မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
အရေးမကြီး r2.7.2) (Robot: Modifying diq:Korya Zımey to diq:Koryaya Zımey |
No edit summary စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် အဆင့်မြင့် မိုလ်ဘိုင်းတည်းဖြတ် |
||
(အသုံးပြုသူ ၂၀ ဦးတို့၏ အလယ်ကြား မူများ ၄၂ ခု အား ပြသမထားပါ) | |||
စာကြောင်း ၁ - | စာကြောင်း ၁ - | ||
'''ဂျိုဆောန်ဒီမိုကရက်တစ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ'''({{small|{{lang-ko|조선민주주의인민공화국 朝鮮民主主義人民共和國}}}}) သို့မဟုတ် '''ကိုရီးယားဒီမိုကရက်တစ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ'''({{small|{{lang-en|Democratic People's Republic of Korea, '''DPRK'''}}}})၊ အတိုကောက်အားဖြင့် '''မြောက်ကိုရီးယား'''({{small|{{lang-ko|북한 北韓}}}}) သို့မဟုတ် '''ဂျိုဆောန်'''({{small|[[ကိုရီးယားဘာသာစကား|ဂျိုဆောန်]]: 조선 朝鮮}})သည် အရှေ့အာရှ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ် မြောက်ပိုင်းရှိ နိုင်ငံဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://news.kmib.co.kr/article/view.asp?arcid=0924032099|title=[여의도포럼-이진우] 북한은 국가다|성=교수|name=이진우|date=2018-11-13|website=국민일보|출판사=|lang=|확인날짜=2020-06-25}}</ref> |
|||
{{Infobox နိုင်ငံ |
|||
| နိုင်ငံအမည်အပြည့်= ကိုရီးယားဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ |
|||
{{Infobox country |
|||
| အမည်ရင်း = Democratic People's Republic of Korea <br />조선민주주의인민공화국<br />朝鮮民主主義人民共和國<br /><small>''Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk''</small><ref>{{cite web|title = Administrative Population and Divisions Figures (#26) |work = DPRK: The Land of the Morning Calm |publisher = Permanent Committee on Geographical Names for British Official Use |date = 2003-04 |url = http://www.pcgn.org.uk/North%20Korea-%20Land%20of%20the%20Morning%20Calm-%202003.pdf |format = PDF |accessdate = 2006-10-10}}</ref> |
|||
| နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ |
|||
| native_name = 조선민주주의인민공화국<br />朝鮮民主主義人民共和國<br /></small><ref>{{cite web |title = Administrative Population and Divisions Figures (#26) |work = DPRK: The Land of the Morning Calm |publisher = Permanent Committee on Geographical Names for British Official Use |date = 2003-04 |url = http://www.pcgn.org.uk/North%20Korea-%20Land%20of%20the%20Morning%20Calm-%202003.pdf |format = PDF |accessdate = 2006-10-10 |archivedate = 25 September 2006 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20060925042059/http://www.pcgn.org.uk/North%20Korea-%20Land%20of%20the%20Morning%20Calm-%202003.pdf }}</ref> |
|||
| common_name = မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ |
|||
| ပုံ_အလံ = Flag of North Korea.svg |
| ပုံ_အလံ = Flag of North Korea.svg |
||
| ပုံ_တံဆိပ် = |
| ပုံ_တံဆိပ် = Emblem of North Korea.svg |
||
| national_anthem = <br />애국가<br />"[[အယ်ဂွတ်ကာ]]"<br />{{small|("မျိုးချစ်သီချင်း")}} |
|||
| နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = |
|||
| နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = |
|||
| ပုံ_နေရာ =North Korea (orthographic projection).svg |
|||
| ပုံ_နေရာ = Democratic People's Republic of Korea (orthographic projection).svg |
|||
| မြို့တော် = ပြုံယမ်းမြို့ |
|||
| map_caption = မြောက်ကိုရီးယားမှ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သော မြေအား အစိမ်းရင့်ရောင်ဖြင့် ဖော်ပြထားပြီး ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ဆိုသော်လည်း ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသော မြေအား အစိမ်းဖျော့ဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။ |
|||
| အကြီးဆုံးမြို့ = ပြုံယမ်းမြို့ |
|||
| မြို့တော် = [[ပြုံယမ်းမြို့]] |
|||
| ဧရိယာ = ၄၆,၅၂၈ စတုရန်းမိုင် ( ၁၂၀,၅၄၀ km²) |
|||
| အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |
|||
| ဧရိယာအဆင့် = ၉၈ |
|||
| coordinates = {{Coord|39|2|N|125|45|E|type:city}} |
|||
| ဧရိယာရေရာခိုင်နှုန်း = ၄.၈၇ |
|||
| official_languages = [[ကိုရီးယားဘာသာစကား|ကိုရီးယား]] ([[မြောက်ကိုရီးယားစံဘာသာစကား|မွန်ဟွာအော]])<ref name="Minahan2014">{{cite book|last=Minahan|first=James B.|title=Ethnic Groups of North, East, and Central Asia: An Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=oZAAQBAJ&pg=PA147|year=2014|publisher=ABC-CLIO|location=Santa Barbara|isbn=978-1-61069-018-8|page=147}}{{Dead link|date=September 2021 }}</ref> |
|||
| languages_type = တရားဝင်အက္ခရာ |
|||
| languages = [[ဟန်းဂု|ဂျိုဆွန်းဂူးလ်]]<ref name="AltonChidley2013">{{cite book|last1=Alton|first1=David|last2=Chidley|first2=Rob|title=Building Bridges: Is There Hope for North Korea?|url=https://books.google.com/books?id=eTWqpOOXI_QC&pg=PA89|year=2013|publisher=Lion Books|location=Oxford|isbn=978-0-7459-5598-8|page=89}}</ref> |
|||
| demonym = |
|||
| religion = မရှိ |
|||
