].
* [[1 januari|1]] - De [[astronoom]] [[Giuseppe Piazzi]] ontdekt de eerste, en tevens grootste, [[planetoïde]] [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]] (diameter 687 kilometer). Doordat Piazzi ziek wordt, raakt men de planetoïde weer kwijt.
* [[1 januari|1]] - De [[astronoom]] [[Giuseppe Piazzi]] ontdekt de eerste, en tevens grootste, [[planetoïde]] [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]] (diameter 687 kilometer). Doordat Piazzi ziek wordt, raakt men de planetoïde weer kwijt.


;februari
;februari
* [[9 februari|9]] - [[vrede van Lunéville|Vrede van Lunéville]], tussen [[Frankrijk]] en het [[Heilige Roomse Rijk]].
* [[9 februari|9]] - [[Vrede van Lunéville]], tussen [[Eerste Franse Republiek|Frankrijk]] en het [[Heilige Roomse Rijk]]. De linker Rijnoever komt aan Frankrijk.


;maart
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Spanje]] verklaart [[Portugal]] de oorlog.
* [[2 maart|2]] - [[Koninkrijk Spanje (1716-1873)|Spanje]] verklaart [[koninkrijk Portugal|Portugal]] de oorlog.
* [[4 maart|4]] - In de [[Verenigde Staten|V.S.]] wordt [[Thomas Jefferson]] beëdigd als 3e president.
* [[4 maart|4]] - In de [[Verenigde Staten]] wordt [[Thomas Jefferson]] beëdigd als 3e president.
* [[21 maart|21]] - [[Verdrag van Aranjuez (1801)]] bevestigt het [[Verdrag van San Ildefonso (1800)|Derde verdrag van San Ildefonso]].
* [[21 maart|21]] - [[Verdrag van Aranjuez (1801)]] bevestigt het [[Verdrag van San Ildefonso (1800)|Derde verdrag van San Ildefonso]].
* 21 - Napoleon Bonaparte schept het [[Koninkrijk Etrurië]] uit het [[Groothertogdom Toscane]] voor het huis [[Bourbon-Parma]], ter compensatie voor hun [[hertogdom Parma]].
* [[23 maart|23]] - [[Paul I van Rusland|Tsaar Paul I]] van [[Rusland]] vermoord.
* [[23 maart|23]] - Tsaar [[Paul I van Rusland]] wordt vermoord.


;april
;april
* [[2 april|2]] - [[Zeeslag (militair)|Zeeslag]] van [[Kopenhagen]] door Britse viceadmiraal [[Horatio Nelson]] gewonnen van de Denen.
* [[2 april|2]] - [[Zeeslag (militair)|Zeeslag]] van [[Kopenhagen]] door Britse viceadmiraal [[Horatio Nelson]] gewonnen van de Denen.


;mei
* [[20 mei|20]] - Begin van de korte [[Sinaasappeloorlog]] tussen Spanje en Portugal (tot 9 juni).
;juni
;juni
* [[6 juni|6]] - Spaans-Portugese oorlog beëindigd middels het [[Verdrag van Badajoz (1801)|verdrag van Badajoz]].
* [[6 juni|6]] - Spaans-Portugese oorlog beëindigd middels het [[Verdrag van Badajoz (1801)|verdrag van Badajoz]].
* [[13 juni|13]] - Opening in Wenen van het operahuis [[Theater an der Wien]].
* [[27 juni|27]] - Britten veroveren [[Caïro (stad)|Caïro]] op de Fransen.
* [[27 juni|27]] - Britten veroveren [[Caïro (stad)|Caïro]] op de Fransen.


;juli
;juli
* [[15 juli|15]] - Sluiting van het [[Concordaat van 15 juli 1801|Concordaat]] tussen [[Paus Pius VII]] en [[Frankrijk]] ([[Napoleon Bonaparte]]) waardoor de [[paus]] [[soevereiniteit]] krijgt over een beperkt grondgebied.
* [[15 juli|15]] - Sluiting van het [[Concordaat van 15 juli 1801|Concordaat]] tussen [[paus Pius VII]] en Frankrijk ([[Napoleon Bonaparte]]) waardoor de [[paus]] [[soevereiniteit]] krijgt over een beperkt grondgebied.


