HSK Kormoran: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Links fix: geen link naar doorverwijspagina's!! met AWB |
k Link naar dp Paardenkracht gewijzigd in Paardenkracht (eenheid). |
||
| (47 tussenliggende versies door 36 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox schip |
{{Infobox schip |
||
| afbeelding=Bundesarchiv Bild 146-1985-074-27, Hilfskreuzer Kormoran.jpg |
|||
|Schip afbeelding= |
|||
| onderschrift= |
|||
|Schip titel= |
|||
|Schip flag= |
| Schip flag=[[Bestand:War Ensign of Germany 1938-1945.svg|40px|border|Nazivlag]] |
||
|Schip besteld= |
| Schip besteld= |
||
|Scheepsbouwer= [[Germaniawerft]], [[Kiel (Duitsland)|Kiel]] |
| Scheepsbouwer= [[Germaniawerft]], [[Kiel (Duitsland)|Kiel]] |
||
|Schip kiellegging= |
| Schip kiellegging= |
||
|Schip tewaterlating=[[15 september]] [[1938]] |
| Schip tewaterlating=[[15 september]] [[1938]] |
||
|Schip gedoopt= als vrachtschip Steiermark (1938-1940) |
| Schip gedoopt= als vrachtschip ''Steiermark'' (1938-1940) |
||
|Schip gekocht= |
| Schip gekocht= |
||
|Schip in de vaart genomen= |
| Schip in de vaart genomen= |
||
|Schip uit de vaart genomen= |
| Schip uit de vaart genomen= |
||
|Schip in dienst= [[9 oktober]] [[1940]] |
| Schip in dienst= [[9 oktober]] [[1940]] |
||
|Schip uit dienst= |
| Schip uit dienst= |
||
|Schip omgedoopt= Kormoran (1940-1941) |
| Schip omgedoopt= ''Kormoran'' (1940-1941) |
||
|Schip opnieuw geclassificeerd= 1940 |
| Schip opnieuw geclassificeerd= 1940 [[hulpkruiser]] |
||
|Schip veroverd= |
| Schip veroverd= |
||
|Schip lot=Gezonken [[19 |
| Schip lot=Gezonken [[19 november]] [[1941]] |
||
|Schip thuishaven= |
| Schip thuishaven= |
||
|Schip deplacement= 19,900 |
| Schip deplacement= 19,900 ton (8,736 [[GRT]]) |
||
|Schip tonnenmaat= |
| Schip tonnenmaat= |
||
|Schip TEU= |
| Schip TEU= |
||
|Schip passagiers= |
| Schip passagiers= |
||
|Schip hutten= |
| Schip hutten= |
||
|Schip tarieven= |
| Schip tarieven= |
||
|Schip kostprijs= |
| Schip kostprijs= |
||
|Schip draagvermogen= |
| Schip draagvermogen= |
||
|Schip IMO= |
| Schip IMO= |
||
|Schip vlag= |
| Schip vlag= |
||
|Schip lengte= 164 m |
| Schip lengte= 164 m |
||
|Schip breedte= 20 |
| Schip breedte= 20,2 m |
||
|Schip diepgang= 8 |
| Schip diepgang= 8,5 m|Schip zomerdiepgang= |
||
|Schip hoogte= |
| Schip hoogte= |
||
|Schip voortstuwing=2 takt |
| Schip voortstuwing=[[Tweetaktmotor|2 takt]] diesel-elektrische aandrijving<br />14 400 [[Paardenkracht (eenheid)|pk]] elektromotoren |
||
| Schip snelheid=19 [[Knoop (zeevaart)|knopen]] (35 km/h) |
|||
14,400 PK. Electro motoren<BR> |
|||
| Schip eigenaar= |
|||
|Schip snelheid=19 [[Knoop (zeevaart)|knopen]] (35 km/h) |
|||
|Schip |
| Schip charteraar= |
||
|Schip |
| Schip type= |
||
|Schip |
| Schip roepletters= |
||
|Schip |
| Schip bereik= |
||
|Schip |
| Schip duurzaamheid= |
||
|Schip |
| Schip testdiepte= |
||
|Schip |
| Schip boten= |
||
|Schip |
| Schip capaciteit= |
||
|Schip |
| Schip bemanning=397 |
||
|Schip |
| Schip tijd om te activeren= |
||
|Schip |
| Schip sensoren= |
||
|Schip |
| Schip EW= |
||
| Schip bewapening=6 x 15 cm<br />2 x 37 mm antitank<br />5 x 20 mm [[luchtafweer]]<br />2 dubbele 533 mm [[torpedo (wapen)|torpedo]]buizen boven de waterlijn<br />2 enkele 533 mm torpedobuizen onder de waterlijn |
|||
|Schip EW= |
|||
|Schip |
| Schip bepantsering= |
||
| Schip vliegtuigen=2 [[Arado]] 196 watervliegtuigen |
|||
6 x 15 cm<BR> |
|||
| Schip motto= |
