Winsum (Friesland): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(35 tussenliggende versies door 26 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1:
{{Infobox plaats in Nederland
| naam = Winsum
| bestandsnaam wapen = Winsum (Friesland) wapendorpswapen.svg
| provinciewapenartikel = [[Wapen van Winsum (Friesland]])
| bestandsnaam vlag = Winsum vlag.svg
| gemeente = [[Littenseradeel]]
| vlagartikel = Vlag van Winsum (Friesland)
| inwoners = 1093
| provincie = {{NL-vlag|Friesland}}
| datum inwoners = 1-1-2009
| gemeente = {{NL-vlag|Waadhoeke}}
| woonplaatscode = 2033
| lat_deg = 53
| lat_min = 9
Regel 12 ⟶ 14:
| lon_min = 37
| lon_sec = 58
| verkeersader = [[Provinciale{{Pictogram weg 384Nederland N-weg|N384]]384}}
| netnummer = 0517
| postcode = 8831
| imageimage1 = Winsum, kerkFranekervaart foto1 2011-04-26 13.352008.JPGjpg
| caption1 = De oude Bruggebuurt aan de Franekervaart in Winsum
| caption= [[Mariakerk (Winsum)|Mariakerk]]
| image2 = Winsum, kerk foto1 2011-04-26 13.35.JPG
| captioncaption2 = De [[Mariakerk (Winsum)|Mariakerk]]
}}
[[Bestand:Verspringen met polsstok-515779.ogv|thumbtime=1:02|thumb|[[Polygoonjournaal|Bioscoopjournaal]] uit augustus 1959. Fierljeppen in Winsum dat door Wynia uit Wirdum wordt gewonnen. Burgemeester [[Gijs van Hall|van Hall]] van Amsterdam reikt hem de trofee uit.]]
'''Winsum''' is een dorp in de gemeente [[Littenseradeel]] in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland]].
'''Winsum''' is een dorp in de gemeente [[Waadhoeke]], in de [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]se provincie [[Friesland (hoofdbetekenis)|Friesland]]. Het is gelegen ten zuidoosten van [[Franeker]], tussen [[Baijum]] en [[Oosterlittens]]. De dorpskern ligt ingeklemd tussen de [[Provinciale weg 384|N384]] [[Franeker]] - [[Wieuwerd]] en de [[Franekervaart]]. In {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Year}} telde het dorp {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2033}} inwoners.{{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Ref}}
 
Binnen het dorpsgebied liggen de de buurtschappen [[Schildum]] en [[Weakens]]. Aan de zuidoostelijke kant ligt de Meamerter Polder waarin de voormalige buurtschappen [[Langwerd]] en [[Memerd]] zijn gelegen. In 2016 duidde de Nieuwe encyclopedie van Fryslân ook nog [[Bruggeburen]] als een van de buurtschappen van Winsum. Dit is een verdwenen nederzetting op een terp, die rond het begin van de jaartelling belangrijke contactplaats was tussen de Friesen en Romeinen.
== Beschrijving ==
Winsum telt ongeveer 1100 inwoners en ligt ingeklemd tussen de [[Provinciale weg 384|N384]] [[Franeker]] - [[Wieuwerd]] en de [[Franekervaart]]. Tot de [[gemeentelijke herindeling]] in 1984 maakte Winsum als een van de vijftien dorpen deel uit van de voormalige gemeente [[Baarderadeel]], waarvan [[Mantgum]] de hoofdplaats was. Winsum kent een relatief rijk bedrijfsleven en veel werkgelegenheid.
 
== Geschiedenis ==
In het dorp wordt sinds [[1957]] elk jaar op de tweede zaterdag van augustus het Friese kampioenschap [[fierljeppen]] gehouden.
Winsum is van oorsprong een terpdorp. Het is ontstaan op een van de hoogste [[terp]]en van Friesland. In de 13e eeuw werd het vermeld als ''Winshyum'', in 1325 als ''Winsem'', in 1329 als ''Winzim3'' en in 1336 als ''Winsum''. De plaatsnaam verwijst mogelijk naar het feit dat het de woonplaats (heem/um) was van of opgericht was door de persoon ''Winika''.
 
Op de terp staat de [[Mariakerk (Winsum)|Mariakerk]], die dateert uit de 16e eeuw. Het moderne dorp is ontstaan uit een samengegroeide tussen het eigenlijke terpdorp en de aan het water gelegen buurtschap Bruggebuurt.
 
