Brontekst bekijken van Jaap Penraat

{{Infobox architect
| naam                  = Jaap Penraat
| afbeelding            = 
| onderschrift          = 
| volledigenaam         =
| nationaliteit         = [[Nederland]]
| geboortedatum         = [[11 april]] [[1918]]
| geboorteplaats        = [[Amsterdam]]
| overlijdensdatum      = [[25 juni]] [[2006]]
| overlijdensplaats     = [[Catskill]]
| beroep                = [[architect]], [[binnenhuisarchitect]], [[Industriële vormgeving|industrieel ontwerper]]
| RKD                   = 107839
| praktijk              = 
| belangrijke_gebouwen  = 
| belangrijke_projecten = 
| stijl                 =
| prijzen               = 
}}
'''Jacob (Jaap) Penraat''' ([[Amsterdam]], [[11 april]] [[1918]] - [[Catskill]] ([[New York (staat)|New York]]), [[25 juni]] [[2006]]) was een Nederlandse architect en industrieel ontwerper. In de [[Tweede Wereldoorlog]] was hij actief als verzetsstrijder. 

Penraat was [[architect]], [[binnenhuisarchitect]] en [[Industriële vormgeving|industrieel ontwerper]]. van onder meer gipsen tegels en heiligenbeelden. Hij was samen met industrieel ontwerper [[Friso Kramer]] verantwoordelijk voor het ontwerp van het interieur van de [[Amsterdamse gelede trams 1G t/m 7G|Amsterdamse bolkoptrams]]<ref>https://www.louiskalffinstituut.nl/nl/jaap-penraat/</ref>. Hij ontwierp ook [[televisietoestel]]len<ref>https://www.vintagephotonaarden.nl/nl/foto/industrieel-ontwerper-jaap-penraat-bij-het-door-hem-ontworpen-tv-toestel. [https://web.archive.org/web/20220922130212/https://www.vintagephotonaarden.nl/nl/foto/industrieel-ontwerper-jaap-penraat-bij-het-door-hem-ontworpen-tv-toestel Gearchiveerd] op 22 september 2022.</ref> en meubels.

== Tweede Wereldoorlog ==
Hij begon in het verzet met het vervalsen van [[persoonsbewijs|persoonsbewijzen]] voor vervolgde [[Joden]]. Later redde hij ruim 400 Joden het leven door ze te helpen vanuit Nederland via Frankrijk naar het neutrale Spanje te vluchten. Hij had met een vervalste Duitse opdrachtbrief werkvergunningen losgekregen voor de aanleg van de [[Atlantikwal]]. Hijzelf of zijn maat de fotograaf [[Kryn Taconis]] brachten de "werklui" naar Frankrijk, vanwaar ze verder werden geholpen naar Spanje.<ref>Het Parool 3 juli 2006</ref>

Penraat werd een keer gearresteerd en gefolterd, maar liet niets los. Na zijn vrijlating zette hij zijn verzetswerk voort. Hij heeft ondergedoken gezeten in het [[Doktershuis (Landsmeer)|doktershuis van Landsmeer]] met zijn vrouw Noor, dochter van de schrijver [[Maurits Dekker]].<ref name=":3">{{Cite Q|Q63488666|author=[[Cecilia Lichtveld|Lichtveld, Cecilia]]; Keuning, Nico (voorwoord)|accessdate=2023-10-30}}</ref> Het echtpaar scheidde in 1950.<ref>{{Citeer web |url=https://archief.amsterdam/indexen/deeds/cec1b727-c662-4d0e-ab15-8e05e97b01d3?person=98533430-681b-56a3-e053-b784100ade19 |titel=Persoonskaart Eleonore Dekker |bezochtdatum=2023-11-01 |werk=Stadsarchief Amsterdam}}</ref> In [[1958]] emigreerde hij naar de [[Verenigde Staten]]. Op [[11 juni]] [[1988]] kreeg hij een onderscheiding van [[Yad Vashem]], het [[Holocaust]]museum in [[Jeruzalem]]. Bij deze gelegenheid vertelde hij vóór de oorlog niet te hebben geweten wie Jood was en wie niet. "De nazi's hebben dat onderscheid gecreëerd." In 1997 is hij erkend als [[Rechtvaardige onder de Volkeren]].<ref>{{Citeer web |url=https://righteous.yadvashem.org/?searchType=righteous_only&language=en&itemId=4016841&ind=NaN |titel=Penraat, Jaap |bezochtdatum=2023-11-02 |uitgever=Rechtvaardige onder de Volkeren}}</ref>

==Literatuur==
* ''Forging Freedom - A true story of heroism during the Holocaust'', [[Hudson Talbott]]. New York, 2000.

==Externe links==
* [http://geschiedenis.vpro.nl/dossiers/24986738/ VPRO Geschiedenis OVT]
* [http://www.nytimes.com/2006/07/02/nyregion/02penraat.html?_r=1&oref=slogin Necrologie in New York Times]
* [https://web.archive.org/web/20060828225456/http://www.chartock.net/jaap.html Radio interview met Alan Chartock]

{{Appendix}}
{{Bibliografische informatie}}

{{DEFAULTSORT:Penraat, Jaap}}
[[Categorie:Nederlands architect]]
[[Categorie:Nederlands Rechtvaardige onder de Volkeren]]
[[Categorie:Nederlands verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog]]