Millard Fillmore

Millard Fillmore (* 7. Januar 1800 in' Cayuga County, New York; † 8. März 1874 in Buffalo, New York) weer en US-amerikaansch Politiker vun de Whig Party un van' 9. Juli 1850 bit to'n 4. März 1853 de 13. Präsident vun de USA.

Millard Fillmore

Ünnerschrift vun Millard Fillmore

Leven

Fröhe Tieden un politisch Uptstieg

Millard Fillmore wurr an' 7. Januar 1800 in en Blockhuus in' Cayuga County as een vun acht Kinner boren. He weer de Tweetborene un öldste Söhn vun den Farmer Nathaniel Fillmore. De Moder weer Phobe Millard. Beid weern vör sien Gebort ut Vermont nah Upstate New York översiedelt. Fillmore hett as Kind de School man blots unregelmatig besöcht, wiel he sien Öllern up't Land helpen muss. Sie Vader hett hüm denn gegen en beeten Utbillensgeld en Lehrstäe as Kleedermaker in en 100 Mielen wegg liggend Oortschap besörgt. De hart Arbeit dor hett Fillmore aber nich gefallen, he hett sück 30 US-Dollar lehnt, um sück ut de Utbillen ruttokoopen. He gung denn weer nah sien Familie torüch. Dor hett he sück um Wiederbillen kümmert, völ leest und en School nich wiet vun sien Öllernhuus besöcht. Insbesünnere de Lehrerin un sien latere Fru Abigail Powers, de blots twee Johr öller as he weer, hett hüm in sien Billensstreven ünnerstütt un hett hüm Böker lehnt. Sien Vader kunn hüm en Schrieverstäe bi en lokalen Richter vermiddeln, mit de en Utbillen in Recht verbunnen weer. 1819 hemm sück Fillmore un Powers verlobt.

Kört dornah gung he nah Hope. 1819 fung he en Studium vun de Rechtswetenschapen an un hett dat 1823 in Buffalo afslooten. Dornah weer he as Jurist tätig. 1834 hett he en Afkaatskanzlee in' Westen vun New York grünnd.

Sien politisch Wirken fung 1828 an, as he to'n Afordneten in de New York State Assembly wählt wurr, wo he bit 1831 en Mandat för de Anti-Masonic Party inneharr. Dornah wurr he mehrere Male as Whig in den Kongress wählt. 1844 weer he Kandidat as Gouverneur vun New York, weer aber den Demokraten Silas Wright mit 47:49 Perzent vun de Stimmen ünnerleegen.

Viezpräsidentschap (1849–1850)

Wahlplakat vun de Whigs to de Präsidentschapswahl 1848

Fillmore weer all 1844 bi de Präsidentschapswahl in dat Johr as mögelk Viezpräsidentschapskandidat vun de Whigs in't Gespräch. Sien Partei hett hüm sluutend veer Johr later för dit Amt vörslahn. Bi de Präsidentschapswahl 1848 wurr he denn an de Siet vun Zachary Taylor to'n amerikaanschen Viezpräsidenten wählt, en Amt, dat he an' 4. März 1849 antreeden dee. Taylor, en populärer General, weer Fillmore vör de eegentliche Wahl nie begegnet, dennoch wurr Fillmore vun sien Partei as Mitkandidat in't Rennen schickt, um dat Ticket vun de Whigs fulltomaaken un um för Taylor sien Heimatstaat New York to winnen.

Insbesünnere in de Fraag, of de Süüdstaaten wiederhen Slaven hollen drüffen oder nich un de dormit verbunnen Gefohr vun de Sezession stimm he mit Präsident Taylor nich överin. De Präsident wull jegliche Utdehnen vun de slavenhollen Staaten um jeden Pries verhinnern. Fillmore weer woll ebenfalls kien Anhänger vun de Slaveree, doch wull he vör allen den Süüden kien Anlaat geven sück aftospalten. Ansonsten wurr he wiels de 16 Maand vun sien Viezpräsidentschap meest gor nich in de Regeerensgeschäfte vun de Taylor-Administratschoon mit inbetrucken, ofschons he to'n Deel goot Kuntakte to dat Repräsentantenhuus harr. Ok bi de Ämterbesetten för sien Heimatstaat New York wurr sien Raat vun Sieden vun Taylor un de sien Kabinett nicht söcht.