|||
2 x 37 mm anti-tank<BR> |
|||
| Schip bijnaam= |
|||
5 x 20 mm AA<BR> |
|||
| Schip verdiensten= |
|||
2 dubbele 533 mm [[torpedobuizen]] boven de waterlijn<BR> |
|||
| Schip opmerkingen= |
|||
2 enkele 533 mm torpedobuizen onder de waterlijn<BR> |
|||
|Schip |
| Schip teken= |
||
}} |
|||
|Schip vliegtuigen=2 x [[Arado 196]] watervliegtuigen |
|||
De '''''Kormoran''''' was een Duitse [[hulpkruiser]] van de ''[[Kriegsmarine]]'' tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]]. |
|||
|Schip motto= |
|||
Hij is vooral bekend geworden door de zeeslag met de Australische [[lichte kruiser]] [[HMAS Sydney|''Sydney'']], die ten onder ging met alle 645 bemanningsleden. Daarbij werd echter de ''Kormoran'' ook tot zinken gebracht. |
|||
|Schip bijnaam= |
|||
|Schip verdiensten= |
|||
Op 16 maart 2008 bracht de Australische minister-president naar buiten dat het wrak van de ''Kormoran ''gevonden was op 150 kilometer ten westen van het West-Australische [[Shark Bay]]. |
|||
|Schip opmerkingen= |
|||
|Schip teken= |
|||
|}} |
|||
De '''Kormoran''' was een Duitse [[hulpkruiser]] in dienst bij de [[Kriegsmarine]] tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]]. |
|||
Ze is vooral bekend geworden door de zeeslag met de [[HMAS Sydney]] welke ten onder ging met alle 645 bemanningsleden aan boord. |
|||
Beide wrakken waren nog niet teruggevonden, tot op [[16 maart]] [[2008]], de Australische minister-president naar buiten bracht dat het wrak gevonden was op 150 kilometer ten westen van het West-Australische [[Shark Bay]]. |
|||
==Geschiedenis== |
==Geschiedenis== |
||
De ''Kormoran'' is te water gelaten op [[15 september]] [[1938]] bij de [[Germaniawerft]] in [[Kiel (Duitsland)|Kiel]] als [[vrachtschip]] ''Steiermark'' van de [[HAPAG]], de Hamburg-America-lijn. Op 9 oktober 1940 kwam hij in dienst van de ''[[Kriegsmarine]]'' en werd verbouwd tot hulpkruiser. Het schip werd hernoemd in ''Kormoran'', wat [[aalscholver]] betekent. Het schip kwam onder bevel van [[Kapitein ter zee|kapitein]] [[Theodor Detmers]]. |
|||
Hulpkruisers zijn schepen met het uiterlijk van een koopvaardijschip met bewapening, ze worden ook wel ''raider'' genoemd. |
|||
De Kormoran was een hulpkruiser tijdens de Tweede Wereldoorlog, bekend geworden door het tot zinken brengen van de Australische lichte kruiser HMAS Sydney. |
|||
Door het uiterlijk kunnen ze makkelijk bij andere schepen in de buurt komen. De bewapening is normaal gesproken verborgen zodat het verrassingseffect des te groter is. Vaak wapperde in de mast een vlag van een neutraal land om geen argwaan te wekken. |
|||
Hierbij werd echter de Kormoran ook tot zinken gebracht. |
|||
De Kormoran is op [[15 september]] [[1938]] bij de [[Germaniawerft]] in [[Kiel (Duitsland)|Kiel]] als [[vrachtschip]] Steiermark van de [[HAPAG]], de Hamburg-America lijn. |
|||
Op [[9 oktober]] [[1940]] kwam ze in dienst van de [[Kriegsmarine]] en is verbouwd tot hulpkruiser. Het werd hernoemd in Kormoran. |
|||
Het schip kwam onder bevel van [[Kapitein ter zee|kapitein]] [[Theodor Detmers]]. |
|||
Hulpkruisers zijn schepen met het uiterlijk van een koopvaardijschip met bewapening, ze worden ook wel raider genoemd. |
|||
Door het uiterlijk kunnen ze makkelijk bij andere schepen in de buurt komen. |
|||
De bewapening is normaal gesproken verborgen zodat het verassingeffect des te groter is. |
|||
Vaak wapperde in de mast een vlag van een neutraal land om geen argwaan te wekken. |
