Skokkelaand

**Skokkelaand en umgeving**
Skokkelaand en umgeving
UNESCO Wereldaarfgoudstee
	Skokkelaand
Type	Cultureel
Regio	Europa en Noord-Amerika
Laand	Nederlaand
Jaor opname	1995
Volgnummer	739

Skokkelaand is nen wonkarn en veurmalig eilaand in den Noordoostpolder, Nederlaandsen proveensie Flevolaand, dat in 1859 om veiligheidsredenen ontruumd wöd. Tot 1932 lag et as eilaand in den Zuderzee, noa et kloarkommen van den Ofsluutdiek in et Iesselmeer. Sinds den drögelegging van den Noordoostpolder in 1942 mek et dele uut van et vastelaand.

Op Skokkelaand is noe n museum. Joarleks bezeukt rundumme 40.000 leu et veurmalige eilaand.

Op 9 juli 2008 mek de gemeente Noordoostpolder bekand dat Skokkelaand eigen stroatnamen kriegt. Daormet is et den twaalfden karn van den Noordoostpolder^[1].

Geologie

Skokkelaand is in den tied van et Holoceen ontstoan, under invlood van zeespeegelstieging wat leidden noar veenvörming in ne grootn gebeed in en rundumme et Iesselmeer van vandage. Et vene van SSkokkelaand begroaft nen laandskop uut et ende van den letsten iestied, mit onder aandere nen riveerduun (zaand dat deur den ovnerheersend westenwind uut umrengende riveerbeddingen is opestoaven. Den oldsten besrievingen van eilaanden in et teggenwoordige Iesselmeer (den veenrest Skokkelaand en den keileem-opduuking Urk) stamt uut den Romiense tied.

Bewonning

Vanaf den middeleeuwn lagen op Skokkelaand dree darpen. Et noordeleksten darp heette Emmeloord en heurde bi-j et gewest Hollaand. Noar dit darp is den plaetse Emmeloord van noe eneumd dee nen paar kilometers noordeleker ligt. Op et zudeleken dele lagen twee darpen: Middelbuurte (Möllebuurte) en Zuudert (Zuderbuurte), en dan den Zuudpunte mit zien karke en lichtboaken. Dizzen darpen heurden biij den proveensie Oaveriessel, en wödden tesoamen Ens eneumd. Den benoaming Ens is leavend eholden in et dorp Ens ten zuudoosten van et Emmeloord van noe. Dizzen name kump woarschienlek van "Endesea" wat endenzee zol betekkenen. Den benoaming Zuudert zeet wi-j trög in nen wonwiek in Emmeloord-zuud enoamd, "Den Zuudert". Pas in den Fraansen tied, in 1806, wödden et hele eilaand inedeald bi-j den provieensie Oaveriessel.

In godsdeenstig opzichte was Skokkelaand verdeald. Emmeloord was hoast volleadig Rooms-Katholeek, moar de twee darpjes van Ens in meerderheid Nederlaands Hervormd waren.

**Uutkomsten volkstelling 1849 in de gemeente Skokkelaand**
Buurte	Gezinnen	Inwoners
		Totaal	Katholieken	Hervormden	Overigen
Emmeloord	87	389	370	19	-
Middelbuurte	43	188	71	115	2
Zuderbuurte	14	64	17	47	-
SKOKKELAAND	144	641	458	181	2
Bron: http://www.volkstelling.nl

De leu van Skokkelaand had deur heur ofzundering nen eigen cultuur en sprak ok 'n eigen dialect, et Skokkers. Veural den Skokker klederdrachte is bereumd.

Wat ciefers

Lengte: 4 km
Breedte: 100 - 500 m
Oppervlaakte: ca. 150 ha
Inwonners: 8

Geskiednis

Skokkelaand was in de Middeleeuwn veul groter dan noe. Deur zwoare stormen en laandofslag wödden et eilaand steeds kleiner. In 1855 wödden om dizzen reden Zuderbuurte ontruumd. Vanwaege den onveilige toostaand en umdat den instaandholding van et eilaand te duur was, wöd in 1859 op bevel van könning Willem III et gehelen eilaand ontruumd. Vrömd genög is et eilaand noa 1859 neet veul kleiner ewödden en zelden deur stormen bedreigd.