| government_type = [[မျိုးရိုးဆက်ခံ အာဏာရှင်စနစ်|မျိုးရိုးဆက်ခံ အာဏာရှင်စနစ်]]၊ [[တစ်ပါတီစနစ်]]နှင့် [[အကြွင်းမဲ့ အာဏာရှင် စနစ်|အကြွင်းမဲ့အာဏာရှင်ဝါဒီ]]ကျင့်သုံးသော [[တစ်ပြည်ထောင်နိုင်ငံ|တစ်ပြည်ထောင်]] ''[[ဂျူချဲ|ဂျူချဲဝါဒီ]]'' [[သမ္မတနိုင်ငံ]]<ref name=":9">{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-15256929|title=North Korea country profile|date=9 April 2018|work=BBC News}}</ref><ref name=":10">{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2017/world/north-korea-defectors/|title=Kim Jong Un's North Korea: Life inside the totalitarian state|website=Washington Post}}</ref><ref name="britannica">{{cite web|url=https://www.britannica.com/topic/totalitarianism|title=Totalitarianism|publisher=Encyclopædia Britannica|date=2018}}</ref><!--Do not change without consensus. See Talk page and its archives.--><ref>{{cite book|title=Britannica Book of the Year 2014|chapter-url=https://books.google.com/books?id=LccRAwAAQBAJ&pg=PA642|year=2014|publisher=Encyclopedia Britannica, Inc.|location=London|isbn=978-1-62513-171-3|page=642|chapter=Korea, North}}</ref> |
|||
<!-- The title of "Supreme Leader" has not been written into the state constitution or the party rules as a separate office. --> |
|||
| leader_title1 = [[ကိုရီးယားအလုပ်သမားပါတီ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်|အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်]]နှင့် [[နိုင်ငံတော်ရေးရာကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ]] |
|||
| leader_name1 = [[ကင်ဂျုံအွန်]]{{Efn|Kim Jong-un holds four concurrent positions: [[:en:General Secretary of the Workers' Party of Korea|General Secretary of the Workers' Party]], [[:en:Central Military Commission of the Workers' Party of Korea|Chairman of the Central Military Commission]], [[:en:President of the State Affairs Commission]] and [[:en:Supreme Commander of the Armed Forces of North Korea|Supreme Commander of the Armed Forces]].}} |
|||
| leader_title2 = [[အဓိပတိပြည်သူ့လွှတ်တော် အမြဲတမ်းကော်မတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ|အဓိပတိပြည်သူ့လွှတ်တော် အမြဲတမ်းကော်မတီ]]နှင့် [[မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံတော်ရေးရာကော်မရှင်|နိုင်ငံတော်ရေးရာကော်မရှင်၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌ (၁)]] |
|||
| leader_name2 = {{nowrap|ချိုရယောင်ဟေး {{Efn|Choe Ryong-hae represents North Korea internationally. The Presidency was written out of the constitution in 1998. [[ကင်အီဆွန်း]], who died in 1994, was declared "[[:en:Eternal leaders of North Korea|eternal President]]" in its preamble.}}}} |
|||
| leader_title3 = [[[မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံတော်ရေးရာကော်မရှင်|နိုင်ငံတော်ရေးရာကော်မရှင်၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌ]] |
|||
| leader_name3 = ပက်ပုံဂျူး |
|||
| ethnic_groups = |
|||
| ethnic_groups_year = |
|||
| legislature = [[အဓိပတိပြည်သူ့လွှတ်တော်]] |
|||
| sovereignty_type = တည်ထောင်ခြင်း |
|||
| established_event1 = [[:en:Soviet Civil Administration|ဆိုဗီယက် အုပ်ချုပ်မှု]] |
|||
| established_date1 = ၁၉၄၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃ ရက် |
|||
| established_event2 = [[:en:Provisional People's Committee of North Korea|ပထမ ယာယီအစိုးရ.]] |
|||
| established_date2 = ၁၉၄၆ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက် |
|||
| established_event3 = [[:en:People's Committee of North Korea|ဒုတိယ ယာယီအစိုးရ]] |
|||
| established_date3 = ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက် |
|||
| established_event4 = [[ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|DPRK]]အား တည်ထောင်ခဲ့ |
|||
| established_date4 = ၁၉၄၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၉ ရက် |
|||
| established_event5 = [[မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ|လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံ]] |
|||
| established_date5 = ၁၉၇၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ရက် |
|||
| established_event6 = [[ကုလသမဂ္ဂ|UN]]သို့ [[:en:United Nations Security Council Resolution 702|ဝင်ရောက်ခဲ့]] |
|||
| established_date6 = {{nowrap|၁၉၉၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်}} |
|||
| established_event7 = {{nowrap|ပန်မွန်ဂျုံ ကြေညာချက်}} |
|||
| established_date7 = ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၇ ရက် |
|||
| area_km2 = ၁၂၀,၅၄၀ |
|||
| area_sq_mi = ၄၆,၅၄၀ |
|||
| area_rank = ၉၇<!--Demographic Yearbook--><!-- Area rank should match List of countries and dependencies by area --> |
|||
| area_footnote = <ref name="unstats08">{{Cite book|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2012/Table03.pdf#page=5|title=Demographic Yearbook – Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density|publisher=United Nations Statistics Division|year=2012|access-date=29 November 2014|page=5}}</ref> |
|||
| percent_water = ၀.၁၁ |
|||
| အမြင့်ဆုံးနေရာ = |
| အမြင့်ဆုံးနေရာ = |
||
| population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} |
|||
| စံတော်ချိန်ဇုန် = +၉:၀၀ |
|||
| population_estimate = {{UN_Population|Dem. People's Republic of Korea}}{{UN_Population|ref}} |
