Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Wutsje (overleg | bijdragen)
Poetsje
k Ombouw ISBN naar sjabloon ivm uitschakeling magische link
(22 tussenliggende versies door 15 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1:
[[ImageBestand:X-craftX24 admiralview boardingfrom (IWM FL 021832)side.jpg|thumb|right|200px|XDe craftenige inbewaarde deX24 havenin vanhet [[PortsmouthRoyal Navy Submarine Museum]]]]
[[ImageBestand:X-craft engineadmiral roomboarding (IWM AFL 026933021832).jpg|thumb|right|200px|X-craft, in de haven van [[MachinekamerPortsmouth (schipEngeland)|machinekamerPortsmouth]]]]
[[Bestand:X-craft engine room (IWM A 026933).jpg|thumb|[[Machinekamer (schip)|Machinekamer]] van de X-craft]]
De '''X-klasse''' ([[Engels]]: ''X class'' of ''X-craft'') was de aanduiding van een klasse [[onderzeeboot|mini-onderzeeboten]] van de [[Royal Navy|Britse marine]]. Het 12e flottielje had zijn thuisbasis in [[Loch Cairnbawn]] in het noordwesten van [[Schotland]].
 
== Beschrijving ==
De X-klasse-onderzeeërs werden gebouwd in 1943 en 1944 en waren met name bestemd voor het uitvoeren van sabotage-acties tegen vijandelijke doelen. De naamgeving hing samen met de bij de Royal Navy gebruikelijke lettervolgorde van onderzeërklassenonderzeeërklassen. Eerst werden twee [[prototype]]s gebouwd. Daarna volgden twaalf exemplaren van het type ''X5'' (met een lengte van 15,72 meter en een [[waterverplaatsing]] van circa 30 ton) en achttien18 exemplaren van het licht afwijkende type ''XE'' (met een lengte van 16,15 meter en een waterverplaatsing van circecirca 34 ton). De schepen hadden twee respectievelijk drie bemanningsleden en konden tevens plaats bieden aan twee [[Duiker (beroep)|duikers]]. De bewapening bestond uit twee explosieve ladingen die aan weerszijden van de romp werden meegevoerd. Deze moesten aan het doel bevestigd worden of in de nabijheid daarvan achtergelaten, waarna ze met een tijdsontsteking tot ontploffing werden gebracht.
 
De schepen hadden twee respectievelijk drie bemanningsleden en konden tevens plaats bieden aan twee [[Duiker (beroep)|duikers]]. De bewapening bestond uit twee explosieve ladingen die aan weerszijden van de romp werden meegevoerd. Deze moesten onder het doel gelegd worden, waarna ze met een tijdontsteking tot ontploffing werden gebracht.
De geringe [[actieradius]] - in theorie 1300 [[zeemijl]]en (ruim 2400 km) boven water, doch slechts 80 zeemijlen (nog geen 150 km) onder water - maakte het noodzakelijk, de X-craft tot in de nabijheid van het aan te vallen doel te slepen. Ook de geringe zeewaardigheid van de X-craft vergrootte de inzetbaarheid niet.
 
De geringe [[actieradius]] en zeewaardigheid maakte het noodzakelijk, de X-craft tot in de nabijheid van het aan te vallen doel te slepen.
 
== Inzet ==
In september 1943 werden zes X-crafts van het 12e flottielje ingezet bij [[Operatie Source]], een aanval op de Duitse slagschipen[[slagschip|slagschepen]] [[Tirpitz (slagschip)|''Tirpitz'']] en ''[[Scharnhorst]]'' en de zware kruiser [[Deutschland (pantserschip)|''Lutzow'']] in de [[Kaa Fjord]] in [[Noorwegen]]. De aanval was gedeeltelijk een succes, aangezien de ''Tirpitz'' zodanigzwaar werd beschadigd dat heten tot april 1944 duurdebuiten eergevecht degesteld reparaties voltooid warenwas. Alle X-crafts gingen echter verloren.<ref>Grove, Bij de voorbereiding van de [[Landing in Normandië|geallieerde landing]] in [[Normandië]] werden twee X-crafts ingezet bij de navigatie voor de geallieerde landingsvlootpp. De bemanning van de X123-crafts werd voor de door hen betoonde moed onderscheiden met diverse medailles, waaronder (viermaal) het [[Victoria Cross]].131</ref>
 
Bij de voorbereiding van de [[Landing in Normandië|geallieerde landing]] in [[Normandië]] werden twee X-crafts ingezet bij de navigatie voor de geallieerde landingsvloot.
''X.24'' is bewaard gebleven en is tentoongesteld in het ''RN Submarine Museum'' in [[Gosport]], [[Engeland]].
 
In 1945 werd een aanval uitgevoerd op de Japanse zware kruisers ''Myoko'' en ''Takao'' te Singapore.<ref>Grove, p. 127</ref>
{{Bronnen|bronvermelding=
 
* J Flack, ''100 Years of Royal Navy Submarines'', Shrewsbury 2002, ISBN 1 84037 300 8, pp. 132-139
Bemanningen van de X-crafts werd voor de door hen betoonde moed onderscheiden met diverse medailles, waaronder (viermaal) het [[Victoria Cross]].
}}
 
De ''X.24X24'' is bewaard gebleven en is tentoongesteld in het ''RN[[Royal Navy Submarine Museum'']] in [[Gosport (Hampshire)|Gosport]], [[Engeland]].
 
== Referenties ==
{{References}}
 
== Bronnen ==
* {{Aut|J Flack}}, ''100 Years of Royal Navy Submarines'', Shrewsbury 2002, {{ISBN |1 84037 300 8}}, pp. 132-139
* {{Citeer boek |titel=Sea Battles in close-up : World War 2 Volume 2 |achternaam=Grove |voornaam=Eric |url=https://archive.org/details/seabattlesinclos0000grov |taal=en |uitgever=Ian Allen ltd |datum=1993 |isbn=0-7110-2118-X}}
 
[[Categorie:Onderzeebootklasse]]
[[Categorie:Britse marine]]
 
[[de:X-Klasse]]
[[en:X class submarine]]
[[fr:Classe X]]
[[it:Classe X (sommergibile Regno Unito)]]