Brontekst bekijken van Kalamunda

{{Infobox plaats in Australië
| naam = Kalamunda
| area = [[West-Australië]]
| subarea = [[City of Kalamunda]]
| km2 = 
| inwoners = 7.163<ref name=Kal1>{{en}}[https://www.abs.gov.au/census/find-census-data/quickstats/2021/SAL50707 2021 census Quickstats], [[Australian Bureau of Statistics|ABS]]. [https://web.archive.org/web/20221204131004/https://www.abs.gov.au/census/find-census-data/quickstats/2021/SAL50707 Gearchiveerd] op 4 december 2022.</ref>
| census = 2021
| dichtheid = 
| hoogte = 300
| flag =
| coa =
| postcode = 6076
| netnummer =
| gesticht= 1902
| web = 
| lat_deg = 31
| lat_min = 58
| lat_sec = 26.4
| lon_deg = 116
| lon_min = 3
| lon_sec = 28.8
}}

'''Kalamunda''' is een plaats in [[West-Australië]]. Het ligt 25 kilometer ten oosten van [[Perth (Australië)|Perth]]. Het lokale bestuursgebied ([[Local Government Area|LGA]]) City of Kalamunda, waarvan Kalamunda het administratief centrum is, maakt geen deel uit van [[Regio's van West-Australië|West-Australiës negen regio's]] maar van de ''Perth Metropolitan Region''.<ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20190119230832/https://www.tourism.wa.gov.au/Publications%20Library/Research%20and%20reports/2017/RDCs/Perth%20Metro_2017%20Factsheet.pdf Perth Metroploitan Region 2017 visitor factsheet], Website WA governement Tourism</ref> In 2011 telde Kalamunda 6.636 inwoners. Volgens de [[census]] van 2021 werden dat er 7.163.<ref name=Kal1 />

== Geschiedenis == 
Voor de Europese kolonisatie leefden de Beeloo [[Aborigines (Australië)|Aborigines]] in de streek ten oosten van de Canningrivier. De naam van de plaats is afgeleid van twee Aborigineswoorden, cala en munnda, die huis en bos betekenen, "huis in het bos".<ref>{{en}}[https://www0.landgate.wa.gov.au/maps-and-imagery/wa-geographic-names/name-history/historical-suburb-names#K historical suburb names], Website Landgate Wetsern Australian Government</ref> 

In 1827 verkenden [[James Stirling (Australië)|James Stirling]] en de botanicus [[Charles Fraser (botanicus)|Charles Fraser]] de streek op zoek naar geschikte landbouwgrond. De streek werd geschikt bevonden voor [[bosbouw]] en fruitteelt. In 1881 bouwden Frederick en Elizabeth Stirk een huis op een stuk grond dat ervoor als ''Gooseberry Hill'' bekend stond : ''Stirk Cottage''. Het huis bestaat nog steeds en is toegankelijk voor het publiek. Het werd in 1969 overgenomen door de ''Kalamunda and Districts Historical Society'' en werd een museum.<ref name=Kal3>{{en}}[https://web.archive.org/web/20190119230647/http://kalamundapublic.powercreations.com.au/tourism/history.phtml History], Website Kalamunda Chamber of Commerce</ref><ref>{{en}}Emma Wynne, [https://www.abc.net.au/news/2016-09-05/stirk-cottage-kalamunda-first-house/7814580 The story of Kalamunda's first house, Stirk Cottage], ABC News, 5 september 2016. [https://web.archive.org/web/20220724050324/https://www.abc.net.au/news/2016-09-05/stirk-cottage-kalamunda-first-house/7814580 Gearchiveerd] op 24 juli 2022.</ref> 
[[Bestand:Zig_zagview.jpg|miniatuur|links|Zig Zag Railway in 1920]]
In de jaren 1890 werd het ''Darling Range Railway Station'' gebouwd die op de ''Zig Zag'' [[spoorweg]] lag die de houtzagerijen van Canning verbond met de [[Midland (Australië)|Midland]]-hoofdspoorweg. De lijn werd in 1949 gesloten en is nu een toeristische autoroute. Het spooremplacement van Kalamunda werd aangevuld met erfgoed uit de streek en is nu het grootste volksmuseum van de West-Australië.<ref>{{en}}[https://www.kalamundahistoricalsociety.com/history-village History Village], Website City of Kalamunda. [https://web.archive.org/web/20230601062145/https://www.kalamundahistoricalsociety.com/history-village Gearchiveerd] op 1 juni 2023.</ref>