|||
| ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ကိုရီးယန်း]] |
|||
| population_estimate_rank = ၅၅ |
|||
| လူဦးရေ = ၂၄,၀၅၁,၂၁၈<ref name="unfpa">{{ko}} {{Cite journal | url = http://news.joins.com/article/686/4109686.html | title = 한반도 인구 7천400만명 시대 임박 | publisher = United Nations | author = UNFPA | date = 2009-10-01 | accessdate = 2010-04-14}}</ref> |
|||
| population_census_year = ၂၀၀၈ |
|||
| လူဦးရေအဆင့် = ၅၁ |
|||
| population_census = ၂၄,၀၅၂,၂၃၁<ref>{{cite web |url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/North_Korea/Final%20national%20census%20report.pdf#20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100331091148/http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/North_Korea/Final%20national%20census%20report.pdf |archive-date=31 March 2010 |page=14 |title=DPR Korea 2008 Population Census National Report |year=2009 |publisher=DPRK Central Bureau of Statistics |access-date=19 February 2011 |location=Pyongyang |url-status=dead |accessdate=22 September 2021 |archivedate=31 March 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100331091148/http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/North_Korea/Final%20national%20census%20report.pdf#20 }}</ref> |
|||
| လူဦးရေအထူ = ၁၉၈.၃/km²(၅၁၃.၈/sq mi) |
|||
| population_density_km2 = ၂၁၁ |
|||
| လူဦးရေအထူအဆင့်= ၅၅ |
|||
| population_density_rank = ၄၅ |
|||
| လူမျိုးများ = |
|||
| GDP_PPP = $၁,၂၃၉ ထရီလီရမ်<ref name="CIAGDP(PPP)">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html#kn |title=GDP (PPP) Field listing |publisher=CIA World Factbook |access-date=31 May 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140625150555/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html |archive-date=25 June 2014 |accessdate=22 September 2021 |archivedate=25 June 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140625150555/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html#kn }}</ref> |
|||
| အမျိုးအစား = တစ်ပါတီစနစ် |
|||
| GDP_PPP_year = ၂၀၁၄ |
|||
| ခေါင်းဆောင်_ရာထူး(၁) = ထာဝရ သမ္မတ |
|||
| GDP_PPP_rank = |
|||
| ခေါင်းဆောင်_အမည်(၁) = [[ကင်အီဆွန်း]] |
|||
| GDP_PPP_per_capita = $၈,၉၉၀<ref name="CIAGDP(PPP)Capita">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2004.html#kn |title=GDP (PPP) per capita Field listing |publisher=CIA World Factbook |access-date=31 May 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140625151025/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2004.html |archive-date=25 June 2014 |accessdate=22 September 2021 |archivedate=25 June 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140625151025/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2004.html#kn }}</ref> |
|||
| ခေါင်းဆောင်_ရာထူး(၂) = ဥက္ကဋ္ဌ |
|||
| GDP_PPP_per_capita_rank = |
|||
| ခေါင်းဆောင်_အမည်(၂) = [[ကင်ဂျုံအီ]] |
|||
| GDP_nominal = $၉၂၁ဘီလီယံ<ref name="unsd">{{cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/snaama/selbasicFast.asp |title=National Accounts Main Aggregate Database |publisher=United Nations Statistics Division|date=December 2012 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160205025204/http://unstats.un.org/unsd/snaama/selbasicFast.asp |archive-date=5 February 2016 }}</ref><ref name="nkeconwatch.com">{{cite web|url=http://www.nkeconwatch.com/category/statistics/gdp-statistics/ |title=North Korean Economy Watch » GDP statistics |access-date=9 February 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170108045819/http://www.nkeconwatch.com/category/statistics/gdp-statistics/ |archive-date=8 January 2017 }} Hyundai Research Institute (South Korea)</ref> |
|||
| ထူထောင်ရေး_အမည်(၁) = လွတ်လပ်ရေးရခြင်း |
|||
| GDP_nominal_year = ၂၀၁၇ |
|||
| ထူထောင်ရေး_ခုနှစ်(၁) = ၁၉၁၉ မတ်(၁) |
|||
| GDP_nominal_rank = |
|||
| GDP_PPP = US $၄၀ ဘီလီယံ |
|||
| GDP_nominal_per_capita = $၉,၈၈၈<ref name="nkeconwatch.com"/> |
|||
| GDP_PPP_အဆင့် = ၉၄ |
|||
| GDP_nominal_per_capita_rank = |
|||
| GDP_PPP_per_capita = US $ ၁,၉၀၀ |
|||
| HDI = |
|||
| GDP_PPP_per_capita_အဆင့် = ၁၅၄ |
|||
| HDI_year = |
|||
| HDI = |
|||
| currency = [[မြောက်ကိုရီးယား ဝမ်]] (₩) |
|||
| HDI_အဆင့် = |
|||
| currency_code = KPW |
|||
| ငွေ = မြောက်ကိုရီးယားဝမ် |
|||
| စံတော်ချိန်ဇုန် = ပြုံယမ်း စံတော်ချိန်<ref>{{cite web|title=Decree on Redesignating Pyongyang Time|url=http://www.naenara.com.kp/en/news/?19+8938|website=Naenara|access-date=4 May 2018|date=30 April 2018|accessdate=5 May 2018|archivedate=5 May 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180505065624/http://www.naenara.com.kp/en/news/?19+8938}}</ref> |
|||
| cctld = .kp |
|||
| utc_offset = +9 |
|||
| calling_code = +၈၅၀ |
|||
| DST_note = |
|||
| time_zone_DST = |
|||
| antipodes = |
|||
