Tietjerksteradeel

gemeente in Friesland, Nederland

Tietjerksteradeel (uitspraak); officieel, Fries: Tytsjerksteradiel ([ti’tsjɛrkstəradi.əl]?, uitspraak is een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland. De gemeente telt 32.601 inwoners (1 januari 2024, CBS) en heeft een oppervlakte van 161,41 km².

Tietjerksteradeel
Tytsjerksteradiel
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Locatie van de gemeente Tietjerksteradeel (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
Provincie Vlag Friesland Friesland
Coördinaten 53° 11′ NB, 5° 59′ OL
Algemeen
Oppervlakte 161,41 km²
- land 148,86 km²
- water 12,55 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
32.601?
(219 inw./km²)
Bestuurs­centrum Bergum
Belangrijke verkeersaders N355 N361 N356 N913 N31 Spoorlijn Harlingen - Nieuwe Schans
Station(s) Hurdegaryp
Politiek
Burgemeester (lijst) Jeroen Gebben (VVD)
Economie
Gemiddeld inkomen (2019) € 23.900 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019) € 201.000
WW-uitkeringen (2014) 47 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 9061-9266,9091-9099,9250-9268
Netnummer(s) 058, 0511, 0512
CBS-code 0737
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Amsterdamse code 11241
Website www.t-diel.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Tietjerksteradeel
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal  Portaalicoon   Nederland

De gemeente is gelegen op het Friese platteland, ten oosten van de provinciehoofdstad Leeuwarden. Sinds 1989 is de Friese naam van de gemeente de officiële; daarvoor was het Nederlandse Tietjerksteradeel de officiële naam. De hoofdplaats is Bergum.

Tietjerksteradeel telt zestien officiële kernen (dorpen). Sinds 1989 zijn de Friese plaatsnaamaanduidingen de officiële. De plaatsnaamborden van de dorpen zijn doorgaans tweetalig, waarbij de Nederlandse naam in een kleiner lettertype onder de Friese naam staat. De plaatsnaamborden van de buurtschappen zijn doorgaans eentalig Fries.

 
Topografische gemeentekaart van Tietjerksteradeel, september 2023
Nederlandse naam Officiële (Friese) naam Inwoners (1 januari 2023)
Bergum Burgum 9.960
Hardegarijp Hurdegaryp 5.030
Noordbergum Noardburgum 2.290
Giekerk Gytsjerk 2.260
Oenkerk Oentsjerk 2.060
Garijp Garyp 1.905
Tietjerk Tytsjerk 1.610
Oostermeer Eastermar 1.585
Suameer Sumar 1.385
Eestrum Jistrum 940
Rijperkerk Ryptsjerk 775
Oudkerk Aldtsjerk 665
Molenend Mûnein 655
Suawoude Suwâld 625
Eernewoude Earnewâld 410
Wijns Wyns 250

Bron: Website gemeente Tietjerksteradeel/CBS

Overige officiële kernen:

Buurtschappen

bewerken

Politiek

bewerken

Gemeenteraad

bewerken

De gemeenteraad van Tietjerksteradeel bestaat uit 23 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1998:

Gemeenteraadszetels
Partij 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022
FNP 3 3 3 5 5 5 5
CDA 8 8 7 6 6 6 5
BVNL 0 0 0 0 0 0 3
PvdA 5 4 7 4 4 3 3
VVD 3 3 2 3 3 3 2
GroenLinks 1 2 2 3 2 3 2
ChristenUnie 1 1 1 1 2 2 2
D66 2 1 0 0 0 1 1
Gemeentebelangen 2 2 1 1 1 0 0
Totaal 23 23 23 23 23 23 23

College van burgemeester en wethouders

bewerken

Burgemeester van Tietjerksteradeel per 2017 is Jeroen Gebben (VVD)

Sinds 2022 zijn de wethouders:

  • Tytsy Willemsma (FNP) - Financiën en belastingen, Organisatie en Ontwikkeling, Beheer openbare ruimte, Afvalinzameling, Verkeer en vervoer, Recreatie en toerisme, Kultuer & Frysk, Europa en internationalisering (tevens locoburgemeester)
  • Caroline de Pee (CDA) - Sociaal Domein, Sport en sûnens, Onderwijs, Economische zaken
  • Berber van Zandbergen (Pvda/GL) - Ruimte, Duurzaamheid en transitievisie warmte, Milieu

Monumenten

bewerken

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Aangrenzende gemeenten

bewerken
   Aangrenzende gemeenten   
          Noardeast-Fryslân         Dantumadeel 
             
   Leeuwarden     Achtkarspelen 
           
          Smallingerland        
bewerken
Zie de categorie Tietjerksteradeel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.