စကားထာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်

← တည်းဖြတ်မူ အဟောင်း ပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု

Content deleted Content added

မြင်ကွင်းဝီကီစာသား

Inline

၂၃:၂၄၊ ၁၈ မတ် ၂၀၁၁ ရက်နေ့က မူ

စကားထာ

စကားထာ ဆိုသည်မှာ `တစ်ဖက်သား၏ ဉာဏ်ကို စမ်းလိုသောကြောင့် ကွယ်ဝှက်သော အနက်အဓိပ္ပါယ်တို့ဖြင့် ဖန်တီးထားသည့် အဆိုအမိန့်၊ အဖွဲ့အနွဲ့၊ အမေးပုစ္ဆာ၊ ပဟေဠိ´ဟူ၍ ဖွင့်ဆိုသည်။ ^[၁]
စကားထာသည် (စကားဓာရ) မှ (စကားဓာ)(စကားထာ) ဖြစ်လာသည်ဟု ဆိုကြသည်။ ဓာရသည် ဆောင်သည်ဟူသော အနက်ရှိသဖြင့် ဆောင်ထားအပ်သော စကားဟူ၍ ဖြစ်နိုင်သည်။ တဖန် ပါဠိဘာသာ ဌာပန သက္ကတဘာသာ သ္ထာပန မြန်မာဘာသာ ထားခြင်း အနက်ကို ဆောင်ပေသည်။ မုန့်ကို ဌာပနာ သကဲ့သို့ စကားကိုလည်း ဌာပနာသည်ဟု သုံးစွဲရာမှ စကားဌာပနာ၊ စကားထာ ဖြစ်လာလေမည် ဟု စဉ်းစားကြသေးသည်။ ^[၂]
စကားထာ ဆိုသည် မိမိရည်ညွှန်းလိုသော အရာကို သွယ်ဝိုက်ကာ ဝှက်ထားသော စကားစုကို ခေါ်ဆိုသည်။

စာမတတ်ခင်က မြန်မာတွေရဲ့ "ပါးစပ်စာပေ"ထဲမှာ မြန်မာစကားထာတွေလည်းပါဝင်ပါသည်။ စကားထာအကြောင်းအရာများက

တောတောင်သဘာဝ
နေ့စဉ်သုံးပစ္စည်းဆိုင်ရာ
သားငှက်
လူ့ကိုယ်ခန္ဓာ
အပင် တို့နှင့်ပတ်သတ်သည့် အကြောင်းများဖြစ်ပြီး
ချစ်မှုရေးရာစကားထာများလည်း သီးခြားတည်ရှိသေးသည်။

စကားထာများ

စုစည်းမိသမှျတင်ပြရလှျင်-

၁။ သူ့အပင်က တစ်ရုံကြီး၊ သူ့အသီးက တစ်လုံးသီး။ (ဆံပင်နှင့် ဆံထုံး)
၂။ အစာကို နှစ်ယောက်ကမြင်၊ ငါးယောက်က ယူ၊ သုံးဆယ်က ဝါး၊ ကောင်းစားတော့ တစ်ယောက်တည်း။ (မျက်စိ၊ လက်ချောင်း၊ သွားနှင့် လှျာ)
၃။ ကြည့်လေဝေးလေ၊ ဝေးလေကြည့်လေ။ (မျက်စိနှင့် နား)
၄။ ခေါင်းကြီးလို့ လည်သိမ်၊ ဖင်ပိန်တဲ့ ယောကျာ်း၊ မိုးပေါ်ပျံကာသွား၊ သိကြားလား နတ်လား။ (ပုစဉ်း)
၅။ တက်လေးစင်းနှင့် အပြင်းလှော်၊ မယ်တော်ရှင်မ ပေါင်းထဲက။ (လိပ်)
၆။ သွားတော့ ကွေ့ကောက်၊ မြင့်ရာက နိမ့်ရာရောက်။ (မြစ်ချောင်း)
၇။ နွားနို့တစ်မြူ၊ ပြည်လုံးဖြူ။ (လ)
၈။ နတ်သမီး တံတွေးပေါက် ကြက်မကောက်နိုင်။ (ထရံပေါက်မှကျရောက်လာသော နေပြောက် အကွက်)
၉။ အမြင်နီး ခရီးဝေး။ (တောင်)
၁၀။ စည်ကြီးတီး မျက်နှာမည်းကြီးငို သေသူရှင် ပုန်းသူပေါ်။ (မိုးဦကျကာလတွင် မိုးကြိုးပစ်၊ မိုးရွာ၊ မြက်ပေါက်၊ ဖားအော်)
၁၁။ မတီးဘဲမြည်။ (မိုးခြိမ်းသံ)
၁၂။ ခုတ်လို့မပြတ် သတ်လို့မသေ။ (ရေ)
၁၃။ အိမ်ရှိပေမယ့် လူမရှိ၊ လူရှိပေမယ့် အသံမကြားရ။ (သင်္ချ ိုင်း)
၁၄။ ငမဲဖင် ငနီလျက်။ (အိုးနှင့် မီး)
၁၅။ သွားတော့ခွေခွေ နေတော့စင်းစင်း။ (ခေါင်းခု)
၁၆။ ငယ်စဉ်က ရင်ခွင်ပိုက်၊ ကြီးစေလိုလို့ တုတ်နဲ့ရိုက်၊ မာစေလိုလို့ မီးနဲ့မြှိုက်။ (အိုး)
၁၇။ သားကရိုက်တော့ အမေငို၊ ဝမ်းဗိုက်တစ်လုံး ခေါင်းတစ်လုံး။ (မောင်း)
၁၈။ သံသာငှက်ကြီး ရင်ပတ်တီး၊ အမြီးခါးလယ်မှာ။ (လယ်ကွင်း)
၁၉။ နတ်သမီးအိမ်တိုင် ပိုးမဖောက်နိုင်၊ ဖောက်ပြန်တော့လဲ တစ်ပေါက်တည်း။ (အပ်)
၂၀။ ကျိုးကျိုးကျည် မြည်လို့လာ၊ အိမ်ရောက်ခါမှ မေးထောက်ကာ။ (လှည်း) ^[၃]--Yellow.cloud 20:12, 1 အောက်တိုဘာ 2008 (UTC)