| date_format = {{unbulleted list |yy, {{lang|ko|yyyy년 mm월 dd일}} |yy, yyyy/mm/dd {{resize|75%|([[:en:Juche calendar|အေဒီ–၁၉၁၁]]{{\}}[[အေဒီ]])}}}} |
|||
| drives_on = ညာ |
|||
| calling_code = [[မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၉၉၀]]<ref name="CIATelephone">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2124.html#kn |title=Telephone System Field Listing |publisher=CIA The World Factbook |access-date=17 June 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140625143457/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2124.html |archive-date=25 June 2014 |accessdate=22 September 2021 |archivedate=25 June 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140625143457/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2124.html#kn }}</ref> |
|||
| iso3166code = |
|||
| cctld = [[.kp]]<ref name="Hersher2016">{{cite news|last1=Hersher |first1=Rebecca |title=North Korea Accidentally Reveals It Only Has 28 Websites |url=https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/09/21/494902997/north-korea-accidentally-reveals-it-only-has-28-websites |access-date=22 September 2016 |agency=NPR |date=21 September 2016 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160922004655/http://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/09/21/494902997/north-korea-accidentally-reveals-it-only-has-28-websites |archive-date=22 September 2016 }}</ref> |
|||
| today = |
|||
}} |
}} |
||
[[ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ|UN]]က ယူဆသော မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ လူဦးရေသည် ၂၀၂၄ခုနှစ်တွင် ၂၅.၆၁သန်းခန့်ရှိပြီး ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာ [[:ko:서북 방언|ဖျောင်းယံစကား]]ကို အခြေခံထားသော [[:ko:문화어|မြောက်ကိုရီးယားဘာသာ]] ဖြစ်သည်။ မြို့တော်သည် [[ဖျောင်းယံမြို့]]ဖြစ်ပြီး မြို့ကြီးများမှာ နမ်ဖိုမြို့၊ ဂယ်ဆောင်းမြို့၊ ရာဆောန်မြို့ အစရှိသည်တို့ ဖြစ်သည်။ |
|||
မြောက်ဘက်တွင် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ်နိုင်ငံ]]နှင့် [[ရုရှားနိုင်ငံ]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေပြီး မြောက်ဘက်တွင် Yalu (Amnok) နှင့် Tumen မြစ်များ၊ တောင်ဘက်တွင် [[ကိုရီးယားစစ်မဲ့ဇုန်]]ရှိ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]တို့ဖြစ်သည်။ [[ပင်လယ်ဝါ]]ဖြင့် ၎င်း၏ အနောက်ဘက်နယ်စပ်ကို ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ အရှေ့ဘက်နယ်စပ်ကိုမူ [[ဂျပန်ပင်လယ်]]က သတ်မှတ်ထားသည်။ မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏ တောင်ပိုင်းမဟာမိတ်ကဲ့သို့ပင် ကျွန်းဆွယ်တစ်ခုလုံးနှင့် ကပ်လျက်ကျွန်းစုများ၏ တရားဝင်အစိုးရဖြစ်သည်ဟု အခိုင်အမာဆိုသည်။ |
|||
မြောက်ကိုရီးယားဟုခေါ်သော ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံတွင် ၁၉၇၆ |
|||
ခုနှစ် ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ကြီး၏ ခန့်မှန်းချက်အရ လူဦးရေမှာ ၃၄,၆၈ဝ,၆၄၄ ခန့်ဖြစ်သည်။ မြို့တော်မှာ ပြုံယမ်းမြို့ |
|||
ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအကြီးအကဲမှာ ခေါင်းဆောင်ကြီး [[ကင်အီဆွန်း]] ဖြစ်သည်။ |
|||
၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်သင်္ဘော ပွေဗလိုသည် ကိုရီးယား ရေပိုင်နက်အတွင်း ဝင်ရောက်လာသည်ကို သိရှိသဖြင့် ကိုရီးယား တပ်မတော်က ပစ်ခတ် ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနှင့် မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံတို့ စစ်ဖြစ်မည့်အခြေ ဆိုက်ရောက်ခဲ့ရာက တစ်ကမ္ဘာလုံး တုန်လှုပ် ချောက်ချားခဲ့ရသည်။ |
၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်သင်္ဘော ပွေဗလိုသည် ကိုရီးယား ရေပိုင်နက်အတွင်း ဝင်ရောက်လာသည်ကို သိရှိသဖြင့် ကိုရီးယား တပ်မတော်က ပစ်ခတ် ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနှင့် မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံတို့ စစ်ဖြစ်မည့်အခြေ ဆိုက်ရောက်ခဲ့ရာက တစ်ကမ္ဘာလုံး တုန်လှုပ် ချောက်ချားခဲ့ရသည်။ |
||
၁၉၆၉ ခုနှစ်ကလည်း အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေး လေယာဉ်သည် မြောက်ကိုရီးယား လေပိုင်နက်ထဲသို့ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်သဖြင့် ပစ်ခတ်ရာမှ တစ်ကမ္ဘာလုံး တုန်လှုပ် ချောက်ချားစေသည့် အရေးအခင်း ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ |
၁၉၆၉ ခုနှစ်ကလည်း အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေး လေယာဉ်သည် မြောက်ကိုရီးယား လေပိုင်နက်ထဲသို့ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်သဖြင့် ပစ်ခတ်ရာမှ တစ်ကမ္ဘာလုံး တုန်လှုပ် ချောက်ချားစေသည့် အရေးအခင်း ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ၁၉၇၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတနိုင်ငံ အစိုးရက ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေး ပါတီများနှင့် လူထုအဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ သို့မဟုတ် ကြားနေနိုင်ငံတစ်ခုခုမှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် စစ်မဲ့ဒေသဖြစ်သော ပန်မန်ဂျုံဒေသ၌ ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး စေ့စပ် ဆွေးနွေးရန် လွှတ်တော်သို့ အကြံပေး တင်ပြသည်။ |
||