|||
==Raids== |
==Raids== |
||
De ''Kormoran'' was het eerste schip van de tweede golf van vermomde hulpkruisers van de ''Kriegsmarine''. In een 352 dagen durende cruise, van 3 december 1940 tot 19 november 1941, bracht de ''Kormoran'' tien koopvaardijschepen tot zinken met in totaal een tonnage van 56.965. |
|||
Op 3 december 1940 vertrok het schip onder het commando van Theodor Detmers via de [[Straat van Denemarken]] naar de [[Atlantische Oceaan]]. In vier maanden tijd bracht het zeven geallieerde schepen tot zinken; daarnaast werd er een als oorlogsbuit naar bezet [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] gestuurd. |
|||
De Kormoran was het eerste schip van de tweede golf van vermomde hulpkruisers van de Kriegsmarine. |
|||
Op [[3 december]] [[1940]] vertrok het schip onder het commando van Theodor Detmers via de [[Straat van Denemarken]] naar de [[Atlantische Oceaan]]. |
|||
In vier maanden tijd bracht ze zeven geallieerde schepen tot zinken en zond er een als oorlogsbuit naar bezet [[Frankrijk]]. |
|||
De ''Kormoran'' vertrok naar de Indische Oceaan, |
De ''Kormoran'' vertrok naar de Indische Oceaan, waar drie schepen werden gekaapt, tussen april en november 1941. In november 1941 voer de ''Kormoran'' rond de westkust van Australië, op weg naar een nieuw toegewezen gebied in de Zuidelijke Grote Oceaan. |
||
==Strijd met de ''Sydney''== |
|||
In november 1941 voer de Kormoran rond de westkust van Australië, op weg naar een nieuw toegewezen gebied in de Zuidelijke Grote Oceaan. |
|||
Zijn carrière kwam echter tot een eind toen hij op [[19 november]] [[1941]] in de slag met de HMAS ''Sydney'' zelf ook tot zinken werd gebracht. De ''Kormoran'' en de [[lichte kruiser]] HMAS ''Sydney'' kwamen in contact met elkaar in de [[Indische Oceaan]] tussen [[Carnarvon (Australië)|Carnarvon]] en [[Geraldton]] in [[West-Australië]]. De Duitse [[Raider (legereenheid)|raider]] was vermomd als het Nederlandse vrachtschip ''Straat Malakka''. De bedoeling was om het marineschip te passeren maar de HMAS ''Sydney'' kwam dichterbij voor een inspectie. |
|||
Haar carrière kwam echter tot een eind toen ze op [[19 november]] [[1941]] de HMAS Sydney vernietigde, maar zelf ook tot zinken werd gebracht. |
|||
[[Bestand:Kormoran lifeboat, Carnarvon.jpg|thumb|Reddingsboot van de ''Kormoran'' op het strand van [[Carnarvon (Australië)|Carnarvon]], [[West-Australië]]. Op het bord staat dat 52 Duitsers overleefden in deze reddingsboot, dit klopt echter niet.]] |
|||
In een 352 dagen durende cruise, van [[3 december]] [[1940]] tot [[19 november]] [[1941]], bracht de Kormoran tien koopvaardijschepen tot zinken met een tonnage van 56.965 ton, exclusief het schip dat als trofee naar Frankrijk gezonden werd. |
|||
Volgens de overlevenden van de ''Kormoran'' verwachtte het Australische oorlogsschip geen zeeslag en was er ook niet op voorbereid. |
|||
==Strijd met de Sydney== |
|||
Haar kanonnen waren niet gericht op de ''Kormoran''. Verrast door het vuur van het Duitse schip werd de ''Sydney'' zo'n 50 keer geraakt door de zware [[granaat (munitie)|granaten]] voordat het vuur kon worden beantwoord. In totaal werd de ''Sydney'' zo'n 150 keer geraakt, onder meer door een [[torpedo (wapen)|torpedo]]. Beide zwaar beschadigde schepen dreven uit elkaar en het laatste wat van de ''Sydney'' en haar 645 bemanningsleden is gezien, zijn vlammen en een explosie aan de horizon. Het is de enige overwinning van een hulpkruiser op een [[oorlogsschip]]. |
