Brontekst bekijken van Jan ten Cate

{{Infobox politicus Nederland
| naam            = Jan ten Cate
| afbeelding      = Jan ten Cate.png
| onderschrift    = 
| volledige naam  = Jan ten Cate
| geboren         = [[Sneek (stad)|Sneek]],<br /> [[29 januari]] [[1828]]
| overleden       = [[Sneek (stad)|Sneek]],<br /> [[10 juni]] [[1876]]
| huidige functie = 
| sinds           = 
| partij          = 
| titulatuur      = 
| tijdvak1        = [[1873]] - [[1876]]
| functie1        = [[Lijst van burgemeesters van Sneek|Burgemeester van Sneek]]
| tijdvak2        = 
| functie2        = 
| tijdvak3        = 
| functie3        = 
| tijdvak4        = 
| functie4        = 
| website         = 
}}'''Jan ten Cate''' ([[Sneek (stad)|Sneek]], [[29 januari]] [[1828]] - aldaar, [[10 juni]] [[1876]]) is een voormalig [[leerlooier]], [[politicus]], [[burgemeester]] en [[weldoener]] in Sneek.

==Afkomst==
Ten Cate werd geboren als zoon van [[leerlooier]] en burgemeester [[Steven ten Cate|Steven Theunis ten Cate]] en zijn vrouw Johanna Gerrits van Delden. Het gezin was afkomstig uit een vooraanstaand en vermogend [[Doopsgezinden|doopsgezind]] geslacht dat oorspronkelijk uit de [[Achterhoek]] stamt. Hij huwde op [[28 augustus]] [[1851]] zijn schoonzus Popkje Siebes Tuijmelaar. De familie bezat eek- of runmolen [[De Hoop (molen)|De Hoop]] met de bijbehorende vellebloterij aan de [[Woudvaart (Súdwest-Fryslân)|Woudvaart]]. Na de dood van zijn vader zette Jan met zijn broer Teunis het bedrijf voort (zijn broer was overigens ook zijn zwager).

==Tragisch gezinsleven==
Hun eerste zoon, Steven ([[3 mei]] [[1853]]) overleed tijdens zijn Leidse studentenperiode op het schip [[Hercules (schip)|Hercules]] ([[23 oktober]] [[1880]]). Zijn tweede zoon [[Siebe Johannes ten Cate|Siebe Johannes]] ([[27 januari]] [[1859]]) maakte in [[Parijs]], alwaar hij op [[8 december]] [[1908]] overleed, carrière als [[Kunstschilder|schilder]] van [[Impressionistische schilders|impressionistische]] landschappen en stadsgezichten. Rond [[7 januari]] [[1864]] werd de eerste dochter van het koppel geboren. Twee weken na haar geboorte verhuist het gezin naar het luxe woonhuis [[Wijde Noorderhorne 1]]. Deze eerste dochter, Anna Jeltje I, overleed op driejarige leeftijd. Na de verhuizing kreeg het gezin een zoon, Theunis (overleeft ouders). Ook dochter Berber bleef in leven. Dochters Johanna Francyntje (vijf jaar), Anna Jeltje  II (< 1 jaar) en, zoals gezegd, Anna Jeltje I overleden in hun vroege jeugd.

==Politieke carrière==
Naast zijn werk in de leerlooierij vond Ten Cate het van belang zich te wijden aan het [[algemeen belang]]. Hij werd in [[1867]] tot [[gemeenteraadslid]] gekozen. In [[1868]] werd hij [[wethouder]], waaronder ook het [[Regent (bestuurder)|regentschap]] van de [[Cellulaire Gevangenis (Sneek)|Sneker gevangenis]] viel. Toen burgemeester [[Rudolphus Hamerster Dijkstra|Hamerster Dijkstra]] afrad werd Jan ten Cate bij [[Koninklijk Besluit]] van [[27 september]] [[1873]] benoemd tot [[Lijst van burgemeesters van Sneek|burgemeester van Sneek]]. Zijn vader vervulde deze functie al tussen [[1838]] en [[1854]].

