Wikipedia

Feodalisme: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Geen bewerkingssamenvatting
Spellingsaanpassingen: strukturen/structuren, bijvoegelijke/bijvoeglijke, latijnse/Latijnse, italiaanse/Italiaanse.
Regel 1:
[[Bestand:Feodale pyramide.png|miniatuur|[[Feodale piramide|Piramidevoorstelling]] van het feodaal leenstelsel]]
Het '''feodalisme''' of de '''feodaliteit''' (van het [[Latijn]]se ''[[feudum]]'' of [[leen (feodalisme)|leen]]) is een begrip dat wordt gebruikt voor een gelaagd machts-, bestuurs- en samenlevingssysteem gebaseerd op een [[leenstelsel (bestuursvorm)|leenstelsel]] dat zich in grote delen van Europa ontwikkelde na de [[Val van het West-Romeinse Rijk]] (circa 500) tot in de [[nieuwe tijd]] (circa 1500). Belangrijkste kenmerk is dat grondgebied door de eigenaar of houder in gebruik wordt toebedeeld aan anderen waarbij bindende afspraken worden gemaakt over wederzijdse rechten en verplichtingen, de feodale overeenkomst. DegeenDegene die grond onder voorwaarden in gebruik gaf werd leenheer genoemd en de ingebruiknemer [[vazal]] of leenman.
 
Leenmannen verplichtten zich in de regel tot het leveren van verschillende soorten diensten als [[Trouw (ethiek)|trouw]] (''fidelitate''), persoonlijke militaire bijstand (''servitia militaria)'', grondbewerking (''servitia ordinaria)'', en innen van [[Belasting (fiscaal)|belastingen]]. Daarnaast kregen ze verschillende rechten als gedeeltelijk [[vruchtgebruik]], bescherming van lijf en goed door de leenheer en het verzorgen van rechtspraak op het grondgebied.
 
Naar de huidige stand van de wetenschap moet feodalisme begrepen worden als verzamelbegrip voor van elkaar naar tijd, plaats en samenleving verschillende strukturenstructuren waarbij militaire, economische, sociale, politieke, religieuze en culturele sectoren op verschillende manieren met elkaar zijn verbonden.<ref name=":0">{{Citeer boek |titel=Das Lehnswesen im Alpenraum {{!}} Vassalli e feudi nelle Alpi |auteur=Giuseppe Albertoni / Jürgen Dendorfer |taal=mul |url=https://freidok.uni-freiburg.de/fedora/objects/freidok:14888/datastreams/FILE1/content |datum=2014 |pagina's=Einleitung / Introduzione |ISBN=ISBN 978-3-7065-5275-2}}</ref>
 
== Etymologie ==
De term feodalisme heeft wortels in het latijnseLatijnse woord ''feodum'' als aanduiding voor een [[Leenstelsel (bestuursvorm)|leen]], dat het woord ''beneficium'' geleidelijk verving. Onder de bijvoegelijkebijvoeglijke afleiding ''feudorum'' (feodaal) werd tot in de achttiende eeuw verstaan datgene wat betrekking heeft op het feodum, in deze zin de italiaanseItaliaanse ''[[Libri feudorum|Libri Feudorum]]'' uit de twaalfde eeuw. In deze betekenis wordt het nu zelden meer gebruikt, feodaliteit wordt gehanteerd als begrip voor het systeem, ''féodalité'', ontwikkeld onder Franse [[Verlichting (stroming)|Verlichtingsdenkers]] en daar uitgelegd met een negatieve bijklank van onderdanigheid en ''[[droit divin]]''.
 
Een andere gangbare theorie brengt feodum terug naar het Germaanse ''fehu-ôd'' (vee-goed).<ref>{{aut|Heirbaut, Dirk}} (2018): "The Dangers of Using Latin Texts for the Study of. Customary Law: The Example of Flemish Feudal Law during the High Middle Ages" in: ''Law and Language in the Middle Ages'', eds. Matthew W. McHaffie, Jenny Benham en Helle Vogt, [https://books.google.be/books?id=fet5DwAAQBAJ&pg=PA183#v=onepage&q&f=false p. 183]</ref> [[Maurits Gysseling]] verwierp dit: volgens hem kwam feodum van het Germaanse ''faw-ôd'' ('beperkt bezit'), waartegenover het ''al-ôd'' ('geheel bezit', vanwaar [[allodium]]) was geplaatst.<ref>{{aut|Maurits Gysseling|Gysseling, M.}} (1953): "Enkele Oudnederlandse woorden in het Frans" in: ''Mededelingen van de Vereniging voor Naamkunde te Leuven'', p. 81</ref> Het begrip 'feodalisme' is afkomstig uit de Franse Verlichtingseeuw en werd verspreid door [[Montesquieu]] en [[Voltaire]].
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Feodalisme"