|||
De ''Kormoran'' werd beschadigd door de ''Sydney'', en door een treffer ontstond een brand die niet onder controle te krijgen was. Met 20 man dood en een vuur dat steeds dichter in de buurt van het mijnendek kwam, werd besloten het schip te verlaten. |
|||
Op 19 november 1941 kwamen de Kormoran en de [[lichte kruiser]] HMAS Sydney in contact met elkaar. |
|||
Er werden exposieve ladingen geplaatst om het schip te laten zinken. De overlevenden gingen in de reddingboten waarbij nog 40 overleden toen een [[reddingsboot]] [[kapseizen|kapseisde]] in de zware zee. Kort daarna ontploften de explosieve ladingen en 25 minuten later de [[zeemijn]]en. Toen verdween het schip in de golven. Kapitein Detmer en 320 mannen (plus 3 Chinese krijgsgevangenen) werden gered door vijf schepen en twee reddingboten; ze kwamen aan land op 25 km van Carnarvon. Alle overlevenden brachten de rest van de oorlog door in een [[krijgsgevangenenkamp]] in Australië, tot hun vrijlating in januari 1947. |
|||
Dit vond plaats ergens in de [[Indische Oceaan]] tussen [[Carnarvon]] en [[Geraldton]] in [[West-Australië]]. |
|||
De Duitse [[raider]] was vermomd als het Nederlandse vrachtschip [[Straat Malakka]]. |
|||
De bedoeling was om het marineschip te passeren maar de HMAS Sydney kwam dichterbij voor een inspectie. |
|||
Omdat het verhaal rond de ''Sydney'' tot veel speculaties en verhalen leidde, werd een stichting opgericht, HMAS ''Sydney'' Search Pty Ltd, met als doel het lokaliseren van beide wrakken. |
|||
[[Afbeelding:Kormoran lifeboat, Carnarvon.jpg|thumb|left|250px| Reddingboot van de ''Kormoran'' op het strand van [[Carnarvon]]. |
|||
lifeboat at [[Carnarvon, Western Australia|Carnarvon]], [[Western Australia]]. Het bord zegt "52 Duitsers overleefden in deze reddingboot, dit klopt echter niet".]] |
|||
Volgens de overlevenden van de Kormoran verwachte het Australische oorlogschip geen zeeslag en waren er ook niet op voorbereid. |
|||
Haar kanonnen waren niet gericht op de Kormoran. Verrast door het vuur van het Duitse schip werd de Sydney zo'n 50 keer geraakt door de zware [[granaten]] voordat het vuur kon worden beantwoord. |
|||
In totaal werd de Sydney zo'n 150 keer geraakt, waaronder door een [[torpedo]]. |
|||
Beide zwaar beschadigde schepen dreven uit elkaar en het laatste wat van de Sydney en haar 645 bemanningsleden is gezien, zijn vlammen en een explosie aan de horizon. |
|||
Dit is de enige overwinning van een hulpkruiser op een [[oorlogsschip]]. |
|||
De Kormoran werd beschadigd door de Sydney, maar door een treffer ontstond een brand die niet onder controle te krijgen was. Met 20 man dood en een vuur wat steeds dichter in de buurt van het mijnendek kwam, werd besloten het schip te verlaten. |
|||
Er werden exposieve ladingen geplaatst om het schip te laten zinken. |
|||
De overlevende gingen in de reddingboten waarbij nog 40 overleden toen een [[reddingboot]] kapseisde in de zware zee. |
|||
Kort daarna ontploften de explosieve ladingen en 25 minuten later de [[zeemijn]]en. Toen verdween het schip in de golven. |
|||
Kapitein Detmer en 320 mannen (plus 3 Chinese krijgsgevangenen) werden gered door 5 schepen en 2 reddingboten kwamen aan land 17 mijl van Carnarvon. |
|||
Alle overlevenden brachten de rest van de oorlog door in een [[krijgsgevangenenkamp]] in Australië, tot de vrijlating in januari [[1947]]. |
|||
