Beltane: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Link naar doorverwijspagina Lentefeest verwijderd, met behulp van pop-ups |
Klemtoon |
||
| (37 tussenliggende versies door 19 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
[[Bestand:Edinburgh Beltane Fire Festival 2012 - Bonfire.JPG|thumb|[[Vreugdevuur]] tijdens Beltane, [[Edinburgh]]]]
'''Beltane''' (uitspraak <u>bjel</u>tənjə), ook '''Beltain''', '''Beltaine''', '''Bealtaine''', '''Bealtane''', '''là bealtain''', '''Biltine''' of '''Bealtuinnis''', is een jaarlijks [[vruchtbaarheid]]sfeest dat deel uitmaakt van de [[cultuur]] van de [[Kelten]] in [[Ierland (eiland)|Ierland]] en [[Schotland]] (maar niet op dezelfde wijze bekend is van andere Kelten, hoewel ook die lentefeesten hielden). Het [[feest]] wordt ook wel '''May Eve''', '''May Day''' of '''Cétshamhain'''<ref>Dit woord heeft waarschijnlijk niets met ''samhain'' te maken, maar met ''céad'' en ''samhradh'' - eerste van de zomer.</ref> genoemd. In [[Wales]] is een tegenhanger van het feest bekend als '''Cyntefin''', '''Dydd Calan Mai''' en '''Calan Mai''', in [[Cornwall]] als '''Cala' Mē''' en in [[Brittannië]] als '''Kala-Hañv'''.
Het begint op [[30 april]], aan de vooravond van [[1 mei]], ter ere van [[Belenos]], de god van leven en dood. 1 mei wordt in het [[Schots-Gaelisch]] nog steeds ''Latha Buidhe Bealltainn'' genoemd, en de [[mei]]maand heet in het [[Iers|Iers-Gaelisch]] ''mí na Bealtaine''.
Beltane staat in het teken van bloei en bevruchting. Het is de tegenhanger van [[Samhain]], wanneer de winter wordt ingeluid en dat voor dood en duisternis staat. Beltane staat dus voor licht en leven.
[[Bestand:Beltane Dancers 2006.jpg|thumb|300px|Beltane-dans (2006)]][[Bestand:Wheel of the Year.svg|thumb|300px|Het Wiel van het Jaar]]▼
== Historische vorm ==
▲[[Bestand:Beltane Dancers 2006.jpg|thumb
Beltane wordt voor het eerst vermeld in de [[Sanas Chormaic]], een verklarende woordenlijst voor [[Ierse mythologie|Iers-Keltische]] begrippen, samengesteld door Cormac van [[Cashel]] rond [[900]] n.C. ''[[Beltine]]'' staat er vermeld als “vuur van Bel” (''tine'' is het [[Gaelisch]] voor ''vuur'').▼
[[Bestand:Wheel of the Year.png|thumb|Het Wiel van het Jaar]]
[[Bestand:Edinburgh Beltane Fire Festival 2012 - Procession.JPG|thumb|[[Processie]] tijdens Beltane, 2012]]
▲Beltane wordt voor het eerst vermeld in de [[Sanas Chormaic]], een verklarende woordenlijst voor [[Ierse mythologie|Iers-Keltische]] begrippen, samengesteld door bisschop Cormac van [[Cashel]], tevens koning van [[Munster (Ierland)|Munster]], rond [[900]] n.C. ''[[Beltine]]'' staat er vermeld als
Het is een kruiskwart dag, die het midden aangeeft tussen lente-[[equinox]] en
De Keltische [[
[[Edward Dwelly]] vermeldde in
In de [[Keltische mythologie]] is het een magische dag waarop de grenzen tussen de normale werkelijkheid en de Andere Wereld vervagen en er dus allerlei wonderlijke dingen kunnen gebeuren. Anders dan tijdens [[Samhain]], wanneer de doden toegang hebben tot het rijk der levenden, kunnen nu omgekeerd de levenden hun wereld verlaten en bijvoorbeeld het [[
▲In de [[Keltische mythologie]] is het een magische dag waarop de grenzen tussen de normale werkelijkheid en de Andere Wereld vervagen en er dus allerlei wonderlijke dingen kunnen gebeuren. Anders dan tijdens [[Samhain]], wanneer de doden toegang hebben tot het rijk der levenden, kunnen nu omgekeerd de levenden hun wereld verlaten en bijvoorbeeld het [[sidhe|elfenrijk]] bezoeken. In veel verhalen brengt het groot ongeluk als sommige handelingen, zoals een [[huwelijk]]svoltrekking, in de periode tussen Samhain en Beltane worden uitgevoerd; die moesten dan tot de lente worden uitgesteld: als ze te overhaast nét voor Samhain werden voltrokken, bracht dat ook weer ongeluk, zoals bij de beroemde legende van [[Branwen]], die iets te snel [[Hoge Koning van Ierland|Hoge Koning]] [[Matholwch]] van [[Ierland (eiland)|Ierland]] huwt, met rampzalige gevolgen.