၁၉၇၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတနိုင်ငံ အစိုးရက ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေး ပါတီများနှင့် လူထုအဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ သို့မဟုတ် ကြားနေနိုင်ငံတစ်ခုခုမှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် စစ်မဲ့ဒေသဖြစ်သော ပန်မန်ဂျုံဒေသ၌ ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး စေ့စပ် ဆွေးနွေးရန် လွှတ်တော်သို့ အကြံပေး တင်ပြသည်။ |
|||
၁၉၇၁ ခု စက်တင်ဘာလ ၂ဝ ရက်နေ့မှစ၍ နှစ်နိုင်ငံ ကြက်ခြေနီ အဖွဲ့များက ဦးဆောင်၍ နှစ်နိုင်ငံ ပြန်လည် ပေါင်းစည်းရေးအတွက် စေ့စပ်ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း ၁၉ ကြိမ် တိုင်သည်အထိ မပြေလည်ခဲ့ချေ။ ၁၉၇၂ ခုနှစ် မေလမှ ဇူလိုင်လအတွင်း နှစ်နိုင်ငံ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များ တွေ့ဆုံ၍ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေး၍ နှစ်ဖက်စလုံးမှ လိုက်လျောမှုများ ပြုခဲ့ကြရာ သဘောတူညီချက် ခုနစ်ချက်ကို နှစ်နိုင်ငံ မြို့တော်များ၌ ထုတ်ပြန်သည်။ |
|||
ယင်းခုနှစ်ချက်မှာ |
|||
# ပြည်ပ စွက်ဖက်မှုကင်းရှင်းစွာ နှစ်နိုင်ငံ ချင်းသာငြိမ်းချမ်းသောနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် |
|||
# နှစ်ဖက် လက်နက်အား အသုံးပြုခြင်း ရပ်စဲရန် |
|||
# နှစ်နိုင်ငံ နားလည်မှုဖြင့် အဆက်အသွယ်များ ပြုလုပ်နိုင်ရေး ညှိနှိုင်းရန် |
|||
# နှစ်နိုင်ငံ ကြက်ခြေနီများ ပူးပေါင်းဆွေးနွေးပွဲ အောင်မြင်အောင် ကူညီရန် |
|||
# စစ်ရေး စစ်ရာများ မမျှော်လင့်ဘဲ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းကို တားနိုင်ရန် နှစ်နိုင်ငံ မြို့တော်အကြား အရေးပေါ် စကားပြောကြေးနန်း ဆက်သွယ်ရန် |
|||
# ကိုရီးယား သမ္မတနိုင်ငံမှ မစ္စတာလီဟူရက်နှင့် ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံမှ အစိုးရအဖွဲ့ လမ်းညွှန်ဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး မစ္စတာ ကင်ယန်ဂျိုးတို့ ပူးတွဲ သဘာပတိအဖြစ် ဆောင်ရွက်သော ကော်မတီတစ်ရပ်ဖွဲ့ ဆောင်ရွက်ရန် |
|||
# ပြည်သူအပေါင်းရှေ့၌ ကတိသစ္စာပြု၍ သစ္စာရှိ ဆောင်ရွက်ရန်တို့ ဖြစ်သည်။ |
|||
ယင်းသဘောတူညီချက်အရ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံပေါင်းစည်းရေးသည် ယနေ့တိုင် အောင်မြင်မှု မရသေးချေ။<ref>စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ် (၁၉၇၈)</ref> |
|||
၁၉၇၁ ခု စက်တင်ဘာလ ၂ဝ ရက်နေ့မှစ၍ နှစ်နိုင်ငံ ကြက်ခြေနီ အဖွဲ့များက ဦးဆောင်၍ နှစ်နိုင်ငံ ပြန်လည် ပေါင်းစည်းရေးအတွက် စေ့စပ် ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း ၁၉ ကြိမ် တိုင်သည်အထိ မပြေလည်ခဲ့ချေ။ |
|||
၁၉၇၂ ခုနှစ် မေလမှ ဇူလိုင်လအတွင်း နှစ်နိုင်ငံ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များ တွေ့ဆုံ၍ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေး၍ နှစ်ဖက်စလုံးမှ လိုက်လျောမှုများ ပြုခဲ့ကြရာ သဘောတူညီချက် ခုနစ်ချက်ကို နှစ်နိုင်ငံ မြို့တော်များ၌ ထုတ်ပြန်သည်။ |
|||
== မှတ်စုများ == |
|||
ယင်းခုနှစ်ချက်မှာ ပြည်ပစွက်ဖက်မှု ကင်းရှင်းစွာ နှစ်နိုင်ငံ ချင်းသာငြိမ်းချမ်းသောနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် နှစ်ဖက် လက်နက်အား အသုံးပြုခြင်း ရပ်စဲရန်၊ နှစ်နိုင်ငံ နားလည်မှုဖြင့် အဆက်အသွယ်များ ပြုလုပ်နိုင်ရေး ညှိနှိုင်းရန်၊ နှစ်နိုင်ငံ ကြက်ခြေနီများ ပူးပေါင်းဆွေးနွေးပွဲ အောင်မြင်အောင် ကူညီရန်၊ စစ်ရေး စစ်ရာများ မမျှော်လင့်ဘဲ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းကို တားနိုင်ရန်၊ နှစ်နိုင်ငံ မြို့တော်အကြား အရေးပေါ် စကားပြောကြေးနန်း ဆက်သွယ်ရန်၊ ကိုရီးယား သမ္မတနိုင်ငံမှ မစ္စတာလီဟူရက်နှင့် ကိုရီးယား |
|||
{{Notelist}} |
|||
ဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတ နိုင်ငံမှ အစိုးရအဖွဲ့ လမ်းညွှန်ဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး မစ္စတာ ကင်ယန်ဂျိုးတို့ ပူးတွဲ သဘာပတိအဖြစ် ဆောင်ရွက်သော ကော်မတီတစ်ရပ်ဖွဲ့ ဆောင်ရွက်ရန်၊ ပြည်သူအပေါင်းရှေ့၌ ကတိသစ္စာပြု၍ သစ္စာရှိ ဆောင်ရွက်ရန်တို့ ဖြစ်သည်။ |
|||
ယင်းသဘောတူညီချက်အရ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံပေါင်းစည်းရေးသည် ယနေ့တိုင် အောင်မြင်မှု မရသေးချေ။ |
|||
<ref>စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ် (၁၉၇၈)</ref> |
|||
== ကိုးကား == |
== ကိုးကား == |
||
{{Reflist}} |
|||
<references/> |
|||
{{အာရှတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ}} |
|||
[[Category:နိုင်ငံ]] |
|||
[[Category:အာရှ နိုင်ငံများ]] |
|||
[[Category:မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]] |
|||
[[ace:Korèa Utara]] |
|||
[[Category:ကိုရီးယား]] |
|||
[[af:Noord-Korea]] |
|||
[[Category:ကွန်မြူနစ် နိုင်ငံများ]] |
|||
[[als:Nordkorea]] |
|||
[[Category:အာရှတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ]] |
|||
[[am:ሰሜን ኮርያ]] |
|||
[[Category:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] |
|||
[[an:Coreya d'o Norte]] |
|||
[[ang:Norþcorēa]] |
|||
[[ar:كوريا الشمالية]] |
|||
[[arz:كوريا الشماليه]] |
|||
[[ast:Corea del Norte]] |
|||
[[az:Koreya Xalq Demokratik Respublikası]] |
|||
[[bar:Nordkorea]] |
|||
[[bat-smg:Šiaurės Kuoriejė]] |
|||
[[bcl:North Korea]] |
|||
[[be:Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка]] |
|||
[[be-x-old:Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка]] |
|||
[[bg:Северна Корея]] |
|||
[[bn:উত্তর কোরিয়া]] |
|||
[[bo:བྱང་ཀོ་རི་ཡ།]] |
|||
[[bpy:ঔয়াং কোরিয়া]] |
|||
[[br:Republik Poblel ha Demokratel Korea]] |
|||
[[bs:Sjeverna Koreja]] |
|||
[[bug:Korea Utara]] |
|||
[[bxr:Хойто Солонгос]] |
|||
[[ca:Corea del Nord]] |
|||
[[cbk-zam:Corea del Norte]] |
|||
[[ceb:Amihanang Korea]] |
|||