Omdat het verhaal rond de Sydney tot veel speculaties en verhalen leidde, werd een stichting opgericht, HMAS Sydney Search Pty Ltd, met als doel het localiseren van beide wrakken. |
|||
==Ontdekking== |
==Ontdekking== |
||
Het wrak van de ''Kormoran'' werd ontdekt door de Finding Sydney Foundation op 12 maart 2008 op ongeveer 26° 05' 49.4" S 111° 04' 27.5" E, op een diepte van 2650 meter.<ref name="autogenerated1">{{Citeer nieuws |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=HSK ''Kormoran'' discovered |url=http://presspass.findingsydney.com/blogs/search_reports/archive/2008/03/16/HSK-Kormoran-Discovered.aspx |work= |publisher=The Finding Sydney Foundation |date=2008-03-16 |accessdate=2008-03-16}}</ref> |
|||
Het wrak van de HMAS ''Sydney'' werd op 12 zeemijl (22 kilometer) afstand van de ''Kormoran'' ontdekt.<ref name="autogenerated1" /> |
|||
De formele aankondiging is gedaan door minister-president [[Kevin Rudd]].<ref>{{Citeer nieuws |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=Wreck of Kormoran discovered |url=https://www.smh.com.au/news/national/wreck-of-kormoran-discovered/2008/03/16/1205602165197.html |work= |publisher=The Sydney Morning Herald |date=2008-03-16 |accessdate=2008-03-16}}</ref> |
|||
Het wrak van de HMAS Sydney werd op 12 zeemijl (22 kilometer) afstand van de Kormoran ontdekt.<ref> {{cite news |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=HSK Kormoran discovered |url=http://presspass.findingsydney.com/blogs/search_reports/archive/2008/03/16/HSK-Kormoran-Discovered.aspx |work= |publisher=The Finding Sydney Foundation |date=2008-03-16 |accessdate=2008-03-16 }} </ref> |
|||
==Overvallen schepen== |
|||
De formele aankondiging is gedaan door minister-president Kevin Rudd.<ref> {{cite news |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=Wreck of Kormoran discovered |url=http://www.smh.com.au/news/national/wreck-of-kormoran-discovered/2008/03/16/1205602165197.html |work= |publisher=The Sydney Morning Herald |date=2008-03-16 |accessdate=2008-03-16 }} </ref> |
|||
* 6 januari 1941 - ''[[Antonis]]'', 3729 BRT |
|||
* 18 januari 1941 - ''[[British Union]]'', 6987 BRT |
|||
==Raiding carrière== |
|||
* 29 januari 1941 - ''[[Africa Star]]'', 11 900 BRT |
|||
* |
* 29 januari 1941 - [[Eurylochus (schip)|''Eurylochus]], 5723 BRT |
||
* |
* 22 maart 1941 - [[Agnita (schip)|''Agnita]], 3552 BRT |
||
* |
* 25 maart 1941 - ''[[Canadolite]]'', 11 309 BRT (naar Frankrijk als oorlogsbuit) |
||
* |
* 9 april 1941 - ''[[Craftsman]]'', .022 BRT |
||
* |
* 12 april 1941 - ''[[Nicolas D.L.]]'', 5486 BRT |
||
* |
* 26 juni 1941 - ''[[Velebit]]'', 4153 BRT |
||
* |
* 26 juni 1941 - ''[[Mareeba]]'', 3472 BRT |
||
* |
* 26 september 1941 - ''[[Stamatios G Embiricos]]'', 3941 BRT |
||
* 26 juni 1941 - [[Velebit]], 4.153 BRT |
|||
* 26 juni 1941 - [[Mareeba]], 3.472 BRT |
|||
* 26 september 1941 - [[Stamatios G Embiricos]], 3.941 BRT |
|||
* 19 november 1941 - lichte kruiser HMAS ''Sydney'' |
* 19 november 1941 - lichte kruiser HMAS ''Sydney'' |
||
==Referenties== |
==Referenties== |
||
{{ |
{{References}} |
||
==Artikelen== |
==Artikelen== |
||
* Detmers, Theodor.''The raider Kormoran'' |
* Detmers, Theodor.''The raider Kormoran'' 2e druk. Londen [England]: William Kimber,1959. 158 p. |
||
* Barbara Winter: ''Duell in front of Australia'', ISBN |
* Barbara Winter: ''Duell in front of Australia'', {{ISBN|3-8132-0441-3}} |
||
* W. A. Jones: ''Prisoner of the Kormoran'', |
* W. A. Jones: ''Prisoner of the Kormoran'', Australasian Publishing CO. PTY. LTD. Sydney |