==Overlijden==
Op [[10 juni]] [[1876]] overleed Jan ten Cate op 48-jarige leeftijd. De [[Sneeker Nieuwsblad|Sneeker Courant]] kwam na het overlijden van Ten Cate met de volgende berichtgeving:

{{Cquote|''In de kracht zijns levens ging hij reeds van ons heen, na slechts gedurende ruim een tweetal jaren aan het hoofd onzer Gemeente te hebben gestaan. Zeker een kort tijdsbestek! En toch: ook weer lang genoeg om den rechtschapen, humanen man ook in zijn nieuwen werkkring te leeren hoogachten en waardeeren, en den kring zijner vrienden en vereerders aanmerkelijk uit te breiden.
 
Zullen velen, nu hij is heengegaan, een flinken raadsman, een waren vriend, ontbeeren - onze gemeente verliest in hem een zijner waardigste burgers, een man met een helder hoofd, een krachtigen arm en een warm hart; - zij mist een man, die steeds getoond heeft zich gaarne velerlei moeite en opofferingen te willen getroosten, waar het gold de bevordering van den bloei en het welzijn onzer gemeente, zoowel op zedelijk als stoffelijk gebied. 

Laat zijn spoedig heengaan een ledige plaats bij ons achter, die moeilijk op waardiger wijze zal kunnen worden ingenomen - de herinnering aan het goede dat hij voor ons gedaan heeft en nog had willen doen, - indien hem daartoe de tijd ware gegund - zal de nagedachtenis van den heer J. ten Cate onder de ingezetene van Sneek zeker langen tijd in gezegend aandenken doen blijven.|Sneeker Courant, 14 juni 1876<ref>[http://enterprise.archiefweb.eu/archives/archiefweb/20101227165123/http://www.sneek.nl/download.asp?objectID=1569&link=Petrus+de+Hoop%2Epdf  Uittreksel Sneeker Courant]{{dode link|datum=juli 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>}}

Op [[16 juni]] [[1876]] stond het dagelijks leven in Sneek even stil wanneer burgemeester Ten Cate werd begraven op de [[Algemene Begraafplaats Sneek|Algemene Begraafplaats]]. Alle bestuursorganen, leden van de [[gemeenteraad]], alle gemeentelijke [[ambtenaren]], alle leraren van alle scholen, alle doctoren, geestelijken, verenigingen, de leden van de [[rederijkerskamer]] (waarvan Ten Cate [[beschermheer]] en erelid was) en vele inwoners van de stad waren bij de [[uitvaart]] aanwezig. Bij het aankomen van de lijkstoet op de begraafplaats sprak onder meer de inmiddels aangestelde waarnemend burgemeester [[Jacob van Driessen|Van Driessen]] waarna het lichaam ter aarde werd besteld.

Na het overlijden van de weduwe van Ten Cate brachten de drie nog in leven zijnde kinderen (Steven, Berber, Siebe Johannes en Teunis) een boek uit over hun ouders. Het boek draagt de titel ''Losse Nagelaten Dichtregelen van J. ten Cate'' en is tegenwoordig nog in te zien in het [[Fries Scheepvaart Museum]].

{{Appendix}}

{{StartOpvolging}}
{{OpvolgingCombi
| lijst = [[Lijst van burgemeesters van Sneek|Burgemeester van Sneek]]<br />1873-1876
| vorige = [[Rudolphus Hamerster Dijkstra|R. Hamerster Dijkstra]]
| volgende = [[Hendrik Wilhelm Carl Reijneke van Stüwe|H.W.C. Reijneke van Stüwe]]
}}
{{EindOpvolging}}

{{DEFAULTSORT:Cate, Jan ten}}
[[Categorie:Burgemeester van Sneek]]