De maand ''mei'' (Romeinse ''mensis Maius'') was de maand van vruchtbaarheid en bloei bij uitstek. Vanaf de [[13e eeuw]] werd met ''mei'' of ''meye'' een bloeiende tak aangeduid, die gebruikt werd in vruchtbaarheidsrituelen en om de levenskracht te stimuleren. Uitvoeren van bepaalde rituelen met meitak of [[meiboom]] werd ''meien'' genoemd.
Regel 23 ⟶ 24:
== Wicca ==
[[Bestand:Wiccan altar for Beltane in Wales.png|thumb|[[Wicca]]-[[altaar (religie)|altaar]] voor Beltane, [[Wales]]]]
Tegenwoordig wordt het ook gevierd door [[
De
Bijbehorende kleuren zijn dan lichtgroen, roze, wit, geel en andere lente en zomerkleuren. Wiccans en aanhangers van de Keltische spiritualiteit vieren dit feest door onder andere over Beltanevuren heen te springen, maar ook door bijvoorbeeld te [[zaaien]] en offers te brengen.
== Germaanse en Saksische tegenhanger ==
Bij de [[Germanen]] en [[Saksen (volk)|Saksen]] wordt op hetzelfde moment het vruchtbare paar [[Wodan]] en [[Freya (godin)|Freya]] herdacht in wat later de [[Walpurgisnacht (feest)|Walpurgisnacht]] werd. De godin wordt vaak afgebeeld met drie graanhalmen, wat aan de oude cultus van [[Cybele (mythologie)|Cybele]] appelleert. In de volksmythen [[Heksenrit|vlogen]] die nacht [[Hekserij|heksen]] van overal over heuvels en bergen en kwamen ze tezamen om in het gezelschap van saters en duivels de vruchtbaarheid te vieren ([[heksensabbat]]).
* In [[Deurne (
== Zie ook ==
* [[Trojaburg]]
{{Appendix|2=
▲== Trivia ==
▲* In [[Deurne (Nederlandse plaats)|Deurne]] staat in de wijk [[Sint-Jozefparochie]] een appartementencomplex ''Beltaine''.<ref>[http://www.ed.nl/regio/helmondregio/1391978/Maandag-start-woonservicezone.ece Maandag start woonservicezone - Helmond Regio - Regio - ED<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref>
* {{Aut|Dwelly Edward}} 1901: ''Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan''. Glasgow: Gairm Gaelic Publications (12de editie, 2001).
* {{Aut|Rosseels Carla}} 2004: ''Natuurrituelen – een innerlijke reis'', Houtekiet, Antwerpen,
{{
}}
{{Commonscat|Beltane}}
{{Navigatie Pasen}}
[[Categorie:Religieuze feestdag]]
[[Categorie:Keltische mythologie]]
[[Categorie:Paganisme]]
[[Categorie:April]]
[[
| |||