Naar inhoud springen

Rummen: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
 
(44 tussenliggende versies door 13 gebruikers niet weergegeven)
Regel 14: Regel 14:
| longitudeSeconden = 47
| longitudeSeconden = 47
| hoogte = 29
| hoogte = 29
| opp =
| opp = 16,16
| inw =
| inw = 2166
| datum =
| datum = 1/1/2020
| dichtheid =
| dichtheid = 134
| mannen =
| mannen =
| vrouwen =
| vrouwen =
| postcode = 3454
| postcode = 3454
| niscode = 24028
| nisletter = B
| fusie = 1971 (Grazen) - 1977 (Geetbets)
| netn = 011 - 013
| netn = 011 - 013
}}
}}
Regel 39: Regel 42:
De naam ''Rummen'' maakte ook een evolutie door: in 1078 als ''Rumines'', omstreeks 1138 als ''Romynes'' en vanaf 1330 als ''Ruminey of Rumigny, Rumeny, Rumene'' en ten slotte in 1905 als ''Rumiens''. In de 15e eeuw dragen de munten, geslagen in deze gemeente, Romeinse sporen, zoals de meeste middeleeuwse munten. Op de munten stonden de woorden ''Moneta Nova Romanorum'' gegrift.
De naam ''Rummen'' maakte ook een evolutie door: in 1078 als ''Rumines'', omstreeks 1138 als ''Romynes'' en vanaf 1330 als ''Ruminey of Rumigny, Rumeny, Rumene'' en ten slotte in 1905 als ''Rumiens''. In de 15e eeuw dragen de munten, geslagen in deze gemeente, Romeinse sporen, zoals de meeste middeleeuwse munten. Op de munten stonden de woorden ''Moneta Nova Romanorum'' gegrift.


[[Arnold van Rummen]] of ''Arnould de Rumigny'' († 1373) was de laatste graaf van [[Graafschap Chiny|Chiny]] en de laatste graaf van Loon. Tijdens de [[Loonse Successieoorlogen]] vocht hij tegen de Luikse prins-bisschop [[Jan van Arkel (bisschop)|Jan van Arkel]]. In 1364 moest hij eerst Chiny verkopen aan [[Graafschap Luxemburg|Luxemburg]] om zijn oorlogskosten te dekken. Daarna werd van 9 augustus tot 21 september 1365 de burcht van Rummen, de Warande, door de prins-bisschop belegerd, veroverd en met de grond gelijk gemaakt. Overigens maakten de verdedigers hierbij voor het eerst in de regio gebruikt van [[buskruit]] en kleine [[donderbus]]sen.<ref>{{Cite book |last=Vandeputte |first=Omer |coauthors=Filip Devos |date=2007 |title=Gids Voor Vlaanderen 2007 |url=https://books.google.nl/books?id=rKjn0nQrkzcC&pg=PA387 |location=Tielt |publisher=Lannoo Uitgeverij |page=387 |isbn=9789020959635 |accessdate=4 december 2019}}</ref> Het jaar daarop werd het graafschap Loon door het prinsbisdom Luik geannexeerd.
[[Arnold van Rummen]] of ''Arnould de Rumigny'' († 1373) was de laatste graaf van [[Graafschap Chiny|Chiny]]. Nadat [[Lodewijk IV van Loon]] kinderloos stierf in 1336 pretendeerde Arnold van Rummen de titel van [[Graafschap Loon|Graaf van Loon]] en kwam daarmee in conflict met de leenheer de Prins-bisschop van Luik, die Loon weer wilde inlijven. Dit leidde tot de [[Loonse Successieoorlogen]] waarbij de Luikse prins-bisschop [[Jan van Arkel (bisschop)|Jan van Arkel]] ten strijde trok tegen Arnold van Rummen. In 1364 moest Arnold van Rummen eerst Chiny verkopen aan [[Graafschap Luxemburg|Luxemburg]] om zijn oorlogskosten te dekken.
Arnold van Rummen was zeer vermogend, vooral door het fortuin van zijn echtgenote ''Elisabeth van Vlaanderen'', een dochter van [[Lodewijk I van Vlaanderen]]. In 1353 was hij begonnen met de bouw van een indrukwekkende waterburcht in Rummen. De bouw van de '''Burcht van Rummen''' duurde 9 jaar. De versterkte site met toren was omgeven door grachten en wallen.