;augustus
;augustus
* [[24 augustus|24]] - Afzonderlijke vrede te Parijs tussen Frankrijk en het keurvorstendom [[Beieren]]. Beieren doet nogmaal afstand van zijn voormalige landen op de linker Rijnoever en Frankrijk zegt toe om Beieren te bevoordelen bij de toekenning van de territoriale compensatie.
* [[24 augustus|24]] - Afzonderlijke vrede te Parijs tussen Frankrijk en het [[keurvorstendom Beieren]]. Beieren doet nogmaals afstand van zijn voormalige landen op de linker Rijnoever en Frankrijk zegt toe om Beieren te bevoordelen bij de toekenning van de territoriale compensatie.


;september
;september
* [[12 september|12]] - [[Keizerrijk Rusland|Rusland]] annexeert het oost-[[Georgië|Georgische]] koninkrijk [[Koninkrijk Kartli-Kachetië|Kartli-Kachetië]], wat het begin inluidt van de annexatie van de andere Georgische koninkrijken en de rest van de [[Zuidelijke Kaukasus]] in de daaropvolgende decennia.
* [[12 september|12]] - [[Rusland]] annexeert [[Georgië]].

* [[29 september|29]] - Bij het [[Verdrag van Madrid (1801)|Verdrag van Madrid]] moet Portugal de kolonie [[Frans-Guyana|Guyana]] overdragen aan Frankrijk.
* [[29 september|29]] - Bij het [[Verdrag van Madrid (1801)|Verdrag van Madrid]] moet Portugal de kolonie [[Frans-Guyana|Guyana]] overdragen aan Frankrijk.


Regel 38: Regel 43:
* [[10 oktober|10]] - Verdrag te Parijs tussen Frankrijk en Rusland. Frankrijk is daardoor verzekerd van de medewerking van Rusland bij de territoriale herverdeling van het [[Heilige Roomse Rijk]].
* [[10 oktober|10]] - Verdrag te Parijs tussen Frankrijk en Rusland. Frankrijk is daardoor verzekerd van de medewerking van Rusland bij de territoriale herverdeling van het [[Heilige Roomse Rijk]].
* [[12 oktober|12]] - [[Turkije]] krijgt [[Ottomaans Egypte|Egypte]] terug van Frankrijk.
* [[12 oktober|12]] - [[Turkije]] krijgt [[Ottomaans Egypte|Egypte]] terug van Frankrijk.
* De na de Bataafse omwenteling ingestelde [[Departementen in de Nederlanden|departementen]] worden weer afgeschaft. De aloude [[provincie]]s worden hersteld. Het nog zelfstandige [[Ameland|Ameland]] wordt bij [[Friesland]] gevoegd.
* [[16 oktober|16]] - De nieuwe grondwet van de [[Bataafse Republiek]] treedt in werking. Het [[Staatsbewind]] met zijn twaalf leden treedt in functie. De na de Bataafse omwenteling gevormde [[Departementen in de Nederlanden|departementen]] worden vervangen door acht nieuwe departementen met de aloude provinciegrenzen. Met één uitzondering: het nog zelfstandige [[Ameland]] wordt bij [[Friesland]] gevoegd. De nieuwe provinciebesturen zijn samengesteld voor 40 % uit oud-regenten, en orangisten en Moderaten elk voor 30 %. De [[Patriotten|Patriottentijd]] is definitief voorbij.


;december
;zonder datum
* [[24 december|24]] - [[Richard Trevithick]] gebruikt zijn stoomwagen "Puffing Devil" voor een korte rit met vrienden door de straten van Camborne in Cornwall. Maar de stoomketel kan slechts korte tijd voldoende op druk blijven waardoor de wagen weinig bruikbaar is.
* De nieuwe provinciebesturen worden samengesteld voor 40 % uit oud-regenten, en orangisten en Moderaten elk voor 30 %.
[[Bestand:Jacques-Louis David 007.jpg|thumb|[[Napoleon Bonaparte|Napoleon]], geschilderd door [[Jacques-Louis David|David]]]]

[[Bestand:Jacques-Louis_David_007.jpg|thumb|[[Napoleon Bonaparte|Napoleon]], geschilderd door [[Jacques-Louis David|David]]]]


== Muziek ==
== Muziek ==
Regel 49: Regel 53:


