rechts

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  rechts    (hulp, bestand)
• IPA: / rɛx(t)s / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• rechts

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘aan de rechterzijde’ voor het eerst aangetroffen in 1477
• afgeleid van recht met het achtervoegsel -s

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	rechts	rechtser	rechtst
verbogen	rechtse	rechtsere	rechtste
partitief	rechts	rechtsers	-

Bijvoeglijk naamwoord

rechts

1. tegenovergestelde van links

   • In Nederland moet je rechts rijden. 

2. (politiek) betrekking hebbend op een politieke richting of denkwijze aan de rechterzijde van het politieke spectrum

   • Het land is vergeleken met een aantal jaar geleden een stuk rechtser geworden. 

3. rechtshandig

   • de meeste handelingen deed hij rechts 

Verwante begrippen

• aan de rechterkant, aan de rechterzijde

Antoniemen

• links

Hyponiemen

• [2] (intensivering) extreemrechts, ultrarechts
• Nieuwrechts, centrumrechts, nieuwrechts

Afgeleide begrippen

   

rechts-conservatief rechts-extreem rechts-extremisme rechts-extremist rechts-extremistisch rechts-liberaal rechts-nationalistisch rechts-populisme rechts-populist rechts-populistisch rechts-radicaal rechts-radicalisme rechtsachter rechtsaf rechtsback rechtsbenig rechtsbinnen rechtsboven rechtsbuiten rechtsdraaiend rechtsdragend rechtse hobby rechtsextremisme rechtsfilosoof rechtshalf rechtshandig rechtsklikken rechtsmisbruik rechtsom rechtsomkeer rechtsomkeert rechtsonder rechtspleging rechtsvoetig rechtsvoor verrechtsen

Uitdrukkingen en gezegden

• rechtsomkeer maken, rechtsomkeert maken

Vertalingen

    1. tegenovergestelde van links   

Afrikaans: regs (af) Albanees: djathtë (sq) Arabisch: يَمِين (ar) Armeens: աջ (hy) Baskisch: zuzen (eu) Bulgaars: десен (bg) Catalaans: dret (ca) Chinees: 右 (zh) Deens: højre (da) Duits: rechts (de) Engels: right (en) Esperanto: dekstra (eo) Estisch: parem (et) Fins: oikea (fi) Frans: droit (fr), droite (fr) Grieks: δεξιός (el) Hebreeuws: ימין (he) Hindi: दाहिना (hi) Hongaars: jobb (hu) IJslands: hægri (is) Ido: dextra (io) Iers: deas (ga) Indonesisch: kanan (id), kanan (id) Interlingua: dextere (ia), dextre (ia) Italiaans: destro (it)

Japans: 右 (ja) Koreaans: 오른 (ko), 바른 (ko) Kroatisch: desni (hr) Lakota: isloyatan (lkt) Latijn: dexter (la) Macedonisch: десен (mk) Maleis: kanan (ms) Maltees: lemin (mt) Minangkabaus: suok Noors: høyre (no) Nynorsk: høgre (nn) Perzisch: راست (fa) Pools: prawy (pl) Portugees: direito (pt) Reto-Romaans: dretg (rm) Roemeens: dreapta (ro), drept (ro) Russisch: правый (ru) Sloveens: desni (sl) Spaans: derecho (es) Swahili: kulia (sw) Taroko: nárat Thai: ขวา (th) Tsjechisch: pravý (cs) Turks: sağ (tr) Vietnamees: thẳng (vi) Zweeds: höger (sv)

Bijvoeglijk naamwoord

rechts

1. partitief van de stellende trap van recht

   ▸ Een uitspraak van Kant levert de titel: „Uit het kromme hout der mensheid is nog nooit iets rechts gemaakt”.rechts

2. partitief van de stellende trap van rechts

   ▸ Ik denk altijd graag dat het liefhebben van en het opkomen voor de natuur iets links is. Maar het heeft ook iets rechts en fascistisch in zich: de liefde voor de eigen bodem, het streven naar zuiverheid.

Zelfstandig naamwoord

het rechts o rechts

1. genitief enkelvoud van recht

   ▸ Toch gelooft het volk, en met reden, aan de zegepraal des rechts.

Gangbaarheid

• Het woord rechts staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "rechts" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.