[[ckb:کۆریای باکوور]] |
|||
[[crh:Şimaliy Koreya]] |
|||
[[cs:Severní Korea]] |
|||
[[csb:Kòrejańskô Lëdowò-Demokratnô Repùblika]] |
|||
[[cy:Gogledd Corea]] |
|||
[[da:Nordkorea]] |
|||
[[de:Nordkorea]] |
|||
[[diq:Koryaya Zımey]] |
|||
[[dsb:Pódpołnocna Koreja]] |
|||
[[dv:އުތުރު ކޮރެއާ]] |
|||
[[dz:བྱང་ཀོ་རི་ཡ་]] |
|||
[[ee:North Korea]] |
|||
[[el:Βόρεια Κορέα]] |
|||
[[en:North Korea]] |
|||
[[eo:Nord-Koreio]] |
|||
[[es:Corea del Norte]] |
|||
[[et:Põhja-Korea]] |
|||
[[eu:Ipar Korea]] |
|||
[[ext:Corea el Norti]] |
|||
[[fa:کره شمالی]] |
|||
[[fi:Korean demokraattinen kansantasavalta]] |
|||
[[fiu-vro:Põh'a-Korea]] |
|||
[[fo:Norðurkorea]] |
|||
[[fr:Corée du Nord]] |
|||
[[frp:Corê du Nord]] |
|||
[[fy:Noard-Korea]] |
|||
[[ga:An Chóiré Thuaidh]] |
|||
[[gag:Poyraz Koreya]] |
|||
[[gan:朝鮮民主主義人民共和國]] |
|||
[[gd:Coirèa a Tuath]] |
|||
[[gl:Corea do Norte - 조선]] |
|||
[[gu:ઉત્તર કોરિયા]] |
|||
[[gv:Yn Chorea Twoaie]] |
|||
[[hak:Tsêu-siên Mìn-tsú Tsú-ngi Ngìn-mìn Khiung-fò-koet]] |
|||
[[haw:Kōlea ʻĀkau]] |
|||
[[he:קוריאה הצפונית]] |
|||
[[hi:उत्तर कोरिया]] |
|||
[[hif:North Korea]] |
|||
[[hr:Sjeverna Koreja]] |
|||
[[hsb:Sewjerna Koreja]] |
|||
[[ht:Kore dinò]] |
|||
[[hu:Észak-Korea]] |
|||
[[hy:Կորեայի Ժողովրդա-Դեմոկրատական Հանրապետություն]] |
|||
[[ia:Corea del Nord]] |
|||
[[id:Korea Utara]] |
|||
[[ie:Nord-Korea]] |
|||
[[ilo:Amianan a Korea]] |
|||
[[io:Nord-Korea]] |
|||
[[is:Norður-Kórea]] |
|||
[[it:Corea del Nord]] |
|||
[[ja:朝鮮民主主義人民共和国]] |
|||
[[jbo:berti zei .dcosyn]] |
|||
[[jv:Koréa Lor]] |
|||
[[ka:კორეის სახალხო დემოკრატიული რესპუბლიკა]] |
|||
[[kbd:КӀэрей Джылэр Демократ Республикэ]] |
|||
[[kk:Корей Халық Демократиялық Республикасы]] |
|||
[[kl:Korea Avannarleq]] |
|||
[[km:កូរ៉េខាងជើង]] |
|||
[[kn:ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯಾ]] |
|||
[[ko:조선민주주의인민공화국]] |
|||
[[krc:Корей Халкъ-Демократ Республика]] |
|||
[[ksh:Nordkorea]] |
|||
[[ku:Korêya Bakur]] |
|||
[[kv:Корея Войтыр Демократия Республика]] |
|||
[[kw:Korea Gledh]] |
|||
[[la:Respublica Popularis Democratica Coreana]] |
|||
[[lad:Korea del Nord]] |
|||
[[lb:Demokratesch Volleksrepublik Korea]] |
|||
[[lez:Кореядин Халкьдинни-Демократиядин Республика]] |
|||
[[li:Noord-Korea]] |
|||
[[lmo:Corea del Nòrd]] |
|||
[[ln:Kore ya Nola]] |
|||
[[lt:Šiaurės Korėja]] |
|||
[[lv:Ziemeļkoreja]] |
|||
[[mg:Korea Avaratra]] |
|||
[[mi:Kōrea-ki-te-raki]] |
|||
[[mk:Демократска Народна Република Кореја]] |
|||
[[ml:ഉത്തര കൊറിയ]] |
|||
[[mn:Умард Солонгос]] |
|||
[[mr:उत्तर कोरिया]] |
|||
[[ms:Korea Utara]] |
|||
[[na:Ripubrikit Engame Korea]] |
|||
[[nah:Corea Mictlāmpa]] |
|||
[[nap:Corea d%27%27o Nord]] |
|||
[[nds:Noordkorea]] |
|||
[[ne:उत्तर कोरिया]] |
|||
[[nl:Noord-Korea]] |
|||
[[nn:Nord-Korea]] |
|||
[[no:Nord-Korea]] |
|||
[[nov:Nord Korea]] |
|||
[[nv:Kolíya Bikéyah Náhookǫsjí Siʼánígíí]] |
|||
[[oc:Corèa del Nòrd]] |
|||
[[or:ପୂର୍ବ କୋରିଆ]] |
|||
[[os:Корейы Адæмон Демократон Республикæ]] |
|||
[[pam:Pangulung Korea]] |
|||
[[pap:Nort Korea]] |
|||
[[pih:North Koriya]] |
|||
[[pl:Korea Północna]] |
|||
[[pms:Coréa dël Nòrd]] |
|||
[[pnb:اتلا کوریا]] |
|||
[[ps:شمالي کوريا]] |
|||
[[pt:Coreia do Norte]] |
|||
[[qu:Chusun Runakapaq Runallaqta Republika]] |
|||
[[ro:Coreea de Nord]] |
|||
[[ru:Корейская Народно-Демократическая Республика]] |
|||
[[rw:Koreya y’Amajyaruguru]] |
|||
[[sa:उत्तर कोरिया]] |
|||
[[sah:Хоту Кэриэйэ]] |
|||
[[scn:Corea dû Nord]] |
|||
[[sco:North Korea]] |
|||
[[se:Davvi-Korea]] |
|||
[[sh:Demokratska Narodna Republika Koreja]] |
|||
[[simple:North Korea]] |
|||
[[sk:Kórejská ľudovodemokratická republika]] |
|||
[[sl:Severna Koreja]] |
|||
[[so:Waqooyiga Kuuriya]] |
|||
[[sq:Koreja e Veriut]] |
|||
[[sr:Северна Кореја]] |
|||
[[ss:IKhoriya leseNyakatfo]] |
|||
[[su:Koréa Kalér]] |
|||
[[sv:Nordkorea]] |
|||
[[sw:Korea Kaskazini]] |
|||
[[szl:Půłnocno Koryjo]] |
|||
[[ta:வடகொரியா]] |
|||
[[te:ఉత్తర కొరియా]] |
|||
[[tg:Куриёи Шимолӣ]] |
|||
[[th:ประเทศเกาหลีเหนือ]] |
|||
[[tk:Demirgazyk Koreýa]] |
|||
[[tl:Hilagang Korea]] |
|||
[[tpi:Not Koria]] |
|||
[[tr:Kuzey Kore]] |
|||
[[tt:Корея Халык Демократик Җөмһүрияте]] |
|||
[[udm:Корея Калык-Демократи Республика]] |
|||
[[ug:شىمالىي چاۋشيەن]] |
|||
[[uk:Корейська Народно-Демократична Республіка]] |
|||
[[ur:شمالی کوریا]] |
|||
[[uz:Koreya Xalq Demokratik Respublikasi]] |
|||
[[vec:Corea del Nord]] |
|||
[[vi:Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên]] |
|||
[[vo:Nolüda-Koreyän]] |
|||
[[war:Amihanan nga Korea]] |
|||
[[wo:Kore gu Bëj-gànnaar]] |
|||
[[wuu:朝鲜民主主义人民共和国]] |
|||
[[xal:Солңһудин Улс Орн]] |
|||
[[xmf:ოორუე კორეა]] |
|||
[[yi:צפון קארעע]] |
|||
[[yo:Kòréà Àríwá]] |
|||
[[zh:朝鲜民主主义人民共和国]] |
|||
[[zh-classical:朝鮮民主主義人民共和國]] |
|||
[[zh-min-nan:Tiâu-sián]] |
|||
[[zh-yue:朝鮮民主主義人民共和國]] |