Howal ne ruume meerderheid van den eilaandleu katholieke was, evacueerde moar ne kleinen dele van den inwonners noar den katholieken enclave Volendam. Et merendeel verhuusden noar Vollenhove, en noar et darp Brunnepe bi-j Kampen, woar den Skokkerbuurte ebouwd wöd. Brunnepe is noe ne wiek van Kampen. Ne dele van dizzen Skokkerbuurte is noa-ebouwd in et Zuderzeemuseum in Enkhuzen. Den katholeeke karke van Emmeloord wierd steen veur steen afebrokken en vri-jwal exact wier opebouwd in Ommen.

Nog veur den ontruuming wöd bi-j Könninklek Besluut van 16 december 1858 mit anvang van 10 juli 1859 de gemeente Skokkelaand opgeheaven en et groandgebeed bi-j de gemeente Kampen edoan. Mit et drögevallen van den Noordoostpolder in 1942 wierd et eilaand volleadig umgaeven deur laand. Skokkelaand wöd datzelfden joar underdele van et ni-j opgerichte Openboar Lichaam "Den Noordoosteleken Polder". In 1962 ontstoand hieruut de gemeente Noordoostpolder van noe.

Van de dree darpen is allenig den bebouwing van Middelbuurte deals bewoard ebleaven, mit den uut 1834 daterende karke. In den joaren tachtig van den 20den eeuwe wöddden enkele holten huze in Zuderzeestiel ebouwd. Doar is noe nen museum doar, mit ne vasten tentoonstelling oaver den vondst van under meer mammoeten bi-j et eilaand. Noabi-j Skokkelaand ligt ne gesteententuun woarin keien bunt te bewonderen uut den iestieden. Den vröggeren haavn van Emmeloord an deb noordkante van et eilaand is deels opni-j ebouwd.

Den lotgevallen van Skokkelaand bunt deur Harry Mulisch verwarkt in et verhoal De sprong der paarden en de zoete zee (1955). In 1995 is Skokkelaand too-evoogd an den UNESCOWealdarfgoodlieste et beheurt ok tot den Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten.

Den tookomst van Skokkelaand

Den groandsoorte van Skokkelaand is nen dunnen laege klej op ne dikken lage vene dat ne sponsachtige soamenstelling hef. Mit et verlaegen van den groandwoaterspeegel t.b.v. den umrengende Noordoostpolder, oxideerde et vene en wierd et steaviger. Et oppervlaak van et eilaand is hierdeur sinds den dröglegging al bi-jnoa anderhalve meter gezakt. Zulke inklinking is unomkeerboar: bi-j vernatting vene zet den undergroand neet meer uut. Sinds den 90'er joaren wödden wal plannen uutevoerd um den oostkante van et eilaand te vernatten en zodoonde wieter inklinking en verleaging van et veurmoaligen eilaand te veurkommen.

Akkoord van Skokkelaand

Op 30 juni 2007 wierd op et veurmoalig Zuderzee-eilaand et Akkoord van Schokland begonnen. Bedrieven en leu dee hun handtekkening hieronder zetten, geaven an zich te willen inzetten veur et warkelek maken van de Millenniumdoelstellingen van den Vereanigden Noaties. Minister veur Untwekkelingssaomenwarking Bert Koenders gaf den oftrap.

Literatuur

Schokland en omgeving, Leven met water, door Gerrit van Hezel en Aaldert Pol. Uitgave Stichting Matrijs, Utrecht, 2008. ISBN 978-90-5345-536-0
Schokland, de historie van een weerbarstig eiland, door dr. A.J. Geurts. Uitgeverij De Twaalfde Provincie, 1997. ISBN 90-72380-58-4