Lochem (stad)
Lochem (ⓘ) is een stad en een gemeente in de Achterhoek en De Graafschap, in de Nederlandse provincie Gelderland. De gemeente telt Sjabloon:Inwonertal NL gemeente inwoners (Sjabloon:Inwonertal NL datum, bron: opgave gemeente) en heeft een oppervlakte van 215,19 km² (waarvan 2,59 km² water).
Gemeente in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Gelderland | ||
Coördinaten | 52°9'38"NB, 6°24'57"OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 215,94 km² | ||
- land | 213,03 km² | ||
- water | 2,91 km² | ||
Inwoners (1 januari 2024) |
34.314? (161 inw./km²) | ||
Bestuurscentrum | Lochem | ||
Belangrijke verkeersaders | Sjabloon:N-wegNL Sjabloon:N-wegNL Sjabloon:N-wegNL | ||
Politiek | |||
Burgemeester (lijst) | Frans Spekreijse (VVD) | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen (2023) | € 40.300 per inwoner | ||
Gem. WOZ-waarde (2024) | € 465.000 | ||
WW-uitkeringen (2023) | 12 per 1000 inw. | ||
Overig | |||
Postcode(s) | 7210-7211, 7213-7218, 7240-7242, 7244-7245 | ||
Netnummer(s) | 0573, 0575 | ||
CBS-code | 0262 | ||
CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
Website | www.lochem.nl | ||
|
Geografie
De gemeente Lochem ligt ten oosten van de rivier de IJssel en grenst in het noorden aan de provincie Overijssel. Het stadje Lochem ligt aan de rivier de Berkel alsook aan het Twentekanaal en is bekend van de nabijgelegen Lochemse Berg (zie verderop bij 'Natuur'). Grotere plaatsen in de buurt zijn de stad Deventer in noordwestelijke en de stad Zutphen in zuidwestelijke richting.
Kernen
De gemeente telt de volgende kernen (inwoners gemeente Lochem 2010 [1]):
Naam | Inwoners |
---|---|
Almen | 1.218 |
Barchem | 1.811 |
Eefde | 4.231 |
Epse | 1.942 |
Exel | 162 |
Gorssel | 3.864 |
Harfsen | 1.702 |
Joppe | 402 |
Laren | 4.062 |
Lochem | 13.876 |
Zwiep | 59 |
Natuur
Op het grondgebied van Lochem bevindt zich een stuwwal, waarvan het hoogste punt wordt gevormd door de 49 meter hoge en beboste Lochemerberg. Zuidoostelijk van deze lage heuvel ligt de Kale Berg en noordelijk de Paaschberg. Een groot gedeelte van de stuwwal is natuurgebied.
Het Pieterpad, een bekend langeafstandswandelpad, doet de gemeente Lochem aan.
Geschiedenis
De "kleine landstad" Lochem, die haar stadsrechten kreeg in 1233 van de Gelderse graaf Otto II "met de paardevoet", had destijds al een stuk geschiedenis achter de rug. Uit een oorkonde van 1059, de oudste over deze nederzetting, blijkt dat er op dat moment al een kerk in Lochem stond. Opgravingen tijdens de restauratie van de Grote of St. Gudulakerk hebben ons geleerd dat er zelfs al omstreeks 900 na Chr. een houten kerkje op die plaats moet hebben gestaan, waarmee Lochem één van de oudste kerspelen van de Achterhoek is. Dat in Lochem in de 10e eeuw al een kerkstichting kon plaatsvinden, wijst op een nog oudere historie. De ligging aan de Berkel, waarlangs in vroeger eeuwen veel handel plaatsvond, is hierop waarschijnlijk van invloed geweest.
Na 1233 is het stadje spoedig uitgegroeid en in 1330 kreeg het toestemming tot de bouw van een stadsmuur. Een dubbele gracht, waarvan de binnengracht nog grotendeels aanwezig is, vormde nog een extra bescherming. In de loop der eeuwen is het stadje diverse malen belegerd, vooral tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Het Staatse leger onder leiding van graaf Filips van Hohenlohe-Neuenstein en Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg op 24 september 1582 was verantwoordelijk voor het ontzet van Lochem. In 1590 trachtten de Spanjaarden via een list de stad binnen te dringen, maar de Lochemse "Hooiplukkers", onder aanvoering van Jan Poorters, ontmaskerden de in een hooiwagen verborgen soldaten. In 1606 is de stad nog twee maal belegerd geweest. Na de Vrede van Münster van 1648 werd Lochem binnen 25 jaar twee maal bezet door de Munsterse bisschop Bernhard von Galen. Ook werd het stadje, waarin de meeste huizen van hout waren, veelvuldig door brand geplaagd. In 1615 brandde vrijwel de hele stad af, alleen de kerk en een viertal huizen bleven staan.
Een nieuw, nu nog aanwezig, raadhuis werd in de jaren 1634-1640 gebouwd. De fraaie topgevels in de renaissancestijl zijn van de hand van de Zutphense stadsarchitect Emond Hellenraet. Elders in de stad zijn nog enkele 17e-eeuwse huizen te vinden.