== Literatuur ==
== Literatuur ==
* [[Friedrich von Schiller]] schrijft het toneelstuk ''Die Jungfrau von Orléans''
* [[Friedrich von Schiller]] schrijft het toneelstuk ''Die Jungfrau von Orléans''

== Beeldende kunst ==
<gallery>
Bestand:Bardou Daniel Chodowiecki 1801.jpg|''Daniel Chodowiecki'' (1801), Emanuel Bardou, [[Bode-Museum]], Berlijn
</gallery>

== Bouwkunst ==
<gallery>
Bestand:Pfarrkirche Kalksburg Mackgasse.JPG|Kalksburger Pfarrkirche, Oostenrijk
Bestand:Synagoge Appingedam.JPG|''Voorm. Synagoge'', Appingedam (1801)
</gallery>


== Geboren ==
== Geboren ==
;januari
;januari
* [[22 januari|22]] - [[Friedrich Clemens Gerke]], Duits schrijver, journalist, musicus en telegrafiepionier (overleden [[1888]])
* [[22 januari|22]] - [[Friedrich Clemens Gerke]], Duits schrijver, journalist, musicus en telegrafiepionier (overleden [[1888]])
* [[25 januari|25]] - [[Henri de Brouckère]], Belgisch politicus en premier (overleden [[1891]])
* [[29 januari|29]] - [[Johannes van Bree]], Nederlands componist (overleden [[1857]])
* [[29 januari|29]] - [[Johannes van Bree]], Nederlands componist (overleden [[1857]])

;februari
;februari
* [[21 februari|21]] - [[John Henry Newman]], Engelse theoloog, bekeerling tot het katholieke geloof en kardinaal (overleden [[1890]])
* [[21 februari|21]] - [[John Henry Newman]], Engelse theoloog, bekeerling tot het katholieke geloof en kardinaal (overleden [[1890]])
* [[28 februari|28]] - [[Willem Verbeet]], Nederlands kunstschilder en tekenaar (overleden [[1887]])

;april
;april
* [[12 april|12]] - [[Hendrik de Cock (predikant)|Hendrik de Cock]], Nederlands dominee (overleden [[1842]])
* [[12 april|12]] - [[Hendrik de Cock]], Nederlands dominee (overleden [[1842]])

;juni
;juni
* [[16 juni|16]] - [[Julius Plücker]], Duits wis- en natuurkundige (overleden [[1868]])
* [[16 juni|16]] - [[Julius Plücker]], Duits wis- en natuurkundige (overleden [[1868]])
* [[30 juni|30]] - [[Frédéric Bastiat]], Frans econoom en filosoof (overleden [[1850]])
* [[30 juni|30]] - [[Frédéric Bastiat]], Frans econoom en filosoof (overleden [[1850]])

;augustus
;augustus
* [[21 augustus|21]] - [[Guillaume Groen van Prinsterer]], Nederlands politicus ([[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]]) (overleden [[1876]])
* [[21 augustus|21]] - [[Guillaume Groen van Prinsterer]], Nederlands politicus ([[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]]) (overleden [[1876]])
* [[28 augustus|28]] - [[Antoine Cournot]], Frans wiskundige, econoom en filosoof (overleden [[1877]])
* [[28 augustus|28]] - [[Antoine-Augustin Cournot]], Frans wiskundige, econoom en filosoof (overleden [[1877]])

;september
;september
* [[21 september|21]] - [[Moritz Hermann von Jacobi]], Duits natuurkundige en ingenieur (overleden [[1874]])
* [[21 september|21]] - [[Moritz Hermann von Jacobi]], Duits natuurkundige en ingenieur (overleden [[1874]])

;oktober
;oktober
* [[9 oktober|9]] - [[Auguste Arthur de la Rive]], Zwitsers natuurkundige (overleden [[1873]])
* [[12 oktober|12]] - [[Carl August von Steinheil]], Duits natuurkundige (overleden [[1870]])
* [[12 oktober|12]] - [[Carl August von Steinheil]], Duits natuurkundige (overleden [[1870]])
* [[14 oktober|14]] - [[Joseph Plateau]], Belgisch natuur- en wiskundige (overleden [[1883]])
* [[14 oktober|14]] - [[Joseph Plateau]], Belgisch natuur- en wiskundige (overleden [[1883]])
* [[23 oktober|23]] - [[Albert Lortzing]], Duits componist (overleden [[1851]])
* [[23 oktober|23]] - [[Albert Lortzing]], Duits componist (overleden [[1851]])