In 1365 vielen de troepen van de prins-bisschop de burcht van Rummen aan. Na een belegering van 9 weken van 9 augustus tot 21 september 1365, waarbij de verdedigers voor het eerst in de regio gebruik maakten van [[buskruit]] en kleine [[donderbus]]sen, werd de burcht veroverd en verwoest. De verslagene kreeg het verbod om de burcht ooit terug op te bouwen. Arnold verkocht zijn aanspraken op de titel van graaf van Loon in 1366 aan Luik. Door de verloren veldslag in Rummen verdween het zelfstandige [[graafschap Loon]] en werd het geannexeerd door het prinsbisdom Luik.<ref>[https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303934 Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Burcht van Rummen]</ref><ref>[https://oar.onroerenderfgoed.be/publicaties/ROEV/3854/ROEV3854-001.pdf Apers T. 2018: Archeologische opgraving Rummen-Warande (prov. Vlaams-Brabant). Basisrapport., Monument Vandekerckhove Afdeling Archeologie Rapport 2018/20 2017/008]</ref><ref>{{Cite book |last=Vandeputte |first=Omer |coauthors=Filip Devos |date=2007 |title=Gids Voor Vlaanderen 2007 |url=https://books.google.nl/books?id=rKjn0nQrkzcC&pg=PA387 |location=Tielt |publisher=Lannoo Uitgeverij |page=387 |isbn=9789020959635 |accessdate=4 december 2019}}</ref>
===''Open stedeken''===
Van de ruïne van de burcht van Rummen werden de stenen in de loop der tijden elders hergebruikt. De site van de voormalige burcht is nu het Warandebos. In het reliëf van dat bos is met de verhoging van de burcht en de overblijfselen van de grachten nog de middeleeuwse oorsprong te herkennen.
Aan het einde van de 15e eeuw ging Rummen over in het bezit van de heren van [[Huis Merode|Merode]]. Het ''Bourgondische Groot-Rummen'' (ten tijde de [[Bourgondiërs]] en later het [[prinsbisdom Luik]] in naam van het [[Heilig Roomse Rijk]] tot 1789-1795) bestond uit een gebied van grofweg 40&nbsp;km², dat zich uitstrekte van Terlenen en Grazen in het westen tot aan [[Wijer (België)|Wijer]] en Kortenbos in het oosten.
Arnold van Rummen overleed in 1373 en werd begraven in de [[Abdij van Oriënten]] in Rummen.
<gallery heights="140px" widths="210px">
Bestand:Burcht van Rummen digitaal hoogtemodel Warandebos Rummen.png|Digitaal hoogtemodel van Warandebos met vroegere middeleeuwse waterburcht ''Burcht van Rummen''
Bestand:Elzenbroekbos in het Warandebos - 255611 - onroerenderfgoed.jpg|Vroegere slotgracht van de ''Burcht van Rummen'' in het Warandebos
</gallery>


Graaf Arnold VII van Loon stichtte in 1233 de [[Abdij van Oriënten]] te Rummen. In dit cisterciënzerinnenklooster verbleven niet meer dan 20 zusters maar het bezat heel wat goederen zoals grote boerderijen in Rummen: Hof Ter lenen,<ref>[https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/200039 Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Kasteelsite Ter Lenen]</ref> Terborg en Hof Ter Vreundt/Segeraetshoeve.<ref>[https://sites.google.com/site/omgrachtedomeinen/home/motten/inventaris-motten-donjons/verdwenen-motten/geetbets-ter-vroinden Historie van Hof Ter Vreundt]</ref> Na de Franse revolutie werd Orienten als kerkelijk goed aangeslagen en in twee loten verkocht. In 1816 werden de meeste gebouwen van het klooster afgebroken behalve het huidige woonhuis (destijds een van de dienstgebouwen). In het begin van de 20ste eeuw huisvestten de gebouwen een jeneverstokerij.<ref>[https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41828 Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Herenwoning en distilleerderij op cisterciënzerinnendomein]</ref>
Had Rummen toen een omwalling (of [[stadsmuur]]) gehad dan was het een [[stad]] geweest in het begin van de 17e eeuw. Jammerlijk heeft de bouw van een ''stadsmuur'' nooit plaatsgevonden. Daarom werd een verstedelijkt dorp in de volksmond (of in het plaatselijke [[dialect]]) een ''open stedeken''{{Bron?|Googlen naar deze term in relatie tot 'Rummen' levert alleen deze pagina op.|2011|05|30}} genoemd.