Winsum telt ongeveer 1100 inwoners en ligt ingeklemd tussen de [[Provinciale weg 384|N384]] [[Franeker]] - [[Wieuwerd]] en de [[Franekervaart]]. Tot de [[gemeentelijke herindeling]] in 1984 maakte Winsum als een van de vijftien dorpen deel uit van de voormalige gemeente [[Baarderadeel]], waarvan [[Mantgum]] de hoofdplaats was. WinsumDaarna kentwas eenhet relatieftot rijk2018 bedrijfslevenonderdeel envan veelde werkgelegenheidgemeente [[Littenseradeel]].
 
== Molen ==
Ongeveer 400 meter ten zuidoosten van Winsum staat de [[poldermolen]] [[Langwert]].
 
==Openbaar vervoerSport ==
In het dorp wordt sinds [[1957]] elk jaar op de tweede zaterdag van augustus over de Sint-Jabik het Friese kampioenschap [[Polsstokverspringen|fierljeppen]] gehouden, mede georganiseerd door de eigen fierljeppenvereniging. Daarnaast heeft het dorp een eigen kaatsvereniging.
* Lijn 33: [[Sneek (stad)|Sneek]] - [[Scharnegoutum]] - [[Bozum]] - [[Wieuwerd]] - [[Britswerd]] - [[Oosterlittens]] - [[Baard (Friesland)|Baard]] - Winsum - [[Welsrijp]] - [[Tzum (plaats)|Tzum]] - [[Franeker]].
 
== Onderwijs ==
* Lijn 92: [[Bolsward]] - [[Wommels]] - [[Kubaard]] - [[Spannum]] - Winsum - [[Huins]] - [[Hijlaard]] - [[Boksum]] - [[Leeuwarden (stad)|Leeuwarden]]
Het dorp kent een eigen basisschool, It Bynt geheten. Deze is ontstaan uit de fusie van twee oudere basisscholen uit het dorp.
 
== Bevolkingsontwikkeling ==
==Geboren in Winsum==
{{Tabel demografie|1940=598|1950=693|1960=815|1970=948|1980=965|1990=1002|1995=1009|1998=1016|2000=991|2003=1077|2004=1086|2018=1025|2019=1030|2021=1025|2023=1030}}
*[[Johannes Meynen]] (13 april 1901), politicus (overleden 1980)
*[[Douwe Tamminga]] (22 november 1909), dichter en vertaler (overleden 2002)
 
== Geboren in Winsum ==
==Bevolkingsontwikkeling==
*[[JohannesJo Meynen]] (13 april 1901-1980), politicus (overleden 1980)
{| class="wikitable"
*[[Douwe Tamminga]] (22 november 1909-2002), dichter en vertaler (overleden 2002)
! 1940 || 1950 || 1960 || 1970 || 1980 || 1990 || 1995 || 1998 || 2000 || 2003 || 2004
|-
| 598 || 693 || 815 || 948 || 965 || 1002 || 1009 || 1016 || 991 || 1077 || 1086
|}
 
== Zie ook ==
*[[Lijst van rijksmonumenten in Winsum (Friesland)|Lijst van rijksmonumenten in Winsum]]
*[[Winsum (dorp in Groningen)]]
 
== Externe link ==
* [https://web.archive.org/web/20130531071351/http://www.winsumfrlwinsum.nlnu/ Website Winsum (Friesland) (gearchiveerd)]
 
{{Appendix|2=
{{Navigatie gemeente Littenseradeel}}
* [https://www.tresoar.nl/encyclopedie?lemmaID=Q437 'Nieuwe encyclopedie van Fryslân' 2016, Tresoar (kopje Winsum — Winsum)] Geraadpleegd op 13 december 2024.
* [https://www.romeinen.nl/weten/nederland-in-de-romeinse-tijd/noord-nederland-in-de-romeinse-tijd/winsum-v2 romeinen.nl, 'Noord-Nederland in de Romeinse tijd', artikel Winsum] Geraadpleegd op 13 december 2024.
* G. van Berkel & K. Samplonius (2018), ''Nederlandse plaatsnamen verklaard''
* [https://www.frieslandwonderland.nl/?pagina=plaats&id=697 Frieslandwonderland.nl (Stichting Fryslâns Ferline)]; NoordBoek - Peter Karstkarel
{{References}}
|}}
{{Commonscat|Winsum (Friesland)}}
{{Navigatie gemeente LittenseradeelWaadhoeke}}
{{Coor title dms|53|9|9|N|5|37|58|E|type:city_scale:12500_region:NL}}
 
[[Categorie:Plaats in Friesland]]
[[Categorie:LittenseradeelGeografie van Waadhoeke]]