၁၃:၀၀၊ ၄ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၄ က နောက်ဆုံး တည်းဖြတ်မူ
ဂျိုဆောန်ဒီမိုကရက်တစ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ(ကိုရီးယား: 조선민주주의인민공화국 朝鮮民主主義人民共和國) သို့မဟုတ် ကိုရီးယားဒီမိုကရက်တစ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ(အင်္ဂလိပ်: Democratic People's Republic of Korea, DPRK)၊ အတိုကောက်အားဖြင့် မြောက်ကိုရီးယား(ကိုရီးယား: 북한 北韓) သို့မဟုတ် ဂျိုဆောန်(ဂျိုဆောန်: 조선 朝鮮)သည် အရှေ့အာရှ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ် မြောက်ပိုင်းရှိ နိုင်ငံဖြစ်သည်။[၁]
ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ | |
---|---|
မြောက်ကိုရီးယားမှ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သော မြေအား အစိမ်းရင့်ရောင်ဖြင့် ဖော်ပြထားပြီး ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ဆိုသော်လည်း ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသော မြေအား အစိမ်းဖျော့ဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။ | |
မြို့တော် နှင့် အကြီးဆုံးမြို့ | ပြုံယမ်းမြို့ 39°2′N 125°45′E / 39.033°N 125.750°E |
ရုံးသုံး ဘာသာစကားများ | ကိုရီးယား (မွန်ဟွာအော)[၃] |
တရားဝင်အက္ခရာ | ဂျိုဆွန်းဂူးလ်[၄] |
ကိုးကွယ်မှု | မရှိ |
အစိုးရ | မျိုးရိုးဆက်ခံ အာဏာရှင်စနစ်၊ တစ်ပါတီစနစ်နှင့် အကြွင်းမဲ့အာဏာရှင်ဝါဒီကျင့်သုံးသော တစ်ပြည်ထောင် ဂျူချဲဝါဒီ သမ္မတနိုင်ငံ[၅][၆][၇][၈] |
ကင်ဂျုံအွန်[မှတ်စု ၁] | |
ချိုရယောင်ဟေး [မှတ်စု ၂] | |
• [[[မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံတော်ရေးရာကော်မရှင်|နိုင်ငံတော်ရေးရာကော်မရှင်၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌ]] | ပက်ပုံဂျူး |
ဥပဒေပြုလွှတ်တော် | အဓိပတိပြည်သူ့လွှတ်တော် |
တည်ထောင်ခြင်း | |
၁၉၄၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃ ရက် | |
၁၉၄၆ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက် | |
၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက် | |
• DPRKအား တည်ထောင်ခဲ့ | ၁၉၄၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၉ ရက် |
၁၉၇၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ရက် | |
• UNသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ | ၁၉၉၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက် |
• ပန်မွန်ဂျုံ ကြေညာချက် | ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၇ ရက် |
ဧရိယာ | |
• စုစုပေါင်း | ၁၂၀,၅၄၀ km2 (၄၆,၅၄၀ sq mi)[၉] (အဆင့်: ၉၇) |
• ရေထု (%) | ၀.၁၁ |
လူဦးရေ | |
• ၂၀၁၆ ခန့်မှန်း | ၂၅,၃၆၈,၆၂၀[၁၀] (အဆင့် - ၅၅) |
• ၂၀၀၈ သန်းခေါင်စာရင်း | ၂၄,၀၅၂,၂၃၁[၁၁] |
• သိပ်သည်းမှု | ၂၁၁/km2 (၅၄၆.၅/sq mi) (အဆင့် - ၄၅) |
GDP (PPP) | ၂၀၁၄ ခန့်မှန်း |
• စုစုပေါင်း | $၁,၂၃၉ ထရီလီရမ်[၁၂] |
• Per capita | $၈,၉၉၀[၁၃] |
GDP (nominal) | ၂၀၁၇ ခန့်မှန်း |
• စုစုပေါင်း | $၉၂၁ဘီလီယံ[၁၄][၁၅] |
• Per capita | $၉,၈၈၈[၁၅] |
ငွေကြေး | မြောက်ကိုရီးယား ဝမ် (₩) (KPW) |
အချိန်ဇုန် | ပြုံယမ်း စံတော်ချိန်[၁၆] (UTC+9) |
ရက်စွဲပုံစံ | |
ယာဉ်ကြောစနစ် | ညာ |
တယ်လီဖုန်းကုဒ် | +၉၉၀[၁၇] |
Internet TLD | .kp[၁၈] |
UNက ယူဆသော မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ လူဦးရေသည် ၂၀၂၄ခုနှစ်တွင် ၂၅.၆၁သန်းခန့်ရှိပြီး ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာ ဖျောင်းယံစကားကို အခြေခံထားသော မြောက်ကိုရီးယားဘာသာ ဖြစ်သည်။ မြို့တော်သည် ဖျောင်းယံမြို့ဖြစ်ပြီး မြို့ကြီးများမှာ နမ်ဖိုမြို့၊ ဂယ်ဆောင်းမြို့၊ ရာဆောန်မြို့ အစရှိသည်တို့ ဖြစ်သည်။
မြောက်ဘက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေပြီး မြောက်ဘက်တွင် Yalu (Amnok) နှင့် Tumen မြစ်များ၊ တောင်ဘက်တွင် ကိုရီးယားစစ်မဲ့ဇုန်ရှိ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့ဖြစ်သည်။ ပင်လယ်ဝါဖြင့် ၎င်း၏ အနောက်ဘက်နယ်စပ်ကို ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ အရှေ့ဘက်နယ်စပ်ကိုမူ ဂျပန်ပင်လယ်က သတ်မှတ်ထားသည်။ မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏ တောင်ပိုင်းမဟာမိတ်ကဲ့သို့ပင် ကျွန်းဆွယ်တစ်ခုလုံးနှင့် ကပ်လျက်ကျွန်းစုများ၏ တရားဝင်အစိုးရဖြစ်သည်ဟု အခိုင်အမာဆိုသည်။
၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်သင်္ဘော ပွေဗလိုသည် ကိုရီးယား ရေပိုင်နက်အတွင်း ဝင်ရောက်လာသည်ကို သိရှိသဖြင့် ကိုရီးယား တပ်မတော်က ပစ်ခတ် ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနှင့် မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံတို့ စစ်ဖြစ်မည့်အခြေ ဆိုက်ရောက်ခဲ့ရာက တစ်ကမ္ဘာလုံး တုန်လှုပ် ချောက်ချားခဲ့ရသည်။
၁၉၆၉ ခုနှစ်ကလည်း အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေး လေယာဉ်သည် မြောက်ကိုရီးယား လေပိုင်နက်ထဲသို့ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်သဖြင့် ပစ်ခတ်ရာမှ တစ်ကမ္ဘာလုံး တုန်လှုပ် ချောက်ချားစေသည့် အရေးအခင်း ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ၁၉၇၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတနိုင်ငံ အစိုးရက ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေး ပါတီများနှင့် လူထုအဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ သို့မဟုတ် ကြားနေနိုင်ငံတစ်ခုခုမှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် စစ်မဲ့ဒေသဖြစ်သော ပန်မန်ဂျုံဒေသ၌ ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး စေ့စပ် ဆွေးနွေးရန် လွှတ်တော်သို့ အကြံပေး တင်ပြသည်။