<gallery heights="140px" widths="210px">
Bestand:Cisterciënzinnenklooster Oriente.jpg|Resterende gebouwen van het Oriëntenklooster
Bestand:KasteelTerlenenGeetbets.jpg|Kasteelhoeve Terlenen
Bestand:Geetbets Persoonstraat 52 omgeving - 384649 - onroerenderfgoed.jpg|Hoeve Terborg
</gallery>

===Nieuwe Tijd===
Aan het einde van de 15e eeuw ging Rummen over in het bezit van de heren van [[De Merode (geslacht)|Merode]]. Groot-Rummen ten tijde van de [[Bourgondiërs]] en later ten tijde van het [[prinsbisdom Luik]] (tot ca. 1795) bestond uit een gebied van grofweg 40&nbsp;km², dat zich uitstrekte van Terlenen en Grazen in het westen tot aan [[Wijer (België)|Wijer]] en Kortenbos in het oosten.

In 1971 werd de gemeente Grazen bij Rummen gevoegd en bij de [[Gemeentelijke herindeling|gemeentefusies]] in 1977 gingen ze samen met Geetbets.

== Overige bezienswaardigheden ==
* De [[Sint-Ambrosiuskerk (Rummen)|Sint-Ambrosiuskerk]] uit 1760 en vergroot in 1924.
* De ''Pastorie'' uit 1630, volledig omgracht.
* Het ''Oud Schutterslokaal'', een woning in 1650 gebouwd als vergaderlokaal van het Sint-Sebastiaan schuttersgilde.
* Het [[Kasteel van Hoen]] (ook ''Kasteel van Rummen'' genoemd): van het kasteel in 1629 gebouwd door Graaf Jean Hoen, rest nog de kasteelhoeve met poortgebouw uit 1629, stallingen en een indrukwekkende schuur uit 1629. Van het kasteel zelf in enkel een ronde hoektoren en de deel van de omgrachting (tegenwoordig een visvijver), overgebleven.<ref>[https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/302577 Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Kasteel van Rummen: torenruïne]</ref>
* De [[Molen van Houdt]]
* De ''Hoeve Schoonbeek'' uit 1629.<ref>[https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/307101 Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Boerenburgerhuis hoeve Schoonbeek]</ref>
* Het Warandebos met de voormalige [[Burcht van Rummen]]
<gallery heights="140px" widths="210px">
Bestand:Geetbets Persoonstraat 55-56 - 285973 - onroerenderfgoed.jpg|Omgrachte pastorie
Bestand:Schutterslokaal Rummen.jpg|Schutterslokaal uit 1650
Bestand:Kasteel van Rummen.jpg|Kasteel van Hoen/Rummen
Bestand:Hoeve Schoonbeek Rummen.jpg|Hoeve Schoonbeek
</gallery>

==Natuur en landschap==
Rummen ligt in vochtig [[Haspengouw]] op een hoogte van 27-55 meter. Waterlopen zijn de Asbeek, de [[Raasbeek]] en de [[Philippebeek]]. Een natuurgebied is het ''Warandebos'', op de plaats van de voormalige [[Burcht van Rummen]].

==Demografische ontwikkeling==

<timeline>
Colors=
id:a value:gray(0.9)
id:b value:gray(0.7)
id:c value:rgb(1,1,1)
id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9)
id:e value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:550 height:373
PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:2700
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:b increment:300 start:0
ScaleMinor = gridcolor:a increment:150 start:0
BackgroundColors = canvas:c

BarData=
bar:1831 text:1831
bar:1846 text:1846
bar:1856 text:1856
bar:1866 text:1866
bar:1880 text:1880
bar:1890 text:1890
bar:1900 text:1900
bar:1910 text:1910
bar:1920 text:1920
bar:1930 text:1930
bar:1947 text:1947
bar:1961 text:1961
bar:1970 text:1970*
bar:1976 text:1976

PlotData=
color:d width:20 align:left

bar:1831 from:0 till: 920
bar:1846 from:0 till: 959
bar:1856 from:0 till: 1133
bar:1866 from:0 till: 1164
bar:1880 from:0 till: 1257
bar:1890 from:0 till: 1265
bar:1900 from:0 till: 1348
bar:1910 from:0 till: 1502
bar:1920 from:0 till: 1578
bar:1930 from:0 till: 1591
bar:1947 from:0 till: 1711
bar:1961 from:0 till: 1905
bar:1970 from:0 till: 2604
bar:1976 from:0 till: 2573

