Kilij Arslan I: verschil tussen versies

'''Kilij Arslan I''' ([[Turks]]: I. Kılıç Arslan) ([[1079]] – [[1107]]) was de [[Seltsjoeken|Seltsjoekse]] [[Sultanaat Rûm|sultan van RumRûm]] van [[1092]] tot zijn dood.

Hij was heerser van RumRûm bij het begin van de [[kruistochten]] en vocht tegen de kruisvaarders van de [[Volkskruistocht]] (1096) en van de [[Eerste Kruistocht]] (1096-1099).

[[Bestand:Anatolia 1097.svg|thumb|400px300px|Anatolië voor 1097]]

In 1086 stierf Suleiman. Hij werd door een neef gedood in een gevecht om het leiderschap.<ref name="Maalouf">{{Aut|A. Maalouf}}: ''’Rovers, christenhonden, vrouwenschenners.’ De kruistochten in Arabische kronieken''. Amsterdam: Rainbow Pocket, 1991. ISBN 9067661082</ref> Arslan werd toen zijn officiële opvolger, maar omdat hij op dat moment zeven jaar oud was, werd hij onder regentschap van [[emir]]s geplaatst. Zogenaamd voor zijn veiligheid werd hij naar [[Isfahan]] in [[Geschiedenis van Iran|Perzië]] gezonden. Hij verbleef er onder toezicht van Seltsjoeken en werd verboden zijn rijk nog te bezoeken. Eind 1092, op dertienjarige leeftijd, kwam hij vrij door een conflict tussen zijn bewakers. Intussen was zijn rijk opgedeeld, waardoor hij enkel nog zeggenschap had over de omgeving van Nicea. Bij zijn vrijlating bood [[Chaka]], de Turkse emir van [[Smyrna (Griekse stad)|Smyrna]], hem zijn dochter ten huwelijk aan om strategische redenen: hij wilde [[Constantinopel]] veroveren met de hulp van Arslan. Deze huwde de dochter, maar wilde tegelijk afrekenen met de emirs. Waarschijnlijk nog in datzelfde 1092 (sommige bronnen spreken van 1094 toen hij 15 jaar oud was) voerde hij zijn schoonvader Chaka dronken tijdens een banket in Nicea en stak hij hem eigenhandig dood.<ref>{{Aut|S. Runciman}}: [http://books.google.be/books?id=uDj9sNezWzEC&pg=PA77&lpg=PA77&dq=chaka+kilij+arslan&source=bl&ots=WJft3zEaJY&sig=V2PX_DlOUz7ImcFCiJzvhR1Y0Qc&hl=nl&sa=X&ei=DjkkT9irFI-8-QaOy9G_CA&ved=0CEcQ6AEwBA#v=onepage&q=chaka%20kilij%20arslan&f=false ''A history of the crusades. Volume I. The First Crusade and the foundation of the kingdom of Jerusalem'']. Cambridge: Cambridge University Press, 1951. ISBN 052134770 X</ref><br />

In 1096 vernam Arslan dat tienduizenden '[[Franken (volk)|Franken]]' (de inwoners van West-Europa werden toen allemaal “Franken” genoemd) onderweg waren naar Constantinopel. HieronderDeze bevonden[[Volkskruistocht]] bestond zichuit honderden ridders met gewapend voetvolk, aangevuld met duizenden in lompen geklede vrouwen, kinderen en ouderen, de meesten met lappen stof in kruisvorm op de rug. Begin augustus 1096 staken ze de [[Bosporus (zeestraat)|Bosporus]] over en riepen dat ze de moslims kwamen uitroeien. Hoewel het grootste deel van het gebied rond [[Nicea]] nog christelijk was, werden de plaatselijke (christelijke) kerken meteen ook geplunderd.<ref>{{Aut|P. Morren}} : ''De eerste kruistocht (1095-1099)''. Leuven: Garant, 2000. ISBN 9053509356</ref> Nadat de omgeving van hun verblijfplaats [[Civitot]] geplunderd was, verlegden ze hun actie tot vlak bij de stadsmuren van Nicea. Een door Arslan gezonden patrouille werd verslagen. Twee weken later veroverde een groep de vesting [[Xerigordon]]. De veroveraars hadden er geen rekening mee gehouden dat de watervoorziening buiten de vesting lag. Arslan liet de burcht omsingelen en uitdrogen. Wie zich wilde bekeren tot de islam, werd naar Syrië of [[Centraal-Azië]] gestuurd, de anderen werden gedood. De overgebleven kruisvaarders in Civitot wilden wraak. Op 21 oktober 1096 trokken ze op, maar de troepen van Arslan lagen in hinderlaag. De kruisvaarders werden verrast door een regen van pijlen en verslagen. Ook de achterblijvers in Civitot werden vermoord; jonge vrouwen, meisjes en jongens werden verdeeld onder de emirs of verkocht op slavenmarkten. Enkele duizenden van hen konden ontsnappen en werden gered door de Byzantijnen.

[[Bestand:Crusade of 1101 v1.svg|thumb|400px300px|Kruisvaart van 1101]]

Na de [[Beleg van Jeruzalem (1099)|verovering van Jeruzalem]] trokken aanzienlijke aantallen kruisvaarders terug naar huis. In 1101 kwamen er nieuwe westerse troepen (de zogenaamde [[Kruisvaart van 1101]]). Zo’n 100.000 Franken staken in mei onder leiding van [[Raymond IV van Toulouse|Raymond van Saint-Gilles]] de Bosporus over. Arslan en Danisjmend dachten dat ze via Nicea zouden gaan, zoals de vorige kruistocht en vergiftigden alle waterplaatsen langs die route. Doch de groep volgde die route niet en de Turken raakten hun spoor kwijt.<ref name="Maalouf" /> Eind juni stonden de Franken onverwacht voor [[Ankara]]. Deze stad lag in het rijk van Arslan, maar werd ingenomen door de kruisvaarders. Deze trokken verder richting [[Niksar (stad)|Niksar]], waar Danishmend [[Bohemund I van Antiochië|Bohemund]] gevangen hield. Bij [[Mersivan]] hadden Arslan en Danisjmend een hinderlaag gelegd. Door de lange tocht die de kruisvaarders hadden afgelegd (zie kaartje) en de verzengende hitte, stelde hun leger nog maar weinig voor en werden ze verslagen. Raymond van Saint-Gilles vluchtte met enkelen. De overigen werden gedood en de vrouwen werden naar Aziatische [[harem]]s gebracht.<ref>Maalouf, p. 99</ref><br />

Na hetde verslagenoverwinning vanop de kruisvaartkruisvaarders van 1101 gingpoogde Arslan verderzijn metmachtsgebied hetverder trachten te heroveren vanuit gebiedbreiden. In 1107 werd hij meester van [[Mosoel]], maar werd kort daarop bestreden en verslagen door tegenstanders. Hij stierf bij het overzwemmen van de [[Tigris]].<ref>[http://books.google.be/books?id=QL88AAAAIAAJ&pg=PA110&lpg=PA110&dq=kilij+arslan+death+1107+runciman&source=bl&ots=8NIIqPNzaJ&sig=mpUWr69GQPa18LbLeCgOHigSvTs&hl=nl&sa=X&ei=Vt4mT7zVCISr-gb34qHMCA&ved=0CCoQ6AEwAQ#v=onepage&q&f=false Dood van Kilij Arslan]</ref> Hij was toen 28 jaar.

Zijn zoon [[KilijMas'ud Arslan III]] zou in [[1147]] tijdens de [[Tweede Kruistocht]] de Franken wel verslaan bij Dorylaeum.