||
* Paul Schmalenbach: ''German Raiders 1895-1945'' (1977) ISBN |
* Paul Schmalenbach: ''German Raiders 1895-1945'' (1977) {{ISBN|0 85059 351 4}} |
||
* August Karl Muggenthaler: ''German Raiders of World War II'' (1977) ISBN |
* August Karl Muggenthaler: ''German Raiders of World War II'' (1977) {{ISBN|0 7091 6683 4}} |
||
* Stephen Roskill: ''The War at Sea 1939-1945'' Vol I (1954 |
* Stephen Roskill: ''The War at Sea 1939-1945'' Vol I (1954) |
||
* Michael Montgomery: ''Who Sank The Sydney?'' 1981, rev 1985 ISBN |
* Michael Montgomery: ''Who Sank The Sydney?'' 1981, rev 1985 {{ISBN|0 14 007706 5}} |
||
* Olsen, Wesley ''Bitter Victory; the death of HMAS Sydney'' |
* Olsen, Wesley ''Bitter Victory; the death of HMAS Sydney'' Herziene herdruk Nedlands, W.A.: University of Western Australia Press, 2002. {{ISBN|1-876268-91-3}} |
||
==Externe |
==Externe links== |
||
* [https://web.archive.org/web/20080320232354/http://www.news.com.au/story/0%2C23599%2C23384504-29277%2C00.html Wreck of German raider found (News.com.au, 16 maart 2008)] |
|||
* [https://www.smh.com.au/news/National/Sunk-but-not-forgotten/2005/02/22/1109046919501.html ''Sydney Morning Herald'' article (February 23, 2005) on expedition by David Mearns to find the wreck of ''Sydney''] |
|||
* [https://web.archive.org/web/20080320002152/http://www.bismarck-class.dk/hilfskreuzer/kormoran.html HSK ''Kormoran'' page] |
|||
* [http://www.webatomics.com/jason/Images/LastFightSydney.pdf Researched article on Sydney-Kormoran battle and aftermath (Jason Stevenson)] |
|||
{{Commonscat|Kormoran (ship, 1938)}} |
|||
http://www.news.com.au/story/0,23599,23384504-29277,00.html |
|||
[http://www.smh.com.au/news/National/Sunk-but-not-forgotten/2005/02/22/1109046919501.html ''Sydney Morning Herald'' article (February 23, 2005) on expedition by David Mearns to find the wreck of ''Sydney''] |
|||
* [http://www.bismarck-class.dk/hilfskreuzer/kormoran.html HSK ''Kormoran'' page] |
|||
* [http://www.webatomics.com/jason/Images/LastFightSydney.pdf Researched article on Sydney-Kormoran battle and aftermath (Jason Stevenson] |
|||
* [http://www.news.com.au/story/0,23599,23384504-29277,00.html news.com.au 16/03/2008- Wreck of German raider ''Kormoran'' discovered] |
|||
{{DEFAULTSORT:Kormoran}} |
|||
[[Categorie:Duits marineschip in de Tweede Wereldoorlog]] |
[[Categorie:Duits marineschip in de Tweede Wereldoorlog]] |
||
[[de:Kormoran (Hilfskreuzer)]] |
|||
[[en:German auxiliary cruiser Kormoran]] |
|||
[[hu:Kormoran (segédcirkáló)]] |
|||
[[it:Kormoran (HSK 8)]] |
|||
[[no:«Kormoran»]] |
|||
[[pl:HSK Kormoran]] |
|||
[[ru:Корморан (вспомогательный крейсер)]] |
|||
Huidige versie van 30 nov 2023 om 19:46
.svg){kind=small} | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Geschiedenis | ||||
| Werf | Germaniawerft, Kiel | |||
| Tewaterlating | 15 september 1938 | |||
| Gedoopt | als vrachtschip Steiermark (1938-1940) | |||
| In dienst | 9 oktober 1940 | |||
| Omgedoopt | Kormoran (1940-1941) | |||
| Opnieuw geclassificeerd | 1940 hulpkruiser | |||
| Status | Gezonken 19 november 1941 | |||
| Algemene kenmerken | ||||
| Lengte | 164 m | |||
| Breedte | 20,2 m | |||
| Diepgang | 8,5 m | |||
| Deplacement | 19,900 ton (8,736 GRT) | |||
| Voortstuwing en vermogen | 2 takt diesel-elektrische aandrijving 14 400 pk elektromotoren | |||
| Vaart | 19 knopen (35 km/h) | |||
| Bemanning | 397 | |||
