Çayönü
nederzetting in Turkije
Çayönü is een belangrijke archeologische vindplaats in boven-Mesopotamië. Het ligt aan de rand van het Taurusgebergte tegenover het dorp Hilar bij Ergani, ca. 40 km noordwestelijk van Diyarbakır in Turkije. Robert Braidwood en Mehmet Özdoğan deden daar als eersten opgravingen.
In verschillende lagen werden diverse stadia van het Neolithicum aangetoond. In de onderste laag (ca. 8800–8500 v. Chr.) kan worden aangetoond dat hier jager-verzamelaars met een vaste woonplaats hebben geleefd. In de laag daarboven (ca. 8000 v. Chr.) bevindt zich zaaigoed. Rond 7300 v. Chr. waren er kuddes schapen. Er zijn huizen gevonden van het type "schachthuis" zoals in Nevalı Çori.
Literatur
- Badisches Landesmuseum Karlsruhe (Hrsg.): Die ältesten Monumente der Menschheit. Vor 12.000 Jahren in Anatolien, Begleitbuch zur Ausstellung im Badischen Landesmuseum vom 20. Januar bis zum 17. Juni 2007. Theiss, Stuttgart 2007, ISBN 978-3-8062-2072-8.
- MediaCultura (Hrsg.): Die ältesten Monumente der Menschheit. Vor 12.000 Jahren in Anatolien. DVD-ROM. Theiss, Stuttgart 2007, ISBN 978-3-8062-2090-2.
- Çambel, H. / R.J. Braidwood, Çayönü Tepesi: Schritte zu neuen Lebensweisen, in: R.M. Boehmer / H. Hauptmann (Hrsg.), Beiträge zur Altertumskunde Kleinasiens. Festschrift für Kurt Bittel (Mainz 1983), 155-166
- Schirmer, W., Drei Bauten des Çayönü Tepesi, in: R.M. Boehmer/H. Hauptmann (Hrsg.), Beiträge zur Altertumskunde Kleinasiens. Festschrift für Kurt Bittel (Mainz 1983), 463-476