PlotData=

bar:1831 at: 920 fontsize:S text: 920 shift:(-10,5)
bar:1846 at: 959 fontsize:S text: 959 shift:(-10,5)
bar:1856 at: 1133 fontsize:S text: 1.133 shift:(-10,5)
bar:1866 at: 1164 fontsize:S text: 1.164 shift:(-10,5)
bar:1880 at: 1257 fontsize:S text: 1.257 shift:(-10,5)
bar:1890 at: 1265 fontsize:S text: 1.265 shift:(-10,5)
bar:1900 at: 1348 fontsize:S text: 1.348 shift:(-10,5)
bar:1910 at: 1502 fontsize:S text: 1.502 shift:(-10,5)
bar:1920 at: 1578 fontsize:S text: 1.578 shift:(-10,5)
bar:1930 at: 1591 fontsize:S text: 1.591 shift:(-10,5)
bar:1947 at: 1711 fontsize:S text: 1.711 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 1905 fontsize:S text: 1.905 shift:(-10,5)
bar:1970 at: 2604 fontsize:S text: 2.604 shift:(-10,5)
bar:1976 at: 2573 fontsize:S text: 2.573 shift:(-10,5)

</timeline>
{{Clearleft}}
*<small>Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december</small>
*<small>1970: vanaf 1970 inclusief Grazen</small>

==Nabijgelegen kernen==
[[Nieuwerkerken (Limburg)|Nieuwerkerken]], [[Grazen (Geetbets)|Grazen]], [[Geetbets]], [[Herk-de-Stad]], [[Donk (Herk-de-Stad)|Donk]]


== Externe link ==
* [http://www.geetbets.be/WWW/main/geetbets_in_beeld/geschiedenis.html Historisch overzicht Beets]
{{Appendix}}
{{Appendix}}
{{Commonscat}}
{{Navigatie gemeente Geetbets}}
{{Navigatie gemeente Geetbets}}
{{Coor title dms|50|53|32|N|5|09|47|E|type:city_scale:12500_region:BE}}
{{Coor title dms|50|53|32|N|5|09|47|E|type:city_scale:12500_region:BE}}

Huidige versie van 19 jan 2024 om 11:38

Rummen
Deelgemeente in België Vlag van België
Rummen (België)
Rummen
Situering
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant
Gemeente Vlag Geetbets Geetbets
Fusie 1971 (Grazen) - 1977 (Geetbets)
Coördinaten 50° 54′ NB, 5° 10′ OL
Algemeen
Oppervlakte 16,16 km²
Inwoners
(1/1/2020)
2166
(134 inw./km²)
Hoogte 29 m
Overig
Postcode 3454
Netnummer 011 - 013
NIS-code 24028(B)
Detailkaart
Rummen (Vlaams-Brabant)
Rummen
Portaal  Portaalicoon   België
Sint-Ambrosiuskerk

Rummen (in het Frans Rumines) is een deelgemeente van de gemeente Geetbets in het uiterste oosten van Vlaams-Brabant (België).

Rummen werd in de Romeinse tijd als Romium, Romus of Rommus vermeld (deze plaatsnaam werd hoogstwaarschijnlijk afgeleid van Rome).

De Romeinen hadden te Rummen, aan de oevers van de Melsterbeek, enkele versterkte legerkampen (of een Romeinse vesting) opgebouwd[bron?] waaruit ze regelmatig slag moesten leveren tegen een opstandige en overigens overwonnen Gallische stam, de Betasiërs[bron?] genaamd: deze volksstam woonde in de omgeving van de huidige rivieren Demer, Velp, Grote Gete, Kleine Gete en Herk (zie Galliërs of zie Walsbets te Landen, Geetbets en/of Betekom).

Vandaag zijn er nog duidelijk sporen in de gemeente die dateren van die tijd, zoals de Rome(r)straat, het Rome(r)veld, het Rome(r)bos en er is een oude hoeve die reeds eeuwen de naam Romen draagt.

Rummens oudste naamsvermelding als dorpje met kerk gaat terug tot het jaar 1078. In 1240 werd het verstedelijkte dorp Rummen door graaf Arnold IV van Loon (zie ook: Graafschap Loon) aan Willem van Montferrant verkocht. Het bleef in handen van zijn nazaten tot 1397.

De naam Rummen maakte ook een evolutie door: in 1078 als Rumines, omstreeks 1138 als Romynes en vanaf 1330 als Ruminey of Rumigny, Rumeny, Rumene en ten slotte in 1905 als Rumiens. In de 15e eeuw dragen de munten, geslagen in deze gemeente, Romeinse sporen, zoals de meeste middeleeuwse munten. Op de munten stonden de woorden Moneta Nova Romanorum gegrift.