In 1897 werd de ''Darling Range Roads Board'' gevormd. Kalamunda werd gesticht in 1902 en maakte er deel van uit.<ref name=Kal2 /> In 1902 werd het originele Kalamunda Hotel gebouwd door Charles Francis Hummerston. In 1928 werd er een nieuw Kalamunda Hotel naast gebouwd door Patrick Andrew (‘Paddy’) Connolly die het oude hotel had opgekocht. Het toerisme in de streek kende een hoogtepunt door het treinstation. Automobielen waren namelijk nog een weinig voorkomend transportmiddel. Beide hotels bestaan tegenwoordig nog als een geheel en zijn als erfgoed erkend door de [[National Trust of Australia|National Trust]] sinds 2005.<ref>{{en}}[https://www.kalamundahotel.com.au/history-section History], Website Kalamunda Hotel. [https://web.archive.org/web/20190914145732/https://www.kalamundahotel.com.au/history-section Gearchiveerd] op 14 september 2019.</ref><ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20190120043050/http://inherit.stateheritage.wa.gov.au/Admin/api/file/b29a519a-1267-f079-3100-a85958145a10 Kalamunda Hotel Assessment Documentation], Website Heritage Council WA, 24 maart 2005</ref> 

De ''Darling Range Roads Board'' werd vanaf 1961 de [[Shire of Kalamunda]] genoemd en veranderde op 1 juli 2017 in de [[City of Kalamunda]].<ref name=Kal2>{{en}}[https://web.archive.org/web/20190119174343/http://www.kalamunda.wa.gov.au/About-Us/Our-City/History History], Website City of Kalamunda</ref> 

In Kalamunda wordt aan fruitteelt gedaan. Vooral appelen en [[steenvrucht]]en worden er geteeld.

== Toerisme ==
* Kalamunda is het vertrekpunt van het [[Bibbulmunwandelpad]], een 1000 kilometer lang wandelpad. Sinds 2017 staan er in Kalamunda kunstwerken langs het pad.<ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20190120043131/http://www.kalamunda.wa.gov.au/Leisure-Tourism/Tourism/Bibbulmun-Track Bibbulmun Track], Website City of Kalamunda</ref>
* ''Kalamunda History Village'' bestaat uit de oude spoorwegstations, de perrons en oude gebouwen die uit de streek daar naartoe zijn verhuisd. Het is het grootste lokale museum van West-Australië.
* ''Stirk Cottage & Park'' is een museum in het oudste, door de familie Stirk gebouwde, huis (1881) in de streek, met daarrond een park van vier hectare. Het park was vroeger landbouwgrond.
* ''Lesmurdie Falls'' is een waterval in het ''Lesmurdie Falls Nationaal Park''. Het ligt op 5 kilometer van Kalamunda. Er zijn verschillende wandelpaden uitgestippeld.
* De ''Zig Zag scenic drive'' volgt de route van de vroegere ''Upper Darling Range Railway'' die in 1890-91 door E.V.H Keane werd aangelegd. De route kan slechts in één richting gevolgd worden en slingert door het ''Gooseberry Hill National Park''.<ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20190120043053/http://www.kalamunda.wa.gov.au/Leisure-Tourism/Tourism/Attractions Attractions], [[City of Kalamunda]]</ref>

== Klimaat ==
Kalamunda heeft een [[mediterraan klimaat]] met warme droge zomers en koele vochtige winters.