| Bewapening | 6 x 15 cm 2 x 37 mm antitank 5 x 20 mm luchtafweer 2 dubbele 533 mm torpedobuizen boven de waterlijn 2 enkele 533 mm torpedobuizen onder de waterlijn | |||
| Vliegtuigen en faciliteiten | 2 Arado 196 watervliegtuigen | |||
| ||||
De Kormoran was een Duitse hulpkruiser van de Kriegsmarine tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij is vooral bekend geworden door de zeeslag met de Australische lichte kruiser Sydney, die ten onder ging met alle 645 bemanningsleden. Daarbij werd echter de Kormoran ook tot zinken gebracht.
Op 16 maart 2008 bracht de Australische minister-president naar buiten dat het wrak van de Kormoran gevonden was op 150 kilometer ten westen van het West-Australische Shark Bay.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De Kormoran is te water gelaten op 15 september 1938 bij de Germaniawerft in Kiel als vrachtschip Steiermark van de HAPAG, de Hamburg-America-lijn. Op 9 oktober 1940 kwam hij in dienst van de Kriegsmarine en werd verbouwd tot hulpkruiser. Het schip werd hernoemd in Kormoran, wat aalscholver betekent. Het schip kwam onder bevel van kapitein Theodor Detmers.
Hulpkruisers zijn schepen met het uiterlijk van een koopvaardijschip met bewapening, ze worden ook wel raider genoemd. Door het uiterlijk kunnen ze makkelijk bij andere schepen in de buurt komen. De bewapening is normaal gesproken verborgen zodat het verrassingseffect des te groter is. Vaak wapperde in de mast een vlag van een neutraal land om geen argwaan te wekken.
Raids
[bewerken | brontekst bewerken]De Kormoran was het eerste schip van de tweede golf van vermomde hulpkruisers van de Kriegsmarine. In een 352 dagen durende cruise, van 3 december 1940 tot 19 november 1941, bracht de Kormoran tien koopvaardijschepen tot zinken met in totaal een tonnage van 56.965.
Op 3 december 1940 vertrok het schip onder het commando van Theodor Detmers via de Straat van Denemarken naar de Atlantische Oceaan. In vier maanden tijd bracht het zeven geallieerde schepen tot zinken; daarnaast werd er een als oorlogsbuit naar bezet Frankrijk gestuurd.
De Kormoran vertrok naar de Indische Oceaan, waar drie schepen werden gekaapt, tussen april en november 1941. In november 1941 voer de Kormoran rond de westkust van Australië, op weg naar een nieuw toegewezen gebied in de Zuidelijke Grote Oceaan.
Strijd met de Sydney
[bewerken | brontekst bewerken]Zijn carrière kwam echter tot een eind toen hij op 19 november 1941 in de slag met de HMAS Sydney zelf ook tot zinken werd gebracht. De Kormoran en de lichte kruiser HMAS Sydney kwamen in contact met elkaar in de Indische Oceaan tussen Carnarvon en Geraldton in West-Australië. De Duitse raider was vermomd als het Nederlandse vrachtschip Straat Malakka. De bedoeling was om het marineschip te passeren maar de HMAS Sydney kwam dichterbij voor een inspectie.
Volgens de overlevenden van de Kormoran verwachtte het Australische oorlogsschip geen zeeslag en was er ook niet op voorbereid. Haar kanonnen waren niet gericht op de Kormoran. Verrast door het vuur van het Duitse schip werd de Sydney zo'n 50 keer geraakt door de zware granaten voordat het vuur kon worden beantwoord. In totaal werd de Sydney zo'n 150 keer geraakt, onder meer door een torpedo. Beide zwaar beschadigde schepen dreven uit elkaar en het laatste wat van de Sydney en haar 645 bemanningsleden is gezien, zijn vlammen en een explosie aan de horizon. Het is de enige overwinning van een hulpkruiser op een oorlogsschip.