ကိုးကားချက်

↑ မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ်
↑ ဦးအေးချို၏ မြန်မာ့စကား
↑ ဒေါက်တာသန်းထွန်း၏ မြန်မာသမိုင်း နိဒါန်း

[1] မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ်

[2] ဦးအေးချို၏ မြန်မာ့စကား

[3] ဒေါက်တာသန်းထွန်း၏ မြန်မာသမိုင်း နိဒါန်း

[၁]

[၂]

[၃]

@@ စာကြောင်း ၁ - / စာကြောင်း ၁ - @@
 ==စကားထာ==
-*စကားထာ ဆိုသည်မှာ `တစ်ဖက်သား၏ ဉာဏ်ကို စမ်းလိုသောကြောင့် ကွယ်ဝှက်သော အနက်အဓိပ္ပါယ်တို့ဖြင့် ဖန်တီးထားသည့် အဆိုအမိန့်၊ အဖွဲ့အနွဲ့၊ အမေးပုစ္ဆာ၊ ပဟေဠိ´ဟူ၍ ဖွင့်ဆိုသည်။ <ref>မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ်</ref>
+* စကားထာ ဆိုသည်မှာ `တစ်ဖက်သား၏ ဉာဏ်ကို စမ်းလိုသောကြောင့် ကွယ်ဝှက်သော အနက်အဓိပ္ပါယ်တို့ဖြင့် ဖန်တီးထားသည့် အဆိုအမိန့်၊ အဖွဲ့အနွဲ့၊ အမေးပုစ္ဆာ၊ ပဟေဠိ´ဟူ၍ ဖွင့်ဆိုသည်။ <ref>မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ်</ref>
-*စကားထာသည် (စကားဓာရ) မှ (စကားဓာ)(စကားထာ) ဖြစ်လာသည်ဟု ဆိုကြသည်။ ဓာရသည် ဆောင်သည်ဟူသော အနက်ရှိသဖြင့် ဆောင်ထားအပ်သော စကားဟူ၍ ဖြစ်နိုင်သည်။ တဖန် ပါဠိဘာသာ '''ဌာပန''' သက္ကတဘာသာ '''သ္ထာပန''' မြန်မာဘာသာ '''ထားခြင်း''' အနက်ကို ဆောင်ပေသည်။ မုန့်ကို ဌာပနာ သကဲ့သို့ စကားကိုလည်း ဌာပနာသည်ဟု သုံးစွဲရာမှ စကားဌာပနာ၊ စကားထာ ဖြစ်လာလေမည် ဟု စဉ်းစားကြသေးသည်။ <ref>ဦးအေးချို၏ မြန်မာ့စကား</ref>
+* စကားထာသည် (စကားဓာရ) မှ (စကားဓာ)(စကားထာ) ဖြစ်လာသည်ဟု ဆိုကြသည်။ ဓာရသည် ဆောင်သည်ဟူသော အနက်ရှိသဖြင့် ဆောင်ထားအပ်သော စကားဟူ၍ ဖြစ်နိုင်သည်။ တဖန် ပါဠိဘာသာ '''ဌာပန''' သက္ကတဘာသာ '''သ္ထာပန''' မြန်မာဘာသာ '''ထားခြင်း''' အနက်ကို ဆောင်ပေသည်။ မုန့်ကို ဌာပနာ သကဲ့သို့ စကားကိုလည်း ဌာပနာသည်ဟု သုံးစွဲရာမှ စကားဌာပနာ၊ စကားထာ ဖြစ်လာလေမည် ဟု စဉ်းစားကြသေးသည်။ <ref>ဦးအေးချို၏ မြန်မာ့စကား</ref>
-*စကားထာ ဆိုသည် မိမိရည်ညွှန်းလိုသော အရာကို သွယ်ဝိုက်ကာ ဝှက်ထားသော စကားစုကို ခေါ်ဆိုသည်။
+* စကားထာ ဆိုသည် မိမိရည်ညွှန်းလိုသော အရာကို သွယ်ဝိုက်ကာ ဝှက်ထားသော စကားစုကို ခေါ်ဆိုသည်။
