X-klasse: verschil tussen versies

[[Bestand:X24 view from side.jpg|thumb|200px|De enige bewaarde X24]]

De '''X-klasse''' ([[Engels]]: ''X class'' of ''X-craft'') was de aanduiding van een klasse [[onderzeeboot|mini-onderzeeboten]] van de [[Royal Navy|Britse marine]]. Het 12e flottielje had zijn thuisbasis in [[Loch Cairnbawn]] in het noordwesten van [[Schotland]].

De X-klasse-onderzeeërs werden gebouwd in 1943 en 1944 en waren met name bestemd voor het uitvoeren van sabotage-acties tegen vijandelijke doelen. De naamgeving hing samen met de bij de Royal Navy gebruikelijke lettervolgorde van onderzeeërklassen. Eerst werden twee [[prototype]]s gebouwd. Daarna volgden twaalf exemplaren van het type ''X5'' (met een lengte van 15,72 meter en een [[waterverplaatsing]] van circa 30 ton) en achttien exemplaren van het licht afwijkende type ''XE'' (met een lengte van 16,15 meter en een waterverplaatsing van circecirca 34 ton). De schepen hadden twee respectievelijk drie bemanningsleden en konden tevens plaats bieden aan twee [[Duiker (beroep)|duikers]]. De bewapening bestond uit twee explosieve ladingen die aan weerszijden van de romp werden meegevoerd. Deze moesten aan het doel bevestigd worden of in de nabijheid daarvan achtergelaten, waarna ze met een tijdsontstekingtijdontsteking tot ontploffing werden gebracht.

In september 1943 werden zes X-crafts van het 12e flottielje ingezet bij een aanval op de Duitse [[slagschip|slagschepen]] [[Tirpitz (slagschip)|Tirpitz]] en [[Scharnhorst]] in de [[Kaa Fjord]] in [[Noorwegen]]. De aanval was gedeeltelijk een succes, aangezien de Tirpitz zodanig werd beschadigd dat het tot april 1944 duurde eer de reparaties voltooid waren. Alle X-crafts gingen echter verloren. Bij de voorbereiding van de [[Landing in Normandië|geallieerde landing]] in [[Normandië]] werden twee X-crafts ingezet bij de navigatie voor de geallieerde landingsvloot. De bemanning van de X-crafts werd voor de door hen betoonde moed onderscheiden met diverse medailles, waaronder (viermaal) het [[Victoria Cross]].