Staf Nees

Staf Nees
	Nees bespeelt een carillon van Van Bergen in Heiligerlee (1949)
Algemene informatie
Volledige naam	Gustaaf Nees
Geboren	Mechelen, 2 december 1901
Geboorteplaats	Mechelen
Overleden	Mechelen, 25 januari 1965
Overlijdensplaats	Mechelen
Land	België
Werk
Beroep	organist, componist, beiaardier
	(en) Discogs-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Gustaaf (Staf) Nees (Mechelen, 2 december 1901 – aldaar, 25 januari 1965) was een Belgische beiaardier, componist en organist.

Biografie

Op jonge leeftijd (12 jaar) wist Nees het al; hij moest organist worden. Jef Denyn vond hem echter te jong om een muziekopleiding te beginnen. Na een periode aan het humaniora van het Sint-Romboutscollege in Mechelen, liet hij zich echter toch inschrijven bij het Mechels Conservatorium, niet voor orgellessen, maar les op de hoorn; hij behaalde er in 1915-1916 een onderscheiding voor. In 1916 stapte hij over naar het Lemmensinstituut en daar kreeg hij de docenten Jules Van Nuffel, Mortelmans en Oscar Depuydt. Wanneer hij in 1919 het zangersdiploma haalt. In 1919 komt Denyn (deze was tijdens de Eerste Wereldoorlog uitgeweken naar Engeland) daarbij en lessen op het beiaard volgden. Hij reeg prijzen aaneen: laureaat (1920), prijs van uitmuntendheid (1921) en Prijs Lemmens-Tinel (1922). In 1922 werd hij ook dirigent van de Koninklijke Kunstkring Edgard Tinel, werd organist van de Onze-Lieve-Vrouw van Hanswijk in Mechelen en behaalde zijn onderwijzersdiploma voor muzieklessen. Hij was daarvoor al enige tijd werkzaam als organist van de Sint-Katelijnekerk aldaar

Hij ging lesgeven aan de beiaardschool, opgericht door zijn leermeester. Het jaar daarop was hij lid van de beheerraad van dat instituut. In 1924 behaalde hij zijn einddiploma aan dat instituut, vlak daarna gevolgd door het professorschap aan het Lemmensinstituut.

In 1932 volgde hij zijn leraar voor beiaard, Jef Denyn, op als stadsbeiaardier te Mechelen en in 1944 als directeur van de Beiaardschool (Denyn overleed in 1941). Onder zijn directeurschap verwierf de beiaardschool het predicaat Koninklijk en verkreeg ze de oefenbeiaard in het torentje van Hof van Busleyden. Samen met Jef van Hoof, docent compositie, leidde hij een hele generatie nieuwe beiaardiers op. Een minpunt daarbij was wel dat vrouwelijke organisten geen kans bij hem kregen; ze werden geweerd. Daarnaast ontplooide hij een intense muzikale activiteit als organist, koordirigent, componist en leraar aan het Lemmensinstituut. Hij maakte concertreizen in verscheidene Europese landen, de Verenigde Staten en Canada.

Het oratorium "Het bronzen hart" van Gaston Feremans, dat een lofzang is op de Sint-Romboutstoren en zijn beiaard, is aan Staf Nees opgedragen. Staf Nees is de vader van componist en koordirigent Vic Nees. Beveren kent een Gustaaf Neesstraat.

Composities

Zijn composities omvatten, naast werken voor beiaard, orgel en piano, liederen, missen, cantates en oratoria (Simon Petrus, 1935; Maria-oratorium, 1938).

Missen, oratoria, cantates en andere kerkmuziek

1925 Het kerstwonder, cantate
1926 Jubelcantate
1927 Magnificat
1931 Missa in honorem SS Cordis Jesu
1932 Ad Laudes vespertinas, Motetta Quatuor voor twee stemmen en orgel
1935 Simon Petrus, oratorium
1938 Maria-oratorium
1938 Te Deum
1947 Beiaardcantate
1948 Missa in honorem Sancti Rumoldi
1955 O salutaris, voor twee stemmen en orgel
1960 Missa Te Deum

Muziektheater

1926 Sint-Romboutsspel
1941 De dansen van Onze-Lieve-Vrouw
1952 Heilige Dornspel

Voor Beiaard

1922 Mars
1923 Drie Pedaaloefeningen
1923 Preludium in D
1923 Toccata naar Alphonse Mailly
1924 Rhytmendans
1925 Suite voor beiaard
1926 Improvisatie
1927 Thema met variaties
1929 Variaties op "'t Ros Beyaert doet zijn ronde"
1929 Fugetta over "Merck toch hoe sterck"
1932 Intermezzo
1933 Fantasia I
1933 Menuet en Trio
1933 Rondo in oude trant
1933 Studie in d
1934 Andante in C
1935 Inleiding, Lied en Fuga "Gekwetst ben ik van binnen"
1937 Toccata, Lied en Fuga op "Daar staat een klooster in Oostenrijk"
1941 Klacht en troost over Jef Denyn
1944 Preludium I in C
1945 Fantasia II
1949 Fantasia op oud-Nederlandse kerstliederen
1949 Preludium II in C
1950 Klokkendansje
1951 Preludium in g
1951 Fantasia (postludium) over "O Denneboom"
1954 Weemoed (klacht)
1955 Preludium super Te Deum
1956 Feestklokken
1961 Serenade op de naam "Fabiola"
1962 Aubade in a
1964 Elegie in c
1964 Parafrase over een eigen St.Jozefslied

Bibliografie

Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9, deel 7, pagina 151-153
Flavie Roquet: Lexicon: Vlaamse componisten geboren na 1800, Roeselare, Roularta Books, 2007, 946 p., ISBN 978-90-8679-090-6
Thierry Levaux: Dictionnaire des compositeurs de Belgique du moyen âge à nos jours, Ohain-Lasne: Éditions Art in Belgium sprl, 2006. 736 p., ISBN 2-930338-37-7
Mathieu Lenaerts: Staf Nees (1901 - 1965). Biografie, katalogus, analyses en synthese van zijn authentieke beiaardwerken. Mechelen, Stad Mechelen, 1981. 167 p.
Karel De Schrijver: In memoriam Staf Nees, in: Bondsnieuws, Mechelen, nr. 32, pp. 2–20, Id-nr. 65, pp. 24
Karel De Schrijver: Gustaaf Nees, in: Jubileumboek 1922-1972 Koninklijke Beiaardschool "Jef Denyn" te Mechelen, Mechelen, 1973. pp. 196
Karel De Schrijver: Gustaaf Nees, in: Levende componisten uit Vlaanderen, deel 1, 1865-1900, Leuven, 1954. pp. 37–43
L. Goffinet: Meester Staf Nees, Kortrijk, 1952. 35 p. (inclusief opuslijst)
H. Wellens, W. Godenne: Gedenkboek Jef Denyn, "stadsbeiaardie en Meester van den Toren", Brussel, 1947, p. 285