{| style="margin: auto;"
|
{{Tabel weergemiddelden
| locatie = Kalamunda (1908 - 1993)
| bron = Australian Bureau of Meteorology
<!-- gemiddelde maandtemperatuur (°C) en gemiddelde neerslag per maand (mm) -->
| jan_gem  =     | jan_gem_ns  = 11.9
| feb_gem  =     | feb_gem_ns  = 17.4
| mrt_gem  =     | mrt_gem_ns  = 22.7
| apr_gem  =     | apr_gem_ns  = 55.7
| mei_gem  =     | mei_gem_ns  = 144.3
| jun_gem  =     | jun_gem_ns  = 216.2
| jul_gem  =     | jul_gem_ns  = 213.8
| aug_gem  =     | aug_gem_ns  = 165.9
| sep_gem  =     | sep_gem_ns  = 102.1
| okt_gem  =     | okt_gem_ns  = 70.5
| nov_gem  =     | nov_gem_ns  = 28.6
| dec_gem  =     | dec_gem_ns  = 19.6
| jaar_tot =     | jaar_tot_ns = 
<!-- gemiddelde minimum- en maximumtemperatuur per maand (°C) -->
| jan_gem_min  = 16.2 | jan_gem_max  = 30.4
| feb_gem_min  = 16.3 | feb_gem_max  = 30.3
| mrt_gem_min  = 15.3 | mrt_gem_max  = 27.7
| apr_gem_min  = 13.4 | apr_gem_max  = 23.8
| mei_gem_min  = 10.8 | mei_gem_max  = 19.0
| jun_gem_min  = 9.1  | jun_gem_max  = 16.4
| jul_gem_min  = 8.0  | jul_gem_max  = 15.4
| aug_gem_min  = 8.1  | aug_gem_max  = 16.3
| sep_gem_min  = 9.2  | sep_gem_max  = 18.3
| okt_gem_min  = 10.2 | okt_gem_max  = 20.6
| nov_gem_min  = 12.5 | nov_gem_max  = 24.5
| dec_gem_min  = 14.6 | dec_gem_max  = 28.0
| jaar_gem_min =    | jaar_gem_max = 
<!-- absolute minima en absolute maxima per maand (°C) -->
| jan_a_min  =     | jan_a_max  = 
| feb_a_min  =     | feb_a_max  = 
| mrt_a_min  =     | mrt_a_max  = 
| apr_a_min  =     | apr_a_max  = 
| mei_a_min  =     | mei_a_max  = 
| jun_a_min  =     | jun_a_max  = 
| jul_a_min  =     | jul_a_max  = 
| aug_a_min  =     | aug_a_max  = 
| sep_a_min  =     | sep_a_max  = 
| okt_a_min  =     | okt_a_max  = 
| nov_a_min  =     | nov_a_max  = 
| dec_a_min  =     | dec_a_max  = 
| jaar_a_min =     | jaar_a_max = 
<!-- gemiddeld aantal zonuren per dag -->
| zujan = 
| zufeb = 
| zumrt = 
| zuapr = 
| zumei = 
| zujun = 
| zujul = 
| zuaug = 
| zusep = 
| zuokt = 
| zunov = 
| zudec = 
<!-- gemiddeld aantal regendagen per maand -->
| rdjan = 1.9
| rdfeb = 1.9
| rdmrt = 3.0
| rdapr = 5.8
| rdmei = 11.3
| rdjun = 14.8
| rdjul = 16.2
| rdaug = 14.6
| rdsep = 11.3
| rdokt = 9.3
| rdnov = 4.9
| rddec = 3.0
<!-- gemiddelde watertemperatuur per maand -->
| wtjan = 
| wtfeb = 
| wtmrt = 
| wtapr = 
| wtmei = 
| wtjun = 
| wtjul = 
| wtaug = 
| wtsep = 
| wtokt = 
| wtnov = 
| wtdec = 
<!-- gemiddelde relatieve luchtvochtigheid per maand -->
| lvjan = 55
| lvfeb = 57
| lvmrt = 61
| lvapr = 68
| lvmei = 75
| lvjun = 81
| lvjul = 82
| lvaug = 77
| lvsep = 72
| lvokt = 67
| lvnov = 59
| lvdec = 57
}}
|}

== Geboren ==
* [[Melissa Hoskins]] (1991-2023), wielrenster

== Galerij ==
<gallery mode="packed" caption="Kalamunda">
File:G 118 kalamunda hv gnangarra.jpg|3e ''Darling Range Railway Station'' in Kalamunda History Village
File:Stirk Park, Kalamunda.jpg|Stirk Park
File:Kalamunda fountain.jpg|Fontein Kalamandu
File:Kalamunda National Park.jpg|[[Nationaal park Kalamunda]]
File:Kalamunda Bibbulmun Track northern terminus.jpg|Terminus Bibbulmun Track
</Gallery>

{{Appendix|2=
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Kalamunda, Western Australia|oldid=860220202|datum=20180919}}
----
{{References||2}}
}}
{{Coor title dms|31|58|26.4|S|116|3|28.8|E|scale:100000_region:AU}}

[[Categorie:Plaats in West-Australië]]