Surf

muziekstijl die in 1961 in Zuid-Californië is ontstaan
Dit artikel gaat over de muziekstijl. Voor de gelijknamige sport, zie Surfen. Voor de ict-coöperatie van samenwerkende onderwijs- en onderzoeksinstellingen, zie SURF.

Surf of surfrock is een muziekstijl die in 1961 in Zuid-Californië is ontstaan. Aan de basis staan Dick Dale & The Del-Tones en The Bel-airs, zij spelen instrumentale muziek in de stijl van Duane Eddy, The Fireballs en The Ventures, die de jonge beoefenaars van het surfen bij stranden doet denken aan hun sport. Kenmerkend voor surfmuziek is de staccato sound gespeeld op Fender Jazzmaster- en Jaguargitaren, die via een Fender Showman-versterker en Fender Reverb nagalm-unit tot stand komt.

Surfmuziek (1961-1965)

bewerken
 
Hurricane Strings (1963)

Surfmuziek is een antwoord op de complexe studioproducties van onder anderen Phil Spector, die voor beginnende bands moeilijk na te spelen zijn. In navolging van vooral Dick Dale ontstaan honderden garagegroepen, die teruggaan naar de basis van rock-'n-roll. In 1963 scoren in de VS bands als The Chantays met Pipeline en The Surfaris met Wipe Out grote instrumentale hits. Een belangrijke rol is ook weggelegd voor onder anderen The Astronauts, The Challengers, Eddie & The Showmen, The Lively Ones, The Pyramids, Ronny & the Daytonas, The Tornadoes (niet te verwarren met de Britse groep The Tornados) en The Trashmen. The Beach Boys zijn de belangrijkste exponenten van de vocale kant van de surfmuziek. Zij scoren hits als Surfin' U.S.A., Surfin’ Safari en Surfin' Bird, maar in 1965 is hun geluid al danig ingewikkeld en vergelijkbaar met de fameuze wall of sound van Spector. De godfathers van de instrumentale surf in Australië zijn The Atlantics.

Surfrevival

bewerken

Aan het einde van de jaren tachtig kwam er een opleving van de surfmuziek, maar die bleef vooral beperkt tot de indie-scene. De bekendste vaandeldragers daarvan zijn Man or Astro-Man?, Shadowy Men on a Shadowy Planet, Laika & the Cosmonauts en The Mermen. Het laatste trio, ook wel bekend als 'het Pink Floyd van de VS' en begonnen als pastiche op de klassieke surfhits van begin jaren zestig, heeft met vooral gitarist Jim Thomas een nieuwe stroming ontwikkeld die steeds verder af is komen te staan van de oorsprong: de psycho-surf, een subgenre dat ook te horen is bij veel hedendaagse games en als achtergrondmuziek bij Internet-producties.

Bij het grote publiek is deze surfrockrevival vooral bekend geworden door de muziek van de film Pulp Fiction (1994, van Quentin Tarantino).

Nederlandse surfbands

bewerken

Het eerste  Nederlandse surfnummer  is “Hurricane” van Conrad & The Hurricane Strings. Saillant detail: pas nadat de broers Don & Ed Sigarlaki van de Amsterdamse indo-rock band The Rocking Yings in 1962 naar Californië emigreerden, vormden ze samen met de broers Coen (Conrad) & Pat Couwenberg de band Conrad & The Hurricane Strings. In 1963 namen ze een instrumentale surf single op in de Pal Recording Studios in Cucamonga, Californië, dezelfde studio waar ook Wipe Out van The Surfaris is opgenomen. In deze studio werkte een zekere Frank Zappa die de single ook meeproduceerde. De single werd uiteindelijk op het vrij onbekende Daytone label uitgebracht. Wat later bracht het landelijk opererende Era label de single opnieuw uit. Nederland heeft daarna een aantal surfbands voortgebracht die in de wereld van de surfmuziek bekendheid genieten, zoals The Treble Spankers, The Apemen, The Phantom Four, The Krontjong Devils, Stories From Shamehill en The Biarritz Boys.