;november
;november
* [[3 november|3]] - [[Vincenzo Bellini]], Italiaans componist (overleden [[1835]])
* [[3 november|3]] - [[Vincenzo Bellini]], Italiaans componist (overleden [[1835]])

;december
;december
* [[11 december|11]] - [[Christian Dietrich Grabbe]], Duits schrijver (overleden [[1836]])
* [[11 december|11]] - [[Christian Dietrich Grabbe]], Duits schrijver (overleden [[1836]])
* [[27 december|27]] - [[Guillaume Louis Baud]], Nederlands politicus; minister van Koloniën (overleden [[1891]])


== Overleden ==
== Overleden ==
Regel 90: Regel 117:
;juni
;juni
* [[14 juni|14]] - [[Benedict Arnold]] (60), Amerikaans militair
* [[14 juni|14]] - [[Benedict Arnold]] (60), Amerikaans militair

;juli
* [[4 juli|4]] - [[Leendert Viervant]] (49), Nederlands bouwmeester, meubelmaker en steenhouwer


;november
;november
Regel 96: Regel 126:
{{Commonscat|1801}}
{{Commonscat|1801}}


[[Categorie:1800-1809|1]]
[[Categorie:1801| ]]

[[af:1801]]
[[am:1801 እ.ኤ.አ.]]
[[an:1801]]
[[ar:ملحق:1801]]
[[arz:1801]]
[[ast:1801]]
[[az:1801]]
[[bat-smg:1801]]
[[bcl:1801]]
[[be:1801]]
[[be-x-old:1801]]
[[bg:1801]]
[[bh:१८०१]]
[[bn:১৮০১]]
[[bpy:মারি ১৮০১]]
[[br:1801]]
[[bs:1801]]
[[ca:1801]]
[[ckb:١٨٠١]]
[[co:1801]]
[[cs:1801]]
[[csb:1801]]
[[cv:1801]]
[[cy:1801]]
[[da:1801]]
[[de:1801]]
[[el:1801]]
[[en:1801]]
[[eo:1801]]
[[es:1801]]
[[et:1801]]
[[eu:1801]]
[[fa:۱۸۰۱ (میلادی)]]
[[fi:1801]]
[[fr:1801]]
[[fy:1801]]
[[ga:1801]]
[[gan:1801年]]
[[gd:1801]]
[[gl:1801]]
[[gv:1801]]
[[he:1801]]
[[hi:१८०१]]
[[hr:1801.]]
[[ht:1801 (almanak gregoryen)]]
[[hu:1801]]
[[hy:1801]]
[[ia:1801]]
[[id:1801]]
[[io:1801]]
[[is:1801]]
[[it:1801]]
[[ja:1801年]]
[[jv:1801]]
[[ka:1801]]
[[kn:೧೮೦೧]]
[[ko:1801년]]
[[krc:1801 джыл]]
[[ksh:Joohr 1801]]
[[la:1801]]
[[lb:1801]]
[[li:1801]]
[[lmo:1801]]
[[lt:1801 m.]]
[[lv:1801. gads]]
[[map-bms:1801]]
[[mhr:1801]]
[[mi:1801]]
[[mk:1801]]
[[mr:इ.स. १८०१]]
[[ms:1801]]
[[myv:1801 ие]]
[[nah:1801]]
[[nap:1801]]
[[nds:1801]]
[[ne:सन् १८०१]]
[[new:सन् १८०१]]
[[nn:1801]]
[[no:1801]]
[[nov:1801]]
[[nrm:1801]]
[[oc:1801]]
[[os:1801-æм аз]]
[[pa:੧੮੦੧]]
[[pi:१८०१]]
[[pl:1801]]
[[pnb:1801]]
[[pt:1801]]
[[qu:1801]]
[[ro:1801]]
[[ru:1801 год]]
[[sa:१८०१]]
[[sah:1801]]
[[scn:1801]]
[[sh:1801]]
[[simple:1801]]
[[sk:1801]]
[[sl:1801]]
[[sq:1801]]
[[sr:1801]]
[[su:1801]]
[[sv:1801]]
[[sw:1801]]
[[ta:1801]]
[[te:1801]]
[[th:พ.ศ. 2344]]
[[tk:1801]]
[[tl:1801]]
[[tr:1801]]
[[tt:1801]]
[[uk:1801]]
[[ur:1801ء]]
[[uz:1801]]
[[vec:1801]]
[[vi:1801]]
[[vo:1801]]
[[wa:1801]]
[[war:1801]]
[[yi:1801]]
[[yo:1801]]
[[zh:1801年]]
[[zh-min-nan:1801 nî]]
[[zh-yue:1801年]]