De Kormoran werd beschadigd door de Sydney, en door een treffer ontstond een brand die niet onder controle te krijgen was. Met 20 man dood en een vuur dat steeds dichter in de buurt van het mijnendek kwam, werd besloten het schip te verlaten. Er werden exposieve ladingen geplaatst om het schip te laten zinken. De overlevenden gingen in de reddingboten waarbij nog 40 overleden toen een reddingsboot kapseisde in de zware zee. Kort daarna ontploften de explosieve ladingen en 25 minuten later de zeemijnen. Toen verdween het schip in de golven. Kapitein Detmer en 320 mannen (plus 3 Chinese krijgsgevangenen) werden gered door vijf schepen en twee reddingboten; ze kwamen aan land op 25 km van Carnarvon. Alle overlevenden brachten de rest van de oorlog door in een krijgsgevangenenkamp in Australië, tot hun vrijlating in januari 1947.
Omdat het verhaal rond de Sydney tot veel speculaties en verhalen leidde, werd een stichting opgericht, HMAS Sydney Search Pty Ltd, met als doel het lokaliseren van beide wrakken.
Ontdekking
[bewerken | brontekst bewerken]Het wrak van de Kormoran werd ontdekt door de Finding Sydney Foundation op 12 maart 2008 op ongeveer 26° 05' 49.4" S 111° 04' 27.5" E, op een diepte van 2650 meter.[1] Het wrak van de HMAS Sydney werd op 12 zeemijl (22 kilometer) afstand van de Kormoran ontdekt.[1]
De formele aankondiging is gedaan door minister-president Kevin Rudd.[2]
Overvallen schepen
[bewerken | brontekst bewerken]- 6 januari 1941 - Antonis, 3729 BRT
- 18 januari 1941 - British Union, 6987 BRT
- 29 januari 1941 - Africa Star, 11 900 BRT
- 29 januari 1941 - Eurylochus, 5723 BRT
- 22 maart 1941 - Agnita, 3552 BRT
- 25 maart 1941 - Canadolite, 11 309 BRT (naar Frankrijk als oorlogsbuit)
- 9 april 1941 - Craftsman, .022 BRT
- 12 april 1941 - Nicolas D.L., 5486 BRT
- 26 juni 1941 - Velebit, 4153 BRT
- 26 juni 1941 - Mareeba, 3472 BRT
- 26 september 1941 - Stamatios G Embiricos, 3941 BRT
- 19 november 1941 - lichte kruiser HMAS Sydney
Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b "HSK Kormoran discovered", The Finding Sydney Foundation, 16 maart 2008. Geraadpleegd op 16 maart 2008.
- ↑ "Wreck of Kormoran discovered", The Sydney Morning Herald, 16 maart 2008. Geraadpleegd op 16 maart 2008.
Artikelen
[bewerken | brontekst bewerken]- Detmers, Theodor.The raider Kormoran 2e druk. Londen [England]: William Kimber,1959. 158 p.
- Barbara Winter: Duell in front of Australia, ISBN 3-8132-0441-3
- W. A. Jones: Prisoner of the Kormoran, Australasian Publishing CO. PTY. LTD. Sydney
- Paul Schmalenbach: German Raiders 1895-1945 (1977) ISBN 0 85059 351 4
- August Karl Muggenthaler: German Raiders of World War II (1977) ISBN 0 7091 6683 4
- Stephen Roskill: The War at Sea 1939-1945 Vol I (1954)
- Michael Montgomery: Who Sank The Sydney? 1981, rev 1985 ISBN 0 14 007706 5
- Olsen, Wesley Bitter Victory; the death of HMAS Sydney Herziene herdruk Nedlands, W.A.: University of Western Australia Press, 2002. ISBN 1-876268-91-3
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Wreck of German raider found (News.com.au, 16 maart 2008)
- Sydney Morning Herald article (February 23, 2005) on expedition by David Mearns to find the wreck of Sydney
- HSK Kormoran page
- Researched article on Sydney-Kormoran battle and aftermath (Jason Stevenson)
Zie de categorie Kormoran (ship, 1938) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.