Arnold van Rummen of Arnould de Rumigny († 1373) was de laatste graaf van Chiny. Nadat Lodewijk IV van Loon kinderloos stierf in 1336 pretendeerde Arnold van Rummen de titel van Graaf van Loon en kwam daarmee in conflict met de leenheer de Prins-bisschop van Luik, die Loon weer wilde inlijven. Dit leidde tot de Loonse Successieoorlogen waarbij de Luikse prins-bisschop Jan van Arkel ten strijde trok tegen Arnold van Rummen. In 1364 moest Arnold van Rummen eerst Chiny verkopen aan Luxemburg om zijn oorlogskosten te dekken. Arnold van Rummen was zeer vermogend, vooral door het fortuin van zijn echtgenote Elisabeth van Vlaanderen, een dochter van Lodewijk I van Vlaanderen. In 1353 was hij begonnen met de bouw van een indrukwekkende waterburcht in Rummen. De bouw van de Burcht van Rummen duurde 9 jaar. De versterkte site met toren was omgeven door grachten en wallen.

In 1365 vielen de troepen van de prins-bisschop de burcht van Rummen aan. Na een belegering van 9 weken van 9 augustus tot 21 september 1365, waarbij de verdedigers voor het eerst in de regio gebruik maakten van buskruit en kleine donderbussen, werd de burcht veroverd en verwoest. De verslagene kreeg het verbod om de burcht ooit terug op te bouwen. Arnold verkocht zijn aanspraken op de titel van graaf van Loon in 1366 aan Luik. Door de verloren veldslag in Rummen verdween het zelfstandige graafschap Loon en werd het geannexeerd door het prinsbisdom Luik.[1][2][3] Van de ruïne van de burcht van Rummen werden de stenen in de loop der tijden elders hergebruikt. De site van de voormalige burcht is nu het Warandebos. In het reliëf van dat bos is met de verhoging van de burcht en de overblijfselen van de grachten nog de middeleeuwse oorsprong te herkennen. Arnold van Rummen overleed in 1373 en werd begraven in de Abdij van Oriënten in Rummen.

Graaf Arnold VII van Loon stichtte in 1233 de Abdij van Oriënten te Rummen. In dit cisterciënzerinnenklooster verbleven niet meer dan 20 zusters maar het bezat heel wat goederen zoals grote boerderijen in Rummen: Hof Ter lenen,[4] Terborg en Hof Ter Vreundt/Segeraetshoeve.[5] Na de Franse revolutie werd Orienten als kerkelijk goed aangeslagen en in twee loten verkocht. In 1816 werden de meeste gebouwen van het klooster afgebroken behalve het huidige woonhuis (destijds een van de dienstgebouwen). In het begin van de 20ste eeuw huisvestten de gebouwen een jeneverstokerij.[6]

Aan het einde van de 15e eeuw ging Rummen over in het bezit van de heren van Merode. Groot-Rummen ten tijde van de Bourgondiërs en later ten tijde van het prinsbisdom Luik (tot ca. 1795) bestond uit een gebied van grofweg 40 km², dat zich uitstrekte van Terlenen en Grazen in het westen tot aan Wijer en Kortenbos in het oosten.

In 1971 werd de gemeente Grazen bij Rummen gevoegd en bij de gemeentefusies in 1977 gingen ze samen met Geetbets.

Overige bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]
  • De Sint-Ambrosiuskerk uit 1760 en vergroot in 1924.
  • De Pastorie uit 1630, volledig omgracht.
  • Het Oud Schutterslokaal, een woning in 1650 gebouwd als vergaderlokaal van het Sint-Sebastiaan schuttersgilde.
  • Het Kasteel van Hoen (ook Kasteel van Rummen genoemd): van het kasteel in 1629 gebouwd door Graaf Jean Hoen, rest nog de kasteelhoeve met poortgebouw uit 1629, stallingen en een indrukwekkende schuur uit 1629. Van het kasteel zelf in enkel een ronde hoektoren en de deel van de omgrachting (tegenwoordig een visvijver), overgebleven.[7]
  • De Molen van Houdt
  • De Hoeve Schoonbeek uit 1629.[8]
  • Het Warandebos met de voormalige Burcht van Rummen

Natuur en landschap

[bewerken | brontekst bewerken]

Rummen ligt in vochtig Haspengouw op een hoogte van 27-55 meter. Waterlopen zijn de Asbeek, de Raasbeek en de Philippebeek. Een natuurgebied is het Warandebos, op de plaats van de voormalige Burcht van Rummen.

Demografische ontwikkeling

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
  • 1970: vanaf 1970 inclusief Grazen

Nabijgelegen kernen

[bewerken | brontekst bewerken]

Nieuwerkerken, Grazen, Geetbets, Herk-de-Stad, Donk

Zie de categorie Rummen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.