 စာမတတ်ခင်က မြန်မာတွေရဲ့ "ပါးစပ်စာပေ"ထဲမှာ မြန်မာစကားထာတွေလည်းပါဝင်ပါသည်။ စကားထာအကြောင်းအရာများက
@@ စာကြောင်း ၁၂ - / စာကြောင်း ၁၂ - @@
 # ချစ်မှုရေးရာစကားထာများလည်း သီးခြားတည်ရှိသေးသည်။
-==စကားထာများ==
+== စကားထာများ ==
 စုစည်းမိသမှျတင်ပြရလှျင်-
-*၁။   သူ့အပင်က တစ်ရုံကြီး၊ သူ့အသီးက တစ်လုံးသီး။   (ဆံပင်နှင့် ဆံထုံး)
+* ၁။ သူ့အပင်က တစ်ရုံကြီး၊ သူ့အသီးက တစ်လုံးသီး။ (ဆံပင်နှင့် ဆံထုံး)
-*၂။   အစာကို နှစ်ယောက်ကမြင်၊ ငါးယောက်က ယူ၊ သုံးဆယ်က ဝါး၊ ကောင်းစားတော့ တစ်ယောက်တည်း။  (မျက်စိ၊ လက်ချောင်း၊ သွားနှင့် လှျာ)
+* ၂။ အစာကို နှစ်ယောက်ကမြင်၊ ငါးယောက်က ယူ၊ သုံးဆယ်က ဝါး၊ ကောင်းစားတော့ တစ်ယောက်တည်း။ (မျက်စိ၊ လက်ချောင်း၊ သွားနှင့် လှျာ)
-*၃။   ကြည့်လေဝေးလေ၊ ဝေးလေကြည့်လေ။  (မျက်စိနှင့် နား)
+* ၃။ ကြည့်လေဝေးလေ၊ ဝေးလေကြည့်လေ။ (မျက်စိနှင့် နား)
-*၄။   ခေါင်းကြီးလို့ လည်သိမ်၊ ဖင်ပိန်တဲ့ ယောကျာ်း၊ မိုးပေါ်ပျံကာသွား၊ သိကြားလား နတ်လား။  (ပုစဉ်း)
+* ၄။ ခေါင်းကြီးလို့ လည်သိမ်၊ ဖင်ပိန်တဲ့ ယောကျာ်း၊ မိုးပေါ်ပျံကာသွား၊ သိကြားလား နတ်လား။ (ပုစဉ်း)
-*၅။   တက်လေးစင်းနှင့် အပြင်းလှော်၊ မယ်တော်ရှင်မ ပေါင်းထဲက။   (လိပ်)
+* ၅။ တက်လေးစင်းနှင့် အပြင်းလှော်၊ မယ်တော်ရှင်မ ပေါင်းထဲက။ (လိပ်)
-*၆။   သွားတော့ ကွေ့ကောက်၊ မြင့်ရာက နိမ့်ရာရောက်။   (မြစ်ချောင်း)
+* ၆။ သွားတော့ ကွေ့ကောက်၊ မြင့်ရာက နိမ့်ရာရောက်။ (မြစ်ချောင်း)
-*၇။   နွားနို့တစ်မြူ၊ ပြည်လုံးဖြူ။   (လ)
+* ၇။ နွားနို့တစ်မြူ၊ ပြည်လုံးဖြူ။ (လ)
-*၈။   နတ်သမီး တံတွေးပေါက် ကြက်မကောက်နိုင်။  (ထရံပေါက်မှကျရောက်လာသော နေပြောက် အကွက်)
+* ၈။ နတ်သမီး တံတွေးပေါက် ကြက်မကောက်နိုင်။ (ထရံပေါက်မှကျရောက်လာသော နေပြောက် အကွက်)
-*၉။   အမြင်နီး ခရီးဝေး။   (တောင်)
+* ၉။ အမြင်နီး ခရီးဝေး။ (တောင်)
-*၁၀။ စည်ကြီးတီး မျက်နှာမည်းကြီးငို သေသူရှင် ပုန်းသူပေါ်။   (မိုးဦကျကာလတွင် မိုးကြိုးပစ်၊ မိုးရွာ၊ မြက်ပေါက်၊ ဖားအော်)