Op 1 augustus 1971 ging de gemeente Laren (Gld), wat naast Laren ook Barchem omvatte, op in de nieuwe gemeente Lochem.
Op 1 januari 2005 werden de gemeenten Gorssel en Lochem (Lochem-Laren-Barchem) samengevoegd tot een nieuwe gemeente (groot) Lochem.
Verkeer en vervoer
Sinds 1 november 1865 beschikt Lochem over een station aan de spoorlijn Zutphen–Hengelo–Enschede–Gronau, onderdeel van Staatsspoorlijn D. Het station bevindt zich buiten het centrum, aan de noordzijde van het Twentekanaal. Dit zorgt voor enige verwarring bij reizigers die Lochem voor het eerst bezoeken.
Syntus onderhoudt een halfuursdienst (na ca. 20:30 en in het weekend een uurdienst) voor reizigersvervoer met Zutphen en Hengelo – Oldenzaal.
Syntus buslijn 56 verbindt Lochem met Deventer en Borculo. Op weekdagen tot ca. 20.30 rijdt een 8 persoons stadsbusje lijn 52 van het station via het centrum en het Staring College naar de camping 'Landgoed Ruighenrode'.
Via de N332 is het ongeveer 10 km naar de A1 Amsterdam - Oldenzaal. De N346 biedt een ontsluiting richting Zutphen en Hengelo. De N312 verbindt Lochem met Ruurlo, Lichtenvoorde en Winterswijk.
Rijksmonumenten
-
Hoek Nieuwstad-Graaf Ottolaan
-
Lochem, de Witte Kerk
-
Lochem
-
Kunst in Lochem
Politiek
Gemeenteraad
Aantal zetels in de gemeenteraad:
Gemeenteraadsverkiezingen (zetels) | ||||
---|---|---|---|---|
Partij | 1998 | 2002 | 2004 x) | 2010 |
VVD/Lokaal y) | 3 | 3 | 8 | 5 |
PvdA | 4 | 3 | 5 | 4 |
CDA | 3 | 3 | 4 | 4 |
Gemeentebelangen | 5 | 5 | 3 | 4 |
GroenLinks | 2 | 2 | 2 | 3 |
D66 | 0 | 1 | 1 | 3 |
Totaal | 17 | 17 | 23 | 23 |
Opkomst | 68,1 % | 67,6 % | ? % | 63,7 % |
x) In verband met het samengaan van Gorssel en Lochem zijn er in 2004 gemeenteraadsverkiezingen gehouden in plaats van in 2006. De eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen zullen in 2010 plaatsvinden, waarmee Lochem dan weer in de pas zal lopen met de rest van Nederland. Dit samengaan verklaart ook de toename van het totale aantal raadszetels.
y) In 2006 is de VVD gaan samenwerken met een gedeelte (5 personen) van de GB-fractie onder de naam VVD-Lokaal. Hierdoor kwam het college van burgemeester en Wethouders te vervallen. Een nieuw college werd gevormd, waarbij wethouder Mart Schouten werd vervangen door Thijs de la Court.
Verkozen in de gemeenteraad in 2010:
- VVD/Lokaal: Wim ter Meulen, Hennie van der Most, Riet Gronouwe-Hiddink, Jalbert Kuijper en Clementine Wintraecken - van Banning
- PvdA: Dick Beltman, Zaim Dagdelen, Marian Beuke en Mini Schouten
- CDA: Henk Berends, Dirkje van Zeijts-de Groot, Harrie Dinkelman en Dave Schut
- Gemeentebelangen: Marja Eggink-Meuleman, Arjen Dieperink, Annie Visschers-Markerink en Freddy van Ditshuizen
- GroenLinks: Tonnie Tekelenburg, Jolande van Borrendam en Henk van Zeijts
- D66: Gerrit Brummelman, Carola Eppink en Piet Polderman
College van burgemeesters en wethouders
Het college van burgemeester en wethouders is als volgt samengesteld:
- Burgemeester (sinds 2005): Frans Spekreijse (VVD)
Wethouders met ingang van 20 april 2010:
- Berend Jan Bussink (VVD)
- Thijs de la Court (GroenLinks)
- Wilma Heesen (PvdA)
- Jan Kottelenberg (CDA)
Bekende inwoners
Geboren
- Irma Boom (1960), grafisch vormgever
- Rijk van Dam (1952), belastingambtenaar en politicus
- Hans Jorritsma (1949), hockeyinternational en -coach
- Wim Meutstege (1952), voetballer (Ajax/Nederlands Elftal)
- Daniël Willemsen (1975), wereldkampioen zijspancrosser
- Bart van Winsen (1943), leraar, bestuurder en politicus
Woonachtig
- Hans van den Broek (1936), oud-politicus (o.a. minister)
Aangrenzende gemeenten
Aangrenzende gemeenten | ||||
---|---|---|---|---|
Voorst | Deventer (O) Rijssen-Holten (O) | Hof van Twente (O) | ||
Zutphen | Bronckhorst | Berkelland |
Externe links
- Kaart 1868 en Satellietfoto 2006
- Veel foto's in de gemeente Lochem door Wiep Keikes
- De officiële webpagina van de gemeente Lochem