Wikipedia

X-klasse: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k beetje wikify
k Ombouw ISBN naar sjabloon ivm uitschakeling magische link
(31 tussenliggende versies door 20 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1:
[[Bestand:X24 view from side.jpg|thumb|De enige bewaarde X24 in het [[Royal Navy Submarine Museum]]]]
{{wiu|verwijst mogelijk naar [[w:en:X class submarine|X class submarine]]}}
[[Bestand:X-craft admiral boarding (IWM FL 021832).jpg|thumb|X-craft in de haven van [[Portsmouth (Engeland)|Portsmouth]]]]
[[Bestand:X-craft engine room (IWM A 026933).jpg|thumb|[[Machinekamer (schip)|Machinekamer]] van de X-craft]]
De '''X-klasse''' ([[Engels]]: ''X class'' of ''X-craft'') was de aanduiding van een klasse [[onderzeeboot|mini-onderzeeboten]] van de [[Royal Navy|Britse marine]]. Het 12e flottielje had zijn thuisbasis in [[Loch Cairnbawn]] in het noordwesten van [[Schotland]].
 
== Beschrijving ==
''X-boot'' is de aanuiding van een klasse mini-[[onderzeeboot|onderzeeboten]] van de Britse marine. Ze werden gebouwd in 1943 en 1944 en waren met name bestemd voor het uitvoeren van sabotage-acties tegen vijandelijke doelen. De naamgeving hing samen met de bij de Royal Navy gebruikelijke lettervolgorde van klasses onderzeërs.
ErDe X-klasse-onderzeeërs werden gebouwd in 1943 en 1944 en waren met name bestemd voor het uitvoeren van sabotage-acties tegen vijandelijke doelen. De naamgeving hing samen met de bij de Royal Navy gebruikelijke lettervolgorde van onderzeeërklassen. Eerst werden twee prototypes[[prototype]]s gebouwd,. enDaarna daarnavolgden 12twaalf exemplaren van het type ''X5'' (met een lengte van 15,72 meter en een [[waterverplaatsing]] van circa 30 ton) en 18 exemplaren van het licht afwijkende type ''XE'' (met een lengte van 16,15 meter en een waterverplaatsing van circecirca 34 ton).▼
 
De schepen hadden twee respectievelijk drie bemanningsleden en konden tevens plaats bieden aan twee [[Duiker (beroep)|duikers]]. De bewapening bestond uit twee explosieve ladingen die aan weerszijden van de romp werden meegevoerd. Deze moesten onder het doel gelegd worden, waarna ze met een tijdontsteking tot ontploffing werden gebracht.
▲Er werden twee prototypes gebouwd, en daarna 12 exemplaren van het type X5 (met een lengte van 15,72 meter en een waterverplaatsing van circa 30 ton) en 18 exemplaren van het licht afwijkende type XE (met een lengte van 16,15 meter en een waterverplaatsing van circe 34 ton).
 
De geringe [[actieradius]] (inen theorie 1300 zeemijlen boven water, doch slechts 80 zeemijlen onder water)zeewaardigheid maakte het noodzakelijk, de X-craft tot in de nabijheid van het aan te vallen doel te slepen. De geringe zeewaardigheid was hier mede debet aan.▼
De schepen hadden twee respectievelijk drie bemanningsleden, en konden tevens plaats bieden aan twee duikers.
 
== Inzet ==
De bewapening bestond uit twee explosieve ladingen die aan weerszijden van de romp werden meegevoerd, die aan het doel bevestigd dienden te worden (of in de nabijheid van het doel achtergelaten dienden te worden), waarna ze met een tijdsontsteking tot ontploffing gebracht zouden worden.
In september 1943 werden zes X-crafts van het 12e flottielje ingezet bij [[Operatie Source]], een aanval op de Duitse slagschipen[[slagschip|slagschepen]] [[Tirpitz (slagschip)|''Tirpitz'']] en ''[[Scharnhorst]]'' en de zware kruiser [[Deutschland (pantserschip)|''Lutzow'']] in de [[Kaa Fjord]] in [[Noorwegen]]. De aanval was gedeeltelijk een succes, aangezien de ''Tirpitz'' zodanigzwaar werd beschadigd dat heten tot april 1944 duurdebuiten eergevecht degesteld reparaties voltooid warenwas. DeAlle X-crafts gingen echter verloren.<ref>Grove, pp. 123-131</ref>▼
 
Bij de voorbereiding van de [[Landing in Normandië|geallieerde landing]] in [[Normandië]] werden twee X-crafts ingezet bij de navigatie voor de geallieerde landingsvloot. ▼
▲De geringe actieradius (in theorie 1300 zeemijlen boven water, doch slechts 80 zeemijlen onder water) maakte het noodzakelijk, de X-craft tot in de nabijheid van het aan te vallen doel te slepen. De geringe zeewaardigheid was hier mede debet aan.
 
In 1945 werd een aanval uitgevoerd op de Japanse zware kruisers ''Myoko'' en ''Takao'' te Singapore.<ref>Grove, p. 127</ref>
▲In september 1943 werden zes X-crafts ingezet bij een aanval op de Duitse slagschipen Tirpitz en Scharnhorst in de Kaa Fjord in Noorwegen. De aanval was gedeeltelijk een succes, aangezien de Tirpitz zodanig werd beschadigd dat het tot april 1944 duurde eer de reparaties voltooid waren. De X-crafts gingen echter verloren.
 
De bemanningBemanningen van de X-crafts werd voor de door hen betoonde moed onderscheiden met diverse medailles, waaronder (viermaal) het [[Victoria Cross]].▼
▲Bij de voorbereiding van de geallieerde landing in Normandië werden twee X-crafts ingezet bij de navigatie voor de geallieerde landingsvloot.
 
X.24De ''X24'' is bewaard gebleven en is tentoongesteld in het RN[[Royal Navy Submarine Museum]] in [[Gosport (Hampshire)|Gosport]], [[Engeland]].▼
▲De bemanning van de X-crafts werd voor de door hen betoonde moed onderscheiden met diverse medailles, waaronder (viermaal) het Victoria Cross.
 
== Referenties ==
▲X.24 is bewaard gebleven en is tentoongesteld in het RN Submarine Museum in Gosport.
{{References}}
 
{{Bronnen|bronvermelding=
* J Flack, 100 Years of Royal Navy Submarines, Shrewsbury 2002, ISBN 1 84037 300 8, pp. 132-139▼
}}
 
== Bronnen ==
▲* {{Aut|J Flack}}, ''100 Years of Royal Navy Submarines'', Shrewsbury 2002, {{ISBN |1 84037 300 8}}, pp. 132-139
* {{Citeer boek |titel=Sea Battles in close-up : World War 2 Volume 2 |achternaam=Grove |voornaam=Eric |url=https://archive.org/details/seabattlesinclos0000grov |taal=en |uitgever=Ian Allen ltd |datum=1993 |isbn=0-7110-2118-X}}
 
[[Categorie:Onderzeebootklasse]]
[[Categorie:Britse marine]]
 
[[en:X class submarine]]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/X-klasse"