+* ၁၀။ စည်ကြီးတီး မျက်နှာမည်းကြီးငို သေသူရှင် ပုန်းသူပေါ်။ (မိုးဦကျကာလတွင် မိုးကြိုးပစ်၊ မိုးရွာ၊ မြက်ပေါက်၊ ဖားအော်)
-*၁၁။ မတီးဘဲမြည်။   (မိုးခြိမ်းသံ)
+* ၁၁။ မတီးဘဲမြည်။ (မိုးခြိမ်းသံ)
-*၁၂။ ခုတ်လို့မပြတ် သတ်လို့မသေ။   (ရေ)
+* ၁၂။ ခုတ်လို့မပြတ် သတ်လို့မသေ။ (ရေ)
-*၁၃။ အိမ်ရှိပေမယ့် လူမရှိ၊ လူရှိပေမယ့် အသံမကြားရ။   (သင်္ချ ိုင်း)
+* ၁၃။ အိမ်ရှိပေမယ့် လူမရှိ၊ လူရှိပေမယ့် အသံမကြားရ။ (သင်္ချ ိုင်း)
-*၁၄။ ငမဲဖင် ငနီလျက်။   (အိုးနှင့် မီး)
+* ၁၄။ ငမဲဖင် ငနီလျက်။ (အိုးနှင့် မီး)
-*၁၅။ သွားတော့ခွေခွေ နေတော့စင်းစင်း။   (ခေါင်းခု)
+* ၁၅။ သွားတော့ခွေခွေ နေတော့စင်းစင်း။ (ခေါင်းခု)
-*၁၆။ ငယ်စဉ်က ရင်ခွင်ပိုက်၊ ကြီးစေလိုလို့ တုတ်နဲ့ရိုက်၊ မာစေလိုလို့ မီးနဲ့မြှိုက်။  (အိုး)
+* ၁၆။ ငယ်စဉ်က ရင်ခွင်ပိုက်၊ ကြီးစေလိုလို့ တုတ်နဲ့ရိုက်၊ မာစေလိုလို့ မီးနဲ့မြှိုက်။ (အိုး)
-*၁၇။ သားကရိုက်တော့ အမေငို၊ ဝမ်းဗိုက်တစ်လုံး ခေါင်းတစ်လုံး။  (မောင်း)
+* ၁၇။ သားကရိုက်တော့ အမေငို၊ ဝမ်းဗိုက်တစ်လုံး ခေါင်းတစ်လုံး။ (မောင်း)
-*၁၈။ သံသာငှက်ကြီး ရင်ပတ်တီး၊ အမြီးခါးလယ်မှာ။    (လယ်ကွင်း)
+* ၁၈။ သံသာငှက်ကြီး ရင်ပတ်တီး၊ အမြီးခါးလယ်မှာ။ (လယ်ကွင်း)
-*၁၉။ နတ်သမီးအိမ်တိုင် ပိုးမဖောက်နိုင်၊ ဖောက်ပြန်တော့လဲ တစ်ပေါက်တည်း။    (အပ်)
+* ၁၉။ နတ်သမီးအိမ်တိုင် ပိုးမဖောက်နိုင်၊ ဖောက်ပြန်တော့လဲ တစ်ပေါက်တည်း။ (အပ်)
-*၂၀။ ကျိုးကျိုးကျည် မြည်လို့လာ၊ အိမ်ရောက်ခါမှ မေးထောက်ကာ။    (လှည်း) <ref>[[ဒေါက်တာသန်းထွန်း]]၏ မြန်မာသမိုင်း နိဒါန်း</ref>--[[User:Yellow.cloud|Yellow.cloud]] 20:12, 1 အောက်တိုဘာ 2008 (UTC)
+* ၂၀။ ကျိုးကျိုးကျည် မြည်လို့လာ၊ အိမ်ရောက်ခါမှ မေးထောက်ကာ။ (လှည်း) <ref>[[ဒေါက်တာသန်းထွန်း]]၏ မြန်မာသမိုင်း နိဒါန်း</ref>--[[User:Yellow.cloud|Yellow.cloud]] 20:12, 1 အောက်တိုဘာ 2008 (UTC)
-==ကိုးကားချက်==
-<references/>
+== ကိုးကားချက် ==
+<references/>
 [[Category:မြန်မာပြည်]]
 [[Category:အနုပညာ]]
-[[Category:မြန်မာ့ ဓလေ့ထုံးစံ ]]
+[[Category:မြန်မာ့ ဓလေ့ထုံးစံ]]