Huidige versie van 4 mei 2024 om 22:47

1801
Eeuwen: 18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia: 1790-1799 · 1800-1809 · 1810-1819
Jaren: << · < · 1800 · 1801 · 1802 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2554 MMDLIV
Armeense jaartelling: 1250 – 1251
ԹՎ ՌՄԾ – ՌՄԾԱ
Chinese jaartelling: 4497 – 4498
丁申 – 戊酉
Christelijke jaartelling: 1801 MDCCCI
Ethiopische jaartelling: 1793 – 1794
Hebreeuwse jaartelling: 5561 – 5562
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1856 – 1857
- Shaka Samvat 1723 – 1724
- Kali yuga 4902 – 4903
Iraanse jaartelling: 1179 – 1180
۱۱۷۹ – ۱۱۸۰
Islamitische jaartelling: 1215 – 1216
١٢١٦ – ١٢١٥
Maçonnieke jaartelling: 5800 – 5801
1801 naar onderwerp
Lijst van landen
Juliaanse kalender van 1801
Gregoriaanse kalender van 1801
Na het concordaat zweren de kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders hun trouw aan de staat

Het jaar 1801 is het 1e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

[bewerken | brontekst bewerken]
januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
  • 24 - Afzonderlijke vrede te Parijs tussen Frankrijk en het keurvorstendom Beieren. Beieren doet nogmaals afstand van zijn voormalige landen op de linker Rijnoever en Frankrijk zegt toe om Beieren te bevoordelen bij de toekenning van de territoriale compensatie.
september
oktober
  • 10 - Verdrag te Parijs tussen Frankrijk en Rusland. Frankrijk is daardoor verzekerd van de medewerking van Rusland bij de territoriale herverdeling van het Heilige Roomse Rijk.
  • 12 - Turkije krijgt Egypte terug van Frankrijk.
  • 16 - De nieuwe grondwet van de Bataafse Republiek treedt in werking. Het Staatsbewind met zijn twaalf leden treedt in functie. De na de Bataafse omwenteling gevormde departementen worden vervangen door acht nieuwe departementen met de aloude provinciegrenzen. Met één uitzondering: het nog zelfstandige Ameland wordt bij Friesland gevoegd. De nieuwe provinciebesturen zijn samengesteld voor 40 % uit oud-regenten, en orangisten en Moderaten elk voor 30 %. De Patriottentijd is definitief voorbij.
december
  • 24 - Richard Trevithick gebruikt zijn stoomwagen "Puffing Devil" voor een korte rit met vrienden door de straten van Camborne in Cornwall. Maar de stoomketel kan slechts korte tijd voldoende op druk blijven waardoor de wagen weinig bruikbaar is.
Napoleon, geschilderd door David

Muziek

[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur

[bewerken | brontekst bewerken]

Beeldende kunst

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Daniel Chodowiecki (1801), Emanuel Bardou, Bode-Museum, Berlijn
    Daniel Chodowiecki (1801), Emanuel Bardou, Bode-Museum, Berlijn

Bouwkunst

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Kalksburger Pfarrkirche, Oostenrijk
    Kalksburger Pfarrkirche, Oostenrijk
  • Voorm. Synagoge, Appingedam (1801)
    Voorm. Synagoge, Appingedam (1801)

Geboren

[bewerken | brontekst bewerken]
januari
februari
april
juni
augustus
september
oktober
november
december

Overleden

[bewerken | brontekst bewerken]
januari
maart
mei
juni
juli
november
Zie de categorie 1801 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=1801&oldid=67481366"