Hoogduuts

De Benrather liende vörmt de gröppe tussen Leegduuts (geel) en Hoogduuts (blauw en gruun). De Spierse liende scheidt 't blauwe en grune gebied.

Hoogduuts kan wiezen op de Duutse standerdtaal of op de dialecten in 't oorspronkelijke Hoogduutse taalgebied. In Noord-Duutslaand wördt now ok de Hoogduutse standerdtaal epraot, mar de oorspronkelijke taal is daor in heufdzaak Platduuts.

Kenmarkend veur de Hoogduutse dialecten is det ze de Tweide Germaonse klaankverschoeving ondergaon hebt. Op schrift viej ze terogge töt in de 7e ieuw. Ok 't Jiddisch en de dialecten die in de Nederlaandse pervincie Limbörg zudelk van de Benrather liende esproken wördt, vörmt taalkundig eziene een Hoogduutse variëteit. Schematisch zöt de Tweide Germaonse klaankverschoeving d'r as volgt uut (x stiet veur de ch-klaank in nicht):

Germaons	Hoogduuts
p	pf
t	ts
k	x of kx

Vergeliekt Nedersaksisch appel/abbel - Hoogduuts Apfel, Nedersaksisch tied - Hoogduuts Zeit, Nedersaksisch maken/moaken - Hoogduuts machen. In de Zwitserse dialecten is dizze klaankverschoeving 't varste deurevuerd (kiend klinkt daor as kxind).

De grèenze tussen Hoog- en Leegduuts löp langes de Benrather liende: 't Hoogduuts umvat de dialecten die ze zudelk van dizze denkbieldige liende praot, waoronder 't Alemannisch (inclusief 't Zwitserduuts), 't Beiers-Oostenrieks en 't Zwaobisch.

't Eerste boek in 't Oldhoogduuts is de Abrogans, een verklaorend en oaverzettend woordenboek Latien-Duuts uut de 8e ieuw.

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.