Jacob Burckhardt: verschil tussen versies

'''Jacob Burckhardt''' ([[Bazel (Zwitserland)|Bazel]], [[25 mei]] [[1818]] - aldaar, [[8 augustus]] [[1897]]) was een [[Zwitserland|Zwitsers]] [[cultuurgeschiedenis|cultuur]]- en [[kunstgeschiedenis|kunsthistoricus]] en hoogleraar.

Hedendaagse historici spreken Burckhardt steeds meer tegen. De manier waarop hij de Renaissancerenaissance voorstelt als allesomvattende breuk met het verleden lijkt overdreven. De breuk was veel minder groot dan hij dacht. De Renaissancerenaissance was veeleer een verandering voor de elite en heeft wellicht niet de invloed gehad op de samenleving die Burckhardt ze toeschreef.

* De mediëvisten betoogden dat de echte Renaissancerenaissance al begonnen was in de [[12e eeuw]], ook ''[[Renaissancerenaissance van de twaalfde eeuw]]'' genoemd. Deze [[Italiaanse Renaissancerenaissance]] was niet zo uniek. Eind [[8e eeuw]], begin [[9e eeuw]] was er namelijk al sprake van een [[Karolingische Renaissancerenaissance]], een onder het bewind van de [[Karolingers]] vallende bloei van letteren en kunsten, en in de tweede helft van de [[10e eeuw]] vond de [[Ottoonse Renaissancerenaissance]] plaats.

* Sociaal-economische historici onthulden dat die Renaissancerenaissance de gewone man onberoerd had gelaten en vooral een zaak van de elite was geweest. Ook economisch was het niet zonder meer een periode van [[hoogconjunctuur]] te noemen.

* De [[Universiteit Leiden|Leidse]] historicus [[Johan Huizinga]] was van oordeel dat de Renaissancerenaissance wat [[Noord-Europa]] betrof niet zozeer het begin van iets nieuws was geweest, maar eerder het verdwijnen, 'wegslijten' van middeleeuwse culturele vormen. Johan Huizinga sprak zelfs over ''[[Herfsttij der Middeleeuwen]]'' uit (1919) bij zijn bespreking van de [[Franse Renaissancerenaissance|Renaissancerenaissance in Frankrijk]] en de [[Renaissance in de Nederlanden|Bourgondische Nederlanden]].

* De historicus [[Peter Burke]] stelt zich ook vragen over de waarde van Renaissancerenaissance als periodebegrip. In zijn boek ''The Renaissance'' uit (1987) neemt hij duidelijk afstand van de Renaissancerenaissance als gouden tijdperk van de cultuur. Hij wijst erop dat Burckhardt de zelfverheerlijkende visie van geleerden en kunstenaars uit die periode kritiekloos had overgenomen.

Als gevolg van deze 'revisionisten' dreigde de term 'Renaissancerenaissance' onder historici in onbruik te raken. Sommigen riepen op om een einde te maken aan het gebruik van de term, die zij zagen als een product van ''[[Presentisme (literaire en historische analyse)|presentisme]]'' - het [[Anachronisme|anachronistisch]] gebruik van de geschiedenis om moderne idealen te verheerlijken.<ref>''[https://web.archive.org/web/20100528150716/http://www.wsu.edu/~dee/REN/IDEA.HTM The Idea of the Renaissance'', Richard Hooker, website van Washington State University] (Archive.org)</ref> Voor zover zij de term 'Renaissance' gebruiken, bedoelen zij hiermee de overgangstijd van Middeleeuwen naar Nieuwe Tijd zonder de connotatie van een culturele bloeiperiode voor heel Europa. In dat geval worden in de regel zowel de vijftiende als een groot deel van de zestiende eeuw tot de Renaissancerenaissance gerekend.

Binnen de Westerse [[kunstgeschiedenis]] was [[Erwin Panofsky]] ([[1892]]-[[1968]]) een voorstander van de periodisering zoals Burckhardt voorstaat. Hij verdedigt in zijn boek ''Renaissance and renascenses in western art'' ([[uit 1960]]) Burckhardts opvatting van de Renaissancerenaissance als een breukperiode met de voorafgaande Middeleeuwenmiddeleeuwen. Meer en meer lijkt echter het standpunt terrein te winnen dat er geen sprake is geweest van een bruuske overgang van Middeleeuwenmiddeleeuwen naar Renaissancerenaissance. 'Middeleeuwse' figuren als [[Dante Alighieri]] (1265-1321), [[Francesco Petrarca]] (1304-1374) en [[Giovanni Boccaccio]] (1313-1375) zouden richtinggevend en inspirerend zijn geweest voor het ontstaan van een nieuw geestelijk klimaat en zo het pad hebben voorbereid.

== PublicatiesWerken ==

[[Bestand:BaselJacobBurckhardt.jpg|thumbminiatuur|Buste van Jacob Burckhardt door [[Artur Volkmann]] (1899)]]

* {{de}} ''Carl Martell'', ([[1840]]).

* {{de}} ''Kunstwerke der belgischen Städte'', ([[1842]]).

* {{de}} ''Conrad von Hochstaden'', ([[1843]]).

* {{de}} ''Die Zeit Constantins des Großen'', ([[1853]]).

* {{de}} ''Cicerone'', ([[1855]]).

* {{de}} ''[[Die ArchitekturKultur der Renaissance Italiensin Italien]]'', 1860.

* {{de}} ''Erinnerungen aus Rubens''.

*''Griechische Kulturgeschichte{{de}} '' ([http://www.zeno.org/Geschichte/M/Burckhardt,+Jacob/Griechische+Kulturgeschichte editieGriechische Zeno.orgKulturgeschichte])''.

* {{de}} ''Weltgeschichtliche Betrachtungen'', ([[1905]]).

{{DEFAULTSORT:Burckhardt, Jacob}}