၁၉၇၁ ခု စက်တင်ဘာလ ၂ဝ ရက်နေ့မှစ၍ နှစ်နိုင်ငံ ကြက်ခြေနီ အဖွဲ့များက ဦးဆောင်၍ နှစ်နိုင်ငံ ပြန်လည် ပေါင်းစည်းရေးအတွက် စေ့စပ်ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း ၁၉ ကြိမ် တိုင်သည်အထိ မပြေလည်ခဲ့ချေ။ ၁၉၇၂ ခုနှစ် မေလမှ ဇူလိုင်လအတွင်း နှစ်နိုင်ငံ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များ တွေ့ဆုံ၍ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေး၍ နှစ်ဖက်စလုံးမှ လိုက်လျောမှုများ ပြုခဲ့ကြရာ သဘောတူညီချက် ခုနစ်ချက်ကို နှစ်နိုင်ငံ မြို့တော်များ၌ ထုတ်ပြန်သည်။
ယင်းခုနှစ်ချက်မှာ
- ပြည်ပ စွက်ဖက်မှုကင်းရှင်းစွာ နှစ်နိုင်ငံ ချင်းသာငြိမ်းချမ်းသောနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန်
- နှစ်ဖက် လက်နက်အား အသုံးပြုခြင်း ရပ်စဲရန်
- နှစ်နိုင်ငံ နားလည်မှုဖြင့် အဆက်အသွယ်များ ပြုလုပ်နိုင်ရေး ညှိနှိုင်းရန်
- နှစ်နိုင်ငံ ကြက်ခြေနီများ ပူးပေါင်းဆွေးနွေးပွဲ အောင်မြင်အောင် ကူညီရန်
- စစ်ရေး စစ်ရာများ မမျှော်လင့်ဘဲ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းကို တားနိုင်ရန် နှစ်နိုင်ငံ မြို့တော်အကြား အရေးပေါ် စကားပြောကြေးနန်း ဆက်သွယ်ရန်
- ကိုရီးယား သမ္မတနိုင်ငံမှ မစ္စတာလီဟူရက်နှင့် ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံမှ အစိုးရအဖွဲ့ လမ်းညွှန်ဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး မစ္စတာ ကင်ယန်ဂျိုးတို့ ပူးတွဲ သဘာပတိအဖြစ် ဆောင်ရွက်သော ကော်မတီတစ်ရပ်ဖွဲ့ ဆောင်ရွက်ရန်
- ပြည်သူအပေါင်းရှေ့၌ ကတိသစ္စာပြု၍ သစ္စာရှိ ဆောင်ရွက်ရန်တို့ ဖြစ်သည်။
ယင်းသဘောတူညီချက်အရ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံပေါင်းစည်းရေးသည် ယနေ့တိုင် အောင်မြင်မှု မရသေးချေ။[၁၉]
မှတ်စုများ
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Kim Jong-un holds four concurrent positions: General Secretary of the Workers' Party, Chairman of the Central Military Commission, en:President of the State Affairs Commission and Supreme Commander of the Armed Forces.
- ↑ Choe Ryong-hae represents North Korea internationally. The Presidency was written out of the constitution in 1998. ကင်အီဆွန်း, who died in 1994, was declared "eternal President" in its preamble.
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ [여의도포럼-이진우 북한은 국가다] (2018-11-13)။
- ↑ Administrative Population and Divisions Figures (#26) (PDF)။ DPRK: The Land of the Morning Calm။ Permanent Committee on Geographical Names for British Official Use (2003-04)။ 25 September 2006 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2006-10-10 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Minahan၊ James B. (2014)။ Ethnic Groups of North, East, and Central Asia: An Encyclopedia။ Santa Barbara: ABC-CLIO။ p. 147။ ISBN 978-1-61069-018-8။[လင့်ခ်သေ]
- ↑ Alton၊ David; Chidley၊ Rob (2013)။ Building Bridges: Is There Hope for North Korea?။ Oxford: Lion Books။ p. 89။ ISBN 978-0-7459-5598-8။
- ↑ "North Korea country profile"၊ BBC News၊ 9 April 2018။
- ↑ Kim Jong Un's North Korea: Life inside the totalitarian state။
- ↑ Totalitarianism။ Encyclopædia Britannica (2018)။
- ↑ "Korea, North"။ Britannica Book of the Year 2014။ London: Encyclopedia Britannica, Inc.။ 2014။ p. 642။ ISBN 978-1-62513-171-3။
- ↑ Demographic Yearbook – Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density (PDF)။ United Nations Statistics Division။ 2012။ p. 5။ 29 November 2014 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ World Population Prospects: The 2017 Revision။ United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division။ 10 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ DPR Korea 2008 Population Census National Report။ DPRK Central Bureau of Statistics (2009)။ 31 March 2010 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 22 September 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ GDP (PPP) Field listing။ CIA World Factbook။ 25 June 2014 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 22 September 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ GDP (PPP) per capita Field listing။ CIA World Factbook။ 25 June 2014 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 22 September 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ National Accounts Main Aggregate Database။ United Nations Statistics Division (December 2012)။ 5 February 2016 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
- ↑ ၁၅.၀ ၁၅.၁ North Korean Economy Watch » GDP statistics။ 8 January 2017 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 9 February 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Hyundai Research Institute (South Korea)
- ↑ Decree on Redesignating Pyongyang Time (30 April 2018)။ 5 May 2018 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 5 May 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Telephone System Field Listing။ CIA The World Factbook။ 25 June 2014 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 22 September 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "North Korea Accidentally Reveals It Only Has 28 Websites"၊ 21 September 2016။
- ↑ စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ် (၁၉၇၈)