Präsidentschap (1850–1853)

Fillmore 1857

Fillmore in sein latere Levensjohren (nah 1865)

Präsident Taylor is an' 9. Juli 1850 unverwacht storven, woruphen Fillmore nah de amerikaansch Verfaaten Präsident bit to dat Enn' vun de lopen Amtsperiood wurr. An' 10. Juli 1850 legg he den Eid för sien nee Amt af. Nah John Tyler in dat Johr 1841, neegen Johr tovör also, weer Fillmore de tweet Viezpräsident, de dör den Dood vun de Präsidenten sülvst in dit Amt uprücken dee.

Siem Amtsövernahm führ upgrund politisch Differenzen binnerhalv wenig Week un Maand to'n Rückträe vun de meest Ministers ut Taylor sind Regeeren un dormit to en meest vullständig Neebesetten vun dat Kabinett dör Fillmore.

Sien Amtstiet is vör allen mit twee Ereignissen verknütt: De Expeditschoon vun Matthew C. Perry, de 1852 vun hüm utsend wurr un 1854 (nah sien Amtstiet) de Öffnung vun Japan dwingen kunn, as ok insbesünnere de Kompromiss van 1850.

De Kompromiss van 1850 weer as Middel docht, dat Utnannerfallen vun de Union to verhinnern. Nah den Freeden vun Guadalupe Hidalgo weern den USA bannig groot Rebeeden in' Westen tofallen. In disse Rebeeden weer umstreeden, wu mit de Slaveree umgahn wurrn sull. In Kalifornien sett wiels disse Tiet de Goldruusch in. Völ Minschen sünd in dat Rebeet inwannert. An' 9. September 1850 wurr de Staat in de Union upnommen. De dor wahnen Bevölkerung hett sück entslooten, kien Slaveree totolaaten. Eerste Vörslääg vun den Verdrag wurrn vun sien Vörgänger Zachary Taylor aflehnt, Fillmore dorgegen stell sück achter den Kompromiss van 1850, wiels sien Viezpräsidentschap harr he ankünnigt, dat − wenn in den US-Senat en Patt entstahn sull − he in sien Rull as Senatspräsident (wat den Viezpräsidenten tofallt, ok he he blots bi en Unentscheeden Stimmrecht) dat entscheeden Votum för den Verdrag afgeven würr. Dat Gesetzbündel hett he Midden September 1850 ünnerschreven, worünner ok dat Fugitive Slave Law of 1850 weer, dat de Noordstaaten ahn Slaveree in Plicht nehm, flücht Slaven weer in den Süüden uttolefern. Disse Verordnung weer to de Tiet bannig umstreeden.

Den Süüdstaaten weer so de Weg to'n Pazifik afsneeden, dorher hemm de Noordstaaten tolaaten, dat de Rest vun de ehemals mexikaansch Rebeet de Slaveree erlooven dee. Uthannelt wurr de Kompromiss vun den Great Compromiser Henry Clay. Dör den Kompromiss kun de Utbröök vun den Börgerkrieg noch elf Johren rutschaven wurrn.

Fillmore hett 1851 tonächst andüüd, sück 1852 nich noch eenmal to Wahl stellen to wullen, hett sück aber nahderhen denn doch anner entscheedt. Up den Parteidag vun de Whigs in' Juni 1852 keem he in de Slussafstimmen den tweeten Platz, wobi Winfield Scott to'n Präsidentschapskandidaten kürt wurr. In vörhergahn Wahlgängen harr dat en Patt tüschen Fillmore un Scott geven. De dartplatzeerte Daniel Webster harr sück aber wiegert, sien Delegeerten den Präsidenten för de Nomineeren totoslahn. Fillmore harr sück ok dör sien Hollen in den Kompromiss van 1850 un den vun hüm ünnerschreven Fugitive Slave Law of 1850 insbesünnere bi de Delegeerten ut de liberaleren, de Slaveree överwegend aflehnen nördlich Bundsstaaten nich eben good Früennen maakt. Dorum hemm de meest Delegeerten ut de Noordstaaten för General Scott stimmt un Fillmore stunn nich to en Wedderwahl. De Whig-Kandidat Scott weer denn bi de Wahl in' November den Demokraten Franklin Pierce ünnerlegen, de an 4. März 1853 Fillmore in dat Präsidentenamt aflösen dee. Mit Millard Fillmore weer dat letzte Mal en Whig Präsident vun de USA.

Latere Johren

As wenig nah dat Enn' vun sien Amtstiet as Präsident sien Fru un sien Dochter dood bleben, hett Fillmore 1855 en utdehnt Europa-Reis ünnernommen. To de Präsidentschapswahl 1856 hett he sück nochmals um de Präsidentschap för de American Party, en rechte Splittergrupp, bewurben, keem aber blots up Platz 3 mit 21,6 Perzent vun de Stimmen; blots in Maryland hemm he un sien Running Mate Andrew Jackson Donelson de Mehrheit un dormit acht Stimmen in' Electoral College kreegen. Ok de verblieven Deelen vun de Whig-Party hullen to Fillmore un hemm hüm as Präsidentschapskandidat nomineert, wobi sück en Grootdeel vun de Partei intüschen uplööst harr un nu de Republikaansch Partei billen dee.

1858 hett Fillmore dat tweete Mal heiraadt, de Wittfru Caroline McIntosh. De ehemalige US-Präsident weer 1862 Mitbegrünner vun de Buffalo Historical Society un deren eerst amteeren Präsident. Wiels den amerikaanschen Börgerkrieg stunn he politisch sehn up de Siet vun de Unionsstaaten, aber he hett insbesünnere de Politik vun Präsident Abraham Lincoln aflehnt. In' April 1865 wurr nah den Anslag up Lincoln sien Huus in New York vun wöst wurrn Anhänger vun Lincoln mit swaart Farv anschmeert. Wiels de Reconstruction hett he de Üolitik vun Präsident Andrew Johnson ünnerstütt.

Millard Fillmore is an' 8. März 1874 in dat Öller vun 74 Johren an de Folgen vun en Slaganfall storven.

Nahwirken

Fillmore Statue in Buffalo, New York

De Kompromiss van 1850 un de dormit herutschaven Anfang vun den Börgerkrieg geevt sien kört Präsidentschap vun 969 Daag en gewisse Bedüüden in der amerikaansch Historie. Sien kunn woll dat Bestahn vun Union noch för eenig Johren sekern, aber in de Folg vun sien Politik un de vun sien Nahfolger sünd wiedere sellschopplich Spaltungen, jüst in Betoog up de Slaveree in de USA, uptreden. Nee Impulse kunn he dat Präsidentenamt nich geven, wodör he in dat 21. Johrhunnert sülvst in de USA meest nich mehr bekannt is.

Literatur

• Christof Mauch: Die amerikanischen Präsidenten C.H. Beck München ISBN 9783406587429
• Robert J. Rayback: Millard Fillmore: Biography of a President. Buffalo, New York: Buffalo Historical Society, 1959
• Paul Finkelman: Millard Fillmore. The American Presidents Series: The 13th President. In: Arthur M. Schlesinger, Jr., Sean Wilentz (Hrsg.): The American Presidents. 1. Uplaag. Times Books, New York City 2011, ISBN 9781429923019.

Weblenken

Millard Fillmore. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Biografie up de Websteed vun dat Witt Huus - engelsch
• Millard Fillmore in dat Biographical Directory of the United States Congress (engelsch)
• Indrag in de Classic Encyclopedia (engelsch)

Enkeld Nahwiesen

Präsidenten vun de USA

George Washington | John Adams | Thomas Jefferson | James Madison | James Monroe | John Quincy Adams | Andrew Jackson | Martin van Buren | William Henry Harrison | John Tyler | James Knox Polk | Zachary Taylor | Millard Fillmore | Franklin Pierce | James Buchanan | Abraham Lincoln | Andrew Johnson | Ulysses Simpson Grant | Rutherford Birchard Hayes | James Abram Garfield | Chester Alan Arthur | Grover Cleveland | Benjamin Harrison | Grover Cleveland | William McKinley | Theodore Roosevelt | William H. Taft | Woodrow Wilson | Warren Gamaliel Harding | Calvin Coolidge | Herbert Clark Hoover | Franklin D. Roosevelt | Harry S. Truman | Dwight David Eisenhower | John F. Kennedy | Lyndon Baines Johnson | Richard Milhous Nixon | Gerald Rudolph Ford | Jimmy Carter | Ronald Wilson Reagan | George Herbert Walker Bush | Bill Clinton | George W. Bush | Barack Obama